TEOLOGIA W POLSCE
Transkrypt
TEOLOGIA W POLSCE
TEOLOGIA W POLSCE nowa seria: 2 (2008) nr 2 OD REDAKCJI Teologia polska wobec relatywizmu, sekularyzmu i liberalizmu......................209 ARTYKUŁY Avery Kardynał Dulles SJ, Populacja piekła..................................................211 Jacek Salij OP, Rozum i wiara potrzebują się wzajemnie ................................223 Tadeusz Dionizy Łukaszuk OSPPE, Co znaczy: teologiem być? Teologiem wybitnym? ...............................................................................................231 Ks. Paweł Bortkiewicz, Problem tożsamości teologii katolickiej.....................243 Ks. Grzegorz Strzelczyk, Potrzeba interdyscyplinarności w polskiej teologii. Uwagi metodologiczne ...............................................................257 Ks. Czesław S. Bartnik, O tekście Koronki do Miłosierdzia Bożego................267 Ks. Wojciech Życiński SDB, Objawienia maryjne XX wieku zatwierdzone przez Kościół. Istota przesłania................................................................271 Ks. Czesław Rychlicki, Uniwersytety katolickie i wydziały nauk kościelnych we współczesnym kontekście kulturowym ..............................283 Ks. Mirosław Kowalczyk, Ku historiologii personalistycznej .........................299 Ks. Janusz Bujak, Kwestia Filioque w doktrynalnym dialogu katolickoprawosławnym.........................................................................................307 Ks. Józef Matuszyński, Teologiczne aspekty odnowionej liturgii sakramentu pokuty...................................................................................329 Ks. Jarosław Moskałyk, Jubileuszowa wizyta patriarchy Bartłomieja I na Ukrainie..............................................................................................345 Ks. Grzegorz Barth, Personalizm w teologii. Przyczynek do metody teologicznej .............................................................................................357 AUTOPREZENTACJE DOKTORATÓW Ks. Przemysław Sawa, Teologia Inkarnacji przełomu tysiącleci (19942005). Próba syntezy na podstawie piśmiennictwa polskojęzycznego........367 Elżbieta Zakrzewska, Ikonalny wykład prawd teologicznych w twórczości ks. Jana Twardowskiego. .........................................................................372 RECENZJE Ks. Mirosław Kowalczyk, U początków teologii historii w Polsce. F. Sawicki, K. Michalski, A. Pechnik (ks. Cz. Rychlicki) ..........................377 Ks. Mirosław Kowalczyk, U początków teologii historii w Polsce. F. Sawicki, K. Michalski, A. Pechnik (ks. K. Góźdź) ................................382 Ks. Leon Siwecki, Ecclesia universalis – Ecclesia localis. Teologiczne relacje w posoborowej eklezjologii włoskiej (ks. Cz. Rychlicki) ...............385 Ire per mundum – seria wydawnicza Franciszkańskiego Centrum dla Europy Wschodniej i Azji Północnej (E. Sakowicz) .................................389 Wincenty Granat, Panie, szukam Twego oblicza, red. Halina Irena Szumił (M. Jackiewicz) .......................................................................................393 SPRAWOZDANIA Ks. dr Antoni Nadbrzeżny (KUL), Sprawozdanie z IV Forum Teologów Europy Środkowo-Wschodniej: Być człowiekiem – Być prorokiem (Łuck, 9-12.10.2008) ...............................................................................396 MATERIAŁY TTD Ks. Krzysztof Góźdź, Sprawozdanie Prezesa z działalności Zarządu Towarzystwa Teologów Dogmatów w kadencji 2005-2008 .......................402 Ks. Krzysztof Góźdź, List w sprawie Księgi Pamiątkowej na 80. rocznicę urodzin ks. prof. Cz.S. Bartnika ...............................................................408 TEOLOGIA POLSKA WOBEC RELATYWIZMU, SEKULARYZMU I LIBERALIZMU Świat po Janie Pawle II, szczególnie ten w Polsce, dziwnie jakoś poszarzał. Nastała pewna pustka w życiu społecznym, kulturowym, a głównie religijnym. Wykorzystały to media i zaczęły mnożyć newsy o skandalach, oczerniać duchownych, oskarżać o współpracę z aparatem bezpieczeństwa w PRL, o molestowanie nieletnich, a także wręcz wrogo – niekiedy – odnosić się do Kościoła w ogóle, do religii, a nawet i do Boga. Wywarło to niestety znaczny wpływ na wielu duchownych, zaczęło m.in. dochodzić do spektakularnych wystąpień ze stanu duchownego znanych z prasy osób, zakonnych i diecezjalnych. Media prześcigają się w ukazywaniu, jak wielką rzekomo krzywdę uczynił tym ludziom Kościół, mający hamować ich wolność, burzyć ich życie prywatne, zniewalać ich osobisty rozwój etc. Dziwne, że wobec tego nurtu antykościelnego ogół milczy. Milczenie to przynosi ciągle opłakane skutki: wystąpienia młodych księży ze stanu duchownego, malejące raptownie liczby kandydatów na studia teologiczne, lekceważące podchodzenie do spraw religii w życiu publicznym, czy wreszcie dalszy rozwój globalnego sekularyzmu, kultu pieniądza i libertnizmu. Rodzi się pytanie: co począć z zaistniałą sytuacją? Jaką rolę winna w niej odgrywać polska teologia? Co może uczynić zwyczajny, wierzący człowiek wobec machiny liberalnego niszczenia religii, narodowej tożsamości, wielowiekowej tradycji, teologicznej ortodoksji? Wydaje się, że problem tkwi nie tylko w lansowaniu tych zmasowanych poglądów, lecz przede wszystkim w naiwnym ich przyjmowaniu przez większość naszego społeczeństwa. Skąd ten nagły zwrot sekularyzmu? Dlaczego porzuca się niekiedy świętość dla drobnego judaszowego srebrnika? Dlaczego coraz więcej ludzi przestaje mieć swoje zdanie, a przyjmuje poglądy wrogich takiej sytuacji mediów? Wobec teologii stawia się dziś – zdaniem Ratzingera/Benedykta XVI – dwa główne wymagania: racjonalne głoszenie orędzia chrześcijańskiego i ukazywanie jego istoty oraz znalezienie takiego sposobu wyrazu dla podstawowej potrzeby człowieka, jaką jest religia i transcendencja (J. Ratzinger, Wesen und Auftrag der Theologie, Freiburg i.Br. 1992 – Prawda w teologii, tłum. M. Mijalska, Kraków 2001, s. 5), aby mógł on je godnie przyjąć w dobie powszechnego relatywizmu i sekularyzmu. Oznacza to jednocześnie strzeżenie depozytu wiary, który nie jest sprzeczny z prawą wolnością myślenia. Teologia po prostu ma za zadanie służenie poznaniu prawdy Objawienia, a przez to i służenie jedności Kościoła, która wyraża chrześcijańską tożsamość. Teologia nie powstaje bowiem przez ustalenia, którą część przekazu chrześcijańskiego można zaakceptować, a którą należałoby pominąć. Nie chodzi w niej o tworzenie własnych teorii religijnych, lecz o cało-