TM2b-Zmiany w handlu wewnêtrznym i miêdzynarodowym po

Zmiany w handlu wewnętrznym i międzynarodowym
po przystąpieniu Polski do UE oraz po 1 stycznia 2005 r.
(Changes in the international trade and internal market
after accession of Poland into EU and after 1st January 2005
– narrative part)
Opracowano na podstawie materiałów seminariów realizowanych
w ramach projektu Perfect Link oraz materiałów MGiP
Jerzy Garczyński
Polska Izba Odzieżowo-Tekstylna
Polish Federation of Apparel & Textiles
Projekt Perfect Link jest realizowany przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej.
Opinie prezentowane w materiałach są opiniami Polskiej Izby Odzieżowo-Tekstylnej, a nie oficjalnym stanowiskiem Komisji Europejskiej.
Wymiana towarowa Polski z krajami UE (ogólne zmiany po 1 maja 2004)
zniesiona granica celna z krajami UE
nie ma obowiązku:
zgłaszania towaru do odprawy celnej,
płacenia należności celnych i opłat pobieranych przy
odprawie celnej (pozostaje VAT i podatek akcyzowy)
Wymiana towarowa Polski z krajami trzecimi (ogólne zmiany po 1 maja 2004)
Zachowany obowiązek:
–
granicznych odpraw celnych,
–
płacenia cła wg. unijnych stawek celnych
Zmiany w imporcie
–
obniżenie stawek celnych
z nielicznymi wyjątkami;
–
stosowanie unijnych ceł dodatkowych
z tytułu postępowań ochronnych;
–
zmiana zakresu towarów objętych licencjonowaniem (kontyngenty)
Eksport
Bez większych zmian w zakresie podstaw prawnych stosowania stawek k.n.u wobec
towarów eksportowanych z Polski (większość to kraje WTO, poza niektórymi np. Rosja,
Ukraina, Białoruś);
Unijne przepisy celne
–
Wspólnotowy Kodeks Celny – rozporządzenie nr 2913/92/EWG z dnia 12
października 1992 r. (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992 r., str. 1 i n.), z
późniejszymi zmianami (Dz. Urz. UE L 236 z 23.9.2003, str. 33 i n.
–
Rozporządzenie wykonawcze – rozporządzenie nr 2454/93/EWG z dnia 2
lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia nr
2913/92/EWG ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz.
WE L 253 z 11.10.1993 r.), zmienionego rozporządzeniem nr
1335/2003/WE z dnia 25 lipca 2003 r. zmieniającym rozporządzenie nr
2454/93/EWG ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia
nr 2913/92/EWG ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz.
UE L 187 z 26.7.2003 r.)
–
Wspólnotowy system zwolnień celnych – rozporządzenie Komisji nr
918/83/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiające wspólnotowy system
zwolnień celnych (Dz.Urz. WE L 105 z 23.4.1983, s. 1 i n.), ostatnio
zmienione aktem dotyczącym warunków przystąpienia nowych państw.).
Polskie przepisy celne
–
Prawo celne – ustawa z dnia 19 marca 2004 r.
–
przepisy wprowadzające ustawę Prawo celne.
Instrumenty polityki handlowej
Prawne środki oddziaływania
•
taryfowe
•
pozataryfowe
•
ochronne
Środki taryfowe
–
wynikające z taryfy celnej UE, systemu GSP i umów SWH,
–
kontyngenty taryfowe,
–
plafony taryfowe
–
zawieszenie poboru ceł.
Znając kod CN towaru można sprawdzić, czy jest on objęty kontyngentem oraz stopień
wykorzystania kwoty na stronie:
http://www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/en/tarhome.htm
Stopień wykorzystania kontyngentu sprawdzamy poprzez „wejście” w numer
kontyngentu taryfowego. Znając numer kontyngentu taryfowego można również
sprawdzić stopień jego wykorzystania.
Elastyczność plafonu polega na tym, że przekroczenie wielkości na jaką ten środek
preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości
importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały
ustanowione (tak jak ma to miejsce w przypadku kontyngentu taryfowego – jeżeli
kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych
stawkach celnych w ramach tego środka).
W przypadku plafonu taryfowego taka możliwość nadal istnieje, aż do czasu
przywrócenia stosowania stawek celnych wynikających z taryfy celnej, co następuje w
drodze stosownego rozporządzenia UE. Istnieje również możliwość określenia
podwyższenia poziomu stawek celnych w ramach ustanowionego plafonu taryfowego, w
sytuacji, w której napływające dane wskazują na nadmiernie wzmożony import w ramach
otwartego plafonu taryfowego. W sytuacji zmniejszenia się strumienia importu,
zamknięcie plafonu (czyli przywrócenie stawek celnych z taryfy celnej) może nie okazać
się konieczne.
Zawieszenie poboru ceł – możliwość bez limitowego i bez pozwoleń importu towarów
na obszar UE po stawkach niższych niż k.n.u. Stawki obniżone są stosowane do
momentu, do którego obowiązuje zawieszenie poboru ceł.
Zawieszenie poboru ceł i ustanawianie gospodarczych kontyngentów taryfowych
jest dokonywane w UE na wniosek zainteresowanych firm składanych w określonych
terminach poprzez Ministerstwo Gospodarki i Pracy.
System zawieszeń wynika z rozporządzenia Rady UE nr 1255/96 (Dz. U. WE L 158,
29.6.1996, zmienionego rozporządzeniem nr 2285/2003 z 22 grudnia 2003 r. (Dz. U. WE
L 341, 30.12.2003, s. 1).
Środki pozataryfowe
–
nadzór importu lub eksportu,
–
kontyngenty ilościowe (ograniczenie dostępu do rynku),
–
zakazy importu lub eksportu.
Nadzór nad obrotem towarowym realizowany jest przez monitorowanie obrotów przy
braku ograniczeń ilościowych i wartościowych. Może być realizowany w dwóch
formach:
− rejestracji przez organ celny
− poprzez obowiązek uzyskiwania pozwolenia
Kontyngent ilościowy - ograniczenie obrotu ilościowe, poza kontyngentem – zakaz.
Zakazy eksportu lub importu stosowane są przez UE sporadycznie i wiążą się głównie z
wykonywaniem rezolucji ONZ lub w przypadkach zaistnienia niebezpieczeństwa dla
życia ludzi i zwierząt, ochrony dóbr kultury itp.
Środki ochronne
–
środki antydumpingowe,
–
środki antysubsydyjne,
–
środki ochrony przed nadmiernym przywozem.
Postępowanie anty dumpingowe:
− cło antydumpingowe
− zobowiązanie cenowe
Postępowanie antysubsydyjne:
− cło wyrównawcze
− zobowiązanie cenowe
Postępowanie ochronne przed nadmiernym przywozem:
− opłata celna dodatkowa
− kontyngent ograniczający
Skutki zmian w zakresie ochrony polskiego rynku
Z dniem członkostwa Polski w UE przestały obowiązywać wszystkie środki ochronne w
obrocie pomiędzy Polską, a krajami Unii Europejskiej w tym także z nowymi krajamiUE.
Przestały także obowiązywać wszystkie środki ochronne stosowane dotychczas przez
Polskę.
Polski rynek został objęty wszystkimi środkami ochronnymi ustanowionymi i
stosowanymi przez Unię Europejską, co jest korzystne dla polskich firm, ponieważ
więcej takich środków ustanowiła UE niż Polska.
Inne skutki zmian
Od 1 maja 2004 r. dodatkowe cła na niektóre towary importowane z USA do UE.
Od 1 maja 2004 r. stosowane są one również w imporcie do Polski.
W wykazie produktów nie znalazły się jednak produkty tekstylne i odzież.
TARIC
Całość taryfy celnej, kontyngentów, zawieszeń i środków ochronnych jest dostępna w
internetowej bazie danych TARIC we wszystkich językach unijnych.
http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/cgi-bin/tarchap?Lang= ?
Unijna baza danych dostępu do rynku krajów trzecich.
•
Unijna internetowa baza danych zawierająca informacje o formalnościach,
stawkach celnych i ewentualnych ograniczeniach przy eksporcie poszczególnych
towarów do danego kraju dostępna pod adresem:
http://mkaccdb.eu.int
•
Baza danych została oficjalnie otwarta dla krajów przystępujących w dniu 1
stycznia 2004 r. Korzystanie z niej jest bezpłatne i nie wymaga żadnych
specjalnych formalności.
Oznaczanie produktów tekstylnych i odzieży
Oznaczanie produktów tekstylnych i odzieży reguluje w UE dyrektywa 96/74/EC
Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. o nazewnictwie tekstylnym,
według której obligatoryjnym jest podawanie na oznaczeniach trwale związanych z
produktem składu surowcowego produktu
Dyrektywa podaje także nazwy włókien tekstylnych, które powinny być stosowane w
opisach składu surowcowego oraz ich definicje.
Nazewnictwo to jest uzupełniane wraz z rozwojem technicznym i pojawianiem się
nowych włókien (dyrektywa Komisji 97/37/EC z 19 czerwca 1997 r.)
Dyrektywy 96/73/EC i 73/44/EEC zawierają standardowe metody ilościowych analiz
dwu- i trójskładnikowych mieszanin włókien.
W Polsce przez kilka ostatnich lat podejmowano próby adaptacji unijnej dyrektywy dot.
nazewnictwa i oznaczania produktów tekstylnych i odzieży do polskiego prawodawstwa
Według Rozporządzenia Rady Ministrów z 19.10.2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i
znakowania produktów włókienniczych, oznaczenia wyrobów tekstylnych i odzieży
powinny zawierać:
nazwę i adres producenta oraz kraj pochodzenia produktu,
pełną nazwę produktu, a w przypadku produktów metrażowych – także
przeznaczenie,
skład surowcowy, z którego wykonano produkt,
wielkość produktu, oznaczoną zgodnie z zasadami i w sposób opisany w
Polskich Normach lub normach europejskich,
przepis konserwacji,
rodzaj
wykończenia,
w
przypadku
gdy
nadaje
ono
produktowi
włókienniczemu specyficzne cechy użytkowe, w tym wymagane według
odpowiednich Polskich Norm lub norm europejskich”.
Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z 2003 roku, według którego:
„Na wszywce informacyjnej podaje się:
•
skład surowcowy produktu
•
sposób konserwacji produktu”
Mimo, że wymagania dotyczące oznaczania wyrobów włókienniczych są takie same jak
w UE, to tzw. „dyrektywy tekstylne” nie są jednak w pełni zharmonizowane z polskim
prawem.