TEMATY NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA

TEMATY NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO 2014
XXIV Liceum Ogólnokształcące im. C. Norwida w Warszawie
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Zwierzę
1
w roli bohatera literackiego – określ, analizując wybrane przykłady, cele tego
zabiegu artystycznego.
Władza
1
– powołanie, zobowiązanie, zaszczyt, namiętność, pokusa? Do jakich
refleksji skłania Cię lektura znanych dzieł literackich?
Przedstaw
1
uniwersalne wartości w twórczości dla dzieci wybranych twórców.
Przedstaw
1
na wybranych przykładach międzynarodową karierę twórców polskich,
określając przyczyny umożliwiające pisarzom i poetom przekraczanie barier
lokalnych.
Porównaj
1
portrety wrogów w utworach polskich romantyków. Zbierz wnioski.
Porównaj
1
dylematy etyczne wybranych bohaterów literackich – Twoich rówieśników.
Przedstaw wnioski.
Polska
1
spuścizna literacka a fenomen Jana Pawła II – humanisty i mistyka. Ukaż
wpływ romantyzmu na twórczość literacką i kaznodziejską Ojca Świętego.
Omów
źródła i rolę literatury fantasy na podstawie wybranych przykładów.
1
Którzy
1
bohaterowie literatury polskiej XX wieku wywołują kontrowersje?
Odpowiadając na pytanie, podejmij próbę określenia przyczyn takiego ich odbioru.
Jak
1 o miłości piszą poeci, a jak poetki? Omów poetyckie konkretyzacje motywu
miłości na wybranych przykładach.
Funkcje
1
motywów ruin i grobów w polskiej literaturze romantycznej
i pozytywistycznej. Omów na wybranych przykładach.
Etos
1 rycerski wczoraj i dziś. Czy i w jaki sposób literatura może wpływać
na kształtowanie się osobowości człowieka w XXI wieku?
Dokonaj
1
analizy porównawczej obrazów Paryża w literaturze polskiej i obcej.
Dante
1
i Villon – wielkie indywidualności w epoce twórczości anonimowej. Zaprezentuj
tych twórców i ich dorobek na tle epoki.
Czy
1 tytuł, motto i cytat są kluczem do interpretacji dzieła? Rozważ na wybranych
przykładach.
Życie i mit. Na wybranym przykładzie ukaż kształtowanie się legendy wokół życia
i twórczości pisarza współczesnego.
Żart, satyra, ironia, czyli o leczeniu świata śmiechem. Rozwiń temat, odwołując się
do wybranych utworów literackich na przestrzeni epok.
Zwyczajny człowiek czy potwór? – portret kata w literaturze. Rozważ temat
na wybranych przykładach literackich.
Wojciech Młynarski – interpretator rzeczywistości. Zanalizuj problem, odwołując się
do jego utworów.
Zagrożenia związane z rozwojem technologii. Zanalizuj problem, odwołując się
do wybranych utworów S. Lema.
Zanalizuj rolę kobiety jako bohatera literackiego doby romantyzmu w oparciu
o utwory wybrane z literatury polskiej i powszechnej. W ujęciu tematu uwzględnij
kontekst historycznoliteracki.
Zapach jako motyw w literaturze. Omów jego funkcje, analizując wybrane utwory.
Zbigniew Herbert nazwał odpuszczenie win największym kunsztem. Omów
funkcjonowanie motywu przebaczenia w wybranych utworach różnych epok.
Znaczenie epizodu oraz bohatera drugoplanowego. Na wybranych przykładach
scharakteryzuj ich role w strukturze i treści dzieła literackiego.
1
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
Wewnętrzne rozterki bohaterów dramatów Szekspira. Omów na wybranych
przykładach.
W jaki sposób literatura przedstawia rozstanie bliskich sobie osób? Przeanalizuj
wybrane utwory, oceń efekty i wyciągnij wnioski.
Utopia i arkadia na przestrzeni wieków. Omów wykorzystanie motywów i ich funkcje,
odwołując się do wybranych utworów literackich.
Ukaż na wybranych przykładach portret Wilna w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
Twórczy sens pracy. Scharakteryzuj zagadnienie na przykładzie wybranych utworów
XIX i XX wieku.
To tylko plotka!? Odwołując się do wybranych bohaterów literackich, omów wpływ
plotki ma podejmowane przez nich decyzje. Przedstaw wnioski.
Teksty kabaretowe wczoraj i dziś. Omów funkcje i znaczenie tego typu twórczości,
uwzględniając ich kontekst historyczny i kulturowy.
Świat jako labirynt. Zbadaj funkcje motywu, analizując problemy egzystencjalne
bohaterów wybranych z literatury różnych epok.
Sztuka kulinarna w literaturze. Scharakteryzuj sposób jej przedstawiana i funkcje
w wybranych utworach.
Sny i widzenia jako sposoby przedstawiania rzeczywistości wewnętrznej. Omów
temat na wybranych przykładach z trzech epok literackich.
Skonfrontuj wizję przyszłości zawartą w powieściach Juliusza Verne’ a
z rzeczywistością współczesną. Przedstaw wnioski.
Różne sposoby funkcjonowania w literaturze obrazu śledztwa, sądu i procesu.
Zanalizuj wybrane przykłady, przedstaw wnioski.
Różne role obrazów szkoły w literaturze polskiej. Scharakteryzuj je, analizując
wybrane utwory.
Romans w literaturze pięknej i popularnej. Scharakteryzuj różne sposoby
funkcjonowania tego schematu fabularnego w wybranych utworach.
Rola wizji, snu i proroctwa w literaturze polskiej i obcej. Rozważ zagadnienie
na wybranych przykładach.
Rola monologu wewnętrznego bohatera w kreacji jego postaci. Przedstaw problem
na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
Rola człowieka w świecie zadżumionym, kamiennym, innym. Przedstaw odmienne
ujęcia tego tematu w prozie XX wieku.
Postacie lekkoduchów i utracjuszy w literaturze na przestrzeni wieków. Omów motyw
i jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów.
Postawa życiowa twórców z ruchu Beat Generation na podstawie wybranych
utworów. Omów problem i przedstaw wnioski.
Przeciw zniewoleniu umysłu… Omów postawy intelektualistów i artystów
wobec nazizmu i komunizmu, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
Przedstaw „rzeczywistość magiczną”, analizując wybrane utwory z literatury polskiej
i obcej XIX oraz XX wieku.
Przedstaw motyw lotu i scharakteryzuj postacie lotników w oparciu o wybrane dzieła
literackie.
Przyczyny szaleństwa bohaterów literackich. Na wybranych przykładach omów różne
funkcje motywu szaleństwa w literaturze..
R. Kapuściński i W. Cejrowski. Na podstawie wybranych utworów zbadaj związek
warsztatu pisarza i świata przedstawionego.
Portrety i karykatury literackie polskiego szlachcica. Przedstaw na kilku wybranych
przykładach różne sposoby kreacji postaci.
Porównaj literackie portrety ludzi szczęśliwych. Zaprezentuj zagadnienie, badając
2
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
różne definicje szczęścia.
Polaka portret własny – od realizmu do karykatury. Omów sposoby kreowania
wizerunku Polaka jako bohatera literackiego na przestrzeni epok.
Poezja jako narzędzie walki z systemem totalitarnym. Omów zjawisko, odwołując się
do wybranych utworów powstałych po II wojnie światowej.
Poetycki portret i autoportret kobiety młodopolskiej. Analizując wybrane utwory
z epoki, omów sposoby kreacji. Przedstaw wnioski.
Różnorodność wizji świata w literaturze fantasy. Porównaj sposoby kreacji,
omawiając wybrane utwory literackie.
Walka dobra ze złem w literaturze fantasy. Interpretując wybrane utwory literackie,
omów rolę motywu.
Przenikanie
P
się świata realnego i fantastycznego w literaturze fantasy. Omów funkcje
i sposoby kreowania tych rzeczywistości.
Obcy w literaturze polskiej i powszechnej. Omów rolę motywu na podstawie
wybranych utworów.
Podróże do Włoch i ich literackie efekty. Omów na przykładach wybranych utworów
z różnych epok.
Pieniądz i jego rola w życiu bohaterów literackich. Rozwiń temat, odwołując się do
wybranych utworów różnych epok.
Pamięć dobra, pamięć zła. Interpretując wybrane przykłady, ustal, czym
dla bohaterów literackich różnych epok jest pamięć o życiowych doświadczeniach.
Oniryzm w literaturze. Omów funkcje tej konwencji, odwołując się do wybranych
przykładów.
Omów i porównaj artystyczne wizje Kresów w różnych tekstach literackich XIX i XX
wieku.
Odwrót od fikcji, gwałtowny popyt na dokument – znamienny rys literatury XX wieku.
Uzasadnij to twierdzenie, przywołując stosowne utwory.
Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze
archetypów biblijnych „niegodziwców”.
Miłość w okowach konwenansu. Rozważ problem, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
Motyw domu i jego funkcje w utworach literackich z różnych epok. Omów na
podstawie wybranych przykładów.
Motyw dzieciństwa. Rozważ różne ujęcia motywu w wybranych utworach literackich.
Motyw góry. Omów znaczenie tego wątku, odwołując się do wybranych przykładów
literackich.
O tym, co skrywane najgłębiej… - omów rolę tajemnicy w kreacji postaci literackich
i motywacji ich działań (na wybranych przykładach).
Obraz świata, który przeminął – relikt przeszłości, pamiątka…? Rozważ zagadnienie,
odwołując się do wybranych utworów literatury XIX i XX wieku.
Odwołując się do utworów literackich z wybranych epok, zbadaj różne role motywu
marzenia. Przedstaw wnioski.
Motyw karczmy w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
Motyw kota w literaturze. Przedstaw i zanalizuj problem.
Motyw małżeństwa. Porównaj wybrane przykłady literackie. Zbierz wnioski.
Nauczyciel i uczeń w literaturze. Przedstaw na podstawie wybranych przykładów.
Na podstawie wybranych utworów omów funkcje motywów religijnych
we współczesnej poezji polskiej.
Mroczna strona natury ludzkiej, czyli „jądro ciemności”. Zanalizuj złożoność psychiki
bohaterów literackich wybranych z trzech epok.
3
Motywy i wątki kryminalne w literaturze popularnej i „wysokiej”. Omów podobieństwa
i różnice, analizując wybrane teksty.
79. Motyw zemsty jako siły sprawczej ludzkich działań. Omów temat w oparciu
o wybrane utwory literackie, szukając związku z ideologią epoki.
80. Motyw zdrady w wybranych utworach literackich. Przedstaw i zanalizuj problem.
81. Motyw rewolucji i jej wpływ na życie człowieka. Omów zagadnienie, przedstaw
wnioski (na wybranych przykładach literackich).
82. Miłość w krzywym zwierciadle. Omów problem, odwołując się do „Tanga” S. Mrożka,
„Ferdydurke” W. Gombrowicza, „Szewców” Witkacego i innych wybranych
przez Ciebie utworów.
83. Miłość i zdrada w wymiarze humorystycznym. Przedstaw zagadnienie, analizując
wybrane przykłady literackie.
84. Miejsca przeklęte i miejsca ukochane. Omów ich funkcje i sposoby opisywania,
dokonując interpretacji wybranych dzieł literackich.
85. Mężowie swoich żon. Kreacje małżonków w wybranych utworach literackich.
Zanalizuj problem, przedstaw wnioski.
86. Matka – porównaj sposób ujęcia motywu, analizując utwory literackie z wybranych
epok.
87. Maski, gęby i kostiumy w literaturze. Omów funkcjonowanie motywów, dokonując
analizy porównawczej wybranych utworów.
88. Makabra w twórczości literackiej dla dzieci – zamierzona?, potrzebna?, karygodna?
Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów.
89. Ludowość i ludomania. Omów różne sposoby nawiązywania do folkloru i życia ludu w
twórczości literackiej.
90. Los człowieka w ujęciu starożytnych Greków i pisarzy nowożytnych. Rozważ
problem, odwołując się do treści tekstów wybranych z co najmniej trzech epok.
91. Literatura jako diagnoza stanu społeczeństwa. Odwołując się do utworów z różnych
epok literackich, wykaż, że są one wiernym obrazem rzeczywistości, w której
powstały.
92. Literackie obrazy życia rodzinnego – aprobowane i negowane. Scharakteryzuj
wybrane modele rodziny i ustosunkuj się do nich.
93. Listy, dzienniki i autobiografie – źródło prawdy o twórcach, czy przykład zręcznej
autokreacji? Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory.
94. Koncepcja everymana w literaturze XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się
do wybranych przykładów.
95. Jak literatura przedstawia rytuały i święta? Omawiając różne ich obrazy,
scharakteryzuj funkcje, jakie pełnią w wybranych dziełach literackich.
96. Jacek Kaczmarski – wieczny buntownik. Zanalizuj problem, odwołując się
do utworów pieśniarza.
97. Inni o artyście, artysta o sobie – obraz artysty. Omów zagadnienie. Zaprezentuj
wnioski, odwołując się do wybranych tekstów literackich i publicystycznych.
98. Heroizacja i deheroizacja wojny w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Omów
na wybranych przykładach.
99. Goście z zaświatów. Omów funkcjonowanie motywu, dokonując analizy
porównawczej dzieł literackich wybranych z trzech epok. Przedstaw wnioski.
100. Funkcje nazw i nazwisk znaczących w literaturze. Omów temat na wybranych
przykładach.
101. Fascynacje postacią wędrowca. Przedstaw temat, badając postacie wędrowców
w wybranych utworach literackich z trzech epok.
102. Edward Stachura wieczny buntownik. Analizując twórczość poety, określ przyczyny
78.
4
buntu i omów jego wpływ na życie autora.
103. Doświadczenia bohaterów literackich związane z utratą ziemi rodzinnej. Przedstaw
je, odwołując się do wybranych utworów z XIX i XX wieku.
104. Dar czy przekleństwo tworzenia? Przedstaw refleksję o losie poetów na podstawie
ich życia i dzieła.
105. Czytane, bo… zakazane. Przybliż kontrowersje dotyczące wybranych przykładów
dzieł literackich. Przedstaw wnioski.
106. Czy bunt i skandal są zarzewiem zmian? Przedstaw swoje przemyślenia wynikające
z analizy i interpretacji utworów literackich XX i XXI wieku.
107. Człowiek jest skazany na wolność (Jean Paul Sartre). Rozważ problem, odwołując
się do znanych Ci utworów literackich.
108. Czas wojennej pożogi, czas spełnionej Apokalipsy. Omów zagadnienie, odwołując
się do utworów poetów pokolenia Kolumbów. Przedstaw wnioski.
109. Bunt przeciwko złemu prawu i jego konsekwencje. Rozważ zagadnienie, odwołując
się do wybranych tekstów z różnych epok.
110. Bunt i pokora jako reakcje na zrządzenia losu i Boga. Określ ich konsekwencje,
odwołując się do wybranych utworów literackich.
111. Bohaterowie – dobroczyńcy. Odwołując się do wybranych tekstów literackich,
zaprezentuj motyw, omów jego funkcje.
112. Autorytety, kodeksy, drogowskazy. Na wybranych przykładach omów wpływ literatury
na kształtowanie się świadomości etycznej Polaków na przestrzeni wieków.
113. Antagonizm miedzy miłością a materializmem. Omów problem na podstawie
wybranych utworów literackich.
114. Aleksander Fredro czy Sławomir Mrożek? Odwołując się do wybranych dzieł obu
twórców, zdecyduj, który rodzaj komizmu jest Ci bliższy i dlaczego.
115. „Polsko, jaka jesteś?” Literackie wizje ojczyzny w konfrontacji z rzeczywistością.
Rozwiń temat na podstawie wybranych utworów z różnych epok.
116. „Podwaja swoje życie, kto przeszłość rozważa” (W. Syrokomla). Przedstaw, jaką
funkcję pełnią wspomnienia w różnych utworach literackich.
117. „Kaskaderzy literatury” – w oparciu o wybrane przykłady rozważ, czy to określenie
można odnieść do polskich poetów przeklętych.
118. „Gorzki to chleb jest polskość.” Rozważ tezę Cypriana Norwida, analizując wybrane
utwory z literatury XIX i XX wieku. Przedstaw wnioski.
119. „Bo coś w szaleństwach jest młodości...” (L. Staff). Analizując wybrane utwory,
scharakteryzuj i porównaj wizerunki młodych ludzi.
5
KORESPONDENCJA SZTUK
120. Wieś i wiejska rzeczywistość. Przedstaw sposoby przedstawiania motywu i jego
funkcje w różnych tekstach kultury.
121. Wielcy przegrani w różnych tekstach kultury. Przedstaw motyw, omów przyczyny
klęsk życiowych bohaterów. Zaprezentuj wnioski.
122. Topos zdrajcy w różnych tekstach kultury – motywacje i konsekwencje ludzkiego
działania. Omów na wybranych przykładach.
123. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
124. Symbolika roślinna w różnych tekstach kultury. Rozważ zagadnienie i przedstaw
wnioski.
125. Omów funkcje utopijnego i antyutopijnego spojrzenia na świat, odwołując się
do przykładów literackich i filmowych.
126. Oczekiwana, wymarzona, tylko ta, lecz… zakazana miłość. Omów zagadnienie,
odwołując się do wybranych tekstów kultury. Przedstaw wnioski.
127. Obraz Warszawy w różnych tekstach kultury. Zanalizuj i porównaj motyw, odwołując
się do wybranych przykładów.
128. Motyw wiosny w różnych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na wybranych
przykładach, wyciągnij wnioski.
129. Motyw wilka w literaturze i filmie. Zanalizuj na podstawie wybranych dzieł z różnych
epok.
130. Motyw więźnia. Zbadaj jego funkcjonowanie w literaturze i innych tekstach kultury.
131. Motyw sobowtóra w tekstach kultury różnych epok. Przedstaw i zanalizuj problem.
132. Motyw pojedynku w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw problem,
odwołując się do wybranych tekstów kultury.
133. Motyw ojca i syna w wybranych tekstach kultury. Omów sposoby kreacji i funkcje
postaci.
134. Motyw odkupienia w literaturze i innych tekstach kultury. Rozważ problem, odwołując
się do wybranych przykładów.
135. Motyw jeźdźca i konia w różnych tekstach kultury. Omów rolę motywu na wybranych
przykładach. Zbierz wnioski.
136. Macierzyństwo – od szczęścia do przekleństwa. Rozważ problem, odwołując się
do wybranych tekstów kultury.
137. Konflikty pokoleniowe w wybranych tekstach kultury. Omów problem, uwzględniając
funkcję tego motywu.
138. Inspiracje tatrzańskie w literaturze i malarstwie doby Młodej Polski. Przedstaw temat
na wybranych przykładach.
139. Inny świat – świat widziany oczyma chorego. Omów problem, uwzględnij rolę
chorego w kreacji świata przedstawionego. Przedstaw wnioski w oparciu o wybrane
teksty kultury.
140. Co można robić nocą? Omów na wybranych przykładach motyw bezsenności
w literaturze.
141. Bo zawsze był przeciw złu… - kreacje bohaterów w konfrontacji ze złem tego świata.
Omów zagadnienie, uwzględniając wielość znaczeń tego, co uznajemy za zło.
Przedstaw wnioski (na wybranych przykładach tekstów kultury).
142.
143. „Obcy wśród swoich” - odwołując się do wybranych tekstów kultury, rozważ problem
alienacji bohaterów w świecie, w którym przyszło im żyć.
6
144. Współczesny Polak wobec doświadczenia komunizmu. Rozwiń temat, opierając się
na wybranych tekstach kultury.
145. „Kochaj bliźniego swego...” Rozważ zagadnienie tolerancji, odwołując się
do wybranych dzieł literackich i filmowych.
146. Motyw ojca w różnych tekstach kultury. Omów problem, uwzględniając różne funkcje
tej postaci.
147. Zabawa i post jako symbole dwóch wizji rzeczywistości. Omów zagadnienie
na podstawie analizy różnych tekstów kultury.
148. Wojownik, rycerz, żołnierz jako bohater różnych tekstów kultury. Omów rolę motywu,
analizując wybrane przykłady. Przedstaw wnioski.
149. Stróż sprawiedliwości w literaturze i filmie. Omów sposoby kreacji i funkcje postaci
na wybranych przykładach.
150. Sport i sportowcy w różnych tekstach kultury. Przedstaw różne ujęcia motywu,
odwołując się do wybranych przykładów. Zbierz wnioski.
151. Socrealizm w literaturze i formach plastycznych. Zwracając uwagę na sposoby
kreowania świata, scharakteryzuj kierunek na wybranych przykładach.
152. Skandal jako forma ekspresji w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów
to zjawisko, odwołując się do wybranych dzieł.
153. Różne ujęcia motywu melancholii w sztuce i literaturze. Zanalizuj wybrane teksty
kultury, przedstaw wnioski.
154. Przedstaw sposoby nawiązywania do postawy franciszkańskiej w tekstach kultury
od Młodej Polski do współczesności.
155. Postaci rodem z horroru. Omów funkcje motywu, analizując przykłady bohaterów
różnych tekstów kultury.
156. Piekło – sposób wykorzystania motywu i jego rola w różnych tekstach kultury.
157. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Zanalizuj i porównaj ten motyw, odwołując
się do wybranych przykładów z literatury, malarstwa i filmu.
158. Obraz subkultury hippisowskiej w różnych tekstach kultury. Omów zagadnienie
na podstawie wybranych przykładów, przedstaw wnioski.
159. Motyw diabła w literaturze i innych tekstach kultury. Omów zagadnienie, określ
funkcje motywu.
160. Metafora drogi i jej rola w kulturze. Omów zagadnienie, dokonując analizy
porównawczej ujęć literackich, plastycznych i filmowych motywu.
161. Łagry i lagry – hańba ludzkości. Omów problem, odnosząc się do literatury i filmu.
162. Literackie, malarskie i filmowe ilustracje motywu vanitas. Omów jego funkcje,
odwołując się do konkretnych przykładów.
163. Konfrontacja biblijnego wzorca miłości z rzeczywistością. Omów problem, odwołując
się do przykładów literackich i filmowych.
164. Kobieta inna niż Europejka. Omów zagadnienie, odwołując się do różnych tekstów
kultury. Przedstaw wnioski.
165. Groza w literaturze i sztuce na przestrzeni epok. Omów formy i funkcje motywu
na wybranych przykładach.
166. Groza systemów totalitarnych. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do różnych tekstów
kultury.
167. Etyka i polityka. Prześledź funkcjonowanie tego związku w wybranych dziełach
literackich i filmowych.
168. Artysta jako kronikarz swoich czasów. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane
dzieła literackie, malarskie i filmowe.
169. Alegoria i symbol jako środki wyrazu w poezji i malarstwie. Odwołując się
do przykładów, zanalizuj ich różne role, przedstaw wnioski.
7
170. Teatr w teatrze. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw analizę
wykorzystania tego pomysłu w literaturze, teatrze i filmie.
171. Poetyckie spojrzenie na arcydzieła malarstwa. Zbadaj zagadnienie na podstawie
wybranych utworów XX wieku.
172. Brzydota kategorią estetyczną? Podejmując próbę odpowiedzi, sięgnij po wybrane
dzieła literackie i plastyczne.
173. Czas i śmierć. Odwołując się do wybranych przykładów, zbadaj, jak współgrają
ze sobą te pojęcia w filozofii, literaturze, sztuce i filmie.
174. Funkcje motywów okna i drzwi w różnych tekstach kultury. Omów problem,
odwołując się do wybranych dzieł.
175. Historia jako temat lub pretekst w literaturze i malarstwie. Omów na przykładzie
wybranych utworów.
176. Jaką funkcję pełnią w różnych tekstach kultury dyskusje i kłótnie? Przeanalizuj
wybrane dzieła, przedstaw wnioski.
177. Krucha granica między katem a ofiarą. Omów problem, analizując wybrane przykłady
z literatury i filmu.
178. Kultura masowa a kultura elitarna. Przedstaw tę opozycję na podstawie wybranych
przykładów literackich i filmowych.
179. Legendarna przeszłość narodu polskiego w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku.
Na wybranych przykładach omów motywy i sposoby jej przedstawiania.
180. Matka cierpiąca. Porównaj przyczyny i sposób przeżywania cierpienia oraz funkcje
tego motywu w wybranych tekstach kultury.
181. Motyw Bożego Narodzenia w literaturze i malarstwie wybranych epok. Przedstaw
sposoby kreacji, dokonaj analizy porównawczej.
182. Motyw drzewa w różnych tekstach kultury. Przedstaw i zanalizuj problem.
183. Motyw psa w różnych tekstach kultury. Przedstaw i zanalizuj problem.
184. Nie zapomnij, skąd tutaj przybyłeś ..., czyli losy emigranta w różnych tekstach kultury.
Omów funkcje motywu. Zaprezentuj wnioski.
185. Postać historyczna i jej kreacja w literaturze i sztuce. Rozwiń temat na wybranych
przykładach.
186. Przestroga, refleksja na temat, czy…? W jaki sposób twórcy kultury ujmują problem
nałogów i uzależnień jako zła świata? Omów na wybranych tekstach kultury.
187. Rola scenografii w inscenizacji dramatu. Omów problem na przykładach teatralnych
realizacji wybranych utworów, porównując didaskalia i efekty sceniczne.
188. Tradycje i obyczaje polskie jako źródło różnorodnych inspiracji artystycznych. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach dzieł kultury.
189. Wizerunki aniołów i ich role w polskiej poezji oraz w sztukach plastycznych. Porównaj
wybrane dzieła i skomentuj efekty.
190. Zaprezentuj kulturę Żydów i zwyczaje żydowskie ukazane w wybranych dziełach
literackich, malarskich i filmowych. Zbierz spostrzeżenia.
191. Jaką funkcję pełniły w kulturze romantycznej postacie i motywy fantastyczne?
Odpowiedz, odwołując się do przykładów literackich i plastycznych.
192. Motyw listu w różnych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
przykłady.
193. Motyw maski, aktorstwa w życiu i jego funkcjonowanie w literaturze, sztuce i filmie.
Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła.
194. Powroty do krainy dzieciństwa. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do wybranych
dzieł literackich i ich adaptacji filmowych.
195. Różne ujęcia motywów erotycznych w literaturze i sztuce. Omów ich rolę, odwołując
się do wybranych przykładów.
8
196. To pomagało żyć ... – zanalizuj zjawisko komizmu czasu okupacji, przywołując
przykłady literackie, filmowe i inne.
197. Światło i ciemność jako ważny motyw w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie,
analizując wybrane dzieła z trzech epok.
198. Sposoby przedstawiania Matki Boskiej w wybranych tekstach kultury na przestrzeni
epok. Omów zagadnienie i przedstaw wnioski.
199. Różnorodne ujęcie motywu tańca w poezji, malarstwie, rzeźbie i filmie. Przedstaw
na wybranych przykładach.
200. Różne ujęcia motywu nocy w literaturze i malarstwie. Przedstaw ich role
na wybranych przykładach.
201. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, przedstaw relacje między rodzicami a
dziećmi.
202. Odwieczne marzenia człowieka o nieśmiertelności i ich wyraz w literaturze i sztuce.
Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł.
203. Obraz prowincjonalnego miasteczka w tekstach kultury XIX i XX wieku
– zinterpretuj różne ujęcia tego motywu na wybranych przykładach.
204. Niegodziwiec jako bohater literacki i jego plastyczne portrety. Omów funkcje i różne
techniki ukazywania postaci.
205. Na wybranych przykładach omów funkcjonowanie motywu śmierci
w średniowiecznych i współczesnych tekstach kultury.
206. Funkcje portretów rodzeństwa w literaturze i sztuce różnych epok. Omów wybrane
przykłady.
207. Człowiek wobec starości. Scharakteryzuj literackie, malarskie i filmowe ujęcia tego
problemu – na podstawie wybranych tekstów kultury.
208. Deformacja świata i jej funkcje w różnych tekstach kultury. Omów, odwołując się
do dzieł literackich, malarskich i filmowych.
209. Obrazy żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce. Omów problem na wybranych
przykładach z trzech epok.
210. Proza Brunona Schulza i malarstwo Marca Chagalla. Odwołując się do wybranych
dzieł, wskaż i omów podobieństwa w ich twórczości.
211. Funkcjonowanie kultury mniejszości narodowych w literaturze i innych dziedzinach
sztuki polskiej. Scharakteryzuj zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
212. Rola muzyki i sposoby jej wykorzystywania w tekstach kultury. Scharakteryzuj
zagadnienie na wybranych przykładach.
213. Motyw czterech pór roku w literaturze, malarstwie, muzyce i filmie. Przedstaw
zagadnienie na wybranych przykładach.
214. Literacka i filmowa wizja PRL-u – od realizmu do groteski. Zanalizuj wybrane
przykłady, przedstaw wnioski.
215. Wpływ mediów na odbiorcę. Rozważ problem, analizując wybrane przykłady (np.
teksty literackie, programy telewizyjne i plakaty).
216. Zdaniem palacza… Omów na wybranych przykładach funkcje motywu papierosa
w literaturze i sztuce współczesnej.
217. Dokonaj analizy porównawczej wybranych scen batalistycznych, przedstawionych
w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw wnioski.
218. Motyw konia w różnych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane
przykłady.
219. Prześledź funkcjonowanie motywu zesłania na Syberię w literaturze i sztuce XIX
wieku. Dokonaj analizy wybranych tekstów kultury. Zbierz wnioski.
220. Topos morza w tekstach kultury. Na wybranych przykładach zanalizuj jego
różnorodne ujęcia.
9
221. Wybitne adaptacje filmowe. Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj
filmy, które, Twoim zdaniem, zdecydowanie górują nad literackim oryginałem.
222. Przedstaw motyw dworku szlacheckiego w literaturze i malarstwie (od Czarnolasu
do Nawłoci). Zbierz wnioski.
223. Nieśmiertelność – błogosławieństwo, czy klątwa? Rozważ temat w oparciu
o wybrane teksty kultury.
JĘZYK
224. Język erotyki. Scharakteryzuj jego styl, analizując wybrane utwory XIX i XX wieku.
Przedstaw wnioski.
225. Język wyjątkowy, niepowtarzalny, zaskakujący – dlaczego inny? Scharakteryzuj
język utworów Witkacego, Gombrowicza i Mrożka, określ jego funkcje.
226. Najczęściej spotykane błędy językowe. Wyjaśnij, na czym polegają i przedstaw ich
klasyfikację (na wybranym materiale badawczym).
227. Pisma użytkowe (np. życiorys, testament, kwestionariusz) jako konteksty utworów
poetyckich. Omów sposoby ich wykorzystywania w wybranych wierszach
współczesnych.
228. Współczesna polszczyzna według filmowców. Dokonaj analizy języka bohaterów
dwóch polskich filmów fabularnych. Przedstaw wnioski.
229. Zanalizuj i oceń najciekawsze nazwy firm. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe
współczesnej polszczyzny znalazły w nich odzwierciedlenie.
230. Zanalizuj cechy języka wybranego środowiska na podstawie zebranego materiału.
231. Zabawa językiem jako przejaw kunsztu poetyckiego i sprawności językowej. Omów
to zagadnienie, ilustrując je przykładami.
232. Wzbogacanie czy zubożanie? Na wybranych przykładach przedstaw wpływ mediów
na współczesną polszczyznę.
233. Wyrazy wartościujące i nacechowane uczuciowo w publicystyce i literaturze pięknej.
Omów zjawisko, analizując styl wybranej gazety i danego artysty. Porównaj efekty.
234. Wyjątkowy! – język sprawozdawców sportowych. Dokonując analizy słownictwa,
frazeologii i składni tego języka, wskaż jego cechy charakterystyczne. Zbierz wnioski.
235. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach tekstów kabaretowych.
236. Stylizacje modlitewne w literaturze różnych epok. Analizując i interpretując wybrane
przykłady, określ funkcje tego zjawiska.
237. Rola stylizacji językowej w dziełach literackich. Omów problem na dowolnych
przykładach prozy XX wieku.
238. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie
na podstawie wybranych tekstów literackich.
239. Omów sposoby budowania funkcji perswazyjnej w różnych komunikatach
(np. reklamie, kazaniu, liryce apelu). Wskaż charakterystyczne środki językowe
i pozawerbalne, służące oddziaływaniu na odbiorcę.
240. Odwołując się do wybranych przykładów, omów komizm słowny i sposoby jego
realizacji w piosence współczesnej.
241. Naruszenie normy językowej jako zabieg twórczy, element rozwoju lub błędna
innowacja. Omów problem na podstawie analizy języka wybranych przekazów
kulturowych.
242. Funkcje środków stylistycznych w tekstach utworów muzycznych. Omów zagadnienie
w oparciu o wybrany materiał.
243. Funkcje języka środowiskowego w wybranych przykładach prozy współczesnej.
Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
10
244. Zapożyczenia z języka węgierskiego. Przedstaw ich dzieje, klasyfikację, i funkcje w
oparciu o teksty literackie i prasowe.
245. Dokonując analizy języka wybranych pism młodzieżowych, wyjaśnij, jaki obraz świata
one kreują.
246. „Na początku było słowo, a na końcu frazes”. Słowa Stanisława Jerzego Leca uczyń
mottem rozważań na temat języka współczesnych polityków.
247. „Twoja mowa Cię zdradza." Analizując wypowiedzi przedstawicieli wybranych
środowisk, wskaż charakterystyczne cechy ich języka.
248. Etykieta językowa w sztuce przemawiania i epistolografii. Dokonaj analizy wybranych
tekstów literatury renesansu, baroku, oświecenia i romantyzmu.
249. Humor i groza w twórczości wybranego poety. Scharakteryzuj styl poety, analizując
przykładowe utwory.
250. Językowe, i nie tylko, sposoby porozumiewanie się w Internecie. Omów i oceń
zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
251. Ozdobność i prostota jako elementy kształtujące język w literaturze różnych epok.
Przedstaw w odwołaniu do wybranych przykładów.
252. Sposoby indywidualizowania języka bohaterów literackich. Zanalizuj zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów literackich.
253. Twórcze wykorzystanie języka mówionego. Omów na przykładzie znanych Ci
utworów poezji XX wieku.
254. Typologia i funkcja kolokwializmów w twórczości księdza Jana Twardowskiego.
Przedstaw zagadnienie, uwzględniając szeroki wybór utworów.
11