Rozstrzygniecie nadzorcze Nr NPII.4131.1.344.2016 z dnia 9

Katowice, 9 czerwca 2016 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.344.2016
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.
Dz. U. z 2016r. poz. 446)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XII/131/2015 Rady Gminy Rajcza z dnia 28 kwietnia 2016r. w sprawie wyrażenia
zgody na zawarcie kolejnej umowy użyczenia lokalu użytkowego – na czas oznaczony do 3 lat w całości,
jako niezgodnej z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2015r., poz. 1774 z późn.
zm.).
.
Uzasadnienie
Przedmiotową uchwałą Rada Gminy Rajcza wyraziła zgodę na zawarcie kolejnej umowy
użyczenia lokalu użytkowego – na czas oznaczony do 3 lat.
Kompetencję do podjęcia przedmiotowej uchwały Rada Gminy wywiodła z treści przepisu art. 18
ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym oraz z przepisu art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce
nieruchomościami. Żaden jednak z tych przepisów nie uzależnia od zgody rady gminy zawarcia przez
wójta gminy umowy użyczenia nieruchomości.
Przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy uprawnia radę gminy do określenia zasad nabywania,
zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony
dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony (o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej), bądź też w
przypadku, gdy tych zasad brak - do wyrażania zgody na dokonanie przez wójta wskazanych czynności
prawnych; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas
oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
Wynikający z dyspozycji art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy katalog uprawnień rady gminy jest ścisły i
wyczerpujący.
Ograniczony
właściwie
do
kształtowania
ogólnych
zasad
gospodarowania
nieruchomościami, bądź mocowania działań organu wykonawczego w tym gospodarowaniu, przy czym
tylko w zakresie enumeratywnie wyliczonych czynności prawnych, a mianowicie do: zbywania,
nabywania, obciążania, wydzierżawiania i wynajmowania nieruchomości na czas oznaczony dłuższy niż
3 lata lub na czas nieoznaczony oraz do kolejnych umów dzierżawy czy najmu zawieranych na czas
oznaczony do 3 lat, jeżeli ich przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Uchwała zatem podjęta na
Id: D6243106-3362-4F36-9CFC-94368904103B. Podpisany
Strona 1
podstawie przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym - niezależnie od tego czy
określa ona zasady, czy też wyraża zgodę na określone działanie wójta - może dotyczyć tylko i wyłącznie
czynności prawnych tym przepisem wskazanych, a nie jakichkolwiek innych z zakresu gospodarowania
zasobem nieruchomości gminy. Potwierdza to również orzecznictwo sądowo-administracyjne. W wyroku
z dnia 7 października 2004 roku (sygn. akt II SA 3144/03, LEX nr 160731) WSA w Warszawie
stwierdził: „Art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy o samorządzie gminnym uprawniający radę gminy do
podejmowania uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu
ustanawia wyjątki od generalnej zasady wyrażonej w art. 30 ust. 2 pkt 3 tejże ustawy stanowiącej, iż to
wójt gminy gospodaruje mieniem komunalnym. Przekazanie pewnych spraw do kompetencji rady gminy
jest wyjątkiem, który musi być interpretowany ściśle i nie może prowadzić do swobodnego przejmowania
przez radę do rozstrzygania w drodze uchwał wszystkich spraw ważnych z punktu widzenia gospodarki
gminy.”
Katalog czynności prawnych określony w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym
z całą pewnością nie obejmuje swym zakresem czynności użyczenia. Tym samym postanowienie Rady
Gminy Rajcza o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy użyczenia należy uznać za nie znajdujące swego
uzasadnienia w delegacji ustawowej określonej w tym przepisie.
Uzasadnienia dla takiego działania Rady również brak w przywołanym w podstawie prawnej
uchwały przepisie art. 37 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Mowa w nim o wyrażeniu zgody
na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia umów: użytkowania, najmu lub dzierżawy na
czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony. Przepis ten nie uwzględnia więc umowy
użyczenia nieruchomości, stąd też nie może stanowić podstawy prawnej do podjęcia kwestionowanej
uchwały.
Co więcej, również i pozostałe przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie tylko nie
kreują żadnej kompetencji dla organu stanowiącego w zakresie użyczenia nieruchomości, ale wręcz
wprost przyznają tę kompetencję organowi wykonawczemu. Stosownie do regulacji zawartej w art. 25 tej
ustawy to wójt, burmistrz albo prezydent miasta gospodaruje gminnym zasobem nieruchomości.
Gospodarowanie zasobem natomiast polega w szczególności na wykonywaniu czynności, o których
mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, a ponadto na przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i
projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, a także wyposażaniu ich,
w miarę możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej. Wśród czynności
wykonywanych w ramach gospodarowania gminnymi nieruchomościami, o których mowa w przepisie
art. 23 ust. 1 ustawy, ustawodawca wymienia użyczanie nieruchomości wchodzących w skład zasobu (art.
23 ust. 1 pkt 7a ustawy). Z mocy zatem art. 25 ust. 1 i 2 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 7a ustawy o
gospodarce nieruchomościami to organ wykonawczy gminy – wójt, burmistrz, prezydent - oddaje w
użyczenie nieruchomości. Oddając zaś w użyczenie nieruchomość działa samodzielnie i w działaniu tym
nie potrzebuje żadnego dodatkowego umocowania rady.
Id: D6243106-3362-4F36-9CFC-94368904103B. Podpisany
Strona 2
Mając na uwadze powyższe, uchwałę Rady Gminy Rajcza o wyrażeniu zgody na zawarcie
kolejnej umowy użyczenia należy uznać za niezgodną z prawem - po pierwsze z uwagi na brak dla Rady
Gminy właściwego upoważnienia ustawowego ku temu - po drugie zaś z uwagi na niedopuszczalną
ingerencję Rady w kompetencje organu wykonawczego - tu: Wójta Gminy.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, iż została podjęta z istotnym naruszeniem prawa, co
zgodnie z treścią art. 91 ustawy o samorządzie gminnym stanowi przesłankę do orzeczenia o jej
nieważności w całości.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni licząc od dnia doręczenia
rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa z dniem doręczenia
rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. WOJEWODY ŚLĄSKIEGO
Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego
Krzysztof Nowak
Otrzymują:
1) Rada Gminy Rajcza,
2) a/a
Id: D6243106-3362-4F36-9CFC-94368904103B. Podpisany
Strona 3