D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Brzesku

Sygn. akt I C 418/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 lutego 2016r.
Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSR Marek Jałowiecki-Paruch
Protokolant:
Magdalena Markowska
po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2016r. w Brzesku
na rozprawie
sprawy z powództwa B. W. (1)
przeciwko (...) SA w W.
o stwierdzenie nieważności umowy
I. uznaje za nieważną umowę o abonament zawartą pomiędzy powódką B. W. (1) a pozwanym (...) SA w W. nr
abonenta (...)-01 w dniu 17 listopada 2011 roku;
II. zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz adw. K. W. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 73,80 złotych tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
III. nakazuje pobrać od pozwanego (...) SA w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Brzesku kwotę 30
złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu i kwotę 360 zł tytułem wydatków związanych z opinią biegłego od których
powódka była zwolniona.
Sędzia
SR Marek Jałowiecki- Paruch
S..
I/odnotować wyrok
II/kal. 3 tygodnie
B. dnia 17.02.2016r.
Sygn. akt I C 418/15
UZASADNIENIE WYROKU
Z DNIA 17 LUTEGO 2015R.
Powódka B. W. (1) w ostatecznie sprecyzowanym pozwie (przez złożenie oświadczenia oraz pisma na rozprawie w dniu
31.08.2015r.) skierowanym przeciwko (...) S. A. w W., domagała się stwierdzenia nieważności umowy o abonament
zawartej z pozwaną, oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu oraz w dalszych pismach procesowych wskazała, że pomiędzy powódką, a pozwanym w dniu
17.11.2011r. została zawarta umowa abonamentowa nr (...)-01. W związku z zaległościami w płatnościach powstałymi
po stronie B. W. (1), (...) S. A. w W. wypowiedział umowę, a następnie wniósł pozew przeciwko dłużnicze w
elektronicznym postępowaniu upominawczym. W dniu 8.01.2015r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał
nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko B. W. (1). Powódka od urodzenia cierpi na upośledzenie
umysłowe i nie jest w stanie rozpoznawać znaczenia podejmowanych przez siebie czynności, również w chwili zawarcia
umowy powódka nie była w stanie kierować swym postępowaniem. B. W. (1) nie pamięta aby podpisywała powyższą
umowę. Wskazała również, że mogła ją podpisać pod presją córki oraz jej partnera. Przed Prokuraturą Rejonową
w Tarnowie toczy się bowiem postępowanie przeciwko Ł. A. (partner córki powódki), który poprzez wykorzystanie
niezdolności do należytego podejmowania przedsięwziętego działania powódki nakłonił ją do podpisania umów
kredytowych doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (1DS. 563 /14).
W odpowiedzi na pozew, pozwany wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów
postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu wskazał, że umowa o abonament została zawarta zgodnie z obowiązującym prawem. Powódka nie
wywiązała się z zawartej umowy - zalegała z płatnościami opłaty abonamentowej w wysokości 1,08zł, w związku z
czym pozwany pismem z dnia 31.05.2014r. rozwiązał umowę. Ponadto powódka nie zwróciła w wyznaczonym terminie
sprzętu, dlatego też zgodnie z regulaminem została obciążona karą w wysokości 300zł. Ponadto wskazał, że powódka
nie przedstawiła żadnych dowodów świadczących o tym, że w chwili zawierania umowy znajdowała się w stanie
wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji. Przez okres trzech lat powódka regularnie płaciła opłatę
abonamentową w związku z czym trudno jest uznać, że nie była świadoma w jakim celu podpisała umowę. Dodatkowo
powódka nie jest częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolniona.
W kolejnym piśmie procesowym pozwany wskazała, że powództwo powinno zostać oddalone z uwagi na fakt, że
aż do czasu zmodyfikowania powództwa na rozprawie z dnia 31.08.2015r. powódka błędnie wskazywała w pozwie
oraz dalszych pismach procesowych, że żąda stwierdzenia nieważności umowy pożyczki/kredytu, a nie umowy o
abonament, zaś obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika jest prawidłowe wskazanie podstaw faktycznych pozwu,
a ponadto zmiana podstawy powództwa na tym etapie postępowania jest niedopuszczalna.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny
Powódka B. W. (1) urodzona (...) znajdowała się od 1974r. pod opieką psychiatryczną i psychologiczną. Rozpoznano u
niej wstępnie opóźnienie rozwojowe, a następnie upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym. Nie jest jednak
osobą ubezwłasnowolnioną.
Dowód: zaświadczenie specjalisty psychiatry D. Z. z dnia 11.02.2015r. k. 5, opinia biegłego
sądowego specjalisty psychiatry A. K. k. 109-111, zeznania świadka M. W. k. 72
Powódka naukę rozpoczęła w publicznej szkole podstawowej, ale po kilku latach została przeniesiona do szkoły
specjalnej. Edukację zakończyła na szkole podstawowej, nie ma wyuczonego żadnego zawodu, nigdy nie pracowała.
Po ukończeniu szkoły pomagała mamie w pracach domowych. B. W. (1) wyszła za mąż, ze związku tego ma jedną córkę
- B. W. (2), która w chwili obecnej ma około 20 lat. Maż powódki zmarł niedługo po narodzinach córki. B. W. (1) wraz
z matką wychowywały B. W. (2), a po śmierci matki powódki, B. W. (1) wraz z córką zostały objęte opieką kuratora do
czasu uzyskania przez B. W. (2) pełnoletności. Kiedy córka powódki stała się pełnoletnia przejęła wszystkie obowiązki
domowe, również kwestie związane z finansami.
Dowód: opinia biegłej sądowej A. K. k. 109-111, zeznania świadka M. W. k. 72, informacja dotycząca
ustanowienia kuratora k. 8
W 1989r. psycholog potwierdził, że B. W. (1) cierpi na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym przy
niskim poziomie wszystkich funkcji orientacyjnych poznawczych. Wskazał, że powódka ma prymitywną osobowość,
trudności w skupianiu uwagi i myśli, ograniczony wgląd we własne doznania i zachowania, oraz niepełną orientację.
Jej zachowanie jest infantylne, niedojrzałe w związku z czym wymaga opieki innych osób.
Dowód. opinia psychologiczna z 1989r. k. 85
W dniu 17.11.2011r. powódka za namową osoby trzeciej zawarła z (...) + (...) Sp. z o.o. w W. umowę o abonament
nr (...)-01. Umowa została zawarta na okres 30 miesięcy i zgodnie z jej warunkami powódka zobowiązała się
ponosić miesięczne opłaty. Ponadto został jej wydany dekoder wraz z wyposażeniem o nr (...). W tym samym dniu
potwierdzono również wykonanie instalacji anteny satelitarnej i dekodera u powódki.
Dowód: umowa o abonament k. 36, potwierdzenie wykonania instalacji k. 37, umowa sprzedaży k.
37zeznania świadka M. W. k. 72, zeznania B. W. (1) k. 72
B. W. (1) korzystała z telewizji. Powódka nie zna się na pieniądzach i nie zna wartości pieniędzy. Po otrzymaniu i
przeczytaniu pisma zobowiązującego do zapłaty nie jest w stanie podać jaką kwotę ma uiścić. Pomimo to z pomocą
innych osób – kuratora lub M. W. płaciła rachunki za telewizję.
Dowód: zeznania świadka M. W. k. 72, zeznania B. W. (1) k. 72
W związku z zaległościami w płatnościach na łączną kwotę 1,08zł wystosowane zostało pismo do B. W. (1) z
informacją, iż z dniem 31.05.2014r. umowa o abonament uległa rozwiązaniu, oraz przypomniano, że w terminie 30 dni
zobowiązana jest ona zwrócić dekoder. Ponadto w piśmie zamieszczono informacje, iż z dniem 2.06.2014r. nastąpiło
połączenie spółek (...)+ (...) S.A. ze spółką (...) S.A. w W. i od tej daty wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umów
zawartych przez klientów ze spółką (...) + Cyfrowy wykonuje spółka (...) S.A. w W.. W kolejnym skierowanym do
powódki piśmie z dnia 14.07.2014r. wezwano ją do zwrotu karty dekodującej.
Dowód: pismo rozwiązujące umowę z dnia 8.06.2014r. k. 33, faktura vat z dnia 8.06.2014r. k. 34,
ostateczne wezwanie k. 34
W związku z niezwróceniem sprzętu powódka została obciążona zgodnie z regulaminem karą w wysokości 300zł.
Dowód: nota księgowa k. 35, oświadczenie k. 50, regulamin umowy o abonament art. 4 § 2 pkt 7
k. 46-49
(...) S. A. w W. wniosła przeciwko B. W. (1) pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W dniu 8.01.2015r.
Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazując B. W. (1)
zapłacić na rzecz (...) S.A. w W. kwotę 414,17zł oraz koszty procesu. Postanowieniem z dnia 12.03.2015r. ten sam Sąd
nadał wydanemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności.
Dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. akt VI Nc-e 1894348/14 k. 6,
postanowienie z dnia 12.0. (...). sygn. akt VI Nc-e 1894348/14 k.31
W dniu 23.03.2015r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bytomiu A. W. wszczęła przeciwko B. W. (1)
postępowanie egzekucyjne na podstawie rzeczonego tytułu wykonawczego. Zaś postanowieniem z dnia 6.05.2015r.
postępowanie egzekucyjne zostało umorzone.
Dowód: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 3 akt Km. 1472/15, postanowienie z dnia 6.05.2015r.
k. 23 akt Km 1472/15
B. W. (1) jest osobą cierpiącą na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, nie jest w stanie logicznie myśleć,
dokonywać osądów, wnioskować oraz podejmować decyzji. Powódka nigdy nie podejmowała samodzielnych decyzji,
zawsze pozostawała pod opieką oraz wpływem innych osób, dlatego też jest podatna na sugestie innych osób i nie ma
wykształconych nawyków w zakresie dokonywania wyborów oraz przewidywania skutków podejmowanych decyzji.
Funkcjonuje w oparciu o wyuczone schematy polegające na podporządkowaniu się decyzjom innych osób. Zarówno
poziom rozwoju umysłowego jak również doświadczenia, przyzwyczajenia życiowe powodują, że nie jest zdolna do
świadomego ani swobodnego podejmowania decyzji i wyrażania woli w istotnych sprawach życiowych. Również w
chwili zawierania umowy o abonament nr (...)-01 w dniu 17.11.2011 B. W. (1) była w stanie wyłączającym świadome
albo swobodne powzięcie decyzji oraz wyrażanie woli.
Dowód: opinia biegłego sądowego specjalisty psychiatry A. K. k. 109-111
W (...) córka powódki, B. W. (2) zaczęła się spotykać z Ł. A., który zamieszkał wspólnie z powódką i jej córką w jednym
domu. B. W. (2) wraz partnerem wykorzystywali upośledzenie B. W. (1) oraz fakt, że nie rozumie ona znaczenia wielu
dokumentów i nakłaniali ją do niekorzystnego rozporządzania jej mieniem.
Dowód: zeznania świadka M. W. k. 72
Ł. A. wraz z B. W. (2) wyrokiem Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 20.08.2015r. sygn. akt II K 366/15 zostali uznani
za winnych zarzucanego im oszustwa polegającego na tym, że w okresie od 10.12.2013r. do 22.05.2014r. działając
wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wykorzystanie niezdolności pojmowania
przez B. W. (1) przedsiębranego działania nakłonili ją do wyrażenia zgody do ustanowienia do jej rachunku bankowego
dostępu przez Internet, a następnie dokonali z tego konta przelewów pieniężnych w łącznej wysokości 3 532,57zł,
które przeznaczyli na zaspokojenie własnych potrzeb, a także nakłonili B. W. (1) do podpisywania licznych umów
kredytowych.
Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 20.08.2015r. sygn. akt II K 366/15 k. 331 akt II
K 366/15, zeznania świadka M. W. k. 72
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, zeznań świadka oraz
opinii biegłej.
Dokumenty nie były kwestionowane przez strony, nie budziły zastrzeżeń Sądu co do autentyczności dlatego Sąd dał
im wiarę. Sąd odmówił wiary jedynie kopi dokumentu stanowiącego sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, ponieważ
pismo to zostało złożone w niepełnej postaci (tylko pierwsza strona), a ponadto brak dowodu świadczącego, że
sprzeciw taki został złożony do Sądu (brak potwierdzenia wysłania lub dowodu doręczenia).
Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. W. ponieważ były logiczne, spójne i pokrywały się z materiałem dowodowym
zebranym w sprawie.
Oceniając zeznania powódki Sąd miał na uwadze jej stan zdrowia – upośledzenie umysłowe. Powódka wielu
okoliczności nie pamięta albo nie rozumie, wskazać jednak należy, że w kwestiach podstawowych dotyczących
okoliczności zawarcia umowy o abonament jej zeznania pokrywają się z zeznaniami M. W. oraz innymi dowodami
zebranymi w sprawie.
Sąd w całości podzielił opinię biegłej sądowej z zakresu psychiatrii A. K. Sąd uznał tą opinię za wiarygodną,
albowiem została sporządzona zgodnie z wymogami wiedzy specjalistycznej, udzieliła odpowiedzi na pytanie zlecone
przez Sąd, w zakresie stanu psychicznego powódki w dniu podpisywania umowy o abonament. Opinia została
sporządzone w sposób fachowy, rzetelny, a wnioski sformułowane w sposób jasny i przekonywujący. Biegła wydając
opinię zapoznała się z dokumentacją medyczną powódki, przeprowadziła jej badanie, oraz uzyskała informacje od
osoby bliskiej - szwagierki opiniowanej. Należy zatem uznać, iż wykonała wszystkie niezbędne czynności w celu
ustalenia stanu zdrowia psychicznego powódki. Dodatkowo fakt upośledzenia powódki potwierdzają opinie oraz
zaświadczenia innych lekarzy z poprzednich lat. Do opinii tej pozwany wniósł zarzuty domagając się sporządzenia
opinii uzupełniającej w celu podania przede wszystkim na jakiej podstawie biegła ustaliła, że cztery lata temu w
dniu 7.11.2011r. powódka znajdowała się w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażanie woli, oraz
czy zebrana dokumentacja medyczna pozwala jednoznacznie to ustalić czy są to jedynie domniemania. W celu
przeprowadzenia opinii uzupełniającej pozwana została wezwana do uiszczenia zaliczki w kwocie 300zł pod rygorem
pominięcia dowodu z opinii (zarządzenie z dnia 22.12.2015r. k. 120). W wyznaczonym terminie pozwana nie uiściła
wskazanej kwoty, w związku z czym na podstawie art. 1304 kpc Sąd pominął dowód z opinii uzupełniającej biegłej A. K..
Natomiast strona powodowa domagała się przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka W. P., zdaniem Sądu wszystkie
okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione, zatem na podstawie
art. 217 § 3 kpc Sąd pominął powyższy dowód gdyż zmierzałby on jedynie do wydłużenia postępowania i nie wniósłby
nic nowego do sprawy.
Sąd zważył co następuje:
Przed merytorycznym rozstrzygnięciem zasadności zgłoszonego powództwa należało w pierwszej kolejności
rozstrzygnąć kwestię modyfikacji żądania pozwu. W pozwie oraz kolejnych pismach procesowych powódka
reprezentowana w sprawie przez profesjonalnego pełnomocnika błędnie wskazywała, że chodzi o stwierdzenie
nieważności umowy pożyczki/kredytu, podczas gdy w rzeczywistym stanie faktycznym chodziło o umowę o
abonament. Modyfikacji tej pomyłki powódka dokonała 31.08.2016r. i w ocenie Sądu traktować ją należy jako
sprostowanie oczywistej omyłki. Zmiana powództwa, a w tym zmiana podstawy faktycznej polega na oparciu tego
samego żądania na zupełnie innym podłożu faktycznym (np. gdy żądanie zapłaty uzasadniono umową najmu, a potem
przy zmianie okoliczności - bezpodstawnym wzbogaceniem). Według stanowiska judykatury (por. uzasadnienie
orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 września 1960 r., II CR 212/60, OSNC 1962, nr 1, poz. 16) i doktryny
nie stanowi zmiany powództwa ani bliższe określenie żądania, ani uzupełnienie okoliczności faktycznych podanych
pierwotnie, jeżeli w ich wyniku nie zmienia się podstawa faktyczna powództwa. Z tych przyczyn można mówić jedynie
o jakościowej zmianie podstawy faktycznej powództwa.
W przedmiotowej sprawie nie zmieniły się okoliczności sprawy, od początku powódce chodziło o umowę o abonament,
w pozwie bowiem poprawnie wskazywała stronę pozwaną oraz podawała prawidłowy numer umowy. Zatem złożone
przez powódkę pismo należy traktować jako zwykłe pismo procesowe dokonujące korekty oczywistej omyłki.
Ubocznie wskazać należy, że strona pozwana, która również reprezentowana była w sprawie przez profesjonalnego
pełnomocnika, także nie uniknęła pomyłek w przedmiotowym postepowaniu - pismo procesowe z dnia 22.12.2015.
(data wpływu, k. 117) zostało zatytułowane odpowiedź na pozew, podczas gdy są to zarzuty do opinii biegłej, ponadto
zgłaszając wniosek o sporządzenie uzasadnienia pełnomocnik pozwanej mylnie wskazał strony i podał, że reprezentuje
stronę powodową. Te błędy również zostały potraktowane przez Sąd jako oczywiste omyłki pisarskie i pisma procesowe
rozpoznane zostały we właściwym trybie.
Na marginesie wspomnieć należy, że gdyby nawet czynność dokonaną prze powódkę potraktować jako zmianę
powództwa to wskazać należy, że jest ona dopuszczalna w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji w
każdym stanie sprawy (Tadeusz Żyznowski, Komentarz do art.193 Kodeksu postępowania cywilnego, stan prawny:
30.01.2013r.).
Wracając do meritum sprawy - powódka domagała się stwierdzenia nieważności umowy o abonament nr (...)-01.
Podstawą stwierdzenia takiej nieważności miał być art. 82 kc.
Art. 82 kc stanowi, ze nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała
się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności
choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności
psychicznych.
Treścią hipotezy art. 82 kc jest złożenie oświadczenia woli przez osobę znajdującą się w stanie choroby psychicznej,
niedorozwoju umysłowego albo innych, chociażby nawet przemijających zaburzeń czynności psychicznych, które
wyłączały jej świadomość albo uniemożliwiały powzięcie decyzji i wyrażenie woli w sposób swobodny. Z taką hipotezą
art. 82 kc łączy dyspozycję w postaci sankcji bezwzględnej nieważności złożonego oświadczenia woli. Świadomość
dotyczy zarówno powzięcia decyzji, jak i wyrażenia woli - potwierdza to łącząca je koniunkcja.
Zazwyczaj najczęstszą przyczyną stanu wyłączającego normalne funkcjonowanie procesu decyzyjnego i mechanizmów
uzewnętrzniania woli są choroby i różnego rodzaju zaburzenia psychiczne i nerwowe. Sąd Najwyższy w wyroku z
11.12.1979 r. (II CR 448/79, LEX nr 1633289), wyraził pogląd, że stosunek psychiczny do podejmowanego zachowania
się i jego skutków opiera się na przewidywaniu i woli. Oba te czynniki zakładają istnienie nieupośledzonego
działania funkcji psychicznych, pozwalające na właściwe rozeznanie znaczenia i skutków swego zachowania się oraz
pokierowania swym postępowaniem.
Ustalenie stanu świadomości jest sprawą stanu faktycznego i jego oceny na podstawie przeprowadzonej oceny
dowodów przez sąd, w tym opinii lekarza odpowiedniej specjalności. Do przyjęcia, że oświadczenie woli zostało
złożone przez osobę znajdującą się w stanie, o jakim mowa w art. 82, nie jest konieczne, ażeby osoba ta była
ubezwłasnowolniona w chwili składania oświadczenia ( Stanisław Rudnicki, Roman Trzaskowski, Komentarz do
artykułu 82 Kodeksu cywilnego, stan prawny: 1.03.2014r.)
Powzięcie decyzji i wyrażenie woli jest natomiast swobodne, gdy zarówno sam proces decyzyjny, jak i uzewnętrznienie
woli nie były zakłócone przez destrukcyjne czynniki wynikające z aktualnych właściwości psychiki lub procesu
myślowego w sposób wyłączający autonomiczne, czyli wolne - w znaczeniu „suwerenne" (swobodne) - działanie.
Inaczej mówiąc, podstawowym kryterium jest tu całkowite zniesienie zdolności wyboru między taką lub inną decyzją.
Chodzi przy tym tylko o takie źródło zakłóceń, które znajduje się wewnątrz osoby składającej oświadczenie woli, a
nie o czynniki czysto zewnętrzne, pod wpływem których oświadczenie zostało złożone. Stan wyłączający swobodne
powzięcie decyzji i wyrażenie woli może być rozumiany tylko jako stan, w którym możliwość wolnego wyboru
jest całkowicie wyłączona. Sugestia osób trzecich nie wyłącza swobody powzięcia decyzji (postanowienie Sądu
Najwyższego z 21.04. 2004 r., III CK 523/2002, LEX nr 585812).
Stan wyłączający świadomość to - najogólniej rzecz ujmując - brak rozeznania, niemożność rozumienia zachowań
własnych i zachowań innych osób, niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan
taki musi przy tym wynikać z przyczyny wewnętrznej, a więc ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca
oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła.[…] Stan wyłączający świadome
powzięcie decyzji i wyrażenie woli nie może być rozumiany dosłownie, wobec czego nie musi oznaczać całkowitego
zniesienia świadomości i ustania czynności mózgu. Wystarczy istnienie takiego stanu, który oznacza brak rozeznania,
niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i
skutków własnego postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2006 r., IV CSK 7/05, LEX nr 18019).
Niejednokrotnie granica między stanem wyłączającym świadome powzięcie decyzji, a stanem wyłączającym swobodne
jej powzięcie i wyrażenie woli jest bardzo niewyraźna, przyczyny bowiem zakłócenia normalnego funkcjonowania
procesu decyzyjnego i myślowego mogą być takie same lub podobne. ( Stanisław Rudnicki, Roman Trzaskowski,
Komentarz do artykułu 82 Kodeksu cywilnego, stan prawny: 1.03.2014r.)
Powyższy sposób rozumienia wad oświadczeń woli przewidzianych w art.82 kc determinuje uznanie, że B. W. (1) w
związku z faktem, że cierpi od dzieciństwa na upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, w dniu 17.11.2011r.
znajdowała się wstanie wyłączającym świadome oraz swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli. Sąd w
pełni przychyla się w tej kwestii do opinii biegłej sądowej. Jak wskazała biegła, powódka ujawnia zaburzenia w
zakresie logicznego myślenia, podejmowania decyzji, wydawania osądów oraz rozeznania w otaczającej rzeczywistości
normatywno- społecznej. Powódka podpisała umowę o abonament za namową osoby trzeciej, nie wiedziała jednak tak
naprawdę co robi, nie jest ona bowiem w stanie pojmować znaczenia podejmowanych przez siebie decyzji. B. W. (1)
nigdy nie podejmowała samodzielnych decyzji, zawsze pozostawała pod opieka i wpływem innych osób, dlatego jest
podatna na sugestie, i nie rozumie jakie konsekwencje pociągają za sobą niektóre czynności. Powódka funkcjonuje
w oparciu o wyuczone schematy, dlatego też wiedziała, że skoro podpisała umowę to musi w związku tym płacić
rachunki. Przy dokonywaniu tych czynności musiała jednak korzystać z pomocy innych osób, ponieważ nie zna się
na pieniądzach i nie wie jaką przedstawiają wartość. W opinii biegła sądowa wskazała, że powódka nie potrafi od 5
zł odjąć 50gr, stąd też prawdopodobnie wynikła kwota zadłużenia B. W. (1) (jedynie 1,08zł). Powódka nie rozumie
informacji zawartych w pismach czy umowach. Po przeczytaniu wezwania do zapłaty nie jest w stanie podać jaką kwotę
ma zapłacić, dlatego też nie wiedziała, że zgodnie z umową zobowiązała się zwróć po rozwiązaniu umowy dekoder
oraz kartę, bo w przeciwnym razie zostanie nałożona na nią kara w wysokości 300zł. Nawet jeśli otrzymała pisma
wzywające ją do zapłaty czy zwrotu dekodera, powódka nie rozumiała co ma robić i z jakimi konsekwencjami wiąże
się brak dokonania czynności określonych w wezwaniu.
W zgłaszanych zarzutach do opinii biegłej z zakresu psychiatrii strona pozwana podnosiła, że nie jest jasne na jakiej
podstawie biegła ustaliła, że w dniu 17.11.2011 powódka znajdowała się w stanie wyłączającym świadome lub swobodne
powzięcie decyzji. Odnosząc się do tych zarzutów wskazać należy, że powódka od dzieciństwa pozostaje pod opieką
lekarzy psychiatrów i psychologów. Kilkukrotnie na przestrzeni lat powódka była poddawana badaniom i wszystkie
opinie oraz oświadczenia i informacje wskazują, że B. W. (1) od dzieciństwa cierpi na upośledzenie umysłowe w
stopniu umiarkowanym, zatem nie ma żadnych podstaw ani chociażby nawet przesłanek do stwierdzenia, że w dniu
17.11.2011r. nie działa w stanie wyłączającym świadome lub swobodne podejmowanie decyzji i wyrażanie woli.
Bez znaczenia natomiast w przedmiotowym postępowaniu są okoliczności podawane przez pełnomocnika strony
powodowej, że powódka mogła podpisać powyższą umowę za namową córki oraz jej konkubenta, którzy
wykorzystywali niezdolność pojmowania podejmowanych przez B. W. (1) działań i nakłaniali ją do niekorzystnego
rozporządzania jej mieniem przez podpisywanie różnych umów. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego
wynika bowiem jednoznacznie, iż córka B. W. (1) nie namawiała jej do zawarcia powyższej umowy (sama powódka
oraz świadek zeznały, że do zawarcia umowy B. W. (1) nie nakłaniała jej córka). Ponadto w 2011r. córka powódki nie
znała jeszcze Ł. A., świadek zeznał bowiem, że zaczęli się oni spotykać dopiero w 2013r., również z przywołanego wyżej
wyroku karnego ( II K 366/15) wynika, że Ł. A. wraz z B. W. (2) nakłaniali powódkę do zawierania niekorzystnych dla
niej umów kredytowych w okresie od 10.12.2013r. do 22.05.2014r, natomiast umowa o abonament został podpisana
w 2011r.
Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w sentencji na mocy powołanych przepisów.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc - zgodnie z zasadą
odpowiedzialności za wynik procesu - oraz na podstawie art. art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach
sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.). Powódka w przedmiotowym postępowaniu zwolniona była
od kosztów sądowych oraz miała ustanowionego pełnomocnika z urzędu, w związku z czym strona pozwana jako
przegrywająca sprawę zobowiązana została zgodnie z § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28.09.2002 r w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2002.163.1348) zapłacić na rzecz adw. K. W. – Kancelarii Adwokackiej w
B. kwotę 73,80zł (stawka minimalna przy wartości przedmiotu sprawy 414zł, powiększona o wartość podatku Vat).
Ponadto Sąd nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Brzesku kwotę 30 zł
tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz 360zł tytułem wydatków związanych z opinią biegłej, od których to kosztów
powódka była zwolniona.
SSR Marek Jałowiecki - Paruch
S/
- odnotować uzasadnienie,
- odpis wraz z odpisem wyroku z 17.02.2016r. doręczyć pełnomocnikowi strony pozwanej r.pr R. T.,
- kal. 2 tygodnie
B., dnia 4.03.2016r.