Ćwiczenie nr 4

Seminarium 4 i 5; ćwiczenie nr 4
(15 i 17. 11. oraz 22 i 24. 11. 2016)
Ziarenkowce Gram-dodatnie (gronkowce, paciorkowce)
Sprawdzian II obejmuje materiał seminarium 4 i 5
Seminarium 4 i 5
Charakterystyka ziarenkowców Gram-dodatnich. Czynniki determinujące chorobotwórczość
gronkowców i paciorkowców. Zakażenia wywoływane przez gronkowce i paciorkowce
(rodzaje: Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus). Epidemiologia zakażeń.
Diagnostyka laboratoryjna zakażeń powodowanych przez gronkowce i paciorkowce.
Mechanizmy oporności gronkowców na antybiotyki (produkcja β-laktamaz,
meticylinooporność, mechanizm MLSB, oporność na glikopeptydy). Problem lekooporności
paciorkowców. Profilaktyka zakażeń.
Ćwiczenie:
Demonstracja:
Gronkowce
1. Wzrost szczepów: Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis i Micrococcus
sp. na podłożu agarowym z krwią baranią i na podłożu Chapmana
2. Oznaczenie koagulazy
3. Badanie mechanizmów lekooporności gronkowców
 oznaczanie wrażliwości na penicylinę
metoda dyfuzyjno-krążkowa (krążek z penicyliną)
 określenie metycylinooporności
a. metoda dyfuzyjno-krążkowa (krążek z cefoksytyną)
b. testy wykrywające białka PBP 2a, produktu genu mecA, warunkującego
oporność na metycylinę (dla Staphylococcus aureus)
c. wykrywanie obecności genu mecA z wykorzystaniem techniki PCR
 identyfikacja i interpretacja fenotypów oporności na makrolidy, linkosamidy
i streptograminy B
 badanie wrażliwości na glikopeptydy
oznaczanie MIC glikopeptydów:
o metoda mikrorozcieńczeń w bulionie
o metoda dyfuzji w agarze z paska nasączonego gradientem antybiotyku
Do wykonania:
1. barwienie metodą Grama preparatu z hodowli Staphylococcus aureus
2. oznaczenie katalazy i czynnika CF
6.
7.
8.
9.
Paciorkowce
1. Wzrost paciorkowców na agarze z krwią:
 typy hemolizy α, β, 
 Streptococcus pneumoniae (test z optochiną), Streptococcus pyogenes (test
z bacytracyną), Streptococcus agalactiae – CAMP-test
2. Wzrost Enterococcus spp. na podłożu D-Coccosel agar (z żółcią i eskuliną).
3. Identyfikacja biochemiczna paciorkowców.
4. Identyfikacja antygenów paciorkowców:
a) w materiale bezpośrednim:
 w wymazach z gardła
 w płynie mózgowo-rdzeniowym i krwi – Pneumokit
b) z hodowli: Strepto-kit
Wykrywanie mechanizmów oporności paciorkowców na antybiotyki
Streptococcus pneumoniae – oporność na penicylinę (interpretacja wg EUCAST)
Enterococcus spp.:
 oporność na wysokie stężenia aminoglikozydów – szczepy HLAR
 oporność na glikopeptydy (wankomycynę i teikoplaninę).
Odczyn antystreptolizynowy – ASO.
Szczepionki antypneumokokowe.
Preparaty z plwociny (Streptococcus pneumoniae) oraz z hodowli paciorkowców.
Do wykonania:
1. Barwienie metodą Grama preparatów z hodowli paciorkowców.
2. Oznaczenie katalazy.