mała, ale wysportowana

INFORMACJA PRASOWA
Warszawa, 12 sierpnia 2008
MAŁA, ALE WYSPORTOWANA
Statystyczna polska organizacja pozarządowa ma nie więcej niŜ sześć lat, nie zatrudnia pracowników
i nie ma rezerw finansowych – zupełnie nie przypomina tych potęŜnych, które znamy z mediów,
Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy czy Polskiej Akcji Humanitarnej.
POLE DZIAŁAŃ Statystyczna polska organizacja nie stawia sobie szczytnych celów, jak pomoc najuboŜszym czy
społecznie wykluczonym, do jej głównych zadań nie naleŜy promowanie demokracji czy tolerancji. Zajmuje się
sportem, turystyką lub po prostu hobby. To pole działań wskazuje najwięcej organizacji, prawie 40% – wynika
z najnowszego badania „Kondycja Sektora Organizacji Pozarządowych w Polsce 2008” przeprowadzonego na zlecenie
Stowarzyszenia Klon/Jawor. Dla porównania niemal czterokrotnie rzadziej wskazywano „kulturę i sztukę” czy
„edukację i wychowanie” (kaŜdy z obszarów jest głównym polem działań dla ok. 13% organizacji).
LOKALNOŚĆ Hobbystyczna nie znaczy mniej obywatelska. To na danych z rozgrywek lig kręglarskich w USA opierała
się jedna ze słynniejszych i klasycznych juŜ dziś analiz społeczeństwa obywatelskiego i społecznego kapitału „Bowling
Alone” („Samotna gra w kręgle”) Roberta Putnama z Harvard University. Organizacje hobbystyczne tak samo tworzą
tkankę obywatelską społeczeństwa, jak te nastawione np. na niesienie pomocy humanitarnej. Tak samo wymagają
społecznej inicjatywy, uczą demokratycznych zasad podejmowania decyzji i tworzą przestrzeń do wspólnego działania.
Są zakorzenione w lokalnej społeczności w większym stopniu niŜ te podmioty, które działają w skali całego kraju
i najczęściej przyciągają uwagę mediów. Z badania Stowarzyszenia Klon/Jawor wynika, Ŝe zasięg działań co trzeciej
organizacji w Polsce jest stosunkowo niewielki – odpowiada obszarowi gminy i powiatu, kolejne 7% stowarzyszeń
i fundacji ogranicza się tylko do najbliŜszego sąsiedztwa.
NOWE TECHNOLOGIE Pomimo niewielkiej skali działań statystyczna polska organizacja jest nieporównanie bardziej
nowoczesna niŜ statystyczny Polak i Polka – z Internetu korzysta 87% organizacji (wg danych Stowarzyszenia
Klon/Jawor) i tylko 37% dorosłych Polaków (za: „Korzystanie z Internetu i komputerów”, CBOS, kwiecień 2007). 70%
organizacji ma w swojej siedzibie komputer. Dane z lat 2002-2008 pokazują, Ŝe sektor staje się coraz bardziej „hightech”.
LUDZIE Ale o sprzęt komputerowy łatwiej dziś w Polsce niŜ o ludzi. Co drugie polskie stowarzyszenie (fundacje nie
mają członków) ma nie więcej niŜ 40 członków – niewiele, jeśli porównać to np. do powszechnie rozpoznawanego
Monaru (ponad 500) lub organizacji zawodowych (np. Stowarzyszenie Techników i InŜynierów Górnictwa – 14 tys.
członków). Co więcej, zaledwie połowa członków jest naprawdę aktywna. Ma to powaŜne konsekwencje dla
funkcjonowania statystycznej organizacji, jako Ŝe działa ona niemal wyłącznie w oparciu o społeczną pracę członków
i władz – nie korzysta z pomocy wolontariuszy, nie będących członkami organizacji (współpracuje z nimi tylko 44%
organizacji) ani nie zatrudnia pracowników (na stałe zatrudnia płatny personel tylko ok. 28% organizacji,
a pojedyncze umowy o dzieło lub zlecenie podpisało w 2007 roku 14% z nich). Nie dziwne więc, Ŝe na brak chętnych
do bezinteresownej współpracy narzeka co druga organizacja. Jednak nie ta sprawa otwiera listę problemów polskich
organizacji – najczęściej (61%) mówią one o złej sytuacji finansowej i trudnościach w zdobywaniu funduszy.
KONDYCJA FINANSOWA Dla statystycznej organizacji formalności związane z ubieganiem się o środki
u grantodawców są zbyt skomplikowane – większość opiera swą działalność na składkach członkowskich (65%) lub
dostaje dofinansowanie ze źródeł samorządowych (57%). Planują wprawdzie ubiegać się o fundusze unijne –
deklaruje to 55% – lecz na razie 90% z nich nie skorzystało. PrzewaŜająca większość podmiotów trzeciego sektora
(3 na 4) nie posiada praktycznie Ŝadnych rezerw finansowych, a przeciętne przychody są raczej niskie. W 2007 roku
połowa organizacji miała nie więcej niŜ 18 tys. rocznego przychodu (miesięcznie daje to zaledwie 1,5 tys. zł). Dla
porównania, roczne przychody 10% najbogatszych organizacji przekraczają 500 tys. zł.
PowyŜsze dane pochodzą z najnowszego badania Stowarzyszenia Klon/Jawor, przeprowadzonego na ogólnopolskiej,
reprezentatywnej próbie 1700 organizacji pozarządowych. Badanie było realizowane w pierwszym kwartale 2008 roku
przez ankieterów firmy PBS DGA. Pełen raport z badania będzie dostępny w portalu www.ngo.pl i serwisie
www.civicpedia.ngo.pl na jesieni tego roku.
Więcej informacji o badaniach społeczeństwa obywatelskiego: tel. 828 91 28 wew. 120 (osoby do kontaktu: Marta
Gumkowska, Jan Herbst).
Niniejsza informacja prasowa została wysłana w ramach projektu „ngo.pl – profesjonalny system informacyjny dla organizacji pozarządowych
i administracji”, współfinansowanego ze środków UE, w ramach Programu Środki Przejściowe PL2005/017-488.01.01.01.