Przełomowe dla importu równoległego orzeczenie ETS w sprawie

Warszawa, 16 września 2008 roku
Informacja prasowa
Producent leków naduŜywa pozycji dominującej, blokując import równoległy –
opublikowano długo oczekiwane orzeczenie ETS w sprawie dotyczącej
ograniczania dostaw przez GlaxoSmithKline
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich orzekł, Ŝe przedsiębiorstwo zajmujące
pozycję dominującą na rynku leków, które odmawia realizowania dostaw o normalnym
charakterze w celu uniemoŜliwienia importu równoległego, naduŜywa pozycji dominującej.
Odmowa wykonywania zamówień przez GSK w Grecji słuŜyła ograniczeniu eksportu
równoległego leków na rynki państw członkowskich, gdzie ceny sprzedaŜy są wyŜsze.
Zdaniem Trybunału, handel równoległy umoŜliwia konsumentom korzystanie z
alternatywnego źródła zaopatrzenia w leki, po cenach niŜszych niŜ te oferowane przez firmy
farmaceutyczne.
W orzeczeniu zaznaczono równieŜ, Ŝe kontrolna cen sprzedaŜy i refundacji kosztów leków nie
prowadzi do zaniku działania praw popytu i podaŜy. Nie moŜna teŜ, interpretując reguły
konkurencji, stwierdzić, Ŝe w celu ochrony własnych interesów przedsiębiorstwo zajmujące
pozycje dominującą musi zrezygnować ze sprzedaŜy swoich produktów w państwie
członkowskim, w którym ceny ustalone są na niŜszym poziomie. Podejmowane środki
powinny być rozsądne i proporcjonalne, a moŜna je zastosować tylko wtedy, gdy zamówienia
złoŜone przez hurtowników mają anormalny charakter.
Trybunał zwrócił takŜe uwagę, Ŝe gdyby handel równoległy doprowadził do braków w
zaopatrzeniu na rynku krajowym, to właściwie organy państwowe powinny uregulować tą
sytuację podejmując odpowiednie kroki, a nie koncerny farmaceutyczne.
- Dzisiejsze orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości potwierdza definitywnie miejsce importu
równoległego jako trzeciego pełnoprawnego uczestnika rynku farmaceutycznego obok leków
innowacyjnych i generycznych. Jest to takŜe potwierdzenie pozytywnego wpływu importu
równoległego na konkurencyjność na rynku leków. Dla pacjentów w Polsce oznacza więcej
leków w lepszych cenach – komentuje Tomasz Dzitko, Prezes Stowarzyszenia Importerów
Równoległych Produktów Leczniczych, szef łódzkiej Delfarmy.
Zdaniem komentatorów sprawa GSK jest kluczowa jeśli chodzi o
stosowanie zasad
konkurencji w obrębie sektora farmaceutycznego. Orzeczenie rzuca nowe światło na
wydumane argumenty ekonomiczne, które przytaczają firmy farmaceutyczne, wprowadzając
ograniczenia dostaw, podwójne ceny czy dystrybucję bezpośrednią. Z pewnością będzie
stanowiło wskazówkę dla sądów krajowych, przed którymi znajduje się wiele spraw
dotyczących praktyk antykonkurencyjnych w sektorze farmaceutycznym oraz Komisji
Europejskiej stojącej na straŜy przestrzegania postanowień Traktatu Wspólnotowego.
Informacje dodatkowe:
Ograniczenia dostaw przez GlaxoSmithKline w Grecji – historia sporu
GlaxoSmithKline (GSK) dystrybuuje produkty przeznaczone na rynek grecki za
pośrednictwem podmiotu zaleŜnego. Od listopada 2000 firma przestała realizować w całości
zamówienia aptekarzy i hurtowników tłumacząc, Ŝe eksport prowadzony przez hurtownie
powoduje braki w zaopatrzeniu rynku greckiego. Dostawy zostały wznowione, ale w
ograniczonych ilościach.
Hurtownicy i stowarzyszenia farmaceutów wniosły skargę na GSK do greckiego organu
antymonopolowego, opartą na art. 82 Traktatu, argumentując, Ŝe GSK naduŜywa pozycji
dominującej w celu ograniczenia importu równoległego swoich produktów. Kiedy organ złoŜył
w 2005 roku zapytanie w tej sprawie do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, ten
odmówił zajęcia się sprawą ze względów proceduralnych. Podobne pytania prejudycjalne
zadał później ateński sąd cywilny Trybunałowi Sprawiedliwości.
W kwietniu 2008 Adwokat Generalny Dámaso Ruiz-Jarabo Colomer wydał opinię w tej
sprawie. Podkreślił, Ŝe pomimo iŜ państwa członkowskie, jako najwięksi odbiorcy produktów
leczniczych, regulują ceny leków, wytwórcy mają moŜliwość negocjacji cen swoich
produktów i ceny te nie są im narzucane. Nie ma takŜe związku przyczynowego pomiędzy
utratą części korzyści przez firmy z tytułu importu równoległego a redukcją wydatków na
badania i rozwój.
W dzisiejszym orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich przychylił się do
opinii Adwokata Generalnego.
Stowarzyszenie Importerów Równoległych Produktów Leczniczych skupia 7
podmiotów zajmujących się importem równoległym leków. Prezesem Stowarzyszenia jest
Tomasz Dzitko, szef łódzkiej Delfarmy, firmy od 5 lat pozostającej liderem na rynku
importu równoległego w Polsce. Tomasz Dzitko jest takŜe członkiem zarządu EAEPC
(European Association of Euro-Pharmaceutical Companies, stowarzyszenia skupiającego
importerów równoległych w Europie) oraz przewodniczącym Grupy Roboczej ds. Rejestracji
tej organizacji.