Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) dotyka ok. 1

Nr wniosku: 167641, nr raportu: 13194. Kierownik (z rap.): dr Edyta Magdalena Majorczyk
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) dotyka ok. 1% populacji i stanowi
3 przyczynę zgonów na Świecie; w Polsce na tę chorobę lub jej powikłania umiera 15000 osób
rocznie. POChP charakteryzuje się nie w pełni odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza
przez drogi oddechowe, co u pacjentów wywołuje przewlekły kaszel, duszności oraz częste
odkrztuszanie gęstej wydzieliny. Najczęstszą przyczyną rozwoju choroby jest narażenie na
szkodliwe działanie dymu tytoniowego, a w profilaktyce POChP uznaną metodą jest rzucenie
palenia. Zdarza się jednak, że choroba rozwija się u osób niepalących, a z drugiej strony nie
wszyscy palacze zapadają na POChP. Stąd też wielu badaczy zwraca uwagę na inne potencjalne
przyczyny schorzenia, w tym udział czynników genetycznych. W ramach projektu „Rola metylacji
DNA oraz polimorfizmów typu CNV genów kodujących metaloproteinazy i ich tkankowe
inhibitory w rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc” zbadano rolę mechanizmów
genetycznych w zakładanej hipotezie, że rozwój POChP związany jest z występowaniem
nierównowagi między aktywnością enzymów o nazwie metaloproteinazy (MMP) i tkankowych
inhibitorów (TIMP) tych enzymów. Efektem tego jest trawienie komponentów macierzy
pozakomórkowej, w konsekwencji prowadzące do zaburzeń funkcjonowania tkanek płucnych
w postaci rozedmy i toczącego się stanu zapalnego.
Wśród możliwych mechanizmów genetycznych odpowiedzialnych za taki stan rzeczy
wyróżnia się polimorfizm genetyczny (w postaci wariantów liczby kopii – CNV oraz zmian
pojedynczego nukleotydu SNP) oraz mechanizmy epigenetyczne (metylacja DNA), które w obrębie
genów MMP9, MMP12 i TIMP3 były badane w ramach niniejszego projektu. Przeprowadzone
analizy wskazują na udział badanych czynników w rozwoju POChP wskazując m.in., że wyższa
ekspresja metaloproteinazy 12 (obecność adeniny w miejscu -82A/G, rs2276109) może przyczyniać
się do rozwoju POChP niezależnie od ekspozycji na dym tytoniowy.
Wyniki przeprowadzonych badań przybliżają wyjaśnienie molekularnego podłoża
mechanizmów decydujących o nadmiernej aktywności proteolitycznej w drogach oddechowych
chorych na POChP, a co za tym idzie mogą przyczynić się do lepszej diagnostyki chorób. Wydaje
się, że uzyskanie równowagi pomiędzy aktywnością proteaz i ich inhibitorów może znacznie
ograniczyć degradację i rozedmę, a zatem polepszyć funkcje wymiany gazowej, stąd też lepsze
poznanie mechanizmów odpowiedzialnych za wystąpienie objawów (POChP), może przyczynić się
do skuteczniejszego leczenia pacjentów i poprawienia jakości ich życia.