1 LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE j zyk polski – klasa IIIB LO

Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH
I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH
j zyk polski – klasa IIIB LO
zakres rozszerzony
Ucze realizuj cy poziom rozszerzony zna zakres materiału obowi zuj cy na poziomie podstawowym, a ponadto zakres materiału obowi zuj cy na poziomie
rozszerzonym – w cz ci: Wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu kształcenia literackiego – oznaczone symbolem: *
I Wymagania ogólne:
Wymagania
ogólne
I. Odbiór
wypowiedzi i
wykorzystanie
zawartych w nich
informacji
II. Analiza i
interpretacja
tekstów kultury
III. Tworzenie
wypowiedzi
Ocena dopuszczaj ca
ucze :
Ocena dostateczna
ucze :
- rozumie teksty o prostej budowie;
- dostrzega sensy zawarte w
powierzchownej warstwie tekstu;
- z pomoc rozpoznaje funkcje tekstu i z
pomoc wskazuje rodki j zykowe
słu ce ich realizacji;
- odbiega od stosowania kryteriów
poprawno ci j zykowej;
- nie zawsze poprawnie stosuje w analizie
podstawowe poj cia z zakresu poetyki;
- w interpretacji tekstu próbuje
wykorzystać wiedz o kontekstach, w
jakich mo e być on odczytywany;
- próbuje poznać niezb dne dla literatury
fakty z historii literatury i innych
dziedzin humanistyki;
- próbuje odczytać rozmaite sensy dzieła;
- próbuje dokonać interpretacji
porównawczej;
- rozumie teksty o niezbyt
skomplikowanej budowie;
- stara si dostrzegać sensy zawarte w
strukturze gł bokiej tekstu;
- stara si rozpoznać funkcje tekstu i
rodki j zykowe słu ce ich realizacji;
- zwraca uwag na kryteria poprawno ci
j zykowej;
- stara si stosować w analizie
podstawowe poj cia z zakresu poetyki;
- w interpretacji tekstu stara si
wykorzystywać wiedz o kontekstach, w
jakich mo e być on odczytywany;
- stara si poznać niezb dne dla literatury
fakty z historii literatury i innych
dziedzin humanistyki;
- stara si odczytać rozmaite sensy dzieła;
- stara si dokonać interpretacji
porównawczej;
- buduje wypowiedzi o niezbyt wysokim
stopniu zło ono ci;
- nie zawsze stosuje w nich podstawowe
zasady logiki i retoryki;
- próbuje zwi kszać własn kompetencj
j zykow .
- stara si budować wypowiedzi o
wy szym stopniu zło ono ci;
- stara si stosować w nich podstawowe
zasady logiki i retoryki;
- zwraca uwag na własn kompetencj
j zykow .
Ocena dobra
ucze :
- na ogół rozumie teksty o
skomplikowanej budowie;
- na ogół dostrzega sensy zawarte w
strukturze gł bokiej tekstu;
- na ogół rozpoznaje funkcje tekstu i
rodki j zykowe słu ce ich realizacji;
- na ogół ma wiadomo ć kryteriów
poprawno ci j zykowej;
- na ogół stosuje w analizie podstawowe
poj cia z zakresu poetyki;
- w interpretacji tekstu na ogół
wykorzystuje wiedz o kontekstach, w
jakich mo e być on odczytywany;
- na ogół poznaje niezb dne dla literatury
fakty z historii literatury i innych
dziedzin humanistyki;
- na ogół odczytuje rozmaite sensy
dzieła;
- na ogół dokonuje interpretacji
porównawczej;
- na ogół buduje wypowiedzi o wy szym
stopniu zło ono ci;
- na ogół stosuje w nich podstawowe
zasady logiki i retoryki;
- na ogół ma wiadomo ć własnej
kompetencji j zykowej.
Ocena bardzo dobra
ucze :
- rozumie teksty o skomplikowanej
budowie;
- dostrzega sensy zawarte w strukturze
gł bokiej tekstu;
- rozpoznaje funkcje tekstu i rodki
j zykowe słu ce ich realizacji;
- ma wiadomo ć kryteriów poprawno ci
j zykowej;
- stosuje w analizie podstawowe poj cia z
zakresu poetyki;
- w interpretacji tekstu wykorzystuje
wiedz o kontekstach, w jakich mo e być
on odczytywany;
- poznaje niezb dne dla literatury fakty z
historii literatury i innych dziedzin
humanistyki;
- odczytuje rozmaite sensy dzieła;
- dokonuje interpretacji porównawczej;
- buduje wypowiedzi o wy szym stopniu
zło ono ci;
- stosuje w nich podstawowe zasady
logiki i retoryki;
- ma wiadomo ć własnej kompetencji
j zykowej.
Na ocen celuj c ucze opanował doskonale wiadomo ci i umiej tno ci przewidziane na ocen bardzo dobr a ponadto wykorzystuje materiał wykraczaj cy poza podstaw
programow i realizowany program nauczania.
II Wymagania szczegółowe:
1
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
Tre ci programowe:
A. Znajomo ć tekstów zawartych w podstawie programowej z zakresu podstawowego i rozszerzonego:
XX-lecie mi dzywojenne
1. B. Le mian: wybór wierszy.
2. Julian Tuwim: wybór wierszy.
3. J. Przybo - wybór wierszy
4. Poezja futurystyczna- wiersze np. S. Młodo e ca, T. Czy ewskiego
5. Maria Pawlikowska – Jasnorzewska: wybór wierszy.
6. Stefan eromski: „Przedwio nie”.
7. Zofia Nałkowska: „Granica”.
8. Witold Gombrowicz: „Ferdydurke”
9. Bruno Schulz: „Sklepy cynamonowe”, wybrane opowiadania
10. Maria Kuncewiczowa: „Cudzoziemka”*
11. Stanisław Ignacy Witkiewicz: „Szewcy”*
12. Żranz Kafka: „Proces”*
13. Michaił Bułhakow: „Mistrz i Małgorzata”*
Współczesno ć
1. Krzysztof Kamil Baczy ski: wybór wierszy.
2. Czesław Miłosz: wybór wierszy.
3. Tadeusz Borowski: wybór opowiada .
4. Tadeusz Ró ewicz: wybór wierszy.
5. Gustaw Herling – żrudzi ski: „Inny wiat”.
6. Hanna Krall: „Zd yć przed Panem Bogiem”.
7. Albert Camus: „D uma”.
8. Zbigniew Herbert: wybór wierszy.
9. Wisława Szymborska: wybór wierszy.
10. Miron Białoszewski: wybór wierszy.
11. Witold żombrowicz: „Trans – Atlantyk”*
12. Sławomir Mro ek: „Tango”
13. Miron Białoszewski: „Pami tnik z powstania warszawskiego”*
13. Stanisław Bara czak: wybór wierszy.
14. Jan Twardowski: wybór wierszy.
Znajomo ć ww. tekstów obejmuje: streszczenie, charakterystyk bohaterów i wiata przedstawionego (epika, dramat), analiz i interpretacj .
B. Wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu kształcenia literackiego:
XX-lecie mi dzywojenne
Na ocen dopuszczaj c ucze :
- samodzielnie redaguje notatki z lekcji,
dłu sze wypowiedzi ustne i pisemne
- zna ramy czasowe dwudziestolecia
mi dzywojennego
dokonuje periodyzacji literatury
Na ocen dostateczn ucze potrafi to,
co na ocen dopuszczaj c , a ponadto:
Na ocen dobr ucze potrafi
to, co na ocen dostateczn , a
ponadto:
Na ocen bardzo dobr ucze potrafi to, Na ocen celuj c ucze potrafi to, co na ocen
co na ocen dobr , a ponadto:
bardzo dobr , a ponadto:
obja nia tło dwudziestolecia
mi dzywojennego, wskazuj c
najwa niejsze wydarzenia
omawia czynniki wpływaj ce na
zmiany wiatopogl dowe człowieka
omawianej epoki
charakteryzuje zale no ci
pomi dzy wydarzeniami
historycznymi, literackimi,
przełomami
wiatopogl dowymi, ró nymi
zjawiskami artystycznymi w
charakteryzuje wizj wiata i człowieka
ukształtowan przez ró ne kierunki
filozoficzne XX wieku
dostrzega podobie stwa i ró nice
mi dzy wiatopogl dami ró nych epok
rozpoznaje konwencje artystyczne w
omawia utwory spoza kanonu lektur, poznane w
trybie indywidualnym
samodzielnie odczytuje i interpretuje dzieła
kultury z wykorzystaniem ró norodnych
kontekstów
rozpoznaje znaki tradycji w kulturze XX-lecia
2
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie

modernistycznej
posługuje si podstawowymi poj ciami
zwi zanymi ze wiatopogl dem epok,
takimi
jak: intuicjonizm, pragmatyzm,
behawioryzm, psychoanaliza,
egzystencjalizm
wymienia pr dy artystyczne w sztuce
XX wieku
wyja nia poj cia: awangarda,
futuryzm,modernizm, Młoda Polska
wymienia grupy literackie i wyja nia
ich nazwy: Skamander, Awangarda
Krakowska, Futury ci
okre la tematyk wierszy poetów XXlecia mi dzywojennego
podaje przykłady neologizmów i
neosemantyzmów w wybranych
wierszach Le miana
omawia ró ne motywy tematyczne w
poezji Tuwima
dostrzega bogactwo prze yć
wewn trznych bohaterki poezji
Pawlikowskiej –
Jasnorzewskiej
„Przedwio nie” S. eromskiego
odtwarza losy bohatera „Przedwio nia”
eromskiego, zwracaj c uwag na
wpływ
ró nych czynników w procesie
kształtowania si osobowo ci
„Granica” Z. Nałkowskiej
odtwarza przebieg kariery Zenona
Ziembiewicza w poł czeniu z
charakterystyk
głównych bohaterów „Granicy”
Nałkowskiej
W. Gombrowicz „Ferdydurke”
wyja nia, na czym polega odmienno ć
„Ferdydurke” od utworów prozy
realistycznej
przedstawia absurdalne uwikłania
bohatera „Ferdydurke” w ró ne
schematy społeczne
*streszcza (opowiada) histori Ró ybohaterki „Cudzoziemki”
* opisuje j zyk bohaterki, wskazuj c
omawia główne pr dy artystyczne, np.:
kubizm, surrealizm,futuryzm, dadaizm
rozpoznaje charakterystyczne cechy
stylu Le miana
formułuje hipotezy interpretacyjne
dotycz ce Le mianowskiej wizji wiata
charakteryzuje polskie ugrupowania
poetyckie, wymienia ich przedstawicieli
wskazuje cechy poetyki
skamandryckiej w twórczo ci Tuwima
wskazuje cechy poetyki awangardowej
w twórczo ci Przybosia
wskazuje cechy poetyki futurystycznej
w twórczo ci,np. Młodo e ca,
Czy ewskietgo
omawia portret kobiety w wietle
poezji Jasnorzewskiej
„Przedwio nie” S. eromskiego
kre li portret psychologiczny i
intelektualny bohatera „Przedwio nia”
omawia problematyk i tematy podj te
w Przedwio niu”
okre la typ powie ci „Przedwio nie”,
zwracaj c uwag na struktur narracyjn
„Granica” Z. Nałkowskiej
omawia tematy i zagadnienia
poruszane w „Granicy”
okre la cechy narracji i kompozycji
„Granicy”, zwracaj c uwag na rol
mowy
pozornie zale nej i niezale nej
omawia cechy powie ci
psychologicznej w „Granicy”
W. Gombrowicz „Ferdydurke”
rozpoznaje zabiegi parodystyczne w
„Ferdydurke”
omawia problematyk Formy w
„Ferdydurke”
wskazuje cechy powie ci
awangardowej w „Ferdydurke”
*streszcza (opowiada) histori Ró y
(„Cudzoziemka”) zwracaj c uwag na
sposób zapoznawania z ni czytelnika
*okre la funkcj ró nych czasów narracji
(tera niejszego i przeszłego)
*wskazuje retrospekcj jako zasad
kompozycyjn powie ci
XX – leciu
mi dzywojennym
wyja nia konteksty
historyczne, polityczne i
gospodarcze epok
omawia wyró niki pr dów
artystycznych, takich jak:
kubizm, surrealizm, awangarda,
dadaizm
okre la poetyk Skamandra,
katastrofistów,Awangardy
Krakowskiej,
Żuturystów,analizuj c
wybrane utwory
okre la oryginalno ć wierszy
Le miana na tle poezji XX –
lecia mi dzywojennego
omawia motyw ogrodu w
liryce Le miana
charakteryzuje postaw
Tuwima wobec dziedzictwa
romantyzmu
okre la cechy poezji
Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej
„Przedwio nie” S.
eromskiego
interpretuje „Przedwio nie”
jako powie ć realistyczn ,
polityczn , psychologiczn
i interwencyjn
„Granica” Z. Nałkowskiej
omawia problematyk
psychologiczn , filozoficzn i
społeczn „Granicy”
w poł czeniu z ocen bohaterów
wskazuje sposób rozwini cia
w „Granicy” schematów
fabularnych przej tych
z tradycji literackiej
W. Gombrowicz
„Ferdydurke”
analizuje konstrukcj postaci
narratora – bohatera
„Ferdydurke”,
omawia poetyk groteski i
oniryzmu w „Ferdydurke”
*przedstawia ogólne zało enia
tekstach kultury
ocenia zjawiska literackie, takie jak:
pojawienie si nowej grupy, pr du,
poetyki
przedstawia zwi zki poezji Le miana z
symbolizmem
rozpoznaje utwory danego
ugrupowania poetyckiego na podstawie
tekstu
 we wskazanym tek cie wskazuje rodki
stylistyczne charakterystyczne dla
danego ugrupowania poetyckiego
interpretuje wiersze Le miana w
kontekstach filozoficznych
wyja nia funkcj aluzji literackich i
kulturowych w twórczo ci Tuwima
charakteryzuje j zyk poezji miłosnej w
oparciu o wiersze Jasnorzewskiej
„Przedwio nie” S. eromskiego
interpretuje i ocenia pogl dy polityczne
bohatera „Przedwio nia” w kontek cie
historycznym
okre la stanowisko eromskiego w
„Przedwio niu” wobec mitów
funkcjonuj cych
w Polsce powojennej
„Granica” Z. Nałkowskiej
interpretuje „żranic ” w kontek cie
psychoanalizy
*przedstawia charakterystyk głównego
bohatera powie ci;zwraca uwag na
ró ne ródła informacji i relatywno ć
oceny tej postaci, próbuje okre lić,
jaka jest o niej prawda
* okre la punkt widzenia narratora
powie ci
W. Gombrowicz „Ferdydurke”
interpretuje „Ferdydurke” jako powie ć
o Formie, odwołuj c si do filozofii
Gombrowicza i toposu theatrum mundi
*wskazuje podobie stwo formalne
powie ci Kuncewiczowej
„Cudzoziemka” i poszukiwa
„utraconego czasu” Prousta
*dostrzega i komentuje zró nicowanie
narracji: w tek cie powie ci rozró nia
fragmenty zawieraj ce subiektywny
punkt widzenia bohaterki (b d
mi dzywojennego (np. w literaturze, filmie,
teatrze)
dostrzega powi zania intertekstualne oraz
samodzielnie analizuje i interpretuje
porównawczo wybrane utwory
tworzy eseje porównawcze
dokonuje samodzielnej syntezy epoki z
uwzgl dnieniem ró norodno ci
pr dów artystycznych i specyfiki twórczo ci
poznanych autorów
odczytuje teksty o zwi kszonym stopniu
komplikacji semantycznej, paraboliczne,
nasycone aluzjami oraz odniesieniami
kulturowymi
wykorzystuje czasopisma specjalistyczne (np.
literackie, teatralne, filmowe) jako
ródła informacji niezb dne w samodzielnej
pracy badawczej
samodzielnie wyszukuje w ródłach naukowych
i tekstach filozoficznych informacje
poszerzaj ce wiedz humanistyczn z ró nych
dziedzin
rozpoznaje cechy stylistyczne tekstów
filozoficznych.
rozró nia pr dy artystyczne w literaturze i
sztuce XX wieku (np. kubizm, surrealizm,
socrealizm, awangarda, postmodernizm) z
uwzgl dnieniem przemian konwencji i
przekształce gatunkowych
charakteryzuje wybrany nurt polskiej
awangardy literackiej (spoza programu
obowi zuj cego w klasie)
tworzy szkice krytyczne w oparciu o zebrany
materiał bibliograficzny
„Przedwio nie” S. eromskiego
*analizuje j zyk i styl, jakim pisarz przedstawia
opisy polskiej rzeczywisto ci
*wyja nia termin „powie ć polifoniczna” i odnosi
go do III cz ci utworu
*wie, jakie kontrowersje wzbudzało
„Przedwio nie” i jakie oskar enia wysuwano
pod adresem autora; polemizuje z nimi,
wykorzystuj c interpretacj powie ci i
wiadomo ci z podr cznika
„Granica” Z. Nałkowskiej
*wyja nia, na czym polega nowatorstwo
kompozycji utworu (wykorzystuje wiadomo ci
z cz ci Wielka proza wiatowa)
3
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
formy wiadcz ce o jej j zykowej
obco ci; okre la ich funkcj
* „Sklepy cynamonowe” - podaje
podstawowe informacje na temat
Schulza i Drohobycza , (wykorzystuje
cytaty Chciuka i informacje z
podr cznika)
*streszcza losy bohatera
*F. Kafka – „Proces” - streszcza
(opowiada) fragmenty powie ci (np.
aresztowanie, opis s du, procedury
jego funkcjonowania, role adwokatów
i innych pracowników itp.), wskazuje
elementy odbiegaj ce od
rzeczywisto ci (odrealniaj ce obraz)
*rozpoznaje paraboliczny sens procesu,
interpretuje go
*wyja nia termin „powie ć
paraboliczna”
*S.I. Witkiewicz, „Szewcy”
*przedstawia przestrze sceniczn ,
postacie i przebieg wydarze
ukazanych w dramacie
*charakteryzuje trzy fazy rewolucji
przedstawione w „Szewcach”
*czyta i interpretuje wskazane fragmenty
dramatu
*okre la, w jaki sposób została
przedstawiona w dramacie walka klas
*M. Bułhakow: „Mistrz i Małgorzata”
*dostrzega i interpretuje powi zanie
elementów realistycznych i
fantastycznych
*charakteryzuje obraz Moskwy lat 30.
(ró ne aspekty ycia w
komunistycznej Rosji)
*przedstawia działalno ć Wolanda i jego
wity,
*odczytuje moralistyczne przesłanie
powie ci (np. zwi zane z prawd ,
win i kar , wierno ci sobie, dobrem
i złem itp.)
* „Sklepy cynamonowe”-interpretuje
fragment prozy -, odnajduj c w nim
elementy autobiograficzne i
wyja niaj c, w jaki sposób zostały
one przetworzone
* ledzi inicjacje (wtajemniczenia),
jakich do wiadcza bohater „Sklepów
cynamonowych” i je interpretuje
*wskazuje w opisie metafory sugeruj ce
metamorfoz elementów rzeczywisto ci,
wyja nia, jakie maj znaczenie dla
obrazu wykreowanego wiata.
* F. Kafka – „Proces”- przedstawia
drog Józefa K., m.in.: jego relacje ze
spotkanymi lud mi, nadzieje, jakie w
nich pokłada, stosunek do procesu i
przemiany zachodz ce w samym
bohaterze
*S.I. Witkiewicz, „Szewcy”
*dostrzega w „Szewcach” elementy
nadrealizmu i ekspresjonizmu (np.
przestrze sceniczna, konstrukcja
postaci, fabuła)
*szerzej charakteryzuje wiat
wykreowany w dramacie Witkacego
(czas, miejsce, postacie i ich j zyk,
zdarzenia), wskazuj c jego absurdalno ć,
nielogiczno ć
*prezentuje podstawowe wiadomo ci o
yciu i twórczo ci Witkacego, m.in. o
jego twórczo ci literackiej i malarskiej,
firmie portretowej, poszukiwaniach
artystycznych, w tym – o teorii Czystej
Formy
*M. Bułhakow: „Mistrz i Małgorzata”
*wskazuje ró ne plany narracyjne
powie ci Bułhakowa; okre la zasad
kompozycyjn utworu
*ocenia: jaka jest prawda o
mieszka cach Moskwy ujawniona
przez Wolanda (obraz społecze stwa
w totalitarnym pa stwie)
powie ci Prousta
*wyja nia, czym jest czas
psychologiczny i jak jego
odkrycie wpłyn ło na rozwój
powie ci (wykorzystuje
wiadomo ci z podr cznika,
m.in. z cz ci Wielka proza
wiatowa); odnosi go do
powie ci Kuncewiczowej
„Cudzoziemka”
*wyja nia okre lenie „powie ć
psychoanalityczna”,
odnosz c je do konstrukcji
utworu i postaci bohaterki
*wyja nia tytuł, wskazuj c
ródła „cudzoziemsko ci”
Ró y
*wskazuje w opisie motywy
symboliczne i mityczne,
interpretuje je
*„Sklepy cynamonowe” wyja nia, dlaczego Schulz
uwa a dzieci stwo za
„genialn epok ” i czas
wi ty-,
*analizuje i charakteryzuje
j zyk poetycki Schulza
(cz ci mowy i ich funkcje,
odwołanie si do wra e
zmysłowych, dynamizacja
opisu, metafory i ich
charakter, animizacje i
antropomorfizacje itp.)
* F. Kafka – „Proces”*interpretuje wskazane
fragmenty utworu (np.
przypowie ć o od wiernym)
*rozpoznaje paraboliczny sens
procesu, interpretuje go
*wyja nia, co oznacza w
powie ci„bycie oskar onym”
*S.I. Witkiewicz, „Szewcy”
*interpretuje przedstawion w
utworze wizj wiata (chaos)
*przedstawia katastroficzne
przeczucia Witkacego
(odczłowieczenie,
wielkoprzemysłowa
perspektyw Władysia) oraz obiektywn
relacj narratora
*wskazuje w powie ci motywy muzyki,
okre la ich funkcj
*dokonuje porównania dwojga
bohaterów: Cezarego Baryki i Ró y
abczy skiej, zwracaj c uwag na ich
charakterystyki, sposób prowadzenia
losów, j zyk, kontekst powie ci
*„Sklepy cynamonowe” - przedstawia
relacje mi dzy mikrokosmosem (dom,
Drohobycz) i makrokosmosem
(wszech wiat, mit) wiata
przedstawionego w opowiadaniu
Schulza
* wyja nia, jak Schulz pojmuje
„dojrzewanie do dzieci stwa”
* okre la sposób pojmowania czasu w
prozie Schulza (odnosi to do
czytanego tekstu, przytacza wła ciwe
cytaty)
* F. Kafka – „Proces”- wyja nia termin
„powie ć paraboliczna”, odnosz c go do
„Procesu" i innych znanych sobie
utworów
*okre la, jaka wizja wiata i egzystencji
ludzkiej wyłania si
z „Procesu” Kafki
*opisuje poetyk utworu, zwracaj c
uwag na gatunek powie ci i jego
cechy, wymieszanie elementów
realistycznych w taki sposób, e
tworz fantastyczny wiat
przedstawiony, paraboliczno ć utworu
*S.I. Witkiewicz, „Szewcy”
*wyja nia, czym jest hybryda j zykowa,
podaj c przykłady
*porównuje „Szewców” z innymi
rodzajami dramatu, np. antycznym,
klasycznym, szekspirowskim,
romantycznym (dokonuje syntezy
materiału)
*porównuje j zyk, jakim mówi ró ne
postacie sceniczne; wyci ga wnioski
*w dramacie odnajduje cechy groteski
politycznej
*wskazuje elementy groteski w j zyku
*na przykładzie ” Szewców” okre la, na
zabiera głos w dyskusji na temat prawdy w yciu
człowieka, relatywizmu ocen, istnienia
obiektywnych norm moralnych (odnosi swoje
s dy do Granicy i innych utworów)
* wyja nia, czym jest egocentryzm i jak
przejawia si on w ocenach postaci
powie ciowych
*okre la i interpretuje ró ne techniki narracyjne
obecne w powie ci
W. Gombrowicz „Ferdydurke”
*wskazuje zwi zek groteski (w j zyku i stylu
powie ci) z obrazem deformacji osobowo ci
człowieka pod wpływem interakcji z innymi
lud mi w codziennych sytuacjach (np. w
rodzinie Młodziaków)
*wskazuje przykłady stylistycznego dysonansu
stosowanego przez autora, wyja nia jego
mechanizm i funkcje
*interpretuje Ferdydurke w kontek cie
Bachtinowskiej koncepcji kultury karnawału
( miechu, błazenady, parodii, anarchii – na
podstawie wiadomo ci z podr cznika)
„Cudzoziemka”
*wskazuje i komentuje zwi zki narracji
powie ciowej z psychoanaliz Żreuda
*wskazuje i komentuje zwi zki narracji
powie ciowej z psychoanaliz Żreuda
(konstrukcja utworu jako „seans
psychoanalityczny”); próbuje „postawić
diagnoz ” Ró y i Władysiowi
*„Sklepy cynamonowe”- wyja nia, czym s
skrypty kulturowe obecne w j zyku, podaje
przykłady
* wyja nia, na czym polega mityzacja
rzeczywisto ci w prozie Schulza, m.in.
przywołuje mit Pocz tku i Ksi gi
*wskazuje korespondencj mi dzy proz Schulza
a malarstwem np. Chagalla
* F. Kafka – „Proces”- *komentuje
psychologiczn interpretacj „Procesu”
autorstwa E. Fromma
*zestawia ze sob i porównuje dwa wykreowane
wiaty: Schulza i Kafki
*S.I. Witkiewicz, „Szewcy”
*na konkretnych przykładach wskazuje
wymieszanie konwencji estetycznych (patosu i
trywialno ci, grozy i komizmu itp.)
4
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
uniformizacja ycia, zanik
indywidualno ci itp.)
*charakteryzuje j zyk i styl
dramatu, wskazuj c
wymieszanie stylów,
neologizmy, hybrydy, aluzje i
przytoczenia, ocenia ich
funkcje i ogólny efekt
*w czytanym fragmencie
wskazuje cechy groteski,
okre la jej funkcje
*M. Bułhakow: „Mistrz i
Małgorzata”
*interpretuje sposób i cel
wykorzystania motywów
biblijnych
*interpretuje motto powie ci
czym polega nowatorstwo artystyczne
dramatów Witkacego
*M. Bułhakow: „Mistrz i Małgorzata”
*okre la funkcje wprowadzenia w
powie ci motywów i elementów
fantastycznych (metafizycznych)
*okre la rol Poncjusza Piłata w historii
Jeszui i w powie ci Bułhakowa,
porównuje je
*rozpoznaje w powie ci motywy
faustowskie
*w ró nych elementach dramatu rozpoznaje i
interpretuje aluzje i nawi zania kulturowe (np.
nawi zania do Wyspia skiego, motyw maski)
*interpretuje j zyk utworu (kompromitacja
jałowo ci XX-wiecznych intelektualistów,
parodia stylu modernistycznego,
wprowadzenie komizmu itp. )
*M. Bułhakow: „Mistrz i Małgorzata”
*wskazuje i interpretuje motywy symboliczne
(np. ogie , burza, woda, lot, wiatło sło ca i
wiatło ksi yca, noc itp.)
*przedstawia funkcjonowanie w powie ci
motywu mistrza i ucznia; wprowadza kontekst
innych znanych sobie tekstów kultury
Na ocen celuj c ucze opanował doskonale wiadomo ci i umiej tno ci przewidziane na ocen bardzo dobr , a ponadto wykorzystuje materiał wykraczaj cy poza podstaw
programow i realizowany program nauczania.
Współczesno ć
Na ocen dopuszczaj c ucze :
Na ocen dostateczn ucze potrafi to,
co na ocen dopuszczaj c , a ponadto:
Na ocen dobr ucze potrafi to, co na
ocen dostateczn , a ponadto:
Na ocen bardzo dobr ucze potrafi to, co na Na ocen celuj c ucze potrafi
ocen dobr , a ponadto:
to, co na ocen bardzo dobr , a
ponadto
wymienia twórców pokolenia
Kolumbów
ł czy literatur współczesn z
przeobra eniami społeczno-politycznymi
po II wojnie wiatowej
zna poj cia: apokalipsa spełniona,
kultura walcz ca, pokolenie Kolumbów i
posługuje
si nimi
wymienia grupy literackie i wyja nia
ich nazwy: np. pokolenie Kolumbów,
pokolenie „Współczesno ci”, pokolenie
Nowej Fali
wskazuje tematy, słowa – klucze,
obrazy i motywy charakterystyczne dla
poezji Baczy skiego
wskazuje tematy i zagadnienia
szczególnie wa ne w poezji Miłosza
wskazuje najwa niejsze mechanizmy
działania systemu totalitarnego na
podstawie
obja nia tło współczesno ci, wskazuj c
najwa niejsze wydarzenia
omawia czynniki wpływaj ce na
zmiany wiatopogl dowe człowieka XX
wieku
omawia pr dy artystyczne, np.:
abstrakcja, pop – art.
formułuje hipotezy interpretacyjne,
omawiaj c wybrane wiersze
Baczy skiego
odtwarza legend Baczy skiego jako
najwi kszego poety straconego
pokolenia
wypowiada si na temat wspólnoty
pokoleniowej w odwołaniu do pokolenia
Kolumbów
wypowiada si na temat roli poety i
poezji w uj ciu Miłosza
odtwarza portret człowieka
zlagrowanego w opowiadaniach
Borowskiego
charakteryzuje zale no ci pomi dzy
wydarzeniami historycznymi, literackimi,
przełomami wiatopogl dowymi, ró nymi
zjawiskami artystycznymi w XXw. po II
wojnie wiatowej
wyja nia konteksty historyczne,
polityczne i gospodarcze epoki
omawia wyró niki pr dów artystycznych,
takich jak: pop art, abstrakcjonizm
okre la poetyk , neoklasyków,
lingwistów, analizuj c wybrane utwory
interpretuje wiersze Baczy skiego w
kontek cie historycznym, biograficznym,
filozoficznym
uzasadnia twierdzenie o tragizmie
pokolenia Kolumbów
interpretuje wiersze Miłosza w kontek cie
biograficznym i historycznym
omawia zagadnienie dehumanizacji i
reifikacji na podstawie opowiada
Borowskiego
dostrzega podobie stwa i ró nice mi dzy
wiatopogl dami ró nych epok
rozpoznaje konwencje artystyczne w tekstach
kultury
ocenia zjawiska literackie, takie jak:
pojawienie si nowej grupy, pr du, poetyki
dokonuje analizy porównawczej wybranych
wierszy Baczy skiego i Ró ewicza
okre la sposób funkcjonowania tradycji
romantycznej w poezji Baczy skiego
wyja nia, na czym polegaj antynomie poezji
Miłosza
porównuje Miłoszowsk koncepcj poety i
poezji z pogl dami innych twórców
rozwa a postaw pisarza jako nihilisty czy
moralisty na podstawie opowiada
Borowskiego
*okre la, jak diagnoz kulturze europejskiej
postawił Borowski (cywilizacyjna utopia
zamieniona w mechanizm ludobójstwa)
omawia utwory spoza kanonu
lektur, poznane w trybie
indywidualnym
samodzielnie odczytuje i
interpretuje dzieła kultury z
wykorzystaniem ró norodnych
kontekstów
rozpoznaje znaki tradycji w
kulturze współczesnej (np. w
literaturze, filmie, teatrze)
dostrzega powi zania
intertekstualne oraz
samodzielnie analizuje i
interpretuje
porównawczo wybrane utwory
tworzy eseje porównawcze
dokonuje samodzielnej
syntezy epoki współczesnej z
uwzgl dnieniem ró norodno ci
pr dów artystycznych i
specyfiki twórczo ci poznanych
5
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
opowiada Borowskiego
rozumie poj cia: totalitaryzm,
literatura lagrowa, opis behawioralny
okre la tematyk wierszy Ró ewicza
wyja nia poj cia: literatura lagrowa,
stalinizm na przykładzie powie ci „Inny
wiat”
Herlinga – żrudzi skiego
ustala najwa niejsze tematy i problemy
ksi ki Hanny Krall „Zd yć przed
Panem
Bogiem”
wyja nia poj cia: literatura faktu
(dokumentu), reporta
streszcza powie ć „D uma” Camusa
wskazuje cechy i tematy poezji
Herberta
charakteryzuje postać Pana Cogito w
poezji Herberta
wskazuje cechy i tematy liryki
Szymborskiej
zna poj cie: poezja lingwistyczna
omawia rol przedmiotu w wierszach
Białoszewskiego
*iałoszewski „Pami tnik z
powstania warszawskiego”
*na podstawie czytanych fragmentów
przedstawia, jaki obraz powstania
warszawskiego zawarł Białoszewski
w swoim pami tniku
streszcza dramat „Tango” Mro ka
wymienia twórców dramatu absurdu i
ich utwory
*W. Gombrowicz „Trans-Atlantyk”
(fragment)
*analizuje i interpretuje wybrane
fragmenty (np. z podr cznika)
okre la tematyk wierszy Bara czaka
rozpoznaje wiersze nale ce do poezji
religijnej; okre la tematyk twórczo ci
ks.
Twardowskiego
analizuje obrazy ycia w obozie,
podaj c przykłady opisu behawioralnego
behawioralnego w opowiadaniach
Borowskiego
wskazuje cechy twórczo ci Ró ewicza
i wyja nia poj cie „antypoezji”
odtwarza portret człowieka
złagrowanego w powie ci „Inny wiat”
Herlingażrudzi skiego
analizuje wiat przedstawiony na
podstawie opisów behawioralnych w
„Innym wiecie”
wyja nia tytuł utworu „Zd yć przed
Panem Bogiem”
charakteryzuje bohatera „Zd yć przed
Panem Bogiem”
omawia obrazy przemian wsi
powojennej w opowiadaniu D browskiej
charakteryzuje bohaterów „D umy”,
omawiaj c ich postawy w sytuacji
zagro enia
okre la cechy „D umy” jako powie ci
– paraboli
wyja nia poj cie: liryka roli na
przykładzie wierszy Herberta
charakteryzuje bohaterów dramatu
„Tango” Mro ka
wyja nia tytuł „Tango”
wyja nia poj cia: dramat i teatr absurd
*W. Gombrowicz „Trans-Atlantyk”
(fragment)
*wskazuje elementy parodii, groteski,
satyry, okre la, co jest przedmiotem
krytyki pisarza
analizuje sposób prowadzenia narracji i
okre la konstrukcj narratora w
opowiadaniach Borowskiego
interpretuje wiersze Ró ewicza w
kontek cie poezji po O wi cimiu
odtwarza mechanizmy ycia w obozie na
podstawie powie ci „Inny wiat” Herlinga –
żrudzi skiego
analizuje utwór „Zd yć przed Panem
Bogiem” Krall jako literackie wiadectwo
Holocaustu, wyja nia poj cia deheroizacja,
dehumanizacja
omawia zało enia egzystencjalizmu jako
kierunku filozoficznego
rozpoznaje i wyja nia zjawisko
deleksykalizacji zwi zków
frazeologicznych w poezji
Bara czaka
odnajduje zało enia filozofii
franciszka skiej w poezji Twardowskiego
rozpoznaje kulturowe i literackie
odwołania w utworach Herberta
rozpoznaje konteksty filozoficzne i
kulturowe poezji Szymborskiej
rozpoznaje eksperymenty j zykowe w
poezji Białoszewskiego (neologizmy,
kontaminacje, rozbijanie słów, słowa
niekompletne)
odczytuje metaforyczne znaczenie
„D umy”
charakteryzuje i ocenia bohaterów
„D umy”
charakteryzuje styl ycia nowoczesnej
rodziny Artura na podstawie „Tanga”
charakteryzuje Artura jako bohatera
romantycznego
interpretuje i analizuje wiersze Herberta odczytuje sens zako czenia „Tanga”
, Białoszewskiego, Szymborskiej,
*W. Gombrowicz „Trans-Atlantyk”
Twardowskiego
(fragment)
* w j zyku narratora dostrzega karykatur ;
*iałoszewski „Pami tnik z
wskazuje nawi zania do polszczyzny
powstania warszawskiego”
sarmackiej, elementy kresowe
*analizuje j zyk Pami tnika...; odnajduje
* odwołuj c si do tekstu utworu, okre la
w nim cechy relacji mówionej i
stosunek pisarza do przeszło ci
okre la funkcj takiego zabiegu
szlacheckiej
*iałoszewski „Pami tnik z powstania
warszawskiego”
charakteryzuje j zyk poetycki Ró ewicza w
kontek cie innych poetyk
porównuje proz Borowskiego i
żrudzi skiego, bior c pod uwag konstrukcj
narratora oraz sposób opisu wiata
interpretuje „Zd yć przed Panem Bogiem”
Krall w odwołaniu do innych dzieł literackich i
filmowych podejmuj cych temat zagłady
ydów
interpretuje „D um ” w wietle zało e
egzystencjalizmu
wyja nia i stosuje w interpretacji poj cia: byt
w sobie, byt dla siebie, egzystencja i esencja
interpretuje wiersze Herberta w kontek cie
filozoficznym i estetycznym
omawia cechy j zyka Herberta w kontek cie
innych poetyk
interpretuje wiersze Szymborskiej,
wyja niaj c funkcje aluzji kulturowych
omawia charakterystyczne cechy poezji
Białoszewskiego w kontek cie innych poetyk
rozwa a temat nobilitacji przedmiotu w
sztuce współczesnej, przytaczaj c przykłady
sakralizacji w poezji Białoszewskiego i innych
tekstach kultury
odnajduje poetyk teatru absurdu w „Tangu”
odczytuje „Tango” jako dramat rodzinny i
polityczny, wskazuj c na jego zwi zki z
tradycj literack
*W. Gombrowicz „Trans-Atlantyk”
(fragment)
*wskazuje mit sarmacki jako dziedzictwo
polskiej przeszło ci kształtuj ce
wyobra enie Polaków o sobie
*porównuje „Trans-Atlantyk” z „Panem
Tadeuszem” Mickiewicza
interpretuje wiersze Bara czaka w kontek cie
politycznym i zało e Nowej Fali
interpretuje wiersze Twardowskiego w
kontek cie poezji religijnej i metafizycznej
*iałoszewski „Pami tnik z powstania
warszawskiego”
*porównuje Pami tnik z powstania
warszawskiego z innymi utworami
przedstawiaj cymi walk z niemieckim
okupantem
*na przykładach znanych utworów pokazuje,
autorów
odczytuje teksty o
zwi kszonym stopniu
komplikacji semantycznej,
paraboliczne, nasycone
aluzjami oraz odniesieniami
kulturowymi
wykorzystuje czasopisma
specjalistyczne (np. literackie,
teatralne, filmowe) jako
ródła informacji niezb dne w
samodzielnej pracy badawczej
samodzielnie wyszukuje w
ródłach naukowych i tekstach
filozoficznych informacje
poszerzaj ce wiedz
humanistyczn z ró nych
dziedzin
rozpoznaje cechy stylistyczne
tekstów filozoficznych.
rozró nia pr dy artystyczne w
literaturze i sztuce XX wieku z
uwzgl dnieniem przemian
konwencji i
przekształce gatunkowych
tworzy szkice krytyczne w
oparciu o zebrany materiał
bibliograficzny
6
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie
*wyja nia, czym jest literatura faktu,
jak literatura pi kna ł czy si z publicystyk
przedstawia jej rozwój w latach 70.,
lub osobistymi wiadectwami
wymienia najwa niejszych twórców i
* okre la, które cechy zbli aj utwór do
interesuj ce ich tematy (ogólnie, w zakresie literatury pi knej, a które do publicystyki
wiadomo ci z podr cznika)
(dokumentu)
Na ocen celuj c ucze opanował doskonale wiadomo ci i umiej tno ci przewidziane na ocen bardzo dobr a ponadto wykorzystuje materiał wykraczaj cy poza podstaw
programow i realizowany program nauczania.
C. Wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu wiedzy o j zyku:
Na ocen dopuszczaj c ucze :
Na ocen dostateczn ucze potrafi to, co na
ocen dopuszczaj c , a ponadto:
Na ocen dobr ucze potrafi to,
co na ocen dostateczn , a
ponadto:
Na ocen bardzo dobr ucze potrafi to, Na ocen celuj c ucze potrafi to, co
co na ocen dobr , a ponadto:
na ocen bardzo dobr , a ponadto
wyja nia, co to jest perswazja,
manipulacja j zykowa
wie, co to jest slogan reklamowy
wyja nia, na czym polega gra
j zykowa
wie, co to jest innowacja
frazeologiczna
zna poj cie kultury j zyka, normy
j zykowej i bł du j zykowego
wymienia główne tendencje rozwojowe
współczesnej polszczyzny
podaje przykłady manipulacji j zykowej
wskazuje cechy j zyka polityki i propagandy
dokonuje analizy j zykowej tekstów
reklamowych, wyja nia, jak realizowana jest w
nich funkcja perswazyjna
odwołuj c si do przykładów, wskazuje
funkcje reklamy i sloganu
wskazuje gry zwi zkami frazeologicznymi w
poezji
podaje przykłady kalamburów, paronomazji,
anagramów,
zna mechanizmy naruszania normy j zykowej
omawia podstawowe typy bł dów
j zykowych
rozpoznaje i wskazuje przykłady tendencji
rozwojowych współczesnej polszczyzny
omawia przykłady bł dów w
odniesieniu do kryteriów
poprawno ci j zykowej
wyja nia zjawisko nowomowy
w oparciu o analiz rodków
j zykowych
analizuje j zyk czatów pod
k tem składników j zyka
mówionego i pisanego
ocenia współczesn polszczyzn
władzy i mediów z punktu widzenia
obecno ci
nowomowy
ocenia wypowied w aspekcie
etycznym i estetycznym
porównuje wybrane teksty z
przeszło ci i współczesne, analizuj c
zmiany w j zyku
ogólnym
wyja nia poj cie typologii j zyków
omawia zagadnienia współczesnego
j zykoznawstwa, np. gramatyki
generatywnej,
etnolingwistyki, psycholingwistyki,
neurolingwistyki, socjolingwistyki
Na ocen celuj c ucze opanował doskonale wiadomo ci i umiej tno ci przewidziane na ocen bardzo dobr a ponadto wykorzystuje materiał wykraczaj cy poza podstaw
programow i realizowany program nauczania.
7