Protokół z zebrania Zespołu Koordynacyjnego

PROTOKÓŁ Z ZEBRANIA ZESPOŁU KOORDYNACYJNEGO NUKAT,
BIBLIOTEKA UNIWERSYTECKA W WARSZAWIE, 23.06.2009 R.
W dniu 23.06.2009 r. odbyło się połączone zebranie Zespołu Koordynacyjnego NUKAT, w którym
uczestniczyli członkowie ustępującego Zespołu Koordynacyjnego oraz powołanego na kadencję 20092012:
Obecni członkowie nowego ZK:
Mariola Augustyniak, Maria Wrocławska (Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego),
Maria Burchard (Centrum NUKAT - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie),
Joanna Chapska, Maria Rydz (Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie),
Ewa Dobrzyńska-Lankosz (Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie),
Mariusz Dworsatschek (Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu),
Danuta Gradowska (Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie),
Anna Grygorowicz (Biblioteka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego),
Anna Hołyk – w zastępstwie Grażyny Piotrowicz (Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu),
Grażyna Jabłońska, Krystyna Modzelewska (Biblioteka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie),
Ewa Kobierska-Maciuszko (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie),
Małgorzata Nahotko (Biblioteka Główna Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie),
Monika Nowogrodzka – w zastępstwie Andrzeja Padzińskiego (Biblioteka Główna Uniwersytetu
Przyrodniczego w Lublinie),
Ewelina Poraj-Chlebowska (Biblioteka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie).
Krystyna Sanetra (Biblioteka Jagiellońska),
Władysław Szczęch (Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie),
Jakub Szprot (Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW),
Anna Śpiechowicz – w zastępstwie Dariusza Pawelca (Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach).
Obecni członkowie ustępującego ZK:
Grażyna Jaśkowiak (Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego),
Zofia Kilarska (Biblioteka Główna Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego J. Kochanowskiego
w Kielcach),
Małgorzata Zonik (Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy).
Nieobecni:
Karolina Grodziska (Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie),
Danuta Konieczna (Biblioteka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie),
J. Kwaśniewska-Powroźnik (Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Jana Pawła II),
Teresa Łagodzińska-Małyszko (Biblioteka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie),
Wojciech Sachwanowicz (Biblioteka Główna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu),
Stanisław Skórka (Biblioteka Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie),
Jolanta Sobielga (Biblioteka Główna Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach),
Dorota Tkaczyk (Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie),
Jadwiga Wielgut-Walczak (Biblioteka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie).
Planowany porządek zebrania:
1. Sprawozdanie Centrum NUKAT za 2008 r.
2. Informacja o bieżących pracach Centrum NUKAT w pierwszym półroczu 2009 r. w tym m.in. o:
- warsztatach, szkoleniach
- propozycjach usprawnień w obsłudze współkatalogowania
- współpracy zagranicznej (OCLC)
3. Wybór przewodniczącego ZK NUKAT
4. Wolne wnioski
W zastępstwie W. Sachwanowicza, zmuszonego do nagłego powrotu do Torunia, zebranie prowadziła
E. Kobierska-Maciuszko. Przedstawiła ona nowe kryteria doboru członków Zespołu Koordynacyjnego.
Będzie go tworzyć pięć najaktywniejszych w ostatnim roku (wg corocznej listy aktywności) bibliotek
współtworzących NUKAT oraz po jednym, najbardziej aktywnym przedstawicielu z każdej kategorii
bibliotek, spełniających kryterium wprowadzania minimum 500 rekordów bibliograficznych rocznie. W
kadencji 2009-12 Zespół Koordynacyjny będzie tworzyć 18 bibliotek.
Ad. 1, 2. Sprawozdanie, prace bieżące i plany.
M. Burchard omówiła wybrane wątki ze sprawozdania z działania oraz najbliższe plany Centrum NUKAT.
- w Centrum NUKAT dąży się do jak największej automatyzacji kontroli wprowadzanych rekordów (głównie
bibliograficznych) poprzez m.in. stopniowe uruchamianie odpowiednich narzędzi informatycznych
wspomagających pracę administratorów. Ponadto przygotowano i wdrożono w Centrum liczne narzędzia
ułatwiające przygotowywanie danych do NUKAT-u, porządkowanie lokalnej bazy katalogowej, obsługę
pobierania danych. Centrum stara się odpowiadać pozytywnie na zgłaszane przez biblioteki propozycje
usprawnień i zachęca biblioteki do aktywności w tym zakresie. Obecnie na ukończeniu jest
przygotowanie narzędzia umożliwiającego pobranie przez daną bibliotekę plików z rekordami khw
dodanymi do rekordu bibliograficznego w trybie modyfikacji tego rekordu (dopisanie charakterystyki
przedmiotowej).
- wiosną 2009 r. w Centrum NUKAT utworzono stanowisko melioranta (docelowo zespół - w miejsce
zespołu administratorów kontroli rekordów bibliograficznych), który prowadzi całościową kontrolę danych
w NUKAT oraz w miarę potrzeb, na podstawie obserwacji, sugeruje modyfikację ustaleń i zasad
sporządzania opisów.
- na ukończeniu są prace nad słownictwem i zasadami stosowania tematów formalnych, służących
porządkowaniu zbiorów wg formy dzieła (dżs, kartografia, literatura, muzyka); wprowadzono do
stosowania w NUKAT nowy rekord khw dla tematu formalnego (pole 155, Bib Lvl w) - w rekordzie
bibliograficznym podawany w polu 655;
- migracja bazy NUKAT do wersji 48 systemu Virtua planowana jest na początek sierpnia 2009 r.
- od 1 lipca br. Centrum NUKAT otwiera powszechny, realizowany z Internetu, dostęp do pełnych danych
(rekordy bibliograficzne i khw). Każdy zainteresowany użytkownik może pobrać potrzebne rekordy w
formacie wymiennym i np. załadować do swojego katalogu lokalnego. Usługa ta skierowana jest przede
wszystkim do bibliotek, które nie uczestniczą w budowaniu centralnej informacji w katalogu NUKAT.
Usługa ta zastępuje działającą od 2006 r. możliwość pobierania danych z NUKAT-u poprzez Internet po
wcześniejszej rejestracji i uzyskaniu loginu.
- Centrum NUKAT zgłosiło gotowość współpracy z Instytutem Książki w ramach programu MKiDzN Biblioteka Plus. Centrum gotowe jest przekazać i następnie bieżąco aktualizować dane w projektowanej
bazie – źródle gotowych rekordów do budowania katalogów lokalnych bibliotek publicznych.
- Centrum NUKAT rozpoczęło cykl roboczych spotkań nt. zasad tworzenia i stosowania poszczególnych
typów haseł oraz katalogowania różnych typów dokumentów. W efekcie tych spotkań nastąpi nowelizacja
zasad tworzenia khw oraz nowelizacja ustaleń dot. zasad katalogowania. W bieżącym roku formaty (dla
kartografii, książek i filmów) i zasady zostaną opublikowane w serii Formaty. Kartoteki.
- podjęto decyzje o rozpoczęciu prac nad uruchomieniem dostępnej dla bibliotekarzy katalogujących bazy
tytułów ujednoliconych dla muzyki. Będzie ona dużym ułatwieniem dla bibliotekarzy w katalogowaniu
druków i nagrań muzycznych. Przewidywany termin – początek 2010 r.
- Centrum planuje w 4. kwartale 2010 r. przebudowę strony internetowej NUKAT: nowa www będzie
zawierać zakładkę poświęconą Zespołowi Koordynacyjnemu, zmodyfikowane zostaną statystyki i interfejs
użytkownika Virtua. Na aktualnej stronie NUKAT w zakładce o NUKAT zostanie dołożona zakładka ZK
NUKAT. Zostaną w niej umieszczone bieżące materiały ZK NUKAT: regulamin, skład, sprawozdanie za
2008 r. i notatka z zebrania 23.06, zaraz po jej zaakceptowaniu.
- Centrum NUKAT uważa, że należy dążyć do powszechnego wykorzystywania haseł z CKHW NUKAT
jako elementu spajającego informację zawartą w katalogu centralnym NUKAT z informacją o zawartości
bibliotek cyfrowych. Pojawiają się sporadycznie inicjatywy ze strony bibliotek cyfrowych świadczące
o podobnym widzeniu problemu, ale pomimo gotowości współpracy w tym zakresie ze strony Centrum,
jak dotąd nie mają one dalszego ciągu. Producent oprogramowania d-Libra nie przewiduje obsługi
i wykorzystania danych z CKHW NUKAT, jeśli nie będzie takiej potrzeby zgłoszonej przez użytkowników
tego oprogramowania. Centrum NUKAT planuje spotkanie nt. katalogowania dokumentów
elektronicznych i ewentualnej rewizji obecnie przyjętych ustaleń dot. ich katalogowania, w celu
pełniejszego związania informacji w katalogu NUKAT z dostępem do dokumentów w postaci cyfrowej.
- współpraca zagraniczna - OCLC
Od stycznia 2006 r. do maja br. przekazano do katalogu WorldCat 710 200 rekordów bibliograficznych,
z których 14 183 jako wątpliwe dublety wymaga dalszej obróbki. 97 407 rekordów bibliograficznych
z ogólnej puli rekordów zostało zidentyfikowanych jako już istniejące w WorldCat, co spowodowało
dopisanie do nich w WorldCat jedynie symbolu NUKAT, natomiast 598 236 rekordów załadowano do
WorldCat jako rekordy oryginalne. 48 484 z przekazanych rekordów bibliograficznych zostało przynajmniej
raz skopiowanych do jednej ze współpracujących z OCLC bibliotek świata.
W odpowiedzi na zapytania bibliotek zbadano warunki rozszerzenia współpracy z OCLC o możliwość
pobierania danych. Roczny koszt kopiowania danych z OCLC do NUKAT-u, z prawem wykorzystania ich
przez biblioteki współpracujące z NUKAT-em, w liczbie ok. 100 000 rekordów bibliograficznych wyniósłby
ok. 71 000 €. W szacunku kosztów uwzględniono 20 % rabatu wynikającego z przekazywania danych do
WorldCat i 10 % rabatu wynikającego z prezentowania polskich danych w WorldCat.org.
- wyniki współkatalogowania na 31.05.2009 r:
- od początku roku przybyło w bazie ponad 97 000 rekordów bibliograficznych oraz ponad 152 000
rekordów khw (w tym około 20 000 rekordów hpr JHPBN); średnio miesięcznie zatwierdzano około 20
000 rekordów bibliograficznych oraz około 26 000 rekordów khw. 75 % rekordów bibliograficznych
w katalogu NUKAT zawiera hasła przedmiotowe KABA.
- skopiowano blisko 365 000 rekordów bibliograficznych (miesięcznie średnio: w br. około 73 000, od
początku istnienia katalogu średnia miesięczna - 46 000).
- sprawy finansowe:
- dofinansowanie SPUB w 2009 r. utrzymane na poziomie zeszłorocznego
- nie udało się uzyskać zgody MNiSzW na opłatę za trzy lata z góry (czwarty rok zwolniony z opłaty)
utrzymanie i modernizację oprogramowania Virtua
Uczestnicy zebrania jednogłośnie przyjęli Raport roczny z wykonania zadania: „Katalog centralny NUKAT.
Prowadzenie katalogu oraz koordynacja współpracy naukowych bibliotek polskich w zakresie jego
budowania w roku 2008”.
Informacja o projekcie „NUKAT – autostrada informacji cyfrowej”
M. Burchard wyjaśniła, że projekt polega na scaleniu danych (rekordów bibliograficznych) z katalogów
lokalnych powstałych przed utworzeniem NUKAT w 30 polskich bibliotekach. Centrum NUKAT
przygotowało i rozesłało bibliotekom porozumienie o współpracy w ramach projektu oraz ankietę nt. oceny
zawartości scalanego katalogu. M. Burchard podkreśliła, że odpowiedzi na nią będą podstawą określenia
ustaleń, przygotowania narzędzi oraz ustalenia harmonogramu scalenia. Szacuje się, że w wyniku scalenia
przybędzie w katalogu centralnym około 400 000 nowych poprawnych, niezdublowanych rekordów
bibliograficznych, a centralna informacja w NUKAT zwiększy się o około 2 mln zapisów. W związku
z pojawieniem się wokół projektu wątpliwości ze strony bibliotek, na jesieni b.r., najprawdopodobniej
w drugiej połowie listopada, Centrum NUKAT zorganizuje spotkanie z przedstawicielami zaangażowanych
bibliotek.
Ad 3. Wybór przewodniczącego ZK:
Na przewodniczącego ZK zebrani zgłosili dwoje kandydatów: W. Sachwanowicza (Biblioteka UMK)
i J. Chapską (WBP im. H. Łopacińskiego w Lublinie). Powołano Komisję Skrótacyjną w składzie:
K. Modzelewska (Biblioteka SGH) – przewodnicząca, D. Gradowska (Biblioteka PAT) oraz E. Fibinger
(Centrum NUKAT) – członkowie Komisji. W wyniku przeprowadzonego głosowania na przewodniczącego
ZK wybrano W. Sachwanowicza, a wiceprzewodniczącą została J. Chapska.
Ad 4. Wolne wnioski i zapytania:
- M. Burchard zgłosiła potrzebę podjęcia na poziomie ogólnokrajowym działań w kierunku utworzenia
centralnego systemu obsługi wypożyczeń międzybibliotecznych. Zebrani zdecydowali, że ZK zwróci się
w tej sprawie do Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich.
- Centrum NUKAT planuje ponownie podjąć temat współpracy BN w zakresie ZK NUKAT współtworzenia
NUKAT-u lub tylko CKHW NUKAT. ZK wesprze działanie Centrum w tym zakresie.
M. Augustyniak z Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego zgłosiła problemy z realizowanym w godzinach
nocnych automatycznym pobieraniu danych z NUKAT-u. W odpowiedzi M. Burchard wyjaśniła, że nocne
godziny generalnie zarezerwowane są na przetwarzanie bazy i operacje wymagające dostępu do bazy
należy planować z pominięciem godzin nocnych i dla bezpieczeństwa uzgadniać je z A. Hallay,
kierownikiem Ośrodka Obsługi Informatycznej Centrum NUKAT.
Protokół przygotowały: Maria Burchard i Ewa Fibinger