Ayer

Utylitaryzm w filozofii brytyjskiej i amerykańskiej
Utilitarianism In British and American Philosophy
Kod: część I 0200-SA53F2
część II 0200-SA53F2
Prowadzący: dr Katarzyna de Lazari-Radek
Rodzaj zajęć: seminarium analityczne, (sekwencja przedmiotów specjalistycznych do egzaminu
licencjackiego)
Poziom i wymiar przedmiotu: poziom II, 60 godzin, 2 semestry
Punkty ECTS: po 3 punkty za semestr = 6 pkt
Warunki zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, zapoznanie się z tekstami, przygotowanie
prezentacji; zaliczenie na ocenę – praca pisemna na uzgodniony z prowadzącym temat.
Wymagania wstępne: znajomość języka angielskiego
Proponowany termin: poniedziałek 10.15-11.45, sala 39
Cel zajęć: Zapoznanie się z głównymi problemami jednego z najważniejszych współczesnych nurtów
filozofii moralności – utylitaryzmu.
Program zajęć:
Semestr I
1. Zagadnienia wstępne – pojawienie się myśli utylitarystycznej w filozofii współczesnej (D.
Hume, J. Bentham, J.S. Mill)
2. Utylitaryzm klasyczny – hedonizm; argumenty za i przeciw (J. Bentham, J. S. Mill, A. J.
Ayer, R. Brandt, R. Nozik)
3. Utylitaryzm reguł a utylitaryzm czynów (J. J. C. Smart, P. Singer, R. M. Hare)
4. Utylitaryzm preferencji a utylitaryzm motywów (R. M. Hare, P. Singer, R. M. Adams)
Semestr II
1. Podmiot moralny – próba definicji (P. Singer, D. Parfit, J. Rawls)
2. Sprawiedliwość, bezstronność i „over-demandingness” (J. S. Mill, H. Sidgwick, R. Dworkin,
A. Sen)
3. Konsekwencje i charakter (B. Williams, J.J.S. Smart)
4. Życie i śmierć (J. Harris, J. Narveson, D. Parfit, P. Singer)
Literatura podstawowa:
D. Hume, Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamierowski, Aletheia, 2005 (wybrane fragmenty).
J. Bentham, Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, tłum. B. Nawroczyński, Warszawa
1958 (wybrane fragmenty).
J. S. Mill, Utylitaryzm, tłum. M. Ossowska, PWN, Warszawa 2005, rozdz. I, II i IV.
A. J. Ayer, Filozofia w XX wieku, T. Baszniak, PWN, Warszawa 2003 (wybrane fragmenty).
A. J. Ayer, The Principle of Utility // Philosophical Essays, London, 1954.
R. Brandt, Etyka, tłum. B. Stanosz, PWN, Warszawa 1996, rozdz. XII.
R. Nozik, Anarchia, państwo, utopia, Aletheia, 1999, rozdz. 3, 7 i 8.
J. J. C. Smart, B. Williams, Utilitarianism, for and against, CUP, Cambridge 1973, s. 9-12, 93-100,
108-118..
P. Singer, Etyka praktyczna, tłum. A. Sagan, Książka i Wiedza, Warszawa 2003, s. 89-113.
P. Singer, Wyzwolenie zwierząt, tłum. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, PIW, Warszawa 2004, .
R. H. Hare, Myślenie moralne, tłum. J. Margański, Aletheia, Warszawa 2001, rozdz. 6.
R. M. Adams, Motive Utilitarianism, “Journal of Philosophy”, 1976.
D. Parfit, Reasons and Persons, Clarendon Press, Oxford, 1984, rozdz. 15.
J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, PWN, Warszawa 1994,
s. 37-44, 224-265.
H. Sidgwick, The Methods of Ethics, 1907, rozdz. XIII.
R. Dworkin, Reverse Discrimination // Taking Rights Seriously, London 1977.
J. Harris, The Survival Lottery, “Philosophy”, 1975.
J. Narveson, Moral Problems of Population, “The Monist”, 1973.