Nowe Ruchy Religijne są stałym celem ataków ze strony

DR PIOTR CZARNECKI, UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
SKANDAL W RELIGII
RELIGIJNYCH
NA PRZYKŁADZIE DOKTRYN WYBRANYCH
NOWYCH RUCHÓW
Nowe Ruchy Religijne są stałym celem ataków ze strony przedstawicieli
tradycyjnych religii, którzy uważają ich nauki za niebezpieczne czy wręcz
skandaliczne. Z punktu widzenia religioznawcy kluczowe jest pytanie o to,
jaka jest różnica między zwykłą herezją, czyli błędem doktrynalnym,
a skandalem? Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na to właśnie
pytanie, na podstawie analizy nauk wybranych, najbardziej kontrowersyjnych
Nowych Ruchów Religijnych, takich jak: Ruch Raeliański, Aetherius Society,
Giorgio Bongiovanni, Antrovis, Kościół Zjednoczeniowy, Children of God czy
Kościół Szatana. Analiza ta prowadzi do konkluzji, że ze skandalem w religii
mamy do czynienia w momencie, gdy spełnione są dwa warunki:
— radykalnie zreinterpretowana zostanie doktryna tradycyjnej religii, w tym
zwłaszcza kluczowe dla niej postacie, pojęcia i hierarchia wartości,
— reinterpretacja ta prowadzi do zmieszania sfery sacrum ze sferą profanum
poprzez desakralizację podstawowych pojęć religijnych lub postaci,
a w skrajnych przypadkach przez całkowite sprowadzenie sfery sacrum do
sfery profanum.
O ile więc herezja polega na zmianach doktrynalnych, które pozostają
w obrębie sfery sacrum, o tyle skandal koniecznie wiąże się ze
sprofanowaniem tej sfery.