Plan wynikowy dla klasy III LO.
Transkrypt
Plan wynikowy dla klasy III LO.
Plan wynikowy dla klasy III LO. Zakres podstawowy (1 godzina tygodniowo lub 2 godziny tylko w pierwszym semestrze) Dział 2 1. Kultura – wprowadzenie w wiat poj - poj cie kultury - historyczny aspekt poj kulturalny, cywilizowany, barbarzy ski 2. Narodziny potrzeby pi kna - kultura ludzi pierwotnych – Lascaux - kanony pi kna w cywilizacjach staro ytnego Egiptu, Grecji i Rzymu - wzorce osobowe Greków i Rzymian i ich odbicie w kulturze i sztuce - sztuka wczesnochrze cija ska i bizantyjska Wymagania podstawowe Ucze : - - - 3 wyja nia etymologi poj cia kultura prezentuje ró ne definicje poj cia kultura przedstawia zakres kulturoznawstwa podaje przykłady ró nego rozumienia zachowa barbarzy skich w historii rozpoznaje style w sztuce interpretuje sztuk prehistoryczn wyja nia, jak zmieniały si formy przekazu w sztuce prehistorycznej przedstawia wzorce kulturowe ludzi staro ytno ci charakteryzuje staro ytny i wczesnochrze cija ski kanon pi kna analizuje teksty ródłowe ELITARNO I MASOWO W KULTURZE 1 Temat i zakres tre ci - - 3. Kultura stanowa - kulturotwórcza rola Ko cioła - kultura stanowa – rycerska, mieszcza ska i chłopska - kultura dworska na przykładzie Wersalu - wyja nia poj cia: scholastyka, trivium, quadrivium, chanson de geste przedstawia kulturotwórcz rol Ko cioła wskazuje charakterystyczne cechy kultury stanowej charakteryzuje ycie dworskie w Wersalu analizuje teksty ródłowe - Wymagania ponadpodstawowe Ucze : 4 dopasowuje przykłady do poj analizuje i interpretuje ródła komentuje wypowiedzi zawarte w ródłach wyja nia poj cie kontrapostu charakteryzuje cechy sztuki hellenistycznej i podkre la ró nice mi dzy ni a helle sk dopasowuje dzieła sztuki i literatury do wzorców osobowych wyja nia wpływ antyku na sztuk chrze cija sk ocenia rol chrze cija stwa w kulturze antycznej dostrzega wpływy sztuki staro ytnej na osi gni cia pó niejszych epok dyskutuje o dorobku staro ytno ci wyja nia poj cia: biblia pauperum, fabliaux, wyja nia, na czym polegała zasada Treuga Dei przedstawia periodyzacj dziejów według Joachima de Fiore okre la wpływ klasycyzmu francuskiego na Europ 1 2 4. Epoka reprodukcji - przełomowe znaczenie XIX wieku - literatura popularna - rozwój technik reprodukcji a sztuki plastyczne - pocz tki kina - ELITARNO I MASOWO W KULTURZE 5. Kultura masowa - fenomen kultury masowej - show biznes i idol mas – poj cia nierozerwalnie zwi zane z kultur masow - amerykanizacja kultury - - 6. Polskie dziedzictwo kulturowe - wkład Polski w kultur wiatow - oryginalno a wtórno w kulturze polskiej - czym jest polsko ? - - 3 wyja nia poj cie art nouveau wyja nia przełomowe znaczenie XIX wieku dla dziejów kultury wyja nia czym był dagerotyp i „ksi ki odpusto- we” wymienia skutki rewolucji przemysłowej w kulturze analizuje teksty ródłowe 4 ukazuje rol kina w kształtowaniu współczesnej kultury przedstawia rol Georges’a Mélièsa i Siergieja Eisensteina wyja nia, na czym polegała demokratyzacja sztuki wyja nia poj cia: cywilizacja obrazkowa, kontrkultura, show biznes, idol mas dopasowuje przykłady do podanych poj wymienia przejawy amerykanizacji we współczesnej kulturze wyja nia rol no ników audiowizualnych w procesie umasowienia kultury interpretuje ródła ikonograficzne ocenia zjawiska kultury masowej i amerykanizacji - wymienia czynniki ułatwiaj ce poznanie Polski przez Europ w historii podaje przykłady wkładu Polaków w kultur wiatow przedstawia przykłady i rol polskiej tolerancji w Europie okre la rol kultury emigracyjnej i papie a Jana Pawła II zna nazwiska i osi gni cia polskich noblistów interpretuje ródła statystyczne wskazuje co było oryginalne, a co wtórne w kulturze polskiej i uzasadnia na podstawie tekstu ródłowego dyskutuje, czym jest polsko zajmuje stanowisko w kwestii wpływu kultury polskiej na Europ . ELITARNO I MASOWO KULTURZE W 1 2 7. Elitarno i masowo w kul- turze (lekcja powtórzeniowa) - - - NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 8. Cywilizacja staro ytna a barbarzy cy - stosunki Greków ze wiatem zewn trznym - hellenizm i kultura hellenistyczna wobec barbarzy ców - Europa poza limesem rzymskim - stosunek barbarzy ców do dorobku kulturowego Rzymian w epoce w drówek ludów - 9. Mi dzy islamem a chrze cija stwem - obszary styku obu wiatów - problem morysków - wymiana dorobku cywilizacyjnego - kwestia turecka w Europie - Rzeczpospolita przedmurzem chrze cija stwa - 3 utrwala podstawowe poj cia przedstawia charakterystyczne cechy kierunków w sztuce i architekturze na przykładach wyja nia ró nice miedzy kultura wysok a kultur masow przedstawia kanony pi kna obowi zuj ce w ró nych epokach wyja nia poj cia: ekumena, limes, kultura łu ycka wyja nia daty: 451, 476. okre la desygnaty poj cia barbarzy ca w antyku porównuje grecki i barbarzy ski styl ycia charakteryzuje społecze stwo hellenistyczne wyja nia specyfik stosunków grecko-rzymskich analizuje teksty ródłowe - - - - wyja nia poj cia: wi ta wojna (d ihad), krucjaty, Lewant, rekonkwista okre la stosunki bizantyjsko-arabskie wymienia osi gni cia kultury arabskiej przedstawia przykłady rekonkwisty charakteryzuje stosunki polsko-tureckie w XVII wieku 4 na podstawie ródeł rozró nia poj cia: historia, historiografia i historiozofia ocenia zjawisko globalizacji w kulturze ocenia wkład kultury polskiej do dziedzictwa wiatowego pogł bia umiej tno ci dyskusji i argumentowania tez wyja nia poj cia: talasokracja krete ska, kultura jastorfska wyja nia daty: 393, 529 okre la rol limesu rzymskiego dla ludów yj cych po obu jego stronach przedstawia rol Teodoryka Wielkiego wyja nia poj cia: poturcze cy, turcyki, pulanie przedstawia losy i znaczenie morysków dla kultury iberyjskiej zajmuje stanowisko w sporze o bitw pod Wiedniem w 1683 roku 1 2 10. Skutki spotkania Starego i Nowego wiata - przegl d kultur prekolumbijskich - chrze cija stwo w Nowym wiecie - wymiana kulturalna mi dzy Starym a Nowym wiatem - moda na Orient - NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 11. Brytyjczycy i Hindusi - cechy charakterystyczne kultury hinduskiej - Brytyjczycy i Hindusi – mi dzy odrzuceniem a akceptacj - - 12. Wielokulturowo - imperium rzymskie - Rzeczpospolita Obojga Narodów czy wielu narodów? - inne pa stwa wielonarodowe - - - 3 wyja nia poj cie: redukcje okre la za pomoc mapy zasi g odkry geograficznych i kolonialnych w wiecie wymienia osi gni cia cywilizacyjne Majów, Azteków i Inków okre la rol chrze cija stwa w Nowym wiecie analizuje teksty ródłowe przedstawia zasadnicze cechy kultury hinduskiej na podstawie mapy okre la zasi g panowania brytyjskiego w Indiach wyja nia metody podboju i rz dów brytyjskich w Indiach przedstawia stosunki panuj ce mi dzy Brytyjczykami a Hindusami analizuje teksty ródłowe wyja nia poj cia: civitas, kosmopolityzm, forum, Roma quadrata, unia hadziacka wyja nia daty: 753 p.n.e., 509 p.n.e., 212 n.e., 1569 okre la wpływ kultury greckiej na Rzym charakteryzuje symbioz kultur Wielkiego Ksi stwa Litewskiego przedstawia przykłady osi gni kultury rosyjskiej charakteryzuje wielokulturowo monarchii austro-w gierskiej - - - - - 4 przedstawia przykłady mody na Orient okre la zmiany, jakie przynie li do Indii kolonizatorzy i wskazuje ich skutki w kulturze dokonuje bilansu rz dów brytyjskich w Indiach, bior c udział w debacie „za” i „przeciw” wyja nia daty 1857– 1859 i 1877 wyja nia poj cia: fasci, etruscus ritus, constitutio Antoniniana wyja nia dat : 1658 okre la wpływ Etrusków na cywilizacj Rzymian omawia ustrój miast imperium rzymskiego wskazuje wydarzenia historyczne zawarte w mitologii NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 1 2 13. Mozaika współczesnych kultur regionalnych - „małe ojczyzny” - przegl d wybranych kultur regionalnych - 14. Na styku ró nych cywilizacji (lekcja powtórzeniowa) - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH - 15. Staro ytne systemy religijne - religia: wiara a nauka - kult: rozdzielenie sacrum i profanum - wierzenia i kulty pierwotne - religie staro ytnego Bliskiego Wschodu - religia staro ytnego Egiptu - rewolucja Echnatona w Egipcie - wierzenia Greków i Rzymian - - 16. Hinduizm i buddyzm - hinduizm: zasady wiary i bogowie - hinduizm: wi te teksty i kult - buddyzm: zasady wiary i bogowie - buddyzm: wi te teksty i kult - 3 wyja nia poj cia: autochtoni, „mała ojczyzna” przedstawia postaci zasłu one dla omawianego regionu omawia tradycje Kaszu- bów, Kociekawiaków, l zaków przedstawia tradycje Basków i Katalo czyków analizuje teksty ródłowe 4 wymienia organizacje mniejszo ci etnicznych w Europie przedstawia stosunek władz do mniejszo ci etnicznych ocenia wkład „małych ojczyzn” do kultury „wielkiej” ojczyzny dokonuje syntezy materiału porównuje ró ne aspekty spotkania si cywilizacji i wyci ga wnioski okre la i ocenia wpływ religii na kształtowanie si oblicza „spotka ” dostrzega walory tolerancji i otwarto ci na wiat charakteryzuje i ocenia zjawiska z ró nych punktów widzenia wyja nia, sk d wzi ła si potrzeba religii przedstawia formy wierze i kultów pierwotnych oraz ich genez wyja nia poj cia: politeizm, zikkurat, antropomorfizm, teokracja charakteryzuje kulty staro ytnego Wschodu wymienia cechy religijno ci antycznej przedstawia przykłady z mitologii - - - zna i wyja nia poj cia: wedyzm, braminizm, sansara przedstawia historyczn posta Buddy wymienia imiona i cechy bóstw hinduskich wymienia tytuły wi tych ksi g hinduizmu i buddyzmu wymienia cztery szlachetne prawdy buddyzmu -interpretuje teksty ródłowe okre la wzajemny wpływ wiary i nauki na ycie człowieka wyja nia poj cia: agony, zoomorfizm, hekatomba, kosmogonia porównuje miejsce i rol kapłanów w staro ytno ci przedstawia zwi zki mi dzy religi a gospodark i religi a polityk porównuje formy i przejawy wierze w ró nych kr gach cywilizacji staro ytnych wyja nia poj cia: moksza, karman, brahman przedstawia ró nice mi dzy hinduizmem a buddyzmem charakteryzuje tre wi tych ksi g 1 2 17. Judaizm - geneza i zasady wiary - Biblia i Talmud - Mesjasz - rytuał i obyczaje - - - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH 18. Chrze cija stwo - Jezus Chrystus - Apostołowie, wi ty Paweł, ojcowie Ko cioła - Biblia, Ewangelia, objawienie - dogmaty i Tradycja - pa stwo rzymskie i chrzecijanie - 19. Wielkie herezje redniowiecza - herezja i ortodoksja - waldensi - katarzy - Wiklef - husyci - inkwizycja - w czasach nietolerancji - - 20. Rozłamy w chrze cija stwie – schizma wschodnia i schizma zachodnia. - Ariusz i arianie - prawosławie i schizma wschodnia - ikona, ikonostas, cerkiew - niewola awinio ska - schizma zachodnia - 3 zna i wyja nia poj cia: Tora, Talmud, Mesjasz przedstawia czynniki warunkuj ce powstanie narodu ydowskiego i jego religii charakteryzuje poj cie naród wybrany, dopasowuje przykłady historyczne przedstawia dogmaty i podstawowe zasady judaizmu precyzuje podział Biblii na ksi gi - - -wyja nia daty: 313, 380 n.e. uzasadnia historyczno postaci Jezusa przedstawia działalno wi tego Pawła na podstawie mapy ukazuje rozwój Ko cioła w czasach rzymskich wymienia dogmaty i najwa niejsze zasady wiary wyja nia, czym jest Tradycja wyja nia poj cia: herezja, ortodoksja, inkwizycja, husyci, taboryci zna kierunki i przedstawicieli ruchów nieortodoksyjnych przedstawia najwa niejsze elementy doktryny ruchów heretyckich analizuje teksty ródłowe - wyja nia poj cia: schizma, ikona, cerkiew, arianie, ortodoksja, schizma zachodnia, niewola awinio ska wyja nia dat : 1054 wyja nia, czym si ró ni prawosławie od katolicyzmu przedstawia przyczyny dokonania schizmy wschodniej 4 wymienia nazwy wi t i obrz dów w judaizmie (bar micwa, wi to Tr bek, Jom Kippur) wymienia obowi zki rytualne wyznawców porównuje judaizm z chrze cija stwem przedstawia struktur Nowego Testamentu wymienia ró nice dogmatyczne ko ciołów chrze cija skich wyja nia poj cie: utrakwi ci, kompaktaty praskie charakteryzuje i ocenia postaw Ko cioła wobec herezji przedstawia podziały w ród albigensów i husytów wyja nia poj cia: raskoł, staroobrz dowcy przedstawia kulturowe skutki prawosławia ukazuje wpływ kultury bizantyjskiej na prawosławie HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH 1 2 - 21. Reformacja – ko cioły protestanckie - reformacja - luteranizm - kalwinizm - anglikanizm - druga reformacja: radykałowie protestanccy - zbór - 22. Islam - Mahomet - podboje i wiat islamu - siedem prawd wiary i pi zasad - Koran i hadisy czyli m dro ci Proroka - kalendarz - meczet i ogrody islamu - obyczajowo i kultura - muzułmanie w Polsce - prawo islamu - zró nicowanie islamu - 23. Wojny religijne - d ihad – „ wi ta wojna” w islamie - krucjaty - zakony rycerskie - wojny religijne doby reformacji - - - - 3 przedstawia okoliczno ci utworzenia ko cioła unickiego 4 wyja nia daty: 1517, 1534 wyja nia etymologi poj cia protestanci przedstawia genez reformacji ukazuje wielostronne skutki wyst pienia Marcina Lutra charakteryzuje doktryny luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu wyja nia poj cie: druga reformacja, predestynacja, purytanie wyja nia poj cia: Koran, hid ra, hadisy przedstawia yciorys Mahometa przedstawia zasi g podbojów arabskich wyja nia, jakie czynniki ułatwiały podboje wymienia podstawowe zasady religii zawarte w Koranie wyja nia poj cie: szariat przedstawia najwa niejsze zasady prawa islamskiego ukazuje zró nicowanie islamu w wiecie wyja nia poj cia: krucjaty, d ihad, wojna wi ta, rekonkwista, hugenoci wyja nia daty: 1095, 1492 przedstawia, jak w historii zmieniało si poj cie d ihadu przedstawia przyczyny krucjat okre la zasi g krucjat wymienia skutki krucjat i wojen religijnych wymienia nazwy zakonów rycerskich wyja nia daty: 1555, 1572 wyja nia poj cia: zwi zek szmalkaldzki, noc wi tego Bartłomieja, pacyfikacja gandawska wyja nia zasad : cuius regio, eius religio przedstawia przebieg wojen religijnych w Niemczech i we Francji - - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH 1 2 24. Tolerancja - poj cie tolerancji - historyczne modele tolerancji: perski, rzymski, arabski, mongolski, turecki - Rzeczpospolita pa stwem bez stosów? - tolerancja religijna i jej przeciwie stwo w XVII i XVIII wieku 25. Sekty - problemy ze zdefiniowaniem poj cia sekta - wybrane sekty historyczne - sekty współczesne i zagroenia z nimi zwi zane - - - 26. Historia stosunków religijnych (lekcja powtórzeniowa) - YCIE CODZIENNE NA PRZESTRZENI DZIEJÓW 27. Przemiany form komunikacji - od pisma do poczty elektronicznej - rozwój rodków transportu - 3 wyja nia poj cia: tolerancja, irenizm, pax romana wyja nia dat : 1573 przedstawia kolejne modele tolerancji w ró nych epokach historycznych przedstawia specyfik tolerancji w Rzeczpospolitej na tle Europy zna i rozumie poj cia: asasyni, mahdy ci, towianizm, sekta Muna wyja nia ró ne znaczenia terminu sekta charakteryzuje pogl dy członków sekt historycznych (sabelian, assasynów, mahdystów, towia czyków) przedstawia przyczyny wst powania ludzi do sekt i zwi zane z tym zagro enia analizuje teksty ródłowe wyja nia podstawowe poj cia, zna najwa niejsze postaci zna najwa niejsze wi te ksi gi ró nych religii wymienia zasady, dogmaty oraz instytucje religijne okre la zmiany zasi gu geograficznego religii wyja nia poj cia: głagolica, gra danka ukazuje zmiany form pisma w historii wymienia wynalazki w transporcie wyja nia daty: 1807, 1825, 1876, 1885, 1903 analizuje ródła ikonograficzne - - - - 4 wyja nia poj cie: józefinizm okre la ró ne aspekty tolerancji wyja nia podło e szerzenia tolerancji w ró nych epokach przedstawia przyczyny tolerancji w Rzeczpospolitej porównuje sekty historyczne ze współczesnymi dokonuje oceny działalno ci sekt porównuje zasadnicze dogmaty i wierzenia religii okre la wzajemne przenikanie religii i kultury zajmuje stanowisko w sporze o zakres tolerancji i ekumenizmu wymienia rodzaje alfabetów ocenia wpływ wynalazku druku na dzieje kultury okre la i ocenia poj cie post pu w dziejach 1 2 28. Historia rodków masowego przekazu - poj cie mass mediów - historyczny rozwój prasy - historia radia i telewizji - YCIE CODZIENNE NA PRZESTRZENI DZIEJÓW 29. Cenzura, propaganda, „czwarta władza” - wyja nienie poj cenzura i propaganda - propaganda i cenzura w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej - „czwarta władza” i jej znaczenie na przykładzie wojny wietnamskiej - 4 wymienia czynniki sprzyjaj ce rozwojowi prasy ukazuje wady i zalety korzystania z telewizji wyja nia poj cie: czwarta władza wymienia rodzaje cenzury podaje przykłady z historii funkcjonowania cenzury podaje definicj poj cia: propaganda przedstawia funkcjonowanie cenzury w PRL na przykładach z historii ukazuje rol propagandy białej, szarej i czarnej przedstawia znaczenie „czwartej władzy” w pa stwie demokratycznym i totalitarnym 30. Historia obyczajów - obyczaje jako cz kultury - historia młodo ci i staro ci, kobiet i m czyzn... - homo politicus, homo ludens, homo oeconomicus... - historia biologiczna - historia psychologiczna - moda - higiena - medycyna - dom i kuchnia - sport - Słota, Castiglione, Boziewicz i słownik tego, co jest obecnie cool wyja nia poj cie: homo ludens prezentuje przykłady zmiany mody w ró nych dziedzinach ycia w his- torii przedstawia na podstawie zebranych przez siebie materiałów ewolucj ycia ludzi: dom, kuchnia, sport analizuje i interpretuje ródła ikonograficzne jako ródła informacji historycznej na wybranych przykładach prezentuje biologiczny wymiar człowieka w historii ukazuje wpływ psychologii na wiedz historyczn i zwi zane z tym trudno ci interpretacyjne 31. ycie codzienne na przestrzeni dziejów (lekcja powtórzeniowa) porównuje ródła kultury materialnej z ró nych epok okre la wpływ mass mediów, propagandy, cenzury, „czwartej władzy” na ycie ludzi analizuje przykłady zjawisk historycznych “długiego trwania” hierarchizuje czynniki, które wpływały na zmiany codziennego ludzkiego bytowania 32. Ocena całorocznej nauki - 3 wyja nia poj cie: mass media i okre la cechy mass mediów wymienia przykłady rozwoju prasy w Polsce i na wiecie przedstawia histori radia i telewizji analizuje teksty ródłowe - - Zakres podstawowy i rozszerzony (3 lub 4 godziny tygodniowo) Dział ELITARNO I MASOWO W KULTURZE 1 Temat i zakres tre ci 2 1. Sztuka w słu bie historii - mi dzy histori , historiografi a historiozofi - mi dzy histori a histori sztuki - dzieła sztuki jako ródła historyczne 2. Kultura – wprowadzenie w wiat poj - poj cie kultury - historyczny aspekt poj kulturalny, cywilizowany, barbarzy ski 3. Narodziny potrzeby pi kna - kultura ludzi pierwotnych – Lascaux - kanony pi kna w cywilizacjach staro ytnego Egiptu, Grecji i Rzymu - wzorce osobowe Greków i Rzymian i ich odbicie w kulturze i sztuce - sztuka wczesnochrze cija ska i bizantyjska Wymagania podstawowe Ucze : - - - - - 3 rozumie poj cia: historia, historiografia, historiozofia wymienia charakterystyczne cechy poszczególnych nurtów w dziejach sztuki wymienia dzieła sztuki jako przykłady ródeł informacji historycznej - - wyja nia etymologi poj cia kultura prezentuje ró ne definicje poj cia kultura przedstawia zakres kulturoznawstwa podaje przykłady ró nego rozumienia zachowa barbarzy skich w historii rozpoznaje style w sztuce interpretuje sztuk prehistoryczn wyja nia, jak zmieniały si formy przekazu w sztuce prehistorycznej przedstawia wzorce kulturowe ludzi staro ytno ci charakteryzuje staro ytny i wczesnochrze cija ski kanon pi kna analizuje teksty ródłowe - - - Wymagania ponadpodstawowe Ucze : 4 rozumie poj cie metodologia wyró nia rodzaje historiografii w dziejach analizuje ródło historiozoficzne, posiłkuj c si własnymi przykładami historycznymi krytycznie analizuje dzieło sztuki jako ródło historyczne dopasowuje przykłady do poj analizuje i interpretuje ródła komentuje wypowiedzi zawarte w ródłach wyja nia poj cie kontrapostu charakteryzuje cechy sztuki hellenistycznej i podkre la ró nice mi dzy ni a helle sk dopasowuje dzieła sztuki i literatury do wzorców osobowych wyja nia wpływ antyku na sztuk chrze cija sk ocenia rol chrze cija stwa w kulturze antycznej dostrzega wpływy sztuki staro ytnej na osi gni cia pó niejszych epok dyskutuje o dorobku staro ytno ci 1 2 4. Kultura stanowa - kulturotwórcza rola Ko cioła - kultura stanowa – rycerska, mieszcza ska i chłopska - kultura dworska na przykładzie Wersalu - ELITARNO I MASOWO W KULTURZE 5. Epoka reprodukcji - przełomowe znaczenie XIX wieku - literatura popularna - rozwój technik reprodukcji a sztuki plastyczne - pocz tki kina - 6. Kultura masowa - fenomen kultury masowej - show biznes i idol mas – poj cia nierozerwalnie zwi zane z kultur masow - amerykanizacja kultury - - 7. Polskie dziedzictwo kulturowe - wkład Polski w kultur wiatow - oryginalno a wtórno w kulturze polskiej - czym jest polsko ? - - 3 wyja nia poj cia: scholastyka, trivium, quadrivium, chanson de geste przedstawia kulturotwórcz rol Ko cioła wskazuje charakterystyczne cechy kultury stanowej charakteryzuje ycie dworskie w Wersalu analizuje teksty ródłowe - 4 wyja nia poj cia: biblia pauperum, fabliaux, wyja nia, na czym polegała zasada Treuga Dei przedstawia periodyzacj dziejów według Joachima de Fiore okre la wpływ klasycyzmu francuskiego na Europ wyja nia poj cie art nouveau wyja nia przełomowe znaczenie XIX wieku dla dziejów kultury wyja nia czym był dagerotyp i „ksi ki odpustowe” wymienia skutki rewolucji przemysłowej w kulturze analizuje teksty ródłowe ukazuje rol kina w kształtowaniu współczesnej kultury przedstawia rol Georges’a Mélièsa i Siergieja Eisensteina wyja nia, na czym polegała demokratyzacja sztuki wyja nia poj cia: cywilizacja obrazkowa, kontrkultura, show biznes, idol mas dopasowuje przykłady do podanych poj wymienia przejawy amerykanizacji we współczesnej kulturze wyja nia rol no ników audiowizualnych w procesie umasowienia kultury - interpretuje ródła ikonograficzne ocenia zjawiska kultury masowej i amerykanizacji wymienia czynniki ułatwiaj ce poznanie Polski przez Europ w historii podaje przykłady wkładu Polaków w kultur wiatow przedstawia przykłady i rol polskiej tolerancji w Europie wskazuje co było oryginalne, a co wtórne w kulturze polskiej i uzasadnia na podstawie tekstu ródłowego dyskutuje, czym jest polsko zajmuje stanowisko w kwestii wpływu kultury polskiej na Europ . - 1 2 - 8. Wpływ antyku na kultur nowo ytnej Europy (praca kursowa) - dokonuje selekcji materiału charakteryzuje cechy sztuki antycznej ł czy wiedz ródłow z poza ródłow wyja nia poj cie: człowiek renesansu ELITARNO - - 9. Elitarno i masowo w kul- turze (lekcja powtórzeniowa) - - - NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 4 - I MASOWO W KULTURZE - 3 okre la rol kultury emigracyjnej i papie a Jana Pawła II zna nazwiska i osi gni cia polskich noblistów interpretuje ródła statystyczne 10. Cywilizacja staro ytna a barbarzy cy - stosunki Greków ze wiatem zewn trznym - hellenizm i kultura hellenistyczna wobec barbarzy ców - Europa poza limesem rzymskim - stosunek barbarzy ców do dorobku kulturowego Rzymian w epoce w drówek ludów - utrwala podstawowe poj cia przedstawia charakterystyczne cechy kierunków w sztuce i architekturze na przykładach wyja nia ró nice miedzy kultura wysok a kultur masow przedstawia kanony pi kna obowi zuj ce w ró nych epokach - wyja nia poj cia: ekumena, limes, kultura łu ycka wyja nia daty: 451, 476. okre la desygnaty poj cia barbarzy ca w antyku porównuje grecki i barbarzy ski styl ycia charakteryzuje społecze stwo hellenistyczne wyja nia specyfik stosunków grecko-rzymskich analizuje teksty ródłowe - - - - porównuje ródło pisane z ikonograficznym koreluje wiedz historyczn z literack odnajduje wpływy antyczne w sztuce i kulturze pó niejszych epok dokonuje oceny wydarze i postaci uzasadnia, w jakim stopniu dzieła sztuki mog by ródłem informacji historycznej na podstawie ródeł rozró nia poj cia: historia, historiografia i historiozofia ocenia zjawisko globalizacji w kulturze ocenia wkład kultury polskiej do dziedzictwa wiatowego pogł bia umiej tno ci dyskusji i argumentowania tez wyja nia poj cia: talasokracja krete ska, kultura jastorfska wyja nia daty: 393, 529 okre la rol limesu rzymskiego dla ludów yj cych po obu jego stronach przedstawia rol Teodoryka Wielkiego NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 1 2 11. Mi dzy islamem a chrze cija stwem - obszary styku obu wiatów - problem morysków - wymiana dorobku cywilizacyjnego - kwestia turecka w Europie - Rzeczpospolita przedmurzem chrze cija stwa 12. Skutki spotkania Starego i Nowego wiata - przegl d kultur prekolumbijskich - chrze cija stwo w Nowym wiecie - wymiana kulturalna mi dzy Starym a Nowym wiatem - moda na Orient - - - 13. Brytyjczycy i Hindusi - cechy charakterystyczne kultury hinduskiej - Brytyjczycy i Hindusi – mi dzy odrzuceniem a akceptacj - - 14. Wielokulturowo - imperium rzymskie - Rzeczpospolita Obojga Narodów czy wielu narodów? - inne pa stwa wielonarodowe - - 3 wyja nia poj cia: wi ta wojna (d ihad), krucjaty, Lewant, rekonkwista okre la stosunki bizantyjsko-arabskie wymienia osi gni cia kultury arabskiej przedstawia przykłady rekonkwisty charakteryzuje stosunki polsko-tureckie w XVII wieku 4 wyja nia poj cia: poturcze cy, turcyki, pulanie przedstawia losy i znaczenie morysków dla kultury iberyjskiej zajmuje stanowisko w sporze o bitw pod Wiedniem w 1683 roku wyja nia poj cie: redukcje okre la za pomoc mapy zasi g odkry geograficznych i kolonialnych w wiecie wymienia osi gni cia cywilizacyjne Majów, Azteków i Inków okre la rol chrze cija stwa w Nowym wiecie analizuje teksty ródłowe - przedstawia przykłady mody na Orient przedstawia zasadnicze cechy kultury hinduskiej na podstawie mapy okre la zasi g panowania brytyjskiego w Indiach wyja nia metody podboju i rz dów brytyjskich w Indiach przedstawia stosunki panuj ce mi dzy Brytyjczykami a Hindusami analizuje teksty ródłowe - okre la zmiany, jakie przynie li do Indii kolonizatorzy i wskazuje ich skutki w kulturze dokonuje bilansu rz dów brytyjskich w Indiach, bior c udział w debacie „za” i „przeciw” wyja nia daty 1857– 1859 i 1877 wyja nia poj cia: civitas, kosmopolityzm, forum, Roma quadrata, unia hadziacka wyja nia daty: 753 p.n.e., 509 p.n.e., 212 n.e., 1569 okre la wpływ kultury greckiej na Rzym - - - wyja nia poj cia: fasci, etruscus ritus, constitutio Antoniniana wyja nia dat : 1658 okre la wpływ Etrusków na cywilizacj Rzymian omawia ustrój miast imperium rzymskiego 1 2 - - NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI - 15. Kr gi kultury europejskiej - non omnis moriar – dziedzictwo kultury antycznej na Zachodzie - dziedzictwo kultury bizantyjskiej - włoskie i francuskie wzorce kulturowe - 16. Mozaika współczesnych kultur regionalnych - „małe ojczyzny” - przegl d wybranych kultur regionalnych - 3 analizuje teksty ródłowe analizuje mapki charakteryzuje symbioz kultur Wielkiego Ksi stwa Litewskiego przedstawia przykłady osi gni kultury rosyjskiej charakteryzuje wielokulturowo monarchii austro-w gierskiej zna i rozumie poj cia: renesans, renesans karoli ski, klasycyzm podaje nazwy epok w dziejach kultury okre la cezury epok w kulturze zna osi gni cia kultury antycznej wymienia przykłady osi gni kulturalnych Bizancjum okre la wpływ kultury francuskiej na Europ zna nazwiska i osi gni cia wybitnych twórców kultury nowo ytnej (Szekspir, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Dürer, Rabelais) - - - wyja nia poj cia: autochtoni, „mała ojczyzna” przedstawia postaci zasłu one dla omawianego regionu omawia tradycje Kaszu- bów, Kociekawiaków, l zaków przedstawia tradycje Basków i Katalo czyków analizuje teksty ródłowe 4 wskazuje wydarzenia historyczne zawarte w mitologii zna i rozumie poj cia: renesans otto ski, renesans XII wieku, trzeci Rzym wyja nia, w jaki sposób przechowano dorobek antyku w redniowieczu rozpoznaje wpływy antyczne w dziełach sztuki nowo ytnej wymienia organizacje mniejszo ci etnicznych w Europie przedstawia stosunek władz do mniejszo ci etnicznych ocenia wkład „małych ojczyzn” do kultury „wielkiej” ojczyzny NA STYKU RÓ NYCH CYWILIZACJI 1 2 17. Zderzenia cywilizacji (praca kursowa) - 18. Na styku ró nych cywilizacji (lekcja powtórzeniowa) - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH - 19. Staro ytne systemy religijne - religia: wiara a nauka - kult: rozdzielenie sacrum i profanum - wierzenia i kulty pierwotne - religie staro ytnego Bliskiego Wschodu - religia staro ytnego Egiptu - rewolucja Echnatona w Egipcie - wierzenia Greków i Rzymian - - 20. Hinduizm i buddyzm - hinduizm: zasady wiary i bogowie - hinduizm: wi te teksty i kult - buddyzm: zasady wiary i bogowie - buddyzm: wi te teksty i kult - 3 dokonuje selekcji materiału wskazuje charakterystyczne cechy stylów architektonicznych prezentuje znajomo budowli zabytkowych zna charakterystyczne cechy sztuki i kultury antyku porównuje ródło pisane z ikonograficznym 4 dokonuje korelacji wiedzy z j zykiem polskim wskazuje inspiracje antyczne (mitologia) w dziełach nowo ytnych i sposób ich przedstawienia wyja nia znaczenie dzieł sztuki jako ródeł informacji historycznej dokonuje syntezy materiału porównuje ró ne aspekty spotkania si cywilizacji i wyci ga wnioski okre la i ocenia wpływ religii na kształtowanie si oblicza „spotka ” dostrzega walory tolerancji i otwarto ci na wiat charakteryzuje i ocenia zjawiska z ró nych punktów widzenia wyja nia, sk d wzi ła si potrzeba religii przedstawia formy wierze i kultów pierwotnych oraz ich genez wyja nia poj cia: politeizm, zikkurat, antropomorfizm, teokracja charakteryzuje kulty staro ytnego Wschodu wymienia cechy religijno ci antycznej przedstawia przykłady z mitologii - - - zna i wyja nia poj cia: wedyzm, braminizm, sansara przedstawia historyczn posta Buddy wymienia imiona i cechy bóstw hinduskich wymienia tytuły wi tych ksi g hinduizmu i buddyzmu wymienia cztery szlachetne prawdy buddyzmu -interpretuje teksty ródłowe okre la wzajemny wpływ wiary i nauki na ycie człowieka wyja nia poj cia: agony, zoomorfizm, hekatomba, kosmogonia porównuje miejsce oraz rol kapłanów w staroytno ci przedstawia zwi zki mi dzy religi a gospodark i religi a polityk porównuje formy i przejawy wierze w ró nych kr gach cywilizacji staro ytnych wyja nia poj cia: moksza, karman, brahman przedstawia ró nice mi dzy hinduizmem a buddyzmem charakteryzuje tre wi tych ksi g 1 2 21. Judaizm - geneza i zasady wiary - Biblia i Talmud - Mesjasz - rytuał i obyczaje - - - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH 22. Chrze cija stwo - Jezus Chrystus - Apostołowie, wi ty Paweł, ojcowie Ko cioła - Biblia, Ewangelia, objawienie - dogmaty i Tradycja - pa stwo rzymskie i chrzecijanie - 23. Ko ciół jako organizacja - gmina i biskup - papiestwo - sobory - monastycyzm - zakony - - 24. Wielkie herezje redniowiecza - herezja i ortodoksja - waldensi - katarzy - Wiklef - husyci - inkwizycja - w czasach nietolerancji - - 3 zna i wyja nia poj cia: Tora, Talmud, Mesjasz przedstawia czynniki warunkuj ce powstanie narodu ydowskiego i jego religii charakteryzuje poj cie naród wybrany, dopasowuje przykłady historyczne przedstawia dogmaty i podstawowe zasady judaizmu precyzuje podział Biblii na ksi gi - - 4 wymienia nazwy wi t i obrz dów w judaizmie (bar micwa, wi to Tr bek, Jom Kippur) wymienia obowi zki rytualne wyznawców porównuje judaizm z chrze cija stwem -wyja nia daty: 313, 380 n.e. uzasadnia historyczno postaci Jezusa przedstawia działalno wi tego Pawła na podstawie mapy ukazuje rozwój Ko cioła w czasach rzymskich wymienia dogmaty i najwa niejsze zasady wiary wyja nia, czym jest Tradycja przedstawia struktur Nowego Testamentu wymienia ró nice dogmatyczne ko ciołów chrze cija skich zna i rozumie znaczenie dat: 313, 380, 754, 1075 wyja nia poj cia: patriarcha, ruch kluniacki, kuriali ci, koncyliary ci wyja nia rol papiestwa w redniowieczu przedstawia ró ne rodzaje zakonów wyja nia poj cia: encyklika, gallikanizm, jansenizm, józefinizm, cenobityzm wymienia decyzje wa niejszych soborów przedstawia polityczn rol papiestwa, zwłaszcza w XIX i XX w. wyja nia poj cia: herezja, ortodoksja, inkwizycja, husyci, taboryci zna kierunki i przedstawicieli ruchów nieortodoksyjnych przedstawia najwa niejsze elementy doktryny ruchów heretyckich analizuje teksty ródłowe wyja nia poj cie: utrakwi ci, kompaktaty praskie charakteryzuje i ocenia postaw Ko cioła wobec herezji przedstawia podziały w ród albigensów i husytów - 1 2 25. Rozłamy w chrze cija stwie – schizma wschodnia i schizma zachodnia. - Ariusz i arianie - prawosławie i schizma wschodnia - ikona, ikonostas, cerkiew - niewola awinio ska - schizma zachodnia - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH - 26. Reformacja – ko cioły protestanckie - reformacja - luteranizm - kalwinizm - anglikanizm - druga reformacja: radykałowie protestanccy - zbór - 27. Islam - Mahomet - podboje i wiat islamu - siedem prawd wiary i pi zasad - Koran i hadisy czyli m dro ci Proroka - kalendarz - meczet i ogrody islamu - obyczajowo i kultura - muzułmanie w Polsce - prawo islamu - zró nicowanie islamu - 28. Wojny religijne - d ihad – „ wi ta wojna” w islamie - krucjaty - zakony rycerskie - wojny religijne doby reformacji - - - - 3 wyja nia poj cia: schizma, ikona, cerkiew, arianie, ortodoksja, schizma zachodnia, niewola awinio ska wyja nia dat : 1054 wyja nia, czym si ró ni prawosławie od katolicyzmu przedstawia przyczyny dokonania schizmy wschodniej przedstawia okoliczno ci utworzenia ko cioła unickiego 4 wyja nia poj cia: raskoł, staroobrz dowcy przedstawia kulturowe skutki prawosławia ukazuje wpływ kultury bizantyjskiej na prawosławie wyja nia daty: 1517, 1534 wyja nia etymologi poj cia protestanci przedstawia genez reformacji ukazuje wielostronne skutki wyst pienia Marcina Lutra charakteryzuje doktryny luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu wyja nia poj cie: druga reformacja, predestynacja, purytanie wyja nia poj cia: Koran, hid ra, hadisy przedstawia yciorys Mahometa przedstawia zasi g podbojów arabskich wyja nia, jakie czynniki ułatwiały podboje wymienia podstawowe zasady religii zawarte w Koranie wyja nia poj cie: szariat przedstawia najwa niejsze zasady prawa islamskiego ukazuje zró nicowanie islamu w wiecie wyja nia poj cia: krucjaty, d ihad, wojna wi ta, rekonkwista, hugenoci wyja nia daty: 1095, 1492 przedstawia, jak w historii zmieniało si poj cie d ihadu przedstawia przyczyny krucjat wyja nia daty: 1555, 1572 wyja nia poj cia: zwi zek szmalkaldzki, noc wi tego Bartłomieja, pacyfikacja gandawska wyja nia zasad : cuius regio, eius religio przedstawia przebieg wojen religijnych w Niemczech i we Francji - - 1 2 - HISTORIA STOSUNKÓW RELIGIJNYCH 29. Tolerancja - poj cie tolerancji - historyczne modele tolerancji: perski, rzymski, arabski, mongolski, turecki - Rzeczpospolita pa stwem bez stosów? - tolerancja religijna i jej przeciwie stwo w XVII i XVIII wieku - 30. Sekty - problemy ze zdefiniowaniem poj cia sekta - wybrane sekty historyczne - sekty współczesne i zagroenia z nimi zwi zane - - - - - 31. Asceza – pełnia człowiecze stwa czy odwrót od społecze stwa (praca kursowa) - - 32. Historia stosunków religijnych (lekcja powtórzeniowa) - 3 okre la zasi g krucjat wymienia skutki krucjat i wojen religijnych wymienia nazwy zakonów rycerskich wyja nia poj cia: tolerancja, irenizm, pax romana wyja nia dat : 1573 przedstawia kolejne modele tolerancji w ró nych epokach historycznych przedstawia specyfik tolerancji w Rzeczpospolitej na tle Europy zna i rozumie poj cia: asasyni, mahdy ci, towianizm, sekta Muna wyja nia ró ne znaczenia terminu sekta charakteryzuje pogl dy członków sekt historycznych (sabelian, assasynów, mahdystów, towia czyków) przedstawia przyczyny wst powania ludzi do sekt i zwi zane z tym zagro enia analizuje teksty ródłowe 4 - - dokonuje selekcji materiału charakteryzuje postaw postaci wyst puj cych w ródłach i wyci ga wnioski charakteryzuje modele ascezy w staro ytno ci, redniowieczu i epoce nowo ytnej okre la przyczyny podj cia ascezy - wyja nia podstawowe poj cia, zna najwa niejsze postaci zna najwa niejsze wi te ksi gi ró nych religii - - - wyja nia poj cie: józefinizm okre la ró ne aspekty tolerancji wyja nia podło e szerzenia tolerancji w ró nych epokach przedstawia przyczyny tolerancji w Rzeczpospolitej porównuje sekty historyczne ze współczesnymi dokonuje oceny działalno ci sekt porównuje rodzaje ródeł porównuje modele ascezy w dziejach okre la zwi zki mi dzy etyk protestanck a rozwojem kapitalizmu przedstawia i uzasadnia własne opinie dokonuje syntezy materiału porównuje zasadnicze dogmaty i wierzenia religii okre la wzajemne przenikanie religii i kultury 1 2 - YCIE CODZIENNE NA PRZESTRZENI DZIEJÓW - 3 wymienia zasady, dogmaty oraz instytucje religijne okre la zmiany zasi gu geograficznego religii - 4 zajmuje stanowisko w sporze o zakres tolerancji i ekumenizmu 33. Historia codzienno ci ycie codzienne jako przedmiot bada historycznych - metody pracy historyków codzienno ci (narz dzia pracy, przyrz dy do mierzenia, rodki transportu, bro , pochówek, sztuka zdobnicza, meble) - kultura materialna jako ródło wiedzy o yciu codziennym wyja nia, jakimi dziedzinami ycia zajmowali si historycy ze szkoły Annales podaj c konkretne przykłady, wyja nia, czym s „procesy długiego trwania” - okre la przydatno ródeł kultury materialnej w odtwarzaniu rzeczywisto ci historycznej 34. Przemiany form komunikacji - od pisma do poczty elektronicznej - rozwój rodków transportu - wyja nia poj cia: głagolica, gra danka ukazuje zmiany form pisma w historii wymienia wynalazki w transporcie wyja nia daty: 1807, 1825, 1876, 1885, 1903 analizuje ródła ikonograficzne - wymienia rodzaje alfabetów ocenia wpływ wynalazku druku na dzieje kultury okre la i ocenia poj cie post pu w dziejach 35. Historia rodków masowego przekazu - poj cie mass mediów - historyczny rozwój prasy - historia radia i telewizji 36. Cenzura, propaganda, „czwarta władza” - wyja nienie poj cenzura i propaganda - propaganda i cenzura w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej - „czwarta władza” i jej znaczenie na przykładzie wojny wietnamskiej - wyja nia poj cie: mass media i okre la cechy mass mediów wymienia przykłady rozwoju prasy w Polsce i na wiecie przedstawia histori radia i telewizji analizuje teksty ródłowe wyja nia poj cie: czwarta władza wymienia rodzaje cenzury podaje przykłady z historii funkcjonowania cenzury podaje definicj poj cia: propaganda przedstawia funkcjonowanie cenzury w PRL - - - - wymienia czynniki sprzyjaj ce rozwojowi prasy ukazuje wady i zalety korzystania z telewizji na przykładach z historii ukazuje rol propagandy białej, szarej i czarnej przedstawia znaczenie „czwartej władzy” w pa stwie demokratycznym i totalitarnym YCIE CODZIENNE NA PRZESTRZENI DZIEJÓW 1 2 37. Historia obyczajów - obyczaje jako cz kultury - historia młodo ci i staro ci, kobiet i m czyzn... - homo politicus, homo ludens, homo oeconomicus... - historia biologiczna - historia psychologiczna - moda - higiena - medycyna - dom i kuchnia - sport - Słota, Castiglione, Boziewicz i słownik tego, co jest obecnie cool 3 wyja nia poj cie: homo ludens prezentuje przykłady zmiany mody w ró nych dziedzinach ycia w his- torii przedstawia na podstawie zebranych przez siebie materiałów ewolucj ycia ludzi: dom, kuchnia, sport 4 analizuje i interpretuje ródła ikonograficzne jako ródła informacji historycznej na wybranych przykładach prezentuje biologiczny wymiar człowieka w historii ukazuje wpływ psychologii na wiedz historyczn i zwi zane z tym trudno ci interpretacyjne 38. Zabawa, rozrywka na przestrzeni dziejów (praca kursowa) interpretuje ródła ikonograficzne pod k tem zawartych w nich wydarze , zjawisk, scen, obyczajów wskazuje na ci gło i zmiany w zachowaniach ludzkich w kolejnych epokach rozró nia propagandowe i realistyczne przesłanie dzieła sztuki analizuje przykłady zjawisk historycznych “długiego trwania” hierarchizuje czynniki, które wpływały na zmiany codziennego ludzkiego bytowania 39. ycie codzienne na przestrzeni dziejów (lekcja powtórzeniowa) - - - - porównuje ródła kultury materialnej z ró nych epok okre la wpływ mass mediów, propagandy, cenzury, „czwartej władzy” na ycie ludzi 40. Ocena nauki w pierwszym semestrze Pozostałe godziny przewidziane s na przygotowanie do egzaminu maturalnego.