Motywacja do treningu
Transkrypt
Motywacja do treningu
ZAJĘCIA GRUPOWE | MOTYWACJA Motywacja do treningu Zbliżają się wakacje, więc MUSZĘ schudnąć – to chyba jedno z częstszych zdań, jakie można usłyszeć na siłowni. Tu nasuwają się podstawowe pytania: muszę czy chcę, w którym przypadku klient wytrwa w postanowieniu, jaki jest jego realny cel, jaka w tym wszystkim jest rola klienta, a jaka trenera? Badania pokazały, że po trzech tygodniach ludzie tracą motywację, wiarę we własne siły i porzucają swoje założenia. W związku z tym co zrobić, by klient chciał ćwiczyć przez cały rok i żeby dążył do celu, zamiast stosować techniki unikania i wymyślać kolejne wymówki? otywacja to jeden z cz´Êciej poruszanych obszarów w szeroko rozumianej tematyce aktywnoÊci fizycznej, to temat, który ma stosunkowo du˝à wag´ w kontekÊcie osiàgni´cia za∏o˝onego celu, stàd tak istotna jest wiedza i indywidualne podejÊcie. Z punktu widzenia teoretycznego motywacja to zdolnoÊç do podejmowania ci´˝kiej pracy w obliczu zm´czenia, bólu, znudzenia i pragnienia, by robiç coÊ innego (Tylor, 2000), to wewn´trzne i zewn´trzne si∏y ukierunkowujàce i wzmagajàce intensywnoÊç oraz wy- M trwa∏oÊç dzia∏ania (Vallenrad, 1993). Dla klienta to êród∏o sukcesu, dla trenera umiej´tnoÊç zmotywowania klienta to wejÊcie na wy˝szy poziom rozwoju osobistego, dla klubu zaÊ jest to zysk, bo zadowolony klient poleci klub i trenera znajomym, a dodatkowo b´dzie ucz´szcza∏ regularnie na zaj´cia, stawiajàc sobie i realizujàc wcià˝ nowe cele. Czy aby na pewno klient jest zmotywowany? Sytuacja, o której napisa∏am na poczàtku, to chyba najcz´Êciej wyst´pujàcy przypadek. To zwykle efekt presji otoczenia, znajomych, partnera, postanowienia noworoczne lub wakacyjne uleganie komunikatom nadawanym przez media, ale tak˝e b∏àd w ustaleniu celu, przekonaƒ lub ÊwiadomoÊci. Ile razy Twój kl ient by∏ na diecie cud? Ile razy szykowa∏/a form´ na wakacje? A zastanawia∏eÊ si´, dlaczego dzieje si´ to cyklicznie? Udowodniono, ˝e na motywacj´ wp∏ywa zaanga˝owanie (pobudzenie emocjonalne), czynniki zewn´trzne oraz poziom trudnoÊci zadania. Opisuje to krzywa | trainer /03 (prawo) Yerkesa-Dodsona (poni˝ej), która mi´dzy innymi pokazuje, ˝e im ni˝sze pobudzenie, tym wi´ksze prawdopodobieƒstwo, ˝e trudne zadanie zostanie wykonane i analogicznie – im wy˝sza ekscytacja zadaniem i ÊwiadomoÊç jego trudnoÊci (s∏omiany zapa∏), tym b´dzie nam trudniej utrzymaç motywacj´ do osiàgni´cia celu. Przyk∏adem mo˝e byç silne postanowienie w kwietniu o Êwietnej sylwetce na wakacje i cz´sta rezygnacja ju˝ maju, mimo wielkiej poczàtkowej wiary w powodzenie. Powodem rezygnacji mo˝e byç np. nieodpowiednio dobrany cel. Jakie stawiaç cele? Cel powinien byç: – konkretny, osadzony w czasie (np. pó∏maraton 27 marca 2011); – mo˝liwy do roz∏o˝enia na ma∏e kroki (np. bieg na 3 km, 5 km, 10 km, póêniej na 15 km); – realny (np. stan zdrowia, który pozwoli na przygotowanie si´ do takiego wysi∏ku). Wszystkie te trzy za∏o˝enia pozwalajà na utrzymanie odpowiedniego poziomu motywacji, samokontroli oraz prowadzà do samorozwoju. Osadzenie celu w czasie pozwoli zaplanowaç konkretne dzia∏a- MOTYWACJA nia, czyli u∏o˝yç plan. Plan sk∏ada si´ z poszczególnych elementów, punktów do odhaczenia, które z jednej strony b´dà dawaç si∏´ do podejmowania dalszych dzia∏aƒ, b´dà pokazywaç post´py, a z drugiej strony pozwolà na korekt´ ewentualnych b∏´dów. Zestawiajàc czas oraz zasad´ ma∏ych kroków, mo˝emy oceniç realnoÊç celu. W takim razie co zrobiç, by tak zmotywowaç klienta, aby zaczà∏ osiàgaç swoje cele? Optymalnym rozwiàzaniem by∏oby ustalenie z klientem, co i dlaczego tak naprawd´ chce osiàgnàç, a nast´pnie, opierajàc si´ na Twojej wiedzy i doÊwiadczeniu oraz na indywidualnym stylu klienta ustalenie Êcie˝ki dzia∏ania, czyli wyznaczenie d∏ugofalowego celu oraz okreÊlenie zadaƒ, które pozwolà zbli˝yç si´ do niego. Dzi´ki temu modyfikujemy styl ˝ycia, a w zale˝noÊci od zmieniajàcych si´ warunków zewn´trznych czy te˝ presji czasu jesteÊmy w stanie elastycznie modyfiko- | ZAJĘCIA GRUPOWE waç kroki, aby przybli˝aç si´ do spe∏nienia celu, a nie z niego rezygnowaç. Di eta cud, szybkie odchudzanie, a mo e zdrowe nawyki Wi´kszoÊç osób oczekuje od trenera diety i treningu cud. Pytanie, czy jest to mo˝liwe i skuteczne. Mo˝liwe na pewno, pytanie: na jak d∏ugo i z jakimi konsekwencjami dla zdrowia. Philippa Lally, psycholog z londyƒskiego University College, zaobserwowa∏a, ˝e regularne wykonywanie da- ZAJĘCIA GRUPOWE | MOTYWACJA Tomasz Brzózka Praktyk i teoretyk fitnessu. Trener i sportowiec w jednej osobie. Wicemistrz Polski w kulturystyce i fitnessie (009), finalista mistrzostw Europy w fitnessie (5. miejsce w 009) oraz półfinalista mistrzostw świata COMO 009. Od 3 lat trener fitnessu w prestiżowych klubach warszawskich. Pełni także funkcję eksperta w czasopismach. Ukończył podyplomowe studia „Psychologia sportu pozytywnego”, pasjonuje się triatlonem, ma za sobą najtrudniejsze zawody IRONMAN. Paulina Bernatek-Brzózka Coach, szkoleniowiec, instruktor fitness. Absolwentka AWF w Warszawie oraz psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie właścicielka firmy Body + Soul, prowadzi szkolenia z zakresu rozwoju osobowości, umiejętności miękkich (komunikacyjnych, sprzedażowych, obsługi klienta), zdrowego stylu życia,aspektów związanych z aktywnością fizyczną oraz life i executive coaching . Jako coach i szkoleniowiec współpracuje z największymi firmami doradczymi w Polsce. Z fitnessem związana od 003 roku, doświadczenie zdobywała w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Współautorka książki „Fitness dla kobiet". www.paulinabrzozka.com nej czynnoÊci po pewnym czasie staje si´ rutynà, co oznacza, ˝e poczàtkowo zadania wymagajà od nas du˝ego zaanga˝owania intelektualno-fizycznego, natomiast z czasem wykonujemy je ze znacznie mniejszym nak∏adem si∏ i kontroli. Pozwala to na umocnienie si´ zwiàzku mi´dzy bodêcem a dzia∏aniem, czyli powstawnie nawyku. To skojarzenie ze sobà pewnych sygna∏ów i zachowaƒ, które wyst´pujà blisko siebie w czasie i przestrzeni. Lally udowodni∏a, ˝e te sygna∏y to bynajmniej nie sà nasze plany czy postanowienia, a „wskazówki kontekstowe”, czyli t∏o otoczenia. Zastanów si´, jak wiele czynnoÊci w swoim ˝yciu wykonujesz zawsze w tych samych warunkach. Co z tego wynika dla Ciebie i dla Twojego klienta? Aby Twój klient çwiczy∏ regularnie, warto wytworzyç w nim nawyk treningu. Raz utworzyny nawyk treningu w klubie ma du˝à moc, gdy˝ nawyki zwiàzane z aktywnoÊci fizycznà sà silnie skorelowane z otoczeniem (czyli np. przywiàzanie do danego klubu, uk∏adu maszyn, trenera) oraz spo∏eczeƒstwem (spotykam te same twarze, zwieram nowe znajomoÊci). Dok∏adnie ten sam mechanizm mo˝na zaobserwowaç na przyk∏adzie diety. W momencie kiedy powiemy, ˝e jesteÊmy na diecie, natychmiast mamy ochot´ na wszystko, co nie jest zwiàzane ze zdrowym ˝ywieniem. Natomiast jeÊli zmieniamy nawyki i rozpoczynamy zdrowe ˝ywienie, stosujàc pewne regu∏y, jesteÊmy w stanie na sta∏e wprowadziç zmiany do naszego ˝ywienia. ZATEM: Pamiętaj, że motywacja to podstawa, by Twój klient ćwiczył regularnie. Poniżej kilka wskazówek, jak motywować: Rozmawiaj z klientem. Dowiedz się, jaki ma cel, w jakim czasie chce go osiągnąć, dlaczego mu na tym zależy, czy już kiedyś próbował go zrealizować? Klient poczuje, że jesteś tu dla niego; Poznaj przeszłość i obecną sytuację swojego klienta; Dowiedz się, co go motywuje; Poproś klienta, by po treningu zapisał na kartce wszystkie pozytywne emocje, doświadczenia, jakie się zadziały w jego efekcie – i niech ma tę kartkę zawsze przy sobie. Na drugiej stronie tej kartki niech napiszę swój cel. Niech w momentach krytycznych przypomina sobie, co napisał/a; Edukuj klienta, świadomy klient to klient zmotywowany i zadowolony; Stymuluj klienta, stawiaj przed nim wyzwania, monitoruj efekty; Do każdego klienta podchodź indywidualnie; Twórz nawyki. Zastanawiałeś się, co Ciebie motywuje...? | trainer /03 Czy trener mo˝e demotywowaç klienta? Zdarza si´, ˝e widzimy win´ tylko w kliencie, pytanie, czy s∏usznie. Przecie˝ nie ma ludzi nieomylnych, tak samo jak nie ma cz∏owieka, który z ka˝dym poczuje chemi´. Warto przeanalizowaç swoje zachowania, bo byç mo˝e nieÊwiadomie zdemotywowa∏eÊ/aÊ swojego klienta. Oto kilka przyk∏adów. ZBYT TRUDNY TRENING: bywa ˝e trener na pierwszym treningu bardzo chce zaprezentowaç swój wysoki poziom, efektem czego jest dobór zbyt trudnych i ci´˝kich çwiczeƒ dla klienta, co powoduje, szczególnie w przypadku kobiet, ˝e nie wraca on ju˝ do klubu. Pami´taj, zawsze rozpocznij od wywiadu z klientem i dopiero opierajàc si´ na nim zaplanuj trening. ODPOWIEDNI JĘZYK: „JeÊli Pani tego nie zrobi, tzn. ˝e Pani jest za s∏aba, by tu çwiczyç”. Ma∏o realne? Niestety, to przyk∏ad z ˝ycia wzi´ty, po takiej wypowiedzi ma∏o kto b´dzie mia∏ ochot´ wróciç do çwiczeƒ. MACHAM I MACHAM: czyli to, ˝e klientów cz´sto demotywuje nieznajomoÊç procesu i nieÊwiadomoÊç, która si´ z tym wià˝e. Klient od tygodnia macha r´kà, ale w ogóle nie wie po co, du˝o bardziej efektywne i fascynujàce b´dzie dla niego, jeÊli b´dzie wiedzia∏, ˝e w∏aÊnie pracuje nad grupà mi´Êniowà, która sprawi, ˝e za miesiàc wygra mecz ze swoim odwiecznym rywalem. To samo dotyczy diety – jeÊli klient nie wie, czego oczekiwaç, zapewne zniech´ci si´ po trzech tygodniach.