Spis treści

Spis treści
Wstęp
7
I. Źródła teorii imperializmu kapitalistycznego
11
Pojęcie imperializmu i imperializmu kapitalistycznego
13
„Imperializm” i „antyimperializm” w tradycji liberalnej
34
Karol Marks, Fryderyk Engels i źródła marksistowskiej teorii imperializmu
kapitalistycznego
Marks i Engels wobec relacji dominacji państw rozwiniętego kapitalizmu
i rozwoju kapitalistycznego w skali światowej
Źródła teorii imperializmu w Marksowskiej krytyce ekonomii politycznej
kapitalizmu
61
62
80
II. Kształtowanie teorii imperializmu kapitalistycznego
89
Wprowadzenie
91
Oblicza liberalnego antyimperializmu: Hobson i Schumpeter
John Atkinson Hobson – liberalny kontestator imperializmu
Imperializm jako negacja nacjonalizmu i kolonializmu
Wąsko-ekonomiczne korzenie imperializmu
Pozaekonomiczny wymiar imperializmu
Alternatywa wobec imperializmu
Joseph Schumpeter i zwieńczenie tradycji liberalnej
Definicja i źródła imperializmu (pojęcia i treści)
Imperializm jako antykapitalistyczny atawizm
Podsumowanie
104
104
107
111
121
127
132
133
137
142
Wywrotowy darwinizm Thorsteina Veblena
Biologiczne dziedzictwo barbarzyńskiej przeszłości i bieżące interesy
Krytyka patriotyzmu
Teoria Veblena wobec praktyki wojny
142
143
152
157
Spektrum marksistowskich teorii imperializmu kapitalistycznego:
między przystosowaniem a rewolucją
162
4
Spis treści
Rudolf Hilferding: imperializm jako pochodna dominacji
kapitału finansowego
Charakterystyka kapitału finansowego
Poglądy Hilferdinga po 1914 r.
Krytycy Hilferdinga
Karol Kautsky: ku teorii ultraimperializmu
Zwrot polityczny i teoretyczny 1914 r.
Synteza i antycypacja tradycji intelektualnych
Kwestia kolonialna
Problem teorii i praktyki
162
163
175
180
185
186
189
195
205
Róża Luksemburg i jej krytycy: akumulacja kapitału i imperializm
Imperializm i popytowa bariera akumulacji kapitału
Oblicza krytyki Akumulacji kapitału
Włodzimierz Lenin: polityczna moc teorii imperializmu
Rewolucja przeciw wojnie
Nierównomierność rozwoju kapitalizmu i ruchy narodowowyzwoleńcze
Walka z wielkoruskim szowinizmem
Teoria arystokracji robotniczej
Imperializm jako najnowszy etap kapitalizmu
Nikołaj Bucharin: imperializm jako zderzenie kapitalizmów państwowych
w gospodarce światowej
Tendencja ku umiędzynarodowieniu gospodarki
Tendencja ku kapitalizmowi państwowemu
Meandry wymiaru politycznego teorii Bucharina
211
218
234
254
254
264
267
279
282
Fritz Sternberg – imperializm w otoczeniu zewnętrznym
Kapitalizm i niekapitalistyczne otoczenie
Ku nowej epoce imperializmu i kryzysowi permanentnemu
Teoria Sternberga po 1945 r.
Henryk Grossman: imperializm, krach i tendencje kryzysowe kapitalizmu
Spadająca stopa zysku i perspektywa krachu
Dążenie do krachu i imperializm
Podsumowanie
Jewgieni Przeobrażeński i „zakrzepica” systemu
Obraz stagnacji kapitalizmu
Ciężar nierentownych części systemu i rywalizacja imperialistyczna
Notka o Lwie Trockim i rozwoju nierównomiernym i kombinowanym
321
321
335
341
346
347
357
367
368
368
370
375
Bibliografia
296
297
306
315
381