Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP)

Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP)
- nie lekceważ zadyszki ani kaszlu - zgłoś się na badanie spirometryczne
Najnowsze dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pokazują, że na całym świecie z powodu
POChP cierpi 210 milionów ludzi i liczba ta wciąż rośnie. Szacuje się, że na tę chorobę cierpi około
2 miliony Polaków, ale jedynie u 30 procent choroba jest rozpoznana. Wielu pacjentów lekceważy
sygnały choroby i zgłasza się do lekarza w zaawansowanym stadium POChP, objawiającym się ciężką
niewydolnością oddychania. Spirometria pozwala wykryć wcześnie chorobę, zanim jeszcze pojawią się
pierwsze dolegliwości.
POChP to ogólny termin określający takie choroby, jak rozedma i przewlekłe zapalenie oskrzeli, które
powodują niecałkowicie odwracalne zwężenie dróg oddechowych. Choroba ta wpływa przede wszystkim
na płuca i zdolność oddychania, która wymaga więcej energii i wysiłku niż zwykle. Objawy, takie jak
zadyszka czy kaszel, stopniowo się nasilają i mogą poważnie pogorszyć jakość życia.
Co wywołuje POChP?
Wśród chorych na POChP, 85-90% to obecni lub byli palacze tytoniu. Do innych czynników
zwiększających ryzyko zachorowania należą: wdychanie szkodliwych gazów i pyłów podczas palenia
biernego lub wdychanie zanieczyszczonego powietrza atmosferycznego w miejscach pracy lub miejscach
zamieszkania. POChP rozwija się bardzo podstępnie. Przez wiele lat chory nie zdaje sobie sprawy, że jego
płuca są powoli, lecz nieubłagalnie niszczone.
Objawy POChP
Choroba rozpoczyna się nietypowymi objawami, takimi jak:
 kaszel
 kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny
 duszność (brak tchu, zadyszka) - najpierw podczas
dużych wysiłków, potem mniejszych, aż do braku
tchu w trakcie mycia się, ubierania, jedzenia
i niemożności zrobienia kilku kroków po mieszkaniu
2 (3)
Jak POChP wpływa na organizm?
Wpływ POChP na organizm pacjenta zależy od stopnia zaawansowania choroby. Jeśli ma ona łagodny lub
umiarkowany przebieg, chory może odczuć zwiększoną trudność przy chodzeniu, wykonywaniu ćwiczeń
fizycznych czy noszeniu zakupów. W zaawansowanej postaci choroby, duszność może się pojawiać
podczas takich czynności, jak ubieranie się, kąpiel, a nawet czesanie. W przypadku zaostrzenia choroby
może być konieczna hospitalizacja, by lekarze mieli możliwość kontrolowania symptomów i włączenia
właściwego leczenia.
Tak jak inne przewlekłe choroby wpływające na codzienne czynności, POChP może powodować problemy
emocjonalne. Depresja, smutek, poczucie utraty kontroli nad własnym ciałem, bądź lęk i panika to częste
emocjonalne skutki uboczne POChP. Ważne, aby chorzy nie krępowali się rozmawiać o swoich
niepokojach z lekarzem, pielęgniarką czy fizjoterapeutą.
Niezbędne badania
Spirometria jest podstawowym narzędziem diagnostycznym, pozwalającym wykryć POChP zanim
pojawią się pierwsze dolegliwości. Badanie pozwala na ocenę wydolności płuc, stopnia zaawansowania
choroby oraz tempa jej progresji. „Wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie oraz porzucenie nałogu
palenia tytoniu daje szansę na zahamowanie postępu choroby oraz na znaczne ograniczenie powikłań
z nią związanych” – mówi dr n. med. Małgorzata Czajkowska – Malinowska z Polskiego Towarzystwa
Chorób Płuc. Jednak żadna ze znanych obecnie metod leczenia POChP nie prowadzi do jej wyleczenia.
Zwężanie się oskrzeli i niszczenie pęcherzyków płucnych stale postępuje zmniejszając powierzchnię
wymiany gazowej w płucach i ewentualnie prowadząc do wystąpienia znacznego spadku poziomu tlenu
we krwi i wzrostu dwutlenku węgla, innymi słowy - przewlekłej niewydolności oddychania. Cechy tego
schorzenia pojawiają się zazwyczaj u chorych z ciężką i bardzo ciężką postacią POChP. W takich
sytuacjach należy rozważyć potrzebę domowego leczenia tlenem (DLT). POChP jest jedyną przewlekłą
chorobą płuc, w której potwierdzono korzystne efekty DLT.
Opieka zintegrowana
Spośród 2 milionów chorych na POChP około 20% (400 000 tysięcy) ma zaawansowaną postać choroby.
Ci pacjenci mają znacznie zmniejszoną wydolność oddechową i niemal codziennie występują u nich
3 (3)
dokuczliwe objawy, takie jak duszność, kaszel z odkrztuszaniem i trudności w wykonywaniu prostych
czynności. W tej grupie chorych dochodzi do częstych zaostrzeń POChP. W niektórych przypadkach
wystarcza wtedy leczenie ambulatoryjne, ale bardzo często zaostrzenie wymaga pobytu w szpitalu.
Tymczasem w 2007 roku ukazało się badanie, w którym wykazano, że wsparcie chorego na POChP
i pomoc w radzeniu sobie z chorobą zmniejszyły liczbę hospitalizacji i odczuwanie duszności.
Odpowiedzią na to i podobne badania było wprowadzenie zintegrowanej opieki dla chorych na
zaawansowaną POChP. „Taka opieka zakłada bliską współpracę pomiędzy chorym i jego rodziną,
lekarzem rodzinnym, pneumonologiem i innymi specjalistami oraz personelem niemedycznym
(pracownikami socjalnymi, opiekunami medycznymi i wolontariuszami). Całością tej współpracy kieruje
koordynator – z reguły wyszkolona pielęgniarka” – mówi prof. dr hab. med. Dorota Górecka, Prezes
Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. Celem programu jest poprawa umiejętności radzenia sobie
z chorobą wśród chorych na zaawansowaną POChP, pomoc w wypełnianiu lekarskich zaleceń
i ostatecznie – poprawa jakości życia chorych i zmniejszenie liczby zaostrzeń, zwłaszcza tych, które
wymagają leczenia w szpitalu.
Więcej informacji:
dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska
Polskie Towarzystwo Chorób Płuc (PTChP)
tel. kom. 502 086 402
e-mail: [email protected]
Sylwia Jaczyńska – Kolasza
PRIMUM PR
tel. kom. 608 016 254 lub (22) 690 67 48
e-mail: [email protected]