Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU
Transkrypt
Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU
Projekt ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia …………………..………. 2007 r. w sprawie szczegóáowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach dziaáania „Program rolnoĞrodowiskowy” objĊtego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziaáem Ğrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427) zarządza siĊ, co nastĊpuje: § 1. Rozporządzenie okreĞla szczegóáowe warunki i tryb przyznawania, wypáaty oraz zwracania pomocy finansowej w ramach dziaáania „Program rolnoĞrodowiskowy”, zwanej dalej „páatnoĞcią rolnoĞrodowiskową”, objĊtego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, zwanym dalej „Programem”, w tym: 1) tryb skáadania wniosków o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej; 2) szczegóáowe wymagania, jakim powinny odpowiadaü wnioski o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej; 3) przypadki, w których nastĊpca prawny wnioskodawcy albo przejmujący posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego czĊĞci, lub stada zwierząt ras lokalnych moĪe, na swój wniosek, wstąpiü do toczącego siĊ postĊpowania na miejsce wnioskodawcy, oraz warunki i tryb wstąpienia do tego postĊpowania; 4) przypadki, w których nastĊpcy prawnemu beneficjenta albo przejmującemu posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego czĊĞci, lub stada zwierząt ras lokalnych moĪe byü przyznana páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa, oraz warunki i tryb przyznania tej páatnoĞci. § 2. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskową przyznaje siĊ rolnikowi w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 wrzeĞnia 2003 r. 1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje dziaáem administracji rządowej – rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegóáowego zakresu dziaáania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 131, poz. 915 oraz z 2007 r. Nr 38, poz. 244). ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpoĞredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego okreĞlone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz. Urz. UE L 270 z 21.10.2003, str. 1, z póĨn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 40, str. 269, z póĨn. zm.), zwanemu dalej „rolnikiem”, jeĪeli: 1) zostaá mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie páatnoĞci, zwany dalej „numerem identyfikacyjnym”; 2) áączna powierzchnia posiadanych przez niego dziaáek rolnych w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie páatnoĞci, lub ich czĊĞci, na których jest prowadzona dziaáalnoĞü rolnicza w rozumieniu art. 2 lit. c rozporządzenia wymienionego we wprowadzeniu do wyliczenia, wynosi co najmniej 1 ha; 3) przestrzega podstawowych wymagaĔ w gospodarstwie rolnym; 4) realizuje 5-letnie zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe w ramach okreĞlonych pakietów i ich wariantów, zgodnie z planem dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej sporządzonym, na formularzu udostĊpnionym przez AgencjĊ Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją", przy udziale podmiotu prowadzącego dziaáalnoĞü w zakresie doradzania odnoĞnie sporządzania dokumentacji niezbĊdnej do uzyskania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziaáem Ğrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich; zawartoĞü planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej okreĞla zaáącznik nr 1 do rozporządzenia; 5) speánia warunki przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej w ramach okreĞlonych pakietów lub ich wariantów okreĞlone w rozporządzeniu. § 3. Podstawowymi wymaganiami, o których mowa w § 2 pkt 3, są: 1) normy w rozumieniu przepisów o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej, do dnia 31 grudnia 2008 r.; 2) wymagania dotyczące stosowania nawozów i Ğrodków ochrony roĞlin oraz inne wymagania, których speánianie jest warunkiem przyznania páatnoĞci bezpoĞrednich w rozumieniu przepisów o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej, od dnia 1 stycznia 2009 r. § 4. 1. Zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe realizuje siĊ w ramach co najmniej jednego z nastĊpujących pakietów: 1) Pakiet 1. Rolnictwo zrównowaĪone; 2) Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne; 3) Pakiet 3. Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone; 4) Pakiet 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000; 5) Pakiet 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000; 6) Pakiet 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie; 7) Pakiet 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie; 8) Pakiet 8. Ochrona gleb i wód; 9) Pakiet 9. Strefy buforowe. 2. Pakiety dzielą siĊ na warianty, których wykaz okreĞla zaáącznik nr 2 do rozporządzenia. 3. Rolnik realizujący zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe w ramach okreĞlonych pakietów i ich wariantów powinien: 1) zachowaü trwaáe uĪytki zielone i elementy krajobrazu nieuĪytkowane rolniczo istniejące w chwili rozpoczĊcia realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego na terenie gospodarstwa rolnego; 2) prowadziü, na formularzu udostĊpnionym przez AgencjĊ, rejestr dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej zawierający wykaz wypasów zwierząt oraz dziaáaĔ agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy uĪyciu Ğrodków ochrony roĞlin – w przypadku pakietów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 – 5, 8 i 9, oraz wariantu czwartego pakietu, o którym mowa w ust. 1 pkt 6; 3) przestrzegaü innych wymogów okreĞlonych w zaáączniku rozporządzenia w ramach tych pakietów i ich wariantów. nr 2 do 4. Wymogi, jakie powinny byü przestrzegane w ramach poszczególnych pakietów i ich wariantów, mogą byü uzaleĪnione od sposobu uĪytkowania przez rolnika gruntów rolnych. § 5. 1. Zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe nie moĪe ulec zmianie, chyba Īe zmiana ta polega na: 1) zwiĊkszeniu powierzchni uĪytków rolnych, na których jest realizowane to zobowiązanie; 2) zmniejszeniu albo zwiĊkszeniu powierzchni uĪytków rolnych, na których jest realizowane to zobowiązanie, na skutek przemiennego stosowania, wsiewek poplonowych lub miĊdzyplonów na róĪnych dziaákach rolnych lub ich czĊĞciach w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 8; 3) dodaniu pakietu lub wariantu do tego zobowiązania; 4) zamianie wariantów w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lub pkt 8. 2. W przypadku zmiany zobowiązania rolnoĞrodowiskowego wymagana jest zmiana planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej, z tym Īe jeĪeli zmiany wymienione w ust. 1 pkt 1 lub 3 nastąpiáy nie wczeĞniej niĪ od trzeciego roku realizacji tego zobowiązania, opracowuje siĊ nowy plan dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej, a zobowiązanie to realizuje siĊ przez kolejnych 5 lat zgodnie z tym planem. 3. ZmianĊ zobowiązania rolnoĞrodowiskowego zgáasza siĊ kierownikowi biura powiatowego Agencji we wniosku o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej na rok, w którym rolnik realizuje zmienione zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe. § 6. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana w ramach dowolnej liczby pakietów, z tym Īe: 1) pakiet, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, nie moĪe byü realizowany równoczeĞnie z którymkolwiek z pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1 i 8; 2) pakiety, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 – 5, nie mogą byü realizowane na tej samej powierzchni. § 7. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1: 1) pkt 1, jeĪeli pakiet ten jest realizowany na wszystkich dziaákach rolnych lub ich czĊĞciach w gospodarstwie rolnym; 2) pkt 2, jeĪeli rolnik prowadzi produkcjĊ rolną zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym i przepisami rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i Ğrodków spoĪywczych (Dz. Urz. WE L 198 22.07.1991, z póĨn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 39, z póĨn. zm.) oraz przepisami Unii Europejskiej wydanymi w trybie tego rozporządzenia, w szczególnoĞci w zakresie uprawy roĞlin, zgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną, przy zachowaniu naleĪytej dbaáoĞci o stan fitosanitarny roĞlin i ochronĊ gleby; 3) pkt 4 i 5, jeĪeli rolnik posiada dokumentacjĊ przyrodniczą stanowiącą szczegóáową charakterystykĊ danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lĊgowego ptaków, sporządzoną przez podmiot, o którym mowa w § 2 pkt 4, na formularzu udostĊpnionym przez AgencjĊ, w roku poprzedzającym rok rozpoczĊcia realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego w zakresie okreĞlonych wariantów tych pakietów; 4) pkt 6: a) w zakresie trzeciego wariantu, jeĪeli rolnik rozmnaĪa nasiona roĞlin na podstawie nieodpáatnej umowy z jednostką badawczo – rozwojową koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, okreĞlającej powierzchniĊ, na której są uprawiane roĞliny przeznaczone na rozmnaĪanie nasion, oraz powierzchniĊ gruntów ornych lub trwaáych uĪytków zielonych stanowiących strefĊ ochronną tych roĞlin (otuliny), przy czym powierzchnia otuliny powinna byü zbliĪona do powierzchni, na której są uprawiane roĞliny przeznaczone na rozmnaĪanie nasion, b) w zakresie czwartego wariantu, jeĪeli rolnik posiada sad, w którym wystĊpuje co najmniej 12 drzew mających nie mniej niĪ 15 lat z co najmniej 4 gatunków lub odmian, przy czym korony tych drzew znajdują siĊ na wysokoĞci co najmniej 120 cm, a Ğrednice ich pni na wysokoĞci ok. 1 m są nie mniejsze niĪ 15 cm; 5) pkt 7, jeĪeli rolnik utrzymuje wpisane do ksiĊgi hodowlanej krowy, klacze, lochy lub matki owiec ras wymienionych w zaáączniku nr 3, objĊte programem ochrony zasobów genetycznych. § 8. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa jest przyznawana do: 1) dziaáek rolnych lub ich czĊĞci – w przypadku pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 – 6 i 8; 2) krów, klaczy, loch lub matek owiec ras wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia – w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 7; 3) stref buforowych – w przypadku pakietu, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 9. § 9. 1. W przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako grunty orne. 2. W przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako: 1) grunty orne – w przypadku wariantu pierwszego, drugiego, piątego, szóstego, siódmego i ósmego tego pakietu; 2) trwaáe uĪytki zielone – w przypadku wariantu drugiego i trzeciego tego pakietu; 3) sady, w których wystĊpują drzewa pochodzące z materiaáu szkóákarskiego speániającego wymagania okreĞlone przepisach w sprawie szczegóáowych wymagaĔ dotyczących wytwarzania oraz jakoĞci materiaáu siewnego – w przypadku wariantu dziewiątego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego tego pakietu. Wymagania jakoĞciowe w zakresie wysokoĞci i gruboĞci sadzonek dla materiaáu CAC są takie same jak dla materiaáu elitarnego. 3. W przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako trwaáe uĪytki zielone. 4. W przypadku pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako trwaáe uĪytki zielone, na których wystĊpują: 1) siedliska lĊgowe ptaków z gatunków wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia – w przypadku wariantu pierwszego tych pakietów; 2) zbiorowiska roĞlinne wykazujące cechy jednostek fitosocjologicznych i siedlisk przyrodniczych wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia – w przypadku pozostaáych wariantów tych pakietów. 5. W przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako: 1) grunty orne, na których są uprawiane roĞliny odmian miejscowych wpisanych do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie, zwanego dalej „krajowym rejestrem”, lub z gatunków wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia – w przypadku wariantu pierwszego i drugiego tego pakietu; 2) grunty orne, na których są uprawiane roĞliny przeznaczone na rozmnaĪanie nasion na podstawie nieodpáatnej umowy z jednostką badawczo – rozwojową koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, oraz do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci stanowiących otulinĊ – w przypadku wariantu trzeciego tego pakietu; 3) sady, w których rosną drzewa odmian wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia, jeĪeli te drzewa rosną na co najmniej 60% powierzchni sadu – w przypadku wariantu czwartego tego pakietu. 6. W przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 8, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci uĪytkowanych jako grunty orne. § 10. 1. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do czĊĞci dziaáki rolnej, jeĪeli powierzchnia tej czĊĞci dziaáki rolnej wynosi co najmniej 0,1 ha. 2. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci, których áączna powierzchnia wynosi: 1) nie wiĊcej niĪ: a) 5 ha – w przypadku wariantu dziesiątego pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5, b) 0,3 ha – w przypadku wariantu trzeciego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, c) 0,4 ha – w przypadku wariantu czwartego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6; 2) nie mniej niĪ: a) 0, 3 ha – w przypadku wariantu pierwszego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw rolniczych, b) 0,15 ha – w przypadku wariantu pierwszego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw warzywnych, c) powierzchnia plantacji nasiennych roĞlin rolniczych wymagana przy wytwarzaniu materiaáu siewnego kategorii kwalifikowany na podstawie przepisów o nasiennictwie – w przypadku wariantu drugiego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6. 3. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci poáoĪonych: 1) poza obszarem Natura 2000 w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody – w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 4; 2) na obszarze Natura 2000 – w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 5. § 11. 1. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa moĪe byü przyznana do krów, klaczy, loch i matek owiec, jeĪeli ich stan Ğrednioroczny w stadzie wynosi co najmniej: 1) 4 krowy; 2) 2 klacze; 3) 5 matek owiec rasy olkuskiej albo 10 matek owiec pozostaáych ras, przy czym liczba maciorek przypadających na 1 tryka nie moĪe przekraczaü 30 sztuk; 4) 10 loch rasy puáawskiej; 5) 8 loch rasy záotnickiej biaáej, a w przypadku stada objĊtego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 6 loch tej rasy; 6) 8 loch rasy záotnickiej pstrej, a w przypadku stada objĊtego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 3 lochy tej rasy. 2. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa przysáuguje do nie wiĊcej niĪ 70 loch stada podstawowego rasy puáawskiej lub 100 loch rasy záotnickiej biaáej, lub 100 loch rasy záotnickiej pstrej utrzymywanych w jednym stadzie. § 12. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa nie przysáuguje do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci za realizacjĊ zobowiązania rolnoĞrodowiskowego w ramach okreĞlonych pakietów lub ich wariantów, jeĪeli wymogi tych pakietów lub wariantów są objĊte programami dziaáaĔ mającymi na celu ograniczenie odpáywu azotu ze Ĩródeá rolniczych w obszarach szczególnie naraĪonych na zanieczyszczenia związkami azotu, zgodnie z przepisami Prawa wodnego. § 13. 1. WysokoĞü páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej kalendarzowym ustala siĊ jako iloczyn stawek páatnoĞci na: w danym roku 1) hektar uĪytku rolnego i deklarowanej przez rolnika powierzchni dziaáek rolnych lub czĊĞci dziaáek rolnych lub 2) sztukĊ zwierzĊcia i deklarowanego przez rolnika Ğredniorocznego stanu krów, klaczy, loch i matek owiec, lub 3) metr bieĪący strefy buforowej i deklarowanej przez rolnika dáugoĞci tej strefy. 2. WysokoĞü stawek páatnoĞci, o których mowa w ust. 1, okreĞla zaáącznik nr 2 do rozporządzenia. 3. WysokoĞü stawek páatnoĞci w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, jest uzaleĪniona od tego, czy rolnik przestawiá produkcjĊ rolną na produkcjĊ rolną metodami ekologicznymi. 4. Przestawienie produkcji rolnej na produkcjĊ rolną metodami ekologicznymi ustala siĊ na dzieĔ 1 marca danego roku. 5. W przypadku realizacji wiĊcej niĪ jednego pakietu na tych samych dziaákach rolnych lub ich czĊĞci wysokoĞü páatnoĞci ustala siĊ jako sumĊ kwot przysáugujących za realizacjĊ tych pakietów. 6. ĝrednioroczny stan krów, klaczy, loch i matek owiec ustala siĊ co 12 miesiĊcy, dla kaĪdej rasy oddzielnie, jako iloraz sumy liczby krów, klaczy, loch i matek owiec w kaĪdym miesiącu, obliczanej przez okres 11 miesiĊcy, i liczby tych miesiĊcy. LiczbĊ krów w kaĪdym miesiącu ustala siĊ na dzieĔ przeprowadzonego próbnego udoju, a liczbĊ klaczy, loch i matek owiec ustala siĊ na pierwszy dzieĔ kaĪdego miesiąca. 7. Ustalanie Ğredniorocznego stanu krów, klaczy, loch i matek owiec rozpoczyna siĊ z dniem 1 marca. § 14. 1. W przypadku pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, 2 i 8, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa jest przyznawana w wysokoĞci: 1) 100 % stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ od 1 ha do 100 ha; 2) 50 % stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ od 100,01 ha do 200 ha; 3) 10 % stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ powyĪej 200 ha. 2. W przypadku wariantu pierwszego pakietu, o którym mowa § 4 ust. 1 pkt 3, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa jest przyznawana w wysokoĞci: 1) 100% stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ od 1 ha do 10 ha; 2) 75% stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ od 10,01 do 50 ha; 3) 50% stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ od 50,01 do 100 ha; 4) 10% stawki páatnoĞci – za powierzchniĊ powyĪej 100 ha. 3. Przy obliczaniu wysokoĞci páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej bierze siĊ pod uwagĊ kolejno dziaáki rolne lub ich czĊĞci, dla których obowiązują stawki páatnoĞci – od najwyĪszej do najniĪszej. § 15. 1. W przypadku gdy faktyczny Ğrednioroczny stan krów, klaczy, loch lub matek owiec jest niĪszy niĪ deklarowany w danym roku we wniosku o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, róĪnicĊ miĊdzy wysokoĞcią páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej wynikającą ze stanu deklarowanego, a wysokoĞcią páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej wynikającą ze stanu faktycznego potrąca siĊ przy obliczaniu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej w kolejnym roku. 2. JeĪeli róĪnica, o której mowa w ust. 1, dotyczy piątego roku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7, rolnik jest obowiązany do zwrotu tej róĪnicy w terminie czterech miesiĊcy od dnia wypáaty ostatniej páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. § 16. 1. W przypadku realizacji któregokolwiek z pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5, pierwsza páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa jest przyznawana w wysokoĞci zwiĊkszonej o kwotĊ przeznaczoną na refundacjĊ kosztów transakcyjnych, w rozumieniu art. 27 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegóáowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), okreĞlonych w zaáączniku nr 4 do rozporządzenia. 2. WysokoĞü kwoty przeznaczonej na refundacjĊ kosztów transakcyjnych nie moĪe przekraczaü maksymalnej kwoty okreĞlonej w zaáączniku nr 4 do rozporządzenia. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje siĊ odpowiednio w przypadku kosztów transakcyjnych poniesionych w związku ze zwiĊkszeniem powierzchni uĪytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe. § 17. 1. Wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, poza elementami podania okreĞlonymi w przepisach Kodeksu postĊpowania administracyjnego, zawiera: 1) numer identyfikacyjny wnioskodawcy; 2) informacjĊ o zaáącznikach; 3) deklaracjĊ pakietów lub wariantów w poszczególnych latach realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego; 4) charakterystykĊ gospodarstwa rolnego; 5) oĞwiadczenie o: a) powierzchni dziaáek ewidencyjnych, b) sposobie wykorzystywania dziaáek rolnych, c) liczbie lokalnych ras zwierząt gospodarskich; 6) oĞwiadczenia i zobowiązania wnioskodawcy związane z zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym. 2. Wniosek o przyznanie pierwszej páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej i kolejnych páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych skáada siĊ do kierownika biura powiatowego Agencji, wáaĞciwego ze wzglĊdu na miejsce zamieszkania albo siedzibĊ rolnika, w terminie okreĞlonym do skáadania wniosków o przyznanie páatnoĞci w rozumieniu przepisów o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej. 3. Wniosek moĪe byü wycofany w caáoĞci lub w czĊĞci zgodnie z art. 2 rozporządzenia nr 1975/2006. 4. Rolnik moĪe dokonaü zmian w záoĪonym wniosku zgodnie z art. 7 i 8 ust. 3 rozporządzenia nr 1975/2006. 5. O kaĪdym przypadku nie zaáatwienia w terminie sprawy dotyczącej przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, kierownik biura powiatowego Agencji, zawiadamia rolnika, podając przyczyny zwáoki i wskazując nowy termin zaáatwienia sprawy. § 18. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa za dany rok podlega zmniejszeniu o 1 % za kaĪdy dzieĔ roboczy, jeĪeli wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej zostaá záoĪony po terminie do skáadania wniosków o przyznanie páatnoĞci, okreĞlonym w przepisach o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej, jednak nie póĨniej niĪ do 25 dnia kalendarzowego liczonego od dnia, w którym upáynąá ten termin. § 19. 1. Do wniosku o przyznanie pierwszej páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej lub kolejnych páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych, w przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego lub zwiĊkszenia powierzchni uĪytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe, doáącza siĊ: 1) zaáącznik graficzny z wszystkimi posiadanymi dziaákami ewidencyjnymi z naniesionymi oznaczeniami dziaáek rolnych lub ich czĊĞci, na których mają byü realizowane pakiety lub warianty oraz z zaznaczonymi trwaáymi uĪytkami zielonymi lub elementami krajobrazu nieuĪytkowanymi rolniczo; 2) kopiĊ zgáoszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898 oraz z 2007 r. Nr 80, poz. 541 i Nr 147, poz. 1033) do upowaĪnionej jednostki certyfikującej – w przypadku realizacji pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2; 3) dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiaáu siewnego odmian wpisanych do krajowego rejestru – w przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6; 4) kopiĊ umowy na rozmnaĪanie nasion zawartą z jednostką badawczo – rozwojową koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych – w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6; 5) zaĞwiadczenie odpowiednio wojewody lub dyrektora parku narodowego o zgodnoĞci planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej z planem ochrony dotyczącym rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, parku narodowego lub obszaru Natura 2000, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z póĨn. zm.2)), lub na obszarze, o którym mowa w art. 33 ust. 2 tej ustawy, a w przypadku braku planu ochrony - opiniĊ o zgodnoĞci planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej z celami ochrony danego obszaru – w przypadku realizacji któregokolwiek z pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 – 5, na tych obszarach chronionych; 6) zaĞwiadczenie, Īe stado zwierząt ras lokalnych jest objĊte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upowaĪniony do realizacji lub koordynacji dziaáaĔ w zakresie ochrony zasobów genetycznych – w przypadku realizacji pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 7. 2. Do wniosku o przyznanie kolejnych páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej doáącza siĊ: 1) Ğwiadectwo oceny polowej i laboratoryjnej materiaáu siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru, a w przypadku roĞlin z gatunków wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia - informacjĊ o wynikach badaĔ – w przypadku realizacji wariantu drugiego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6; 2) Zmiany wymienionej ustawy zostaáy ogáoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz.1087 oraz z 2007 r. Nr 75, poz. 493 i Nr 176, poz. 1238. 2) potwierdzenie prowadzenia produkcji nasiennej wystawione przez jednostkĊ badawczo – rozwojową koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych – w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6; 3) zaĞwiadczenie o Ğredniorocznym stanie zwierząt, do których przysáuguje páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa, wydane przez podmiot prowadzący ksiĊgĊ hodowlaną albo podmiot prowadzący ocenĊ wartoĞci uĪytkowej zwierząt – w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7. 3 W przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, do wniosku o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej za czwarty rok realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego doáącza siĊ dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiaáu siewnego odmian wpisanych do krajowego rejestru. § 20. ZaĞwiadczenie, o którym mowa w § 19 ust. 2 pkt 3, za ostatni rok realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego skáada siĊ w terminie do dnia 30 kwietnia roku, w którym koĔczy siĊ realizacja tego zobowiązania. § 21. 1. Rolnik realizuje zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe od dnia 1 marca roku, w którym zostaá záoĪony wniosek o przyznanie pierwszej páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 2. Kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzje administracyjne w sprawie przyznania pierwszej i kolejnych páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych, w terminie od dnia 1 paĨdziernika do dnia 31 grudnia roku, w którym zostaá záoĪony wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 3. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskową wypáaca siĊ po jej przyznaniu. 4. Pierwszą páatnoĞü rolnoĞrodowiskową wypáaca siĊ w terminie 12 miesiĊcy od dnia rozpoczĊcia realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego, a kolejne páatnoĞci - w terminie 12 miesiĊcy od dnia wypáaty poprzedniej páatnoĞci. § 22. 1. W razie Ğmierci wnioskodawcy, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowoĞci prawnej, przeksztaácenia wnioskodawcy lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje nastĊpstwo prawne, nastĊpca prawny wnioskodawcy moĪe, na swój wniosek, wstąpiü do toczącego siĊ postĊpowania w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeĪeli objąá w posiadanie grunty rolne lub stado zwierząt ras lokalnych objĊte zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym wnioskodawcy. 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, skáada siĊ w terminie 2 miesiĊcy od dnia zaistnienia zdarzenia prawnego, w wyniku którego zaistniaáo nastĊpstwo prawne. 3. NastĊpca prawny wnioskodawcy podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 1, swój numer identyfikacyjny albo doáącza do tego wniosku kopiĊ wniosku o przyznanie takiego numeru. 4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, nastĊpca prawny doáącza dokument potwierdzający zaistnienie nastĊpstwa prawnego. 5. W przypadku nastĊpstwa prawnego bĊdącego wynikiem Ğmierci wnioskodawcy, jeĪeli nie zostaáo zakoĔczone postĊpowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku, spadkobierca wnioskodawcy doáącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1: 1) zaĞwiadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo 2) kopiĊ wniosku o stwierdzenie nabycia spadku: a) potwierdzoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez sąd albo b) potwierdzoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez notariusza albo upowaĪnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo kopią tego potwierdzenia poĞwiadczoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez notariusza albo upowaĪnionego pracownika Agencji. 6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, spadkobierca wnioskodawcy skáada prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia siĊ tego postanowienia. 7. JeĪeli z dokumentów, o których mowa w ust. 4 i 5, wynika, Īe jest wiĊcej niĪ jeden nastĊpca prawny wnioskodawcy, nastĊpca prawny wstĊpujący do postĊpowania w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej jest obowiązany do doáączenia do wniosku, o którym mowa w ust. 1, oĞwiadczeĔ pozostaáych nastĊpców prawnych, Īe wyraĪają zgodĊ na wstąpienie tego nastĊpcy prawnego na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 8. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, nastĊpca prawny wnioskodawcy skáada do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego zostaá záoĪony wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej przez wnioskodawcĊ. 9. DecyzjĊ w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej nastĊpcy prawnemu zmaráego wnioskodawcy wydaje siĊ po záoĪeniu przez tego nastĊpcĊ prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. § 23. 1. W razie przeniesienia, w wyniku umowy sprzedaĪy, dzierĪawy lub innej umowy, posiadania gospodarstwa rolnego wnioskodawcy lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy, nowy posiadacz tego gospodarstwa lub jego czĊĞci, lub stada zwierząt ras lokalnych moĪe, na swój wniosek, wstąpiü do toczącego siĊ postĊpowania w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeĪeli objąá w posiadanie grunty rolne lub stado zwierząt ras lokalnych objĊte zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym wnioskodawcy. 2. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego wnioskodawcy lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 1, swój numer identyfikacyjny albo doáącza do tego wniosku kopiĊ wniosku o przyznanie takiego numeru. 3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego wnioskodawcy lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy doáącza: 1) kopiĊ umowy sprzedaĪy, dzierĪawy lub innej umowy, w wyniku której na jego rzecz zostaáo przeniesione posiadanie tego gospodarstwa lub jego czĊĞci, lub tego stada; 2) zaĞwiadczenie, Īe stado zwierzą ras lokalnych jest objĊte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upowaĪniony do realizacji lub koordynacji dziaáaĔ w zakresie ochrony zasobów genetycznych – w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 7. 4. JeĪeli posiadanie gospodarstwa rolnego wnioskodawcy lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy zostaáo przeniesione na rzecz kilku podmiotów, nowy posiadacz wstĊpujący do postĊpowania w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej jest obowiązany do doáączenia do wniosku, o którym mowa w ust. 1, oĞwiadczeĔ wspóáposiadaczy, Īe wyraĪają zgodĊ na wstąpienie nowego posiadacza na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 5. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego wnioskodawcy lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy skáada do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego zostaá záoĪony wniosek o przyznanie páatnoĞci przez wnioskodawcĊ. § 24. 1. W razie Ğmierci beneficjenta, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowoĞci prawnej, przeksztaácenia beneficjenta lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje nastĊpstwo prawne, nastĊpcy prawnemu beneficjenta, na jego wniosek, moĪe byü przyznana páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa, jeĪeli objąá w posiadanie grunty rolne lub stado zwierząt ras lokalnych objĊte zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym beneficjenta i są speánione warunki okreĞlone w art. 25 ust. 2 ustawy. 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, skáada siĊ w terminie 2 miesiĊcy od dnia zaistnienia zdarzenia prawnego, w wyniku którego zaistniaáo nastĊpstwo prawne. 3. NastĊpca prawny beneficjenta podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 1, swój numer identyfikacyjny albo doáącza do tego wniosku kopiĊ wniosku o przyznanie takiego numeru. 4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, nastĊpca prawny beneficjenta doáącza dokument potwierdzający zaistnienie nastĊpstwa prawnego. 5. W przypadku nastĊpstwa prawnego bĊdącego wynikiem Ğmierci beneficjenta, jeĪeli nie zostaáo zakoĔczone postĊpowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku, spadkobierca beneficjenta doáącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1: 1) zaĞwiadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo 2) kopiĊ wniosku o stwierdzenie nabycia spadku: a) potwierdzoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez sąd albo b) potwierdzoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez notariusza albo upowaĪnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo kopią tego potwierdzenia poĞwiadczoną za zgodnoĞü z oryginaáem przez notariusza albo upowaĪnionego pracownika Agencji. 6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, spadkobierca beneficjenta skáada prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia siĊ tego postanowienia. 7. JeĪeli z dokumentów, o których mowa w ust. 4 i 5, wynika, Īe jest wiĊcej niĪ jeden nastĊpca prawny beneficjenta, nastĊpca prawny beneficjenta skáadający wniosek, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do doáączenia do tego wniosku oĞwiadczeĔ pozostaáych nastĊpców prawnych, Īe wyraĪają zgodĊ na przyznanie mu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 8. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, nastĊpca prawny beneficjenta skáada do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego zostaá záoĪony wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej przez beneficjenta. 9. DecyzjĊ w sprawie przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej nastĊpcy prawnemu zmaráego beneficjenta wydaje siĊ po záoĪeniu przez tego nastĊpcĊ prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. 10. W przypadku záoĪenia wniosku o wypáatĊ páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzjĊ administracyjną w sprawie wypáaty tej páatnoĞci. 11. W przypadku niezáoĪenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, albo w przypadku wydania decyzji administracyjnej o odmowie wypáaty páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej decyzja administracyjna wygasa z mocy prawa. § 25. 1. W razie przeniesienia, w wyniku umowy sprzedaĪy, dzierĪawy lub innej umowy, posiadania gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta, nowemu posiadaczowi tego gospodarstwa lub jego czĊĞci, lub stada zwierząt ras lokalnych, na jego wniosek, moĪe byü przyznana páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa, jeĪeli objąá w posiadanie grunty rolne lub stado zwierząt ras lokalnych objĊte zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym beneficjenta i są speánione warunki okreĞlone w art. 25 ust. 2 ustawy. 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, skáada siĊ w terminie 2 miesiĊcy od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta. 3. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 1, swój numer identyfikacyjny albo doáącza do tego wniosku kopiĊ wniosku o przyznanie takiego numeru. 4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta doáącza kopiĊ umowy sprzedaĪy, dzierĪawy lub innej umowy, w wyniku której na jego rzecz zostaáo przeniesione posiadanie tego gospodarstwa lub jego czĊĞci, lub tego stada. 5. JeĪeli posiadanie gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta zostaáo przeniesione na rzecz kilku podmiotów, nowy posiadacz skáadający wniosek, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do doáączenia do tego wniosku oĞwiadczeĔ wspóáposiadaczy, Īe wyraĪają zgodĊ na przyznanie mu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej. 6. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego beneficjenta lub czĊĞci tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta skáada do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego zostaá záoĪony wniosek o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej przez beneficjenta. § 26. 1. JeĪeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach okreĞlonych wariantów páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa przysáuguje temu rolnikowi w danym roku w wysokoĞci zmniejszonej zgodnie z zaáącznikiem nr 5 do rozporządzenia, w czĊĞci dotyczącej: 1) dziaáek rolnych lub ich czĊĞci, 2) zwierząt, 3) stref buforowych - w stosunku do których stwierdzono takie uchybienie. 2. JeĪeli ponownie zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach tego samego wariantu, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa nie przysáuguje temu rolnikowi w danym roku i w roku nastĊpnym w czĊĞci dotyczącej tego wariantu. 3. JeĪeli rolnik nie prowadzi rejestru dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej, o którym mowa w § 4 ust. 3 pkt 2, páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa nie przysáuguje temu rolnikowi w czĊĞci dotyczącej wariantu w ramach, którego miaá prowadziü ten rejestr. § 27. 1. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa podlega zwrotowi, jeĪeli: 1) rolnik: a) nie przestrzega Īadnych wymogów w ramach wariantu, przy czym zwrotowi podlega ta czĊĞü páatnoĞci, która zostaáa przyznana do dziaáek rolnych lub ich czĊĞci, zwierząt lub stref buforowych objĊtych danym wariantem, b) nie opracowaá planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej albo opracowaá go niezgodnie z warunkami okreĞlonymi w zaáączniku nr 1 do rozporządzenia, c) zmniejszyá powierzchniĊ uĪytków rolnych, na których powinien realizowaü zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe, przy czym zwrotowi podlega ta czĊĞü páatnoĞci, która zostaáa przyznana do dziaáki rolnej lub jej czĊĞci objĊtej zmniejszeniem; 2) u rolnika, o którym mowa w § 26 ust. 2, ponownie stwierdzono uchybienie w przestrzeganiu wymogów w ramach tego samego wariantu. 2. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskowa podlega zwrotowi w trybie i na zasadach okreĞlonych w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. § 28. Rolnik, któremu przyznano páatnoĞü rolnoĞrodowiskową, przechowuje przez okres realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego dokumenty dotyczące speániania warunków do przyznania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej i innych dokumentów związanych z przyznaną páatnoĞcią. § 29. PáatnoĞü rolnoĞrodowiskową przyznaje siĊ równieĪ rolnikowi, który realizuje co najmniej 3 lata program rolnoĞrodowiskowy na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegóáowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsiĊwziĊü rolnoĞrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objĊtej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 174, poz. 1809, z póĨn. zm.3)), jeĪeli speánia warunki okreĞlone w rozporządzeniu, a charakter zobowiązania rolnoĞrodowiskowego jest podobny do zobowiązania obecnie realizowanego. § 30. Rolnik, który rozpocząá w 2008 r. realizacjĊ zobowiązania rolnoĞrodowiskowego w zakresie pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, moĪe z dniem 1 marca 2009 r. zmieniü to zobowiązanie przez zamianĊ realizowanego pakietu, w caáoĞci lub w czĊĞci, na pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5. Przepis § 5 ust. 2 i 3 stosuje siĊ. § 31. Rozporządzenie wchodzi w Īycie po upáywie 14 dni od dnia ogáoszenia. MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 3) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostaáy ogáoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2160, z 2005 r. Nr 22, poz. 179 i Nr 131, poz. 1095, z 2006 r. Nr 75, poz. 521, oraz z 2007 r. Nr 46, poz.302. Zaáączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia … (poz. …) Zaáącznik nr 1 ZawartoĞü planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej I. CzĊĞü ogólna – dotyczy wszystkich pakietów i powinna zawieraü nastĊpujące informacje: 1) dane rolnika oraz podmiotu przy udziale, którego zostaá sporządzony plan dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej; 2) czas realizacji planu dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej; 3) wykaz pakietów i wariantów, w ramach których rolnik realizuje zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe; 4) szacunkowa wysokoĞü páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej za realizacjĊ poszczególnych wariantów w ramach pakietów; 5) charakterystyka gospodarstwa. II. CzĊĞü szczegóáowa – dotyczy poszczególnych pakietów i wariantów oraz zawiera informacje niezbĊdne do prawidáowej ich realizacji oraz okreĞlenie wymogów, jakie rolnik powinien przestrzegaü w ramach poszczególnych pakietów i wariantów, w szczególnoĞci: 1) planowane zmianowanie roĞlin uprawnych, planowane dawki azotu na hektar gruntów ornych wraz z saldem bilansu azotu – w przypadku realizacji Pakietu 1. Rolnictwo zrównowaĪone; 2) planowane zmianowanie roĞlin uprawnych, planowane zagospodarowanie nawozów naturalnych i organicznych – w przypadku realizacji Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne; 3) opis zbiorowiska roĞlinnego, plan wypasów przy uĪytkowaniu pastwiskowym lub koĞno-pastwiskowym – w przypadku realizacji Pakietu 3. Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone; 4) opis siedliska przyrodniczego lub siedliska lĊgowego ptaków, plan wypasów przy uĪytkowaniu pastwiskowym lub koĞno-pastwiskowym oraz szczegóáowe wymogi mieszczące siĊ w zakresie wymogów wskazanych w zaáączniku nr 2 do rozporządzenia w odniesieniu do Pakietu 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakietu 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 oraz odpowiadające celom ochrony przyrody danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lĊgowego ptaków, okreĞlone przez podmiot, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 4, na podstawie sporządzonej przez niego dokumentacji przyrodniczej – w przypadku realizacji Pakietu 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000; 5) dane dotyczące: a) gatunku, odmiany roĞliny, jeĪeli jest znana, i powierzchni, na której jest uprawiana ta roĞlina w kaĪdym roku – w przypadku realizacji wariantu pierwszego i drugiego Pakietu 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie, b) rodzaju uprawy, gatunków roĞlin w danym roku, liczby obiektów w danym roku, áącznej powierzchni i rodzaju strefy izolacyjnej – w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie, c) gatunku, odmiany, liczby drzew speániających wymagania i áącznej powierzchni, na której rosną te drzewa – w przypadku realizacji wariantu czwartego Pakietu 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie; 6) dane dotyczące gatunku i rasy zwierząt, informacjĊ o objĊciu stada programem ochrony zasobów genetycznych opis kierunku rozwoju stada i planowany stan docelowy – w przypadku realizacji Pakietu 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie; 7) planowane uprawy wsiewek poplonowych lub miĊdzyplonów – w przypadku realizacji Pakietu 8. Ochrona gleb i wód; 8) charakterystyka strefy buforowej – w przypadku realizacji Pakietu 9. Stefy buforowe. III. Zaáącznik do planu – kopia zaáącznika graficznego z wszystkimi posiadanymi dziaákami ewidencyjnymi z naniesionymi oznaczeniami dziaáek rolnych lub ich czĊĞci, na których mają byü realizowane pakiety lub warianty oraz z znaczonymi trwaáymi uĪytkami zielonymi lub elementami krajobrazu nieuĪytkowanymi rolniczo Zaáącznik nr 2 Wykaz wariantów, wysokoĞü stawek páatnoĞci i wymogi, jakie powinny byü przestrzegane w ramach poszczególnych pakietów i ich wariantów A. Wykaz wariantów i wysokoĞü stawek páatnoĞci. Lp. Pakiety rolnoĞrodowiskowe 1. Rolnictwo zrównowaĪone 2. Rolnictwo ekologiczne 3. Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza Lp. Warianty rolnoĞrodowiskowe 1. Wariant 1.1. ZrównowaĪony system gospodarowania 2. Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodnoĞci) 3. Wariant 2.2. Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania) 4. Wariant 2.3. Trwaáe uĪytki zielone (z certyfikatem zgodnoĞci) 5. Wariant 2.4. Trwaáe uĪytki zielone (w okresie przestawiania) 6. Wariant 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodnoĞci) 7. Wariant 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania) 8. Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodnoĞci) 9. Wariant 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania) 10. Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodnoĞci) 11. Wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) 12. Wariant 2.11. Pozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodnoĞci) 13. Wariant 2.12. Pozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) 14. Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na áąkach i pastwiskach Stawki páatnoĞci 360 zá/ha 15. Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków 16. Wariant 4.2. Mechowiska 1200 zá/ha 790 zá/ha 840 zá/ha 260 zá/ha 330 zá/ha 1300 zá/ha 1550 zá/ha 1050 zá/ha 1150 zá/ha 1540 zá/ha 1800 zá/ha 650 zá/ha 800 zá/ha 500 zá/ha 1 200 zá/ha obszarami Natura 2000 5. 6. 7. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie 17. Wariant 4.3. Szuwary wielkoturzycowe 18. Wariant 4.4. àąki trzĊĞlicowe i selernicowe 19. Wariant 4.5. Murawy ciepáolubne 20. Wariant 4.6. Póánaturalne áąki wilgotne 21. Wariant 4.7. Póánaturalne áąki ĞwieĪe 22. Wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe 23. Wariant 4.9. SáonoroĞla 24. Wariant 4.10. UĪytki przyrodnicze 25. Wariant 5.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków 26. Wariant 5.2. Mechowiska 27. Wariant 5.3. Szuwary wielkoturzycowe 28. Wariant 5.4. àąki trzĊĞlicowe i selernicowe 29. Wariant 5.5. Murawy ciepáolubne 30. Wariant 5.6. Póánaturalne áąki wilgotne 31. Wariant 5.7. Póánaturalne áąki ĞwieĪe 32 Wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe 33. Wariant 5.9. SáonoroĞla 34. Wariant 5.10. UĪytki przyrodnicze 35. Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych 36. Wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych 37. Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów 38. Wariant 6.4. Sady tradycyjne 39. Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydáa 800zá/ha 1 200 zá/ha 1 200zá/ha 800 zá/ha 800 zá/ha 800 zá/ha 1 190 zá/ha 550 zá/ha 1 370 zá/ha 1 390zá/ha 910 /ha 1 390zá/ha 1 380zá/ha 840 zá/ha 840 zá/ha 870 zá/ha 1 190 zá/ha 550 zá/ha 570 zá/ha 800 zá/ha 4700 zá/ha 2100 zá/ha 1140 zá/szt. 8. 9. Ochrona gleb i wód Strefy buforowe 40. Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych ras koni 1500 zá/szt. 41. Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiec 320 zá/szt. 42. Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych ras ĞwiĔ 570 zá/szt. 43. Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe 44. Wariant 8.2. MiĊdzyplon ozimy 45. Wariant 8.3. MiĊdzyplon Ğcierniskowy 46. Wariant 9.1. Utrzymanie 2metrowych stref buforowych 47. Wariant 9.2. Utrzymanie 5metrowych stref buforowych 48. Wariant 9.3. Utrzymanie 2metrowych miedz Ğródpolnych 49 Wariant 9.4. Utrzymanie 5metrowych miedz Ğródpolnych 330 zá/ha 420 zá/ha 400 zá/ha 44 zá /100 mb 110 zá/100 mb 40 zá /100 mb 100 zá /100 mb B. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach poszczególnych pakietów i ich wariantów. I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównowaĪone. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach pakietu : 1) przestrzeganie prawidáowego doboru i nastĊpstwa roĞlin w páodozmianie, stosując co najmniej trzy gatunki roĞlin, kaĪdy z innej z nastĊpujących grup roĞlin: zboĪa, motylkowate, okopowe, oleiste (przemysáowe), trawy na gruntach ornych (takĪe ich mieszanki z motylkowatymi), pozostaáe; 2) opracowanie co roku planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz aktualnej chemicznej analizie gleby, z okreĞleniem zawartoĞci P, K, Mg oraz potrzeb wapnowania gleby, oraz przestrzeganie tego planu; 3) koszenie lub wypasanie na trwaáych uĪytkach zielonych w terminie okreĞlonym w planie dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej; 4) maksymalna dawka azotu (pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych) na gruntach ornych nie powinna przekraczaü 150 kg N/ha, a na trwaáych uĪytkach zielonych 120 kg N/ha.; 5) niestosowanie osadów Ğciekowych. II. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach pakietu – przeznaczenie plonu na produkcjĊ pasz ekologicznych, do bezpoĞredniego skarmiania, przekazanie do innych gospodarstw lub inne wykorzystanie, w tym kompostowanie. 2. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane: 1) w ramach Wariantu 2.3.Trwaáe uĪytki zielone (z certyfikatem zgodnoĞci) i wariantu 2.4. Trwaáe uĪytki zielone (w okresie przestawiania) – koszenie lub wypasanie w terminie okreĞlonym w planie dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej oraz usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 2) w ramach Wariantu 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodnoĞci), Wariantu 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania), Wariantu 2.11. Pozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodnoĞci) oraz Wariantu 2.12. Pozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) – wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielĊgnacyjnych oraz przeznaczenie uzyskanego plonu na bezpoĞrednie spoĪycie, do przetwórstwa lub na paszĊ. III. Pakiet 3. Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach pakietu: 1) zakaz wapnowania, chyba Īe wapnowanie nie wpáynie negatywnie na Ğrodowisko i na realizacjĊ celu pakietu; 2) zakaz nawoĪenia azotem na obszarach nawoĪonych przez namuáy rzeczne, a na innych obszarach - powyĪej poziomu 60 kg/ha/rok; 3) zakaz przeorywania, waáowania, podsiewu; 4) zakaz wáókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 wrzeĞnia; 5) zakaz stosowania Ğcieków i osadów Ğciekowych; 6) zakaz stosowania Ğrodków ochrony roĞlin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciąĪliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzĊtu (np. mazaczy herbicydowych); 7) zakaz budowy urządzeĔ melioracji wodnych szczegóáowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeĔ piĊtrzących mających na celu podwyĪszenie poziomu wód (np. zastawki), i rozbudowy systemów melioracji wodnych (nie dotyczy bieĪącej konserwacji). 2. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach pakietu w przypadku uĪytkowania koĞnego trwaáych uĪytków zielonych: 1) koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 wrzeĞnia, nie wiĊcej niĪ dwa pokosy w roku; wysokoĞü koszenia 5 – 15 cm; 2) pozostawienie 5 - 10% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) koszenie okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych. 3. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach pakietu w przypadku uĪytkowania pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: 1) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n. p. m., a na obszarach powyĪej 300 m n. p. m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 – 1,0 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez caáy rok; 2) niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia. 4. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach pakietu w przypadku uĪytkowania koĞno-pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: 1) koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 wrzeĞnia, nie wiĊcej niĪ dwa pokosy w roku; wysokoĞü koszenia 5 – 15 cm; 2) pozostawienie 5 - 10% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych; 5) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n. p. m., a na obszarach powyĪej 300 m n. p. m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie wiĊcej niĪ 0,3 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez caáy rok; 6) niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia. IV. Pakiet 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach pakietu: 1) zakaz przeorywania, waáowania, podsiewu, stosowania Ğcieków i osadów Ğciekowych; 2) zakaz wáókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 wrzeĞnia; 3) zakaz budowy urządzeĔ melioracji wodnych szczegóáowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeĔ piĊtrzących mających na celu podwyĪszenie poziomu wód (np. zastawki), i rozbudowy systemów melioracji wodnych (nie dotyczy bieĪącej konserwacji). 4) niestosowanie Ğrodków ochrony roĞlin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciąĪliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzĊtu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnoĞrodowiskowym. 3. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków i Wariantu 5.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków: 1) zakaz wapnowania, chyba Īe wapnowanie nie wpáynie negatywnie na realizacjĊ celu pakietu; 2) zakaz nawoĪenia azotem na obszarach nawoĪonych przez namuáy rzeczne, a na innych obszarach - powyĪej poziomu 60 kg/ha/rok; 3) niestosowanie jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielĊgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 sierpnia; 4) w przypadku uĪytkowania: a) koĞnego trwaáych uĪytków zielonych: koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia; wysokoĞü koszenia 5 – 15 cm, pozostawienie 5 – 10% powierzchni nieskoszonej, a w przypadku wystĊpowania wodniczki Acrocephalus paludicola – 30 - 50%, przy czym powinien to byü inny fragment co roku, usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu, zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych, b) pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n.p.m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie wiĊcej niĪ 0,5 DJP/ha w okresie do dnia 20 lipca, a po 20 lipca wynoszącej 0,5 – 1 DJP/ha, i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez caáy rok, niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia, c) koĞno-pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia; wysokoĞü koszenia 5 – 15 cm, pozostawienie 5 – 10% powierzchni nieskoszonej, a w przypadku wystĊpowania wodniczki Acrocephalus paludicola – 30 – 50%, przy czym powinien to byü inny fragment co roku, usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu, zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych, wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n.p.m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie wiĊcej niĪ 0,2 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, a wypasanie koników polskich i koni huculskich jest dopuszczalne przez caáy rok, niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 wrzeĞnia. 4. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.2. Mechowiska i Wariantu 5.2. Mechowiska 1) koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 wrzeĞnia w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej; wysokoĞü koszenia 5-15 cm; 2) pozostawienie 50% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku, lub raz na dwa lata dopuszcza siĊ koszenie caáej powierzchni; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych; 5) zakaz wypasania i nawoĪenia. 5. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.3. Szuwary wielkoturzycowe i Wariantu 5.3. Szuwary wielkoturzycowe: 1) koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 wrzeĞnia w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej; wysokoĞü koszenia 5-15 cm; 2) koszenie 20% powierzchni, przy czym powinien to byü inny fragment co roku, lub raz na piĊü lat dopuszcza siĊ koszenie caáej powierzchni; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych; 5) dopuszcza siĊ wypasania przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie wiĊcej niĪ 0,2 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 2,5 t/ha (5DJP/ha) do dnia 15 paĨdziernika, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód; 6) zakaz nawoĪenia. 6. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.4 àąki trzĊĞlicowe i selernicowe i Wariantu 5.4. àąki trzĊĞlicowe i selernicowe: 1) koszenie w terminie od dnia 15 wrzeĞnia do dnia 30 paĨdziernika w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej; wysokoĞü koszenia 5-15 cm; 2) pozostawienie 50% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku, lub raz na dwa lata dopuszcza siĊ koszenie caáej powierzchni; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka koszonej powierzchni trwaáych uĪytków zielonych;, 5) zakaz wypasania i nawoĪenia. 7. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.5. Murawy ciepáolubne i wariantu 5.5. Murawy ciepáolubne: 1) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n. p. m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,4 DJP/ha - 0,6 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 2,5t/ha (5 DJP/ha); 2) zakaz nawoĪenia; 3) dopuszcza siĊ koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 wrzeĞnia w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej, nie wiĊcej niĪ jeden pokos w roku; wysokoĞü koszenia do 10 cm; 4) pozostawienie 15-20% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku; 5) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 6) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka powierzchni koszonej trwaáych uĪytków zielonych. 8. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.6 Póánaturalne áąki wilgotne i Wariantu 5.6 Póánaturalne áąki wilgotne oraz w ramach Wariantu 4.7 Póánaturalne áąki ĞwieĪe i Wariantu 5.7 Póánaturalne áąki ĞwieĪe: 1) koszenie w terminie od dnia 15 czerwca do dnia 30 wrzeĞnia w sposób nieniszczący runi roĞlinnoĞci i pokrywy glebowej, nie wiĊcej niĪ dwa pokosy w roku; wysokoĞü koszenia 5-15 cm; 2) pozostawienie 5 - 10% powierzchni nieskoszonej, przy czym powinien to byü inny fragment co roku; 3) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie nie dáuĪszym niĪ 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu; 4) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do Ğrodka powierzchni koszonej trwaáych uĪytków zielonych; 5) dopuszcza siĊ wypasanie wolne lub kwaterowe przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie wiĊcej niĪ 1 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 5t/ha (10 DJP/ha) od dnia 21 lipca do dnia 15 paĨdziernika, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód; 6) zakaz nawoĪenia azotem powyĪej poziomu 60 kg/ha/rok. 9. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe oraz Wariantu 5.9. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe: 1) wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n.p.m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,4 – 0,6 DJP/ha i obciąĪeniu pastwiska wynoszącym nie wiĊcej niĪ 2,5 t/ha (5 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód; 2) zakaz nawoĪenia. 10. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.9. SáonoroĞla oraz Wariantu 5.9. SáonoroĞla: 1) w przypadku uĪytkowania pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: a) wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n.p.m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 – 1 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, b) w przypadku licznego wystĊpowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynaü siĊ od kwater z duĪym udziaáem trzciny i stopniowo przechodziü na typowe sáonawy; 2) w przypadku uĪytkowania koĞnego trwaáych uĪytków zielonych: a) koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 paĨdziernika w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej, nie wiĊcej niĪ jeden pokos w roku; wysokoĞü koszenia 5 - 15 cm, b) dopuszcza siĊ pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat, c) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie nie dáuĪszym niĪ 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu, d) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwaáych uĪytków zielonych; 3) w przypadku uĪytkowania koĞno-pastwiskowego trwaáych uĪytków zielonych: a) wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 paĨdziernika na obszarach poniĪej 300 m n.p.m., a na obszarach powyĪej 300 m n.p.m. od dnia 20 maja do dnia 1 paĨdziernika, przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 – 1 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna siĊ nie wczeĞniej niĪ w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, b) w przypadku licznego wystĊpowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynaü siĊ od kwater z duĪym udziaáem trzciny i stopniowo przechodziü na typowe sáonawy, c) koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 paĨdziernika w sposób nieniszczący runi roĞlinnej i pokrywy glebowej, nie wiĊcej niĪ jeden pokos w roku; wysokoĞü koszenia 5 - 15 cm, d) dopuszcza siĊ pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat, e) usuniĊcie lub záoĪenie w stogi ĞciĊtej biomasy w terminie nie dáuĪszym niĪ 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dáuĪszym terminie, niezwáocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu, f) zakaz koszenia okrĊĪnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwaáych uĪytków zielonych. 11. Wymogi jakie powinny byü dodatkowo przestrzegane w ramach Wariantu 4.10. UĪytki przyrodnicze i Wariantu 5.10. UĪytki przyrodnicze: 1) zachowanie uĪytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym; 2) usuwanie odpadów; 3) dokonywanie zabiegów pielĊgnacyjnych mających na celu ochronĊ uĪytku przyrodniczego; 4) zakaz nawoĪenia, odwadniania, wydobywania torfu w przypadku torfowisk, zakaz wydobywania piasku, zalesiania w przypadku muraw napiaskowych, zakaz usuwania kĊp i odwadniania w przypadku szuwarów kĊpowych; 5) obowiązek zachowania kĊpowej struktury przypadku szuwarów kĊpowych. V. Pakiet 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych: 1) uprawa roĞlin z kwalifikowanego materiaáu siewnego odmian miejscowych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze w pierwszym i czwartym roku realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego, a w drugim, trzecim i piątym roku realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego – z materiaáu siewnego uzyskanego ze zbioru z poprzedniego roku, lub 2) uprawa gatunków roĞlin wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia. 2. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych: 1) wytwarzanie materiaáu siewnego kategorii kwalifikowany zgodnie z przepisami o nasiennictwie lub 2) wytwarzanie materiaáu siewnego gatunków roĞlin wymienionych w zaáączniku nr 3 do rozporządzenia speániającego nastĊpujące wymagania jakoĞciowe w zakresie minimalnej czystoĞci analitycznej, maksymalnej zawartoĞci nasion innych gatunków oraz minimalnej zdolnoĞci kieákowania. Tabela I. Wymagania jakoĞciowe dla nasion lokalnych odmian zbóĪ. Lp Gatunki 1 1) 2) Minimalna czystoĞü analityczna Maksymalna zawartoĞü nasion innych gatunków Minimalna zdolnoĞü kieákowania % wagowy Szt/500g % liczbowy 2 3 5 1 Triticum dicoccum Pszenica páaskurka 98 601) 85 2 Triticum monococcum Pszenica samopsza 98 601) 2) 85 3 Panicum miliaceum Proso 97 4001) 80 4 Avena strigosa Owies szorstki 98 601) 75 Nie dopuszczalna jest obecnoĞü nasion owsa gáuchego (Avena fatua). WielkoĞü próby do badaĔ wynosi 1000 g. Tabela II. Wymagania jakoĞciowe dla nasion pozostaáych lokalnych odmian roĞlin uprawnych. Lp Minimalna czystoĞü analityczna Gatunki Maksymalna zawartoĞü nasion innych gatunków % wagowy 1 Minimalna zdolnoĞü kieákowania % liczbowy 2 3 4 5 Camelina sativa Lnicznik siewny 98 0,3 87 6 Lotus uliginosus 3) 4) Komonica báotna 75 1,83) 754) 7 Melilotus albus 3) 5) Nostrzyk biaáy 96 2,53) 805) 8 Brassica napus v. napobrassica Brukiew jadalna (karpiel) 97 1,0 75 9 Lactuca sativa var. angustana Saáata áodygowa (szparagowa, gáąbiki krakowskie) 95 0,5 75 10 Lathyrus sativus LĊdĨwian siewny 98 1,5 80 11 Lens culinaris Soczewica jadalna 98 1,5 80 12 Pastinaca sativa Pasternak 97 0,5 70 3) Nie dopuszczalna jest obecnoĞü nasion kanianki (Cuscuta). Do 40% nasion twardych uznaje siĊ za zdolne do kieákowania. 5) Do 30% nasion twardych uznaje siĊ za zdolne do kieákowania. 4) 3. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów – rozmnaĪanie nasion roĞlin zgodnie z umową, o której mowa w ust. 1, w tym prowadzenie dokumentacji uprawy i udostĊpnianie jej jednostce badawczo – rozwojowej koordynującej lub realizującej zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych i przekazywanie jednostce badawczo – rozwojowej koordynującej lub realizującej zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych wytworzonych nasion o wymaganej jakoĞci. 4. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 6.4. Sady tradycyjne: 1) moĪliwoĞü uzupeánienia sadu do 40% obsady wszystkich drzew, o co najmniej trzy odmiany/gatunki (powiĊkszenie wymaga zwiĊkszenia liczby odmian lub gatunków), przy czym istnieje obowiązek rozmnaĪania drzew na silnie rosnących podkáadkach oraz prowadzenie ich jako wysokopienne drzewa o minimalnej wysokoĞci pnia 1,20 m, w rozstawie nie mniejszej niĪ 4 x 6 m i nie wiĊkszej niĪ 10 x 10 m; 2) wykonywanie podstawowych zabiegów pielĊgnacyjnych, takich jak: ciĊcie sanitarne drzew i przeĞwietlające nadmiernie zagĊszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni drzew starszych i zabezpieczanie pni máodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie, utrzymanie ogólnego porządku w sadzie; 3) koszenie i usuwanie trawy lub wypasanie. VI. Pakiet 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach pakietu – rolnik powinien realizowaü program ochrony zasobów genetycznych i posiadaü krowy, klacze, lochy lub matki owiec ras wymienionych w zaáączniku nr 3 wpisane do ksiĊgi hodowlanej. VII. Pakiet 8. Ochrona gleb i wód. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 8.1. Wsiewki poplonowe: 1) wsiewanie roĞlin jako wsiewki poplonowej w rosnące roĞliny ozime lub razem z siewem roĞlin jarych i utrzymanie ich przez okres zimy; 2) sprzątniĊcie sáomy po Īniwach; 3) niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca; 4) przyoranie biomasy wsiewki poplonowej, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym; 5) niestosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych na wsiewkĊ poplonową. 2. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 8.2. MiĊdzyplon ozimy: 1) wykonanie siewu roĞlin ozimych jako miĊdzyplonu ozimego do dnia 30 wrzeĞnia; 2) niestosowanie pod miĊdzyplon ozimy innych nawozów niĪ naturalne; 3) niestosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych na miĊdzyplon ozimy; 4) przyoranie biomasy miĊdzyplonu ozimego, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym; 5) zakaz spasania miĊdzyplonu ozimego poza wiosną; 6) niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca; 7) zakaz uprawy w plonie gáównym roĞliny, która byáa uprawiana w miĊdzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej roĞliny; 8) uprawianie miĊdzyplonu ozimego w miĊdzyrzĊdziach chmielnika na powierzchni ok. 67% áącznej powierzchni plantacji chmielu. 3. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 8.3. MiĊdzyplon Ğcierniskowy: 1) wykonanie siewu roĞlin poplonowych (roĞliny jare) do 30 wrzeĞnia; 2) stosowanie pod miĊdzyplon tylko nawozów naturalnych; 3) niestosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych na miĊdzyplon; 4) przyoranie biomasy roĞlin poplonowych, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym; 5) moĪliwoĞü spasania biomasy roĞlin poplonowych jesienią; 6) moĪliwoĞü wznowienia zabiegów agrotechnicznych w terminie po 1 marca; 7) moĪliwoĞü przemiennego stosowania miĊdzyplonów na róĪnych dziaákach rolnych lub ich czĊĞciach w ciągu 5 lat; 8) zakaz uprawy tej samej roĞliny, która byáa uprawiana w miĊdzyplonie lub jej formy jarej w nastĊpnym roku w plonie gáównym. VIII. Pakiet 9. Strefy buforowe. 1. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 9.1. Utrzymanie 2–metrowych stref buforowych oraz 5–metrowych stref buforowych: 1) utrzymanie strefy buforowej o szerokoĞci: a) ok. 2 metrów w przypadku Wariantu 9.1., b) ok. 5 metrów w przypadku Wariantu 9.2.; Wariantu 9.2. Utrzymanie 2) wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, najpóĨniej do 30 wrzeĞnia, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów; 3) usuniecie biomasy w ciągu 2 tygodni (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) od skoszenia; 4) zakaz stosowania nawozów i Ğrodków ochrony roĞlin. 2. Wymogi jakie powinny byü przestrzegane w ramach Wariantu 9.3 Utrzymanie 2–metrowych miedz Ğródpolnych oraz Wariantu 9.4. Utrzymanie 5–metrowych miedz Ğródpolnych: 1) utrzymanie miedzy Ğródpolnej o szerokoĞci: a) 2,01 metrów dla wariantu 9.3. lub, b) 5 metrów dla wariantu 9.4; 2) wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, najpóĨniej do 30 wrzeĞnia, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów; w przypadku Īywopáotów – pielĊgnacja; 3) zakaz stosowania nawozów i Ğrodków ochrony roĞlin. Zaáącznik nr 3 Wykaz gatunków roĞlin, gatunków ptaków, jednostek fitosocjologicznych i siedlisk przyrodniczych oraz ras zwierząt, objĊtych páatnoĞcią rolnoĞrodowiskową 1. Pakiet 1. Rolnictwo ekologiczne: L.p. Wariant/ nazwa roĞliny uprawnej 1 2 3 4 Uprawy rolnicze barbula szara bodziszek iberyjski bodziszek leĞny brukiew pastewna 5 burak cukrowy 6 burak pastewny Nazwa áaciĔska gatunku Caryopteris incana Geranium ibericum Fisch. et Mey Geranium sylvaticum L. Brassica napus var. napobrassica Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. altissima Klasyfikacja dla potrzeb upraw w rolnictwie ekologicznym (R uprawy rolnicze, T trwaáe uĪytki zielone, W - uprawy warzywne, Z-uprawy roĞlin zielarskich, S - uprawy sadownicze i jagodowe, Sppozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe) R* R* R* R R Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. crassa R 7 chaber báawatek Centaurea cyanus L. R* 8 9 10 11 12 chaber driakiewnik chaber górski chaber nadreĔski chaber wielkogáówkowy chmiel Centaurea scabiosa L. Centaurea montana L. Centaurea rhenana Bor. Centaurea macrocephala L. Humulus lupulus L. Cichorium intybus var. sativum Lam. et DC. Allium odorum L. Dahlia hybrida Hort. Cucurbita pepo convar. styriaca Grebensc. Cucurbita pepo convar. Pepo Dictamnus albus L. Helenium autumnale L. Angelica silvestris L Campanula medium L. Onobrychis vicifolia Scop. Phacelia tanacetifolia Benth. Sinapis alba L. Brassica nigra (L.) Koch. Brassica juncea (L.) Czern. Pisum sativum L. R* R* R* R* R 13 cykoria siewna 14 czosnek cuchnący 15 dalia zmienna 16 dynia oleista 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 dynia pastewna dyptam jesionolistny dzielĪan jesienny dziĊgiel leĞny dzwonek ogrodowy esparceta siewna facelia báĊkitna gorczyca biaáa gorczyca czarna gorczyca sarepska groch siewny R R* R* R R R* R* R* R* R R R R R R Klasyfikacja roĞlin dla potrzeb sprawozdaw czoĞci (UR uprawy roczne, UD uprawy dwuletnie, UW - uprawy wieloletnie, P - pozostaáe) UW UW UW UR UR UR UR UW UW UD UW UW UR UW UR UR UR UW UW UW UD UW UR UR UR UR UR 28 29 30 31 32 33 groszek leĞny gryka zwyczajna inne gatunki pszenic jasnota biaáa jĊczmieĔ jary jĊczmieĔ ozimy Lathyrus silvester L. Fagopyrum esculentum Moench Lamium album L. Hordeum vulgare L. Hordeum vulgare L. 34 jĊzyczka pomaraĔczowa Ligularia dentata (A. Gray) H. Hara R* R R R* R R R* UW UR UR UW UR UR UW 35 kapusta pastewna Brassica oleracea convar. acephala R 36 kminek zwyczajny Carum carvi L. R UR UD 37 38 39 40 Lotus corniculatus L. Trifolium repens L. Trifolium hybridum L. Trifolium pratense L. R R R R UW UW UW UW Trifolium alexandrinum L. R Trifolium incarnatum L. R Trifolium resupinatum L. Lythrum salicaria L. Sanguisorba minor Scop. Geum rivale L. Zea mays L. Linum usitatissimum L. convar. Mediterraneum (Vavilov ex Ell.) Kulpa et Danert R R* R* R* R 41 42 43 44 45 46 47 komonica zwyczajna koniczyna biaáa koniczyna biaáoróĪowa koniczyna czerwona koniczyna egipska (aleksandryjska) koniczyna krwistoczerwona koniczyna perska krwawnica pospolita krwiĞciąg mniejszy kuklik zwisáy kukurydza 48 len oleisty 49 50 51 52 Linum usitatissimum L. convar. len wáóknisty usitatissimum lĊdĨwian Lathyrus sativus L. lnianka siewna (lnicznik) Camelina sativa (L.) Crantz lucerna chmielowa Medicago lupulina L. (nerkowata) UR R R R R Medicago x varia Martyn R 54 55 56 57 58 59 Medicago spp. Camelina sativa (L.) Crantz Lupinus albus L. Lupinus angustifolius L. Lupinus luteus L. R R R R R R Eschscholtzia californica Cham. R* Papaver orientale L. Daucus carota L. R* R 60 61 62 63 mieszanka jednoroczna 64 traw z motylkowatymi drobnonasiennymi mieszanka straczkowo65 gorczycowa 66 mieszanka strączkowa mieszanka strączkowo67 sáonecznikowa UR UR UW UW UW UR R 53 lucerna mieszaĔcowa lucerna sierpowata lucerna siewna áąka przemienna** áubin biaáy áubin wąskolistny áubin Īóáty maczek kalifornijski (pozáotka) mak wschodni marchew pastewna mieszanka jednoroczna traw UW R UR UR UR UW UW UW UW UW UR UR UR UR UW UR UR R UR R R R UR UR UR 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 mieszanka strączkowozboĪowa mieszanka wieloletnia traw mieszanka wieloletnia traw z motylkowatymi drobnonasiennymi mieszanka zboĪowa miĊta dáugolistna miĊta okrągáolistna mikoáajek páaskolistny nostrzyk biaáy nostrzyk Īóáty (lekarski) ostrzeĔ pospolity owies pastwisko przemienne** peluszka R R UR UW R Mentha longifolia (L.) Huds. Mentha verticillata L. Eryngium planum L. Melilotus albus L. Melilotus officinalis (L.)Pall. Cynoglossum officinale L. Avena sativa L. Pisum arvenseL. Brassica rapa x Brassica rapa 81 perko subsp. chinensis 82 proso Panicum miliaceum L. 83 przelot pospolity Anthylis vulneraria L. 84 pszczelnik moádawski Dracocephalum moldavicum L. Triticum aestivum L. emend. Fiori 85 pszenica zwyczajna jara et Paol. pszenica zwyczajna Triticum aestivum L. emend. Fiori 86 ozima et Paol. 87 pszenĪyto jare x Triticosecale Wittm. 88 pszenĪyto ozime x Triticosecale Wittm. 89 rdest wĊĪownik Polygonum bistorta L. 90 rezeda wonna Reseda odorata L. 91 rezeda Īóáta Reseda lutea L. 92 rozchodnik amurski Sedum midderdorfianum Maxim. 93 rozchodnik okazaáy Sedum spectabile Boreau 94 roĪniak przeroĞniĊty Silphium perfoliatum L. 95 rukiew siewna Eruca sativa DC. 96 rutewka orlikolistna Thalictrum aquilegifolium L. 97 rzepa pastewna Brassica rapa subsp. rapa 98 rzepak jary Brassica napus L. 99 rzepak ozimy Brassica napus L. 100 rzepik Brassica rapa var. typica Posp. Raphanus sativus var. oleiformis 101 rzodkiew oleista Pers. 102 sasanka otwarta Pulsatilla patens (L.) Mill. 103 seradela uprawna Ornithopus sativus Brot. Hedysarum hedysaroides (L.) 104 siekiernica górska Schinz et Thell. 105 sáonecznik oleisty Helianthus annuus L. 106 sáonecznik pastewny Helianthus annuus L. 107 soja zwyczajna Glycine max (L.) Merrill 108 sorgo Sorghum spp. 109 sparceta piaskowa Onobrychis arenaria (Kit.) Ser 110 sparceta piaskowa Onobrychis arenaria (Kit.) Ser R R* R* R* R R R* R R R R R R R* R R R R R* R* R* R* R* R* R* R* R R R R R R* R R* R R R R R* R* 111 stulisz miotáowy Sisymbrium polymorphum (Murr.) Roth R* 112 szaáwia okrĊgowa 113 szczeü leĞna Salvia verticillata L. Dipsacus silvester Huds. R* R* UW UR UW UW UW UR UD UD UR UW UR UR UR UW UR UR UR UR UR UW UR UW UW UW UW UR UW UR UR UR UR UR UW UR UW UR UR UR UR UW UW UW UW UD 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 1 2 szczeü sukiennicza Ğlaz maurytaĔski Ğlazówka ogrodowa Ğlazówka turyngska trĊdownik bulwiasty trojeĞü krwista wyka kosmata wyka siewna Īyto jare Īyto ozime Trwaáe uĪytki zielone áąka trwaáa** pastwisko trwaáe** Uprawy warzywne Dipsacus fullonum L. Malva mauritiana L Lavatera trimestris L. Lavatera thuringiaca L. Scrophularia nodosa L. Asclepias incarnata L. Asclepias incarnata L. Vicia sativa L. Secale cereale L. Secale cereale L. Citrullus vulgaris (Thunb.)Matsum et Nakai Vicia faba L. Brassica oleracea var. botrytis italica Brassica napus var. napobrassica R* R* R* R* R* R* R* R R R UD UD UR UW UW UD UD UR UR UR T T UW UW 1 arbuz (kawon) 2 bób 3 brokuá wáoski 4 brukiew jadalna 5 burak üwikáowy Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. conditiva W 6 burak liĞciowy Beta vulgaris ssp. vulgaris convar. Vulgaris var. cicla L. W 7 cebula kartoflanka Allium cepa var. aggregatum W UR 8 9 10 11 12 cebula peráowa cebula wielopiĊtrowa cebula zwyczajna chrzan pospolity cukinia W W W W W UR UW 15 czosnek Allium ampeloprasum Allium cepa var. proliferum Allium cepa Cochlearia armoracia L. Cucurbita pepo var. giromontina Cichorium intybus var. Foliosum Hegi Allium sativum L. 16 dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duch. W 17 dynia zwyczajna 18 endywia Cucurbita pepo L. Cichorium endivia L. W W 19 fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus L. W 20 fasola zwykáa Phaseolus vulgaris L. Foeniculum vulgare ssp. capillaceum var. azoricum W 14 cykoria warzywna 21 fenkuá W W W W W W W UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR UR 22 groch cukrowy Pisum sativum var. saccharatum W UR 23 groch áuskowy Pisum sativum var. pachylobum W UR 25 kabaczek 26 kalafior Brassica oleracea var. acephala subvar. sabellica Cucurbita pepo Brasica oleracea var. botrytis 27 kalarepa 24 jarmuĪ W UR W W UR UR Brassica oleracea var. gongylodes W UR 28 kapusta brukselska Brassica oleracea var. gemmifera W UR 29 kapusta chiĔska Brassica rapa var. chinensis W UR 30 kapusta gáowiasta biaáa Brassica oleracea var. capitata f. alba W UR kapusta gáowiasta czerwona UR Brassica oleracea var. capitata f. rubra W 32 kapusta pekiĔska Brassica rapa var. pekinensis W UR 33 kapusta wáoska Brassica oleracea var. italica W UR 34 35 36 37 Cynara scolymus L. Cynara cardunculus L. Carum carvi L. Anethum graveolens L. W W W W 38 koper wáoski Foeniculum vulgare Mill. W UR UR UD UR UR 39 40 41 42 43 44 45 Zea mays var. saccharata Daucus carota L. Cucumis melo L. Solanum melongera L. Cucumis sativus L. Capsicum annuum L. Pastinaca sativa L. W W W W W W W 46 patison Cucurbita pepo var. patissonina W 47 pieczarka Agaricus Petroselinum sativum ssp. tuberosum W 31 karczoch kard kminek zwyczajny koper ogrodowy kukurydza cukrowa marchew jadalna melon oberĪyna (bakáaĪan) ogórek papryka pasternak zwyczajny 48 pietruszka korzeniowa W UR UR UR UR UR UR UR UR P UR 49 pietruszka naciowa Petroselinum sativum ssp. crispum W UR 50 51 52 53 54 55 W W W W W W UR 57 rzepa jadalna Lycopersicon esculentum Mill. Physalis ixocarpa Allium porrum L. Rheum rhaponticum Physalis peruviana Allium ophioscorodon Don Valerianella olitoria (L.) Latter. Em. Betcke Brassica rapa subsp. rapa W UR 59 rzeĪucha ogrodowa 60 rzodkiew 61 rzodkiewka Lepidium sativum L. Raphanus sativus var. niger Kerner Raphanus sativus var. sativus W W W UR UR UR 62 salsefia Tragopogon porrifolius L. W UR 63 saáata gáowiasta Lactuca sativa var. capitata W UR 64 saáata listkowa Lactuca sativa var. foliosa W UR 65 saáata áodygowa Lactuca sativa var. augustana W UR 66 saáata rzymska Lactuca sativa var. romana W 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 Apium graveolens var. rapaceum Apium graveolens var. dulce Allium fistulosum L. Scorzonera hispanica L. Lens culinaris Medik. Allium ascalonicum Rumex acetosa L. Allium schoenoprasum L. Asparagus officinalis L. Tetragonia expansa Murr. Spinacia oleracea L. Solanum tuberosum L. W W W W W W W W W W W W UR UR pomidor pomidor skórzasty por rabarbar rodzynek brazylijski rokambuá 56 roszponka seler korzeniowy seler naciowy siedmiolatka skorzonera soczewica jadalna szalotka szczaw szczypiorek szparag szpinak nowozelandzki szpinak zwyczajny ziemniak Uprawy zielarskie W UR UR UW UR UR UR UR UW UR UR UR UW UW UW UR UR UR 1 bazylia pospolita Ocimum basilicum L. Z 2 bylica estragon Artemisia dracunculus L Z UR UW 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Artemisia absinthium L. Nigella sativa L. Satureja hortensis L. Hyssopus officinalis L. Coriandrum sativum L. Foeniculum vulgare Mill. Trigonella foenum graecum L. Linaria vulgaris (L.) Mill. Levisticum officinalis L. Origanum maiorana L. Althea rosea (L.) Cav. Melissa officinalis L. Mentha crispa L. Mentha piperita L. Thymus Borago officinalis L. Silybum marianum L. Althea officinalis L. Chamomilla recutita (L) Rauch. Ruta graveolens L. Salvia officinalis L. Thymus vulgaris L. Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z UW UR UR UW UR UR UR UR UW UR UD UW UW UW UW UR UR UW UR UR UW UW Ribes grossularia L. S 3 bylica pioáun czarnuszka siewna cząber ogrodowy hyzop lekarski kolendra siewna koper wáoski kozieradka pospolita lnianka (lnica) pospolita lubczyk ogrodowy majeranek ogrodowy malwa czarna melisa lekarska miĊta kĊdzierzawa miĊta pieprzowa tymianek pospolity ogórecznik lekarski ostropest plamisty prawoĞlaz lekarski rumianek pospolity ruta zwyczajna szaáwia lekarska tymianek wáaĞciwy Uprawy sadownicze i jagodowe agrest (porzeczka agrest) brzoskwinia Persica vulgaris Mill. S 4 czereĞnia Prunus avium (L.) Moench. S UW UW UW 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 grusza domowa jabáoĔ domowa jeĪyna malina morela porzeczka poziomka Ğliwa domowa truskawka winoroĞl wiĞnia pospolita Pozostaáe uprawy sadownicze i jagodowe aktinidia ostrolistna Pyrus communis L. Malus domestica Borkh. Rubus fruticosus L. Rubus idaeus L. Armeniaca vulgaris Lam. Ribes spp. Fragaria vesca L. Prunus domestica L. Fragaria x ananassa Duch Vitis vinifera L. Cerasus vulgaris Mill. S S S S S S S S S S S UW UW UW UW UW UW UW UW UW UW UW Actinidia arguta Sieb. Et Planch.) Sp UW aktinidia pstrolistna Actinidia kolomikta Max Vaccinium vitis idaea Vaccinium angustifolium L. Cornus mas L. Sambucus nigra L. Pyrus pyrifolia L. Lonicera coerulea var. kamtschatica Sevast. Corylus spp. Cydonia oblonga Mill. Sp Sp Sp Sp Sp Sp UW UW UW UW UW UW 1 1 2 3 4 5 6 7 borówka brusznica borówka niska dereĔ jadalny bez czarny grusza azjatycka jagoda kamczacka 8 (suchodrzew jadalny) 9 leszczyna 10 pigwa pospolita Sp Sp Sp UW UW UW 11 Ğliwa japoĔska 12 ĞwidoĞliwa 13 Īurawina Sp Sp Sp Prunus salicina Lindl. Amelanchier almifolia L. Oxycocucs spp. UW UW UW * RoĞlina miododajna sklasyfikowana jako uprawa rolnicza - warunkiem skorzystania z dopáat jest posiadanie przez plantatora pasieki ekologicznej lub plantacja powinna siĊ znajdowaü w obszarze oblotu pszczóá. Plantacje roĞlin miododajnych nie mogą przylegaü do zbiorowisk naturalnych pasieki ekologicznej. Zasady prowadzenia pasieki ekologicznej okreĞla Rozporządzenie Rady Nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991r., Zaáącznik I, CzĊĞü C. Pszczelarstwo i produkty pszczelarstwa. ** UĪytki zielone (áąki i pastwiska) - grunty zajĊte pod uprawĊ traw lub innych upraw zielnych, zarówno naturalnych jak i powstaáych w wyniku dziaáalnoĞci rolniczej (zasianych). Ze wzglĊdu na czas trwania uĪytkowania wyróĪnia siĊ: - przemienne uĪytki zielone (trawy na gruntach ornych) - wáączone do systemu páodozmianu przez okres krótszy niĪ piĊü lat. - trwaáe uĪytki zielone – nie wáączone do systemu páodozmianu przez okres piĊciu lat lub dáuĪej; 2. Pakiet 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000: 1) Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków i Wariant 5.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków obejmuje nastĊpujące gatunki ptaków: a) biegus zmienny (schinzii) Calidris alpina schinzii, b) báotniak áąkowy (Cirus pygargus), c) czajka (Vanellus vanellus) d) derkacz (Crex cred), e) dubelt (Gallinago media), f) krwawodziób (Tringa totanus), g) kulik wielki (Numenius arquata), h) kszyk (Gallinago gallinago); i) rycyk (Limosa limosa), j) wodniczka,(Acrocephalus paludicola); 2) Wariant 4.2 Mechowiska i Wariant 5.2. Mechowiska obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: szeroko ujĊte związki Caricion davallianae, Caricion nigrae, czĊĞü Caricion lasiocarpae oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000: a) torfowiska przejĞciowe i trzĊsawiska (7140) (oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion), b) górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze máak, turzycowisk i mechowisk (7230), c) torfowiska nakredowe (7210) naleĪące do Caricion davallianae – siedlisko priorytetowe; 3) Wariant 4.3. Szuwary Wielkoturzycowe i Wariant 5.3. Szuwary Wielkoturzycowe obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: związek Magnocaricion z wyjątkiem Phalaridetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Caricetum pseudocyperi, Caricetum ripariae, ThelypteridiPhragmitetum, Iridetum pseudacori, znajdujące siĊ na siedliskach priorytetowych Magnocaricion okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako torfowiska nakredowe (7210) oraz szuwary wielkoturzycowe, które nie zostaáy przyjĊte na listĊ siedlisk Natura 2000; 4) Wariant 4.4 àąki trzĊĞlicowe i selernicowe i Wariant 5.4 àąki trzĊĞlicowe i selernicowe obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Molinion caeruleae (áąki trzĊĞlicowe) i Cnidion dubii (áąki selernicowe) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako zmiennowilgotne áąki trzĊĞlicowe (6410) oraz áąki selernicowe (6440); 5) Wariant 4.5 Murawy ciepáolubne i Wariant 5.5 Murawy ciepáolubne obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku Koelerion glaucae, a takĪe zespóá Anthyllidi-Trifolietum montanii oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako: a) ciepáolubne Ğródlądowe murawy napiaskowe (6120) - siedlisko o znaczeniu priorytetowym, b) murawy kserotermiczne (6210), w których za priorytetowe uwaĪa siĊ páaty z istotnymi stanowiskami storczykowatych, c) ciepáolubne áąki pieniĔskie (6510-4), d) murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe; 6) Wariant 4.6. Póánaturalne áąki wilgotne i Wariant 5.6. Póánaturalne áąki wilgotne obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związku Calthion, oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk podmokáych, które nie zostaáy wpisane na listĊ siedlisk Natura 2000 jako: a) áĊgi rozlewiskowe na tarasach zalewowych rzek, b) grądy podmokáe na podmokliskach c) áąki pobagienne na nieco odwodnionych torfowiskach; 7) Wariant 4.7. Póánaturalne áąki ĞwieĪe i Wariant 5.7. Póánaturalne áąki ĞwieĪe obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich postaci Poo-Festucetum i suchych áąk pieniĔskich Anthyllidi-Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako: a) czĊĞü niĪowych i górskich ĞwieĪych áąk uĪytkowanych ekstensywnie (6510, bez 6510-4 czyli ciepáolubnych áąk pieniĔskich), b) górskie áąki konietlicowe uĪytkowane ekstensywnie (6520); 8) Wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe i Wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska rzĊdu Nardetalia oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako bogate florystycznie górskie i niĪowe murawy bliĨniczkowe (6230), w których za priorytetowe uwaĪa siĊ tylko páaty bogate florystycznie; 9) Wariant 4.9. SáonoroĞla oraz Wariant 5.9. SáonoroĞla obejmuje nastĊpujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klas Asteretea tripolium i TheroSalicornietea, zespóá Potentillo-Festucetum (klasa Molinio- Arrhenatheretea) i Scripetum maritimi (klasa Phragmitetea) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecnoĞü gatunków identyfikujących, znajdujące siĊ na nastĊpujących typach siedlisk okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako; a) Ğródlądowe báotniste solniska z solirodem (1310), b) solniska nadmorskie (1330), c) Ğródlądowe sáone áąki, pastwiska i szuwary (1340) jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym; 10) Wariant 4.10. UĪytki przyrodnicze i Wariant 5.10. UĪytki przyrodnicze obejmuje nastĊpujące typy siedlisk przyrodniczych okreĞlonych wedáug klasyfikacji Natura 2000 jako: a) torfowiska wysokie (7110, 7120), b) czĊĞü torfowisk przejĞciowych i trzĊsawiska (7140), c) obniĪenia na podáoĪu torfowym (7150), d) czĊĞü torfowisk zasadowych (7230) e) luĨne murawy napiaskowe (2330), f) wrzosowiska (4030, 4010), g) szuwary (w tym 7210). 3. Pakiet 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie: 1) Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych i Wariant 6.2 Produkcja nasienna lokalnych odmian roĞlin uprawnych obejmuje nastĊpujące gatunki roĞlin: a) Pszenica páaskurka Triticum diccocum, b) Pszenica samopsza Triticum monococcum, c) Proso Panicum miliaceum L., d) Owies szorstki Avena strigosa Schreb., e) Lnicznik siewny Camelina sativa L., f) Komonica báotna Lotus uliginosus Schkuhr, g) Nostrzyk biaáy Melilotus alba Medik., h) Seradela Ornithopus sativus Brot., i) Brukiew jadalna Brassica napus L. emend. Metzg. ssp. rapifera Metzg., j) Saáata áodygowa (szparagowa) Lactuca sativa L. var. angustana hort. ex, k) LĊdĨwian siewny Lathyrus sativus L., l) Soczewica jadalna Lens culinaris Medik., m) Pasternak Pastinaca sativa L.; 2) Wariant 6.4. Sady tradycyjne: Gatunek Odmiana Jablonie Ananas BierĪenicki, Antonówka Póátorafunt, Aporta, Babuszkino, Beforest, Boiken, Bukówka, Cellini, Cesarz Wilhelm, Charáamowska, Cytrynówka, Glogierówka, Grafsztynek Czerwony Grafsztynek Finlandzki, Grafsztynek Prawdziwy, Grahama Jubileuszowe, Grochówka, Gruchoty, Jakub Lebel, Kalwilla Jesienna, Kantówka GdaĔska, Kardynalskie, Koksa PomaraĔczowa, Kosztela Kronselska, Królowa KrótkonóĪka, KsiąĪĊ Albrecht Pruski, KsiąĪĊce Kuzynek Buraczek, Landsberska, Malinowa Oberlandzka Montwiáówka, Niezrównane Peasgooda, Ontario Oliwka Czerwona, Oliwka Inflancka, Pepina Linneusza Pepina Ribstona, PiĊkna z Barnaku, Piekna z Hrnhutt PiĊkna z Rept, Rajewskie, Rarytas ĝląski, Reneta Ananasowa Reneta Baumana, Reneta Blenheimska, Reneta Gwiazdkowa Reneta Kasselska, Reneta Kulona, Reneta Muszkatoáowa Reneta OrleaĔska, Reneta Sudecka, Reneta SzampaĔska. Reneta Szara, Reneta Záota, Reneta Zuccalmagilio RóĪanka Polska, Ryszard ĩóáty, Signe Tillisch, Suislepper Sztetyna Czerwona, Sztetyna Zielona, Titówka Záotka KwidzyĔska, Zorza, ĩeleĨniak. Grusze Amanlisa, Bera Boska, Bera Diela, Bera LioĔska, Bera Szara, Bera Ulmska, Bergamota Czerwona Jes, Boika, Cytrynówka, Diuszesa Wczesna, Dobra Ludwika, Dobra Szara, Dr Jules Gujot, Dziekanka Lipcowa, Dziekanka Jesienna, Flamandka, Józefinka, Kalebasa Páocka, Kongresówka, Król Sobieski, KsiĊĪna Elza, Napoleonka, Owsianka, Panienka, ParyĪanka, Patawinka, PomaraĔczówka, Proboszczówka, Pstrągówka, Pstrągówka Zimowa, Salisbury, Tongrówka, Urbanistka, Winiówka Francuska, ĩyfardka. CzereĞnie BladoróĪowa, Czarna PóĨna, Donissena ĩóáta, GubeĔska, GubiĔska Czarna, Kanarkowa, Kassina, Kozerska, Kunzego, Lotka Trzebnicka, Merla, Miodówka, Przybrodzka, Sercówka Nieszawska, Wczesna Riverso, Wolska. WiĞnie Hiszpanka, Hortensja, KsiąĪĊca, Min. Podbielski, PoĪóg 29, Szklanka Wielka, Wczesna Ludwika, Wáoszakowice, Wróble, WiĞnie odroĞlowe lokalne, ĝliwy Brzoskwiniowa, Fryga, Kirka, Lubaszka, Mirabelka z Nancy, Renkloda Zielona, WĊgierka, àowicka 4. Pakiet 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie: Gatunek Rasa Bydáo Bydáo rasy polskiej czerwonej, bydáo rasy biaáogrzbietej, bydáo rasy polskiej czerwono-biaáej, bydáo rasy polskiej czarno-biaáej Konie Koniki polskie, konie huculskie, konie maáopolskie, konie Ğląskie, konie wielkopolskie, konie sokólskie, konie sztumskie. Owce Owce rasy wrzosówka, owce rasy Ğwiniarka, owce rasy olkuska, polskie owce górskie odmiany barwnej, owce rasy merynos barwny, owce uhruskie, owce wielkopolskie, owce ĪelaĨnieĔskie, owce korideil, owce kamienieckie, owce pomorskie, owce rasy cakiel podhalaĔski, owce rasy merynos polski w starym typie. ĝwinie ĝwinie rasy puáawskiej, Ğwinie rasy záotnickiej biaáej, Ğwinie rasy záotnickiej pstrej Zaáącznik nr 4 Koszty transakcyjne i wysokoĞü maksymalnej kwoty przeznaczonej na refundacjĊ tych kosztów Koszt sporządzenia dokumentacji WysokoĞü maksymalnej kwoty przeznaczonej na przyrodniczej dla siedliska o powierzchnii : refundacjĊ kosztów transakcyjnych zá za opracowanie dokumentacji przyrodniczej do 1 ha 500 zá od 1,01 ha do 5 ha 1000 zá od 5,01 ha do 20 ha 2000 zá od 20,01 ha do 50 ha 3000 zá PowyĪej 50 ha 4000 zá Zaáącznik nr 5 WysokoĞü zmniejszeĔ páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Pakiet Wariant 1 2 Rodzaj uchybienia 3 Nieprzestrzeganie prawidáowego doboru i nastĊpstwa roĞlin w páodozmianie Brak planu nawozowego Nieprzestrzeganie planu nawozowego 1. Rolnictwo zrównowaĪone 2. Rolnictwo ekologiczne Brak koszenia lub wypasu na trwaáych uĪytkach zielonych, lub koszenie lub wypas w niewáaĞciwym terminie Przekraczanie limitów nawoĪenia okreĞlonych w planie nawoĪenia wiĊcej niĪ o 10% WysokoĞü zmniejszenia (w %) 4 100 % 100% 20% 20% 20% Zastosowanie osadów Ğciekowych Nie zachowanie trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo istniejących w chwili rozpoczĊcia realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego na terenie gospodarstwa rolnego Nieodpowiednie przeznaczenie plonu Brak koszenia lub wypasu, lub koszenie lub wypas w niewáaĞciwym terminie (dotyczy wariantu 2.3 i wariantu 2.4) 40% Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w 20% 20% 40% 20% odpowiednim terminie Materiaá szkóákarski nie speánia okreĞlonych wymagaĔ (dotyczy wariantu 2.9.-2.12.) Brak wykonywania co roku zabiegów uprawowych na plantacji (dotyczy wariantów 2.9., 2.10., 2.11, .2.12.) Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo Wapnowanie niezgodne z planem Przekroczenie dopuszczalnego progu nawoĪenia o wiĊcej niĪ 10% Zastosowanie przynajmniej jednego z nastĊpujących zabiegów: przyorywanie, waáowanie, podsiew, wáókowanie w okresie od 1 kwietnia do 1 wrzeĞnia 20% 20% 20% 40% 20% Zastosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych 40% Zastosowanie pestycydów 40% Wybudowanie systemów melioracyjnych lub rozbudowanie istniejących Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 3.1. Ekstensywna 3. Ekstensywne trwaáe gospodarka na uĪytki zielone áąkach i pastwiskach 100% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia Wykonanie wiĊcej niĪ 2 pokosy Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie NiewáaĞciwa technika koszenia Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie Przekroczenie limitu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska Nie wypasanie w terminie 40% 100% 10 % 20% 20% 20% 20% 100% 20% 100% Wykaszanie niedojadów poza okreĞlonym terminie 20% Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 Oraz 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Zastosowanie przynajmniej jednego z nastĊpujących zabiegów: przyorywanie, waáowanie, podsiew, wáókowanie w okresie od 1 kwietnia do 1 wrzeĞnia Zastosowanie Ğcieków i osadów Wszystkie warianty Ğciekowych w ramach pakietu 4 i 5 Wybudowanie systemów melioracyjnych lub rozbudowanie istniejących 4.1. oraz 5.1. Ochrona siedlisk lĊgowych ptaków 40% 40% Zastosowanie pestycydów 40% Wapnowanie niezgodne z planem 20% Przekroczenie dopuszczalnego progu nawoĪenia o wiĊcej niĪ 10% 40% Prowadzenie prac agrotechnicznych i pielĊgnacyjnych od 1 kwietnia do pierwszego pokosu 40% Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 100% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % Wykoszenie caáej powierzchni 20% Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska Wykaszanie niedojadów poza okreĞlonym terminie 4.2. oraz 5.2. Mechowiska 20% 20% 100% 20% 20% Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 100% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % 4.3. oraz 5.3 Szuwary wielkoturzycowe 4.4. oraz 5.4 àąki trzĊĞlicowe i selernicowe 4.5. oraz 5.5. Murawy ciepáolubne Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie NiewáaĞciwa technika koszenia 20% 20% Wypasanie 20% Zastosowanie nawoĪenia 20% Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 100% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska Zastosowanie nawoĪenia 20% 20% 20% 20% 40% Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 100% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie NiewáaĞciwa technika koszenia Wypasanie Zastosowanie nawoĪenia Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% 20% 20% 20% 20% 20% Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie 100% Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska 40% Zastosowanie nawoĪenia 40% Wykaszanie w nieodpowiednim terminie NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w 40% 10 % 20% 20% odpowiednim terminie 4.6. i 5.6 Póánaturalne áąki wilgotne oraz 4.7. i 5.7 Póánaturalne áaki ĞwieĪe Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie 100% Wykonanie wiĊcej niĪ 2 pokosy 20% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % Wykoszenie caáej powierzchni Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie NiewáaĞciwa technika koszenia Wypasanie w nieodpowiednim terminie 20% Przekroczenie dopuszczalnego progu nawoĪenia o wiĊcej niĪ 10% 4.8. oraz 5.8 Bogate gatunkowo murawy bliĨniczkowe Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska Zastosowanie nawoĪenia Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 4.9. oraz 5.9 SáonoroĞla Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciąĪenia pastwiska Nie zastosowanie wypasu kwaterowego w przypadku licznego wystĊpowania trzciny Wykaszanie w nieodpowiednim terminie 20% 20% 40% 40% 20% 100% 40% 40% 20% 100% 40% 20% 40% Wykonanie wiĊcej niĪ 1 pokos 20% NiewáaĞciwa wysokoĞü koszenia 10 % Nie záoĪenie w stogi lub pozostawienie ĞciĊtej biomasy na áące w odpowiednim terminie NiewáaĞciwa technika koszenia Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% 20% 20% Nie stosowanie zabiegów pielĊgnacyjnych 40% Nie usuniecie odpadów 20% Zastosowanie nawoĪenia 40% Odwadnianie i wydobywania torfu w przypadku torfowisk, wydobywanie piasku w przypadku muraw napiaskowych, usuniecie kĊp i odwadnianie w przypadku szuwarów kĊpowych Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roĞlin uprawnych 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów 6.3. Produkcja genetycznych roĞlin w nasienna na zlecenie banku genów rolnictwie 6.4. Sady tradycyjne Prowadzenie niewáaĞciwych upraw roĞlin Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo Produkcja nasienna niewáaĞciwych odmian/gatunków 20% 100% 20% 100% Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% Nie prowadzenie dokumentacji danych plantacji oraz wykonywanych plantacji 40% Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo Nie wypeánienie wymagaĔ odnoĞnie liczby i wieku drzew, a takĪe odmian/gatunków Nie wykonanie przynajmniej jednego z podstawowych zabiegów pielĊgnacyjnych Brak koszenia i usuniĊcia ĞciĊtej biomasy lub wypasu Zmniejszenie powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie 40% Przekroczenie liczby 30 sztuk maciorek przypadającej na 1 tryka (dotyczy wariantu 7.3.) Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% 100% 40% 20% 20% 20% 20% 8.1. Wsiewki poplonowe Brak wsiewki lub nieutrzymanie jej przez okres zimy Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca Nieprzyoranie wsiewek (nie dotyczy systemu bezorkowego) Nie uprzątniecie sáomy z pola po Īniwach Zastosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 8.2. MiĊdzyplon ozimy Uprawa w plonie gáównym tej samej roĞliny, która byáa uprawiana w miĊdzyplonie ozimym lub formy jarej takiej roĞliny Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca Brak dokonaniu siewu roĞlin poplonowych lub dokonaniu siewu po dniu 30 wrzeĞnia Nieprzyoranie miĊdzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego) 100% 50% 10% 10% 40% 20% 50% 50% 100% 10% 8. Ochrona gleb i wód Stosowanie pod miĊdzyplon nawozów innych niĪ naturalne Zastosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych na miĊdzyplon Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 8.3. MiĊdzyplon Ğcierniskowy Uprawa w plonie gáównym tej samej roĞliny, która byáa uprawiana w miĊdzyplonie Ğcierniskowym lub formy jarej takiej roĞliny Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca Obsianie po dniu 30 wrzeĞnia Nieprzyoranie miĊdzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego) Stosowanie pod miĊdzyplon nawozów innych niĪ naturalne 10% 20% 20% 100% 50% 20% 10% 10% Zastosowanie Ğcieków i osadów Ğciekowych na miĊdzyplon 20% Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 20% 9. Strefy buforowe Utrzymanie miedzy Ğródpolnej lub strefy buforowej o szerokoĞci mniejszej, co najmniej o 10% od wymaganej szerokoĞci Niewykoszenie do 30 wrzeĞnia lub brak pielĊgnacji Īywopáotów Zastosowanie nawozów lub pestycydów Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego powierzchni trwaáych uĪytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo 50% 30% 50% 20% UZASADNIENIE Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upowaĪnienia zawartego w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziaáem Ğrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64 poz. 427). Celem przedmiotowego projektu rozporządzenia jest regulacja systemu finansowego wsparcia rolników prowadzących produkcjĊ rolną ukierunkowaną na ochronĊ przyrody i Ğrodowiska na obszarach wiejskich, którzy zobowiązali siĊ do realizacji wieloletniego zobowiązania rolnoĞrodowiskowego, uwzglĊdniając przepisy Rozporządzenia Rady (WE) 1698/2005 z dnia 20 wrzeĞnia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. UE z 21.10.2005) oraz aktów prawnych wydanych na jego podstawie, jak równieĪ innych przepisów Unii Europejskiej dotyczących tego zakresu spraw w tym rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 wrzeĞnia 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpoĞredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego okreĞlone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001. Przepisy Rozporządzenia Rady (WE) 1698/2005 z dnia 20 wrzeĞnia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. UE z 21.10.2005) oraz rozporządzeĔ Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia okreĞlają ramy prawne wspierania rozwoju obszarów wiejskich w ramach okreĞlonych przez paĔstwa czáonkowskie w programach rozwoju obszarów wiejskich dziaáaĔ. Przepisy te okreĞlają m. in. ramy prawne wspierania rozwoju obszarów wiejskich dotyczące dziaáania „Program rolnoĞrodowiskowy”, w tym podstawowe warunki przyznania pomocy finansowej dla podmiotów, które podejmą zobowiązania rolnoĞrodowiskowe oraz charakter tych zobowiązaĔ. Przepisy te pozostawiają paĔstwom czáonkowskim doĞü duĪą swobodĊ w regulacji spraw dotyczących wspierania realizacji tych zobowiązaĔ, zwáaszcza w zakresie trybu przyznawania pomocy. ZaáoĪenia tego dziaáania zostaáy szczegóáowo okreĞlone w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (PROW 2007 – 2013), który zostaá zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej z dnia 7 wrzeĞnia 2007 r. Gáównym zaáoĪeniem dziaáania „Program rolnoĞrodowiskowy” jest redukcja negatywnego wpáywu rolnictwa na Ğrodowisko i maksymalizacja jego pozytywnego oddziaáywania na róĪnorodnoĞü biologiczną i krajobraz obszarów wiejskich. Jest to bowiem dziaáanie, które zgodnie z art. 36 lit. a rozporządzenia nr 1698/2005, jest ukierunkowane na zrównowaĪone uĪytkowanie gruntów rolnych. Zgodnie z postanowieniami PROW 2007 – 2013 dziaáanie to bĊdzie wdraĪane na terenie caáego kraju, a wsparcie rolników, którzy realizują zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe, polega na udzieleniu pomocy finansowej (páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej) w celu: 1) przywracania walorów lub utrzymania stanu cennych siedlisk uĪytkowanych rolniczo oraz zachowania róĪnorodnoĞci biologicznej na obszarach wiejskich; 2) promowania zrównowaĪonego systemu gospodarowania; 3) odpowiedniego uĪytkowanie gleb i ochrona wód; 4) ochrony zagroĪonych lokalnych ras zwierząt gospodarskich i lokalnych odmian roĞlin uprawnych. Aby osiągnąü cele dziaáania i uzyskaü zamierzony efekt Ğrodowiskowy zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe powinno byü realizowane przez kilka lat, zgodnie z art. 39 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia nr 1698/2005 – od 5 do 7 lat. Zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe jest zatem zobowiązaniem wieloletnim, z czym wiąĪą siĊ okreĞlone w przepisach wspólnotowych skutki prawne. Projekt rozporządzenia zgodnie z PROW 2007-2013 zakáada 5-letni okres realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego, zgodnie z planem dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej opracowanym przy udziale tzw. „doradcy rolnoĞrodowiskowego”, czyli podmiotu prowadzącego dziaáalnoĞü w zakresie doradzania odnoĞnie sporządzania dokumentacji niezbĊdnej do uzyskania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej (zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziaáem Ğrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich). Przepisy projektowanego rozporządzenia umoĪliwiają wydáuĪanie okresu objĊtego zobowiązaniem rolnoĞrodowiskowym, na warunkach okreĞlonych w tym rozporządzeniu. Zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe moĪna realizowaü w ramach wyodrĊbnionych w projektowanym rozporządzeniu 9 pakietów i ich wariantów (áącznie 41 wariantów). Wyboru pakietów i wariantów dokonano tak, aby zapewniü ochronĊ Ğrodowiska na róĪnych szczeblach (genetycznym, gatunkowym, ekosystemowym), poczynając od dziaáaĔ nastawionych na zachowanie zasobów genetycznych zagroĪonych ras zwierząt i odmian roĞlin, poprzez ochronĊ obszarów cennych ze wzglĊdu na wystĊpujące zbiorowiska roĞlinne oraz zagroĪone wyginiĊciem gatunki ptaków, po dziaáania ukierunkowane na ochronĊ krajobrazu wiejskiego. Program rolnoĞrodowiskowy zawiera równieĪ pakiety, których realizacja ma siĊ przyczyniü do zahamowania skutków negatywnego oddziaáywania gospodarowania na Ğrodowisko, spowodowanych gáownie przez nawozy, Ğrodki ochrony roĞlin (dotyczy to przede wszystkim gleb, wód) oraz erozjĊ. Takie kompleksowe podejĞcie programu rolnoĞrodowiskowego prowadzące do ochrony wartoĞci przyrodniczych i Ğrodowiskowych ma przyczyniü siĊ do zachowania róĪnorodnoĞci biologicznej na terenach wiejskich. Rolnik podejmujący zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe musi przestrzegaü wymogów, wykraczających poza podstawowe wymagania, które są ĞciĞle okreĞlone w ramach poszczególnych pakietów i wariantów. Podstawowe wymagania dla programu rolnoĞrodowiskowego obejmują: do dnia 31 grudnia 2008 r. minimalne normy (zgodnie z przepisami o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej), a od 1 stycznia 2009 r. dodatkowo wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR) oraz okreĞlone w przepisach krajowych (zgodnie z art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrzeĞnia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, z póĨn. zm.). Są to wymagania w zakresie stosowania nawozów naturalnych i mineralnych, utrzymywania czystoĞci i porządku w gospodarstwie oraz ochrony siedlisk. W przypadku niektórych pakietów lub wariantów, rolnik przed przystąpieniem do programu rolnoĞrodowiskowego musi speániaü odpowiednie warunki okreĞlone w rozporządzeniu. Zgodnie z PROW 2007-2013 rolnik realizujący zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe w ramach wszystkich pakietów i ich wariantów jest zobowiązany do zachowania trwaáych uĪytków zielonych i elementów krajobrazu nieuĪytkowanych rolniczo na terenie gospodarstwa rolnego, a przypadku niektórych pakietów i wariantów ma obowiązek prowadziü rejestr dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej zawierający wykaz wypasów zwierząt oraz dziaáaĔ agrotechnicznych. Charakterystyka poszczególnych pakietów: 1) Pakiet 1. Rolnictwo zrównowaĪone polega na racjonalnym wykorzystywaniu zasobów przyrody, które umoĪliwia ograniczenie negatywnego wpáywu rolnictwa na Ğrodowisko. Wymogi w ramach tego pakietu są związane przede wszystkim z przestrzeganiem odpowiedniego nastĊpstwa i doboru roĞlin, ograniczeniem nawoĪenia, koniecznoĞcią opracowania i przestrzegania planu nawozowego. NaleĪy podkreĞliü, iĪ pakiet ten jako jedyny pakiet jest realizowany na wszystkich dziaákach rolnych lub ich czĊĞciach w gospodarstwie rolnym. 2) Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne polega na stosowaniu metod ekologicznych zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym i przepisami rozporządzenia Rady nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i Ğrodków spoĪywczych (Dz. Urz. WE L 198, 22.07.1991 r., z póĨn. zm.) oraz przepisami Unii Europejskiej wydanymi w trybie tego rozporządzenia. Oznacza to, Īe w chwili przystąpienia do realizacji tego pakietu, rolnik powinien byü albo w trakcie przestawiania na produkcjĊ rolniczą metodami ekologicznymi albo posiadaü certyfikat zgodnoĞci. Wymogi w ramach tego pakietu dotyczą m. in. przeznaczenia plonu, wykonywania na plantacji zabiegów uprawowych i pielĊgnacyjnych w przypadku upraw sadowniczych i jagodowych. 3) Pakiet 3. Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone polega na ograniczeniu nawoĪenia, iloĞci i terminów wykonywanych pokosów lub intensywnoĞci wypasu. 4) Pakiet 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakiet 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 polega na ograniczeniu nawoĪenia, iloĞci i terminów wykonywanych pokosów lub intensywnoĞci wypasu w celu ochrony zagroĪonych gatunków ptaków oraz zachowania stanu cennych zbiorowisk roĞlinnych obszarów wiejskich, uksztaátowanych w duĪej mierze poprzez tradycyjny sposób uĪytkowania poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4) oraz na obszarach Natura 200 (pakiet 5). Aby przystąpiü do realizacji jednego z wariantów w ramach tego pakietu rolnik, zgodnie z zapisami w PROW 2007-2013, powinien posiadaü dokumentacjĊ przyrodniczą stanowiącą szczegóáową charakterystykĊ danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lĊgowego ptaków, sporządzoną przez tzw. eksperta (zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziaáem Ğrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich). Projekt rozporządzenia zakáada, iĪ dokumentacja ta powinna byü wykonana w roku poprzedzającym rok rozpoczĊcia realizacji zobowiązania rolnoĞrodowiskowego. 5) Pakiet 6. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie polega na wsparciu rolników, którzy czynnie uczestniczą w ochronie i doskonaleniu lokalnych lub starych odmian gatunków roĞlin uprawnych zagroĪonych wyginiĊciem i gatunków im towarzyszących. Realizacja niektórych z tych wariantów wiąĪe siĊ z koniecznoĞcią wspóápracy z róĪnymi instytucjami. Zgodnie z zapisami PROW 2007-2013, w zakresie wariantu dotyczącego produkcji nasiennej na zlecenie banku genów, rolnik musi posiadaü umowĊ z jednostką badawczo – rozwojową koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych na rozmnaĪanie nasion; w zakresie wariantu dotyczącego produkcji nasiennej towarowej lokalnych odmian roĞlin uprawnych rolnik musi przedstawiaü w kolejnych latach Ğwiadectwo oceny polowej i laboratoryjnej materiaáu siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru lub informacjĊ o wynikach badaĔ. W przypadku wariantu dotyczącego sadów tradycyjnych rolnik powinien posiadaü sad który speáni ĞciĞle okreĞlone wymogi okreĞlone w PROW 2007-2013 oraz w projekcie rozporządzenia. Powierzchnia realizacji wariantów w ramach tego pakietu jest najczĊĞciej ĞciĞle okreĞlona. Obszar realizacji tych wariantów jest niewielki, co wynika z ich specyfiki. Zaproponowana powierzchnia jest wystarczająca do rozmnoĪenia (a wiĊc ochrony) miejscowych odmian roĞlin uprawnych, objĊtych ochroną oraz gatunków roĞlin. 6) Pakiet 7. Zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie polega na wspieraniu i utrzymaniu hodowli lokalnych ras bydáa, koni, owiec oraz ĞwiĔ zagroĪonych wyginiĊciem, wpisanych do ksiĊgi hodowlanej oraz objĊtych programem ochrony zasobów genetycznych. 7) Pakiet 8. Ochrona gleb i wód polega na ograniczeniu zanieczyszczenia wód pochodzenia rolniczego poprzez utrzymywanie roĞlinnoĞci na gruntach ornych w formie zasiewu jednogatunkowego lub mieszanki kilku gatunków roĞlin, w okresach miĊdzy dwoma plonami gáównymi oraz na stosowaniu miĊdzyplonów w celu zwiĊkszenia udziaáu gleb z okrywą roĞlinną w okresie jesiennozimowym. 8) Pakiet 9. Stefy buforowe polega na utrzymaniu istniejących stref buforowych i miedz Ğródpolnych tworzących podáuĪne pasy roĞlinnoĞci, mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia wód, zmniejszenie erozji oraz zwiĊkszenie róĪnorodnoĞci biologicznej. Wymienione wyĪej pakiety powinny byü realizowane zgodnie z postanowieniami okreĞlonymi w planie dziaáalnoĞci rolnoĞrodowiskowej. Projekt rozporządzenia umoĪliwia realizacjĊ w gospodarstwie dowolnej liczby pakietów, przy czym w przypadku realizacji wiĊcej niĪ jednego pakietu páatnoĞci rolnoĞrodowiskowe wynikające z realizacji róĪnych pakietów bĊdą sumowane na danej powierzchni. Od powyĪszej zasady dopuszczalne są nastĊpujące wyjątki tj: 1) w odniesieniu do powierzchni obowiązują górne limity páatnoĞci, w zaleĪnoĞci od uprawy, co oznacza, Īe wsparcie nie moĪe przekraczaü maksymalnej kwoty okreĞlonej w zaáączniku do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005; 2) w danym gospodarstwie rolnym nie moĪna realizowaü jednoczeĞnie pakietu rolnictwo ekologiczne i pakietu rolnictwo zrównowaĪone, a rolnictwo ekologiczne nie moĪna áączyü z pakietem ochrona gleb i wód. To ograniczenie związane jest z tym, iĪ wymogi jednego pakietu pokrywają siĊ z wymogami innych pakietów lub mogą byü z nimi w sprzecznoĞci; 3) pakiety: Ekstensywne trwaáe uĪytki zielone, Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 nie mogą byü realizowane na tej samej powierzchni. Projekt rozporządzenia zakáada, Īe páatnoĞü rolnoĞrodowiskowa jest przyznawana do gruntów ornych, áąk, pastwisk oraz sadów, przy czym w tym ostatnim przypadku tylko ze wzglĊdu na realizacjĊ rolnictwo ekologiczne i pakietu zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie. PáatnoĞü jest pomocą wieloletnią, wypáacaną corocznie, po wykonaniu okreĞlonych wymogów w ramach danego wariantu. Warunkiem uzyskania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych przez rolnika jest stosowanie siĊ do regulacji okreĞlonych w rozporządzeniu na obszarze gospodarstwa rolnego. PáatnoĞü jest wypáacana w formie zryczaátowanej i stanowi rekompensatĊ utraconego dochodu, dodatkowych poniesionych kosztów oraz ponoszonych kosztów transakcyjnych (w przypadku Pakietu 4. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagroĪonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000). Koszty transakcyjne, związane z dokumentacją przyrodniczą, są przyznawane jednorazowo, wraz z pierwszą páatnoĞcią. WysokoĞü páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej okreĞlono w przeliczeniu na hektar powierzchni, sztukĊ zwierzĊcia gospodarskiego lub metr bieĪący elementu liniowego. Stawki podstawowe páatnoĞci, zgodnie z PROW 2007-2013, wahają siĊ od 260 zá/ha w pakiecie rolnictwo ekologiczne wariant trwaáe uĪytki zielone z certyfikatem zgodnoĞci, do 4700 zá/ha w pakiecie zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych roĞlin w rolnictwie za wariant produkcja nasienna na zlecenia banku genów. Z kolei w przeliczniku na sztukĊ zwierzĊcia gospodarskiego w pakiecie zachowanie zagroĪonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie stawki te wahają siĊ od 320 zá/1szt. w wariancie zachowanie lokalnych ras owiec, do 1500 zá/1 szt. w wariancie zachowanie lokalnych ras koni. Proponuje siĊ, aby wnioski o przyznanie páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych wraz z odpowiednimi zaáącznikami skáadane byáy do kierownika biura powiatowego Agencji, wáaĞciwego ze wzglĊdu na miejsce zamieszkania albo siedzibĊ rolnika. Planowany nabór wniosków to 15 marca - 15 maja – jest to termin okreĞlony do skáadania wniosków o przyznanie páatnoĞci w rozumieniu przepisów o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej. Proponuje siĊ, aby w kolejnych latach, beneficjent skáadaá wnioski o przyznanie kolejnych páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych równieĪ z odpowiednimi zaáącznikami w tym samym czasie. Proponuje siĊ, aby decyzje w sprawie przyznawania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowych wydawane byáy przez kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w terminie od dnia 1 paĨdziernika do 31 grudnia roku, w którym zostaá záoĪony wniosek, o przyznanie páatnoĞci. Pierwszą páatnoĞü rolnoĞrodowiskową wypáaca siĊ w terminie 12 miesiĊcy od dnia rozpoczĊcia realizacji programu rolnoĞrodowiskowego, a kolejne páatnoĞci - w terminie 12 miesiĊcy od dnia wypáaty poprzedniej páatnoĞci. Projekt rozporządzenia umoĪliwia beneficjentom dziaáania 4. „Wspieranie przedsiĊwziĊü rolnoĞrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt” w ramach PROW 2004-2006 przeksztaácenie dotychczasowego zobowiązania rolnoĞrodowiskowego w nowe 5-letnie zobowiązanie rolnoĞrodowiskowe w ramach dziaáania Program rolnoĞrodowiskowy PROW 2007-2013, które jest przedmiotem tego projektu rozporządzenia, pod warunkami okreĞlonymi w rozporządzeniu. DziĊki temu rolnicy mogą realizowaü program rolnoĞrodowiskowy, który lepiej dopasowuje siĊ do specyfiki gospodarowania oraz potrzeb finansowych. Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych, w związku z tym nie podlega notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Projekt rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaáalnoĞci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt rozporządzenia zostaá zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt rozporządzenia znajduje siĊ w Programie prac legislacyjnych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ocena skutków regulacji: 1. Podmioty, na które oddziaáuje projektowane rozporządzenie. Projektowane rozporządzenie dotyczy rolników, powiatowych oddziaáów Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, podmiotów prowadzących dziaáalnoĞü w zakresie doradzania odnoĞnie sporządzania dokumentacji niezbĊdnej do uzyskania páatnoĞci rolnoĞrodowiskowej, sáuĪb ochrony przyrody (wojewódzkich konserwatorów przyrody, dyrektorów parków narodowych), jednostek certyfikujących gospodarstwa ekologiczne, Inspekcji Ochrony RoĞlin i Nasiennictwa, jednostek badawczo – rozwojowych koordynujących lub realizujących zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, podmiotów prowadzących ksiĊgi zwierząt hodowlanych. 2. Dochody i wydatki budĪetu i sektora publicznego. Proponuje siĊ, aby dziaáanie uruchomione zostaáo w 2008 roku (planowany nabór wniosków to 15 marca - 15 maja terminie okreĞlonym do skáadania wniosków o przyznanie páatnoĞci w rozumieniu przepisów o páatnoĞciach do gruntów rolnych i páatnoĞci cukrowej). Zapotrzebowanie na Ğrodki finansowe na wspóáfinansowanie tego dziaáania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) z budĪetu krajowego zostanie przewidziane w ustawie budĪetowej na rok 2008. 80 % Ğrodków finansowych (1 843 000 000 euro) przewidzianych na udzielanie wsparcia w ramach dziaáania pt. Program rolnoĞrodowiskowy pochodziü bĊdzie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. ĝrodki na finansowanie realizacji programu rolnoĞrodowiskowego w caáym okresie wdraĪania w latach 2007-2013 wyniosą áącznie 2 303 750 000 euro. ZwiĊkszone wydatki budĪetu bĊdą związane z finansowaniem kosztów obsáugi wniosków i prowadzenia dziaáaĔ kontroli na miejscu w zakresie podstawowych wymagaĔ oraz realizacji poszczególnych pakietów rolnoĞrodowiskowych. Koszty kontroli na miejscu oraz koszty obsáugi wniosków zostaną pokryte z budĪetu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Przewiduje siĊ, Īe w okresie wdraĪania niniejszego dziaáania okoáo 350 tys. rolników bĊdzie beneficjentami programu rolnoĞrodowiskowego (w tym 150 tys. to rolnicy, których gospodarstwa znajdują siĊ na obszarze Natura 2000). 3. Rynek pracy. WejĞcie w Īycie rozporządzenia nie bĊdzie miaáo zasadniczego wpáywu na rynek pracy. W dalszej perspektywie wejĞcie w Īycie rozporządzenia moĪe przyczyniü siĊ do poprawy stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz walorów przyrodniczych, co jako istotny zasób gospodarczy kraju, moĪe byü Ĩródáem przewagi konkurencyjnej spoáecznoĞci zamieszkującej te obszary. 4. KonkurencyjnoĞü wewnĊtrzna i zewnĊtrzna gospodarki. WejĞcie w Īycie rozporządzenia wyrówna warunki konkurencji wewnĊtrznej sektora rolnego oraz bĊdzie miaáo pozytywny wpáyw na konkurencyjnoĞü polskiego rolnictwa na wspólnym rynku. 5. Sytuacja i rozwój regionalny. WejĞcie w Īycie projektowanego rozporządzenia bĊdzie miaáo pozytywny wpáyw na rozwój regionalny na obszarach wdraĪania pakietów rolnoĞrodowiskowych, poprzez znaczenie tych dziaáaĔ dla zachowanie walorów krajobrazowych obszarów wiejskich oraz promocjĊ rolnictwa przyjaznego dla Ğrodowiska. 6. Konsultacje spoáeczne. Projekt rozporządzenia oparty jest na Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, który byá szeroko konsultowany z instytucjami i organizacjami spoáecznozawodowymi związanymi z sektorem rolnym. Projekt rozporządzenia zostanie skonsultowany z nastĊpującymi organizacjami: 1) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; 2) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych; 3) Sekretariat Rolnictwa Komisji Krajowej NSZZ „SolidarnoĞü”; 4) NiezaleĪny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „SolidarnoĞü”; 5) Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”; 6) Krajowy Związek Rolników, Kóáek i Organizacji Rolniczych; 7) Federacja Związków Pracodawców – DzierĪawców i WáaĞcicieli Rolnych; 8) Związek Zawodowy Centrum Narodowe Máodych Rolników; 9) Federacja Związków Producentów Rolnych; 10) Krajowa Rada Izb Rolniczych; 11) Krajowa Izba Gospodarcza; 12) Komitet Rolnictwa i Obrotu Rolnego; 13) Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich; 14) Krajowa Rada Spóádzielcza. Opracowano w Departamencie Programowania i Analiz Za zgodnoĞü pod wzglĊdem prawnym i redakcyjnym Akceptowaá: