D - Sąd Okręgowy w Suwałkach

Sygn. akt III U 126/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 kwietnia 2013r.
Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Danuta Poniatowska
Protokolant:
sekr.sądowy Marta Majewska-Wronowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2013r. w S.
sprawy J. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o wysokość świadczenia
w związku z odwołaniem J. Z.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 14 stycznia 2013 r. znak (...)
oddala odwołanie.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 14.01.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na art. 129 ustawy z dnia
17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz.1227 ze
zm.) odmówił J. Z. wyrównania emerytury od dnia 01.08.2009r., gdyż wniosek o emeryturę w wieku powszechnym,
złożyła w dniu 20.11.2012r. Podjęcie wypłaty tego świadczenia nastąpiło od dnia 01.11.2012r. tj. od miesiąca, w którym
zgłosiła wniosek o emeryturę.
W odwołaniu J. Z. domagała się zmiany decyzji i wyrównania emerytury od ukończenia 60 roku życia tj. od
01.08.2009r. Podniosła, iż po ukończeniu 60 roku życia osobiście zasięgała informacji w Inspektoracie ZUS-u w E.,
czy może składać wniosek o przeliczenie świadczenia i uzyskała negatywną odpowiedź, gdyż w ostatnich 5 latach nie
pracowała. Wnioskodawczyni była przekonana, że uzyskała pouczenie zgodne przepisami. W 2012r. przypadkowo
dowiedziała się, że emerytura w powszechnym wieku jej przysługuje i po złożeniu stosownego wniosku uzyskała
decyzję pozytywną. Jednak świadczenia nie wypłacono od momentu ukończenia 60 roku życia, a od miesiąca w którym
złożyła wniosek.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.
Dodatkowo wskazał, iż obowiązujące przepisy nie nakładają na organ rentowy obowiązku informowania
ubezpieczonych o zmianach w obowiązujących przepisach oraz wynikających z tego uprawnieniach.
Sąd ustalił, co następuje:
J. Z. (ur. (...)) od 01.08.2004r. była uprawniona do emerytury z obniżonym wieku (decyzja z dnia 17.08.2004r.).
W dniu 20.11.2012r. wstąpiła do ZUS z wnioskiem o przyznanie emerytury w związkiem z ukończeniem 60 lat życia,
a także o wyliczenie kapitału początkowego. Decyzją z dnia 06.12.2012r. organ rentowy ustalił na dzień 01.01.1999r.
kapitał początkowy, który wyniósł 119.955,55zł. Natomiast decyzją z dnia 11.12.2012r. przyznał odwołującej od
01.11.2012r. (od miesiąca, w którym zgłosiła wniosek) prawo do emerytury. Ponieważ ta emerytura była świadczeniem
korzystniejszym, wstrzymano wypłatę dotychczasowej emerytury.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz.1227 ze zm.) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na
podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Natomiast zgodnie z treścią art. 129 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS świadczenia wypłaca się poczynając
od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub
wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.
Zasada działania na wniosek jest generalną zasadą postępowania emerytalno-rentowego. Reguła ta wyklucza
możliwość wstecznego wypłacania świadczeń, tj. za okres od daty nabycia prawa, a przed złożeniem wniosku. Mimo
więc, że nie budzi wątpliwości stanowisko, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego powstaje z urzędu,
a decyzja organu rentowego ma charakter deklaratoryjny, samo spełnienie się przesłanek warunkujących prawo
do świadczenia in abstracto nie stanowi podstawy do wypłaty świadczenia. Podstawę taką - zgodnie z treścią art.
129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi wniosek o przyznanie świadczenia, a zatem niewątpliwie
ustawodawca przypisał decydującą rolę woli uprawnionego, który nawet jeżeli spełnia warunki nabycia prawa do
świadczenia, nie musi z niego korzystać. Konsekwencją tego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie
powoduje obowiązek jego wypłaty, a ustawodawca nie przewidział możliwości wyrównania świadczenia osobom,
które wystąpiły z wnioskiem o nie później, niż nabyły do niego prawo, jeżeli zwłoka spowodowana została brakiem
staranności w prowadzeniu własnych spraw (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyrok z dnia 15.01.2013r.,
sygn. III AUa 782/12, LEX 1246770).
W związku z tym, że odwołująca wystąpiła z wnioskiem dopiero w dniu 20.11.2012r. od tego też miesiąca organ
rentowy mógł przyznać jej prawo do emerytury w związkiem z ukończeniem 60 roku życia. Argumenty, iż odwołująca
wcześniejszej zasięgała informacji w Inspektoracie ZUS nie mogą stanowić podstawy do zmiany decyzji. Błędne
pouczenie odwołującej przez pracownika ZUS-u nie stanowi okoliczności, która podlegałaby kontroli Sądu. Nie
istnieją też żadne obiektywne dowodowy na to, że wnioskodawczyni faktycznie uzyskała taką a nie inną informację.
Miarodajnym dowodem w tym zakresie mógłby być np. wniosek złożony przed datą 20.11.2012r., gdyż w przypadku
jego nierozpoznania lub wydania negatywnej decyzji, istniałaby podstawa do wszczęcia postępowania odwoławczego.
Taki wniosek nie został jednak złożony. Przy założeniu, że odwołująca była nieprawidłowo informowana przez
pracowników ZUS-u o przysługujących jej uprawnienia, to okoliczność ta nie mogłaby mieć wpływu na ocenę
organu rentowego, gdyż zasady współżycia społecznego nie znajdują zastosowania przy rozstrzyganiu w sprawach
ubezpieczeniowych. Przepisy w tym zakresie są jednoznaczne, a ich interpretacja nie może mieć charakteru
rozszerzającego. Ewentualne zastrzeżenia odnośnie udzielania informacji przez jednostkę ZUS-u odwołująca może
zgłosić w formie skargi w trybie administracyjnym.
Wyjaśnienia wymaga również odmienna sytuacja tych ubezpieczonych, którzy przed ukończeniem powszechnego
wieku emerytalnego są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli prawo do renty z tytułu niezdolności
do pracy mają przyznane do ukończenia wieku emerytalnego, to zgodnie z art. 24a ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS organ rentowy przyznaje im emeryturę z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy. Emerytura
jest przyznawana od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku gdy wypłata
renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę. W przypadku osób,
które tak jak wnioskodawczyni, były uprawnione do wcześniejszej emerytury, a następnie nabyły uprawnienie do
emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, przepisy nie przewidują działań organu rentowego z urzędu, gdyż
są to świadczenia przyznawane na wniosek uprawnionego. Dotyczy to zarówno emerytury wcześniejszej, jak i w
powszechnym wieku emerytalnym.
W związku z powyższym, na podstawie art. 47714 §1 kpc orzeczono, jak w sentencji.
mt