Koncepcja zmysłów wewnętrznych

Michał Zembrzuski
Koncepcja zmysłów wewnętrznych
w teorii poznania
św. Tomasza z Akwinu
Główne tezy pracy

W dziełach św. Tomasza z Akwinu znajduje się spójna z jego
teorią poznania i wyjątkowa koncepcja zmysłów wewnętrznych

Koncepcję tę można ująć w perspektywie metafizycznej
identyfikując: podmiot, odpowiednie przedmioty oraz
odpowiednie akty zmysłów wewnętrznych

Koncepcję tę można ująć w perspektywie teoriopoznawczej
podkreślając: udział w powstawaniu species – postaci
poznawczych, usprawnienie zmysłów wewnętrznych oraz jej
uzasadnienie w problematyce prawdy, fałszu i błędu
Michał Zembrzuski
Koncepcja zmysłów wewnętrznych w teorii
poznania św. Tomasza z Akwinu
2
Koncepcja zmysłów wewnętrznych

Wyjątkowość historyczna



Wewnętrzny rozwój






Tradycja platońska (Platon, św. Augustyn)
Tradycja arystotelesowska (Arystoteles, Awicenna, Awerroes,
Albert Wielki)
Scriptum super libros Sententiarum
Summa contra Gentiles
Sententia libri De anima
Summa Theologiae
Quaestio disputata De anima
Możliwość interpretacji


Aspekt historyczny
Aspekt systemowy
Michał Zembrzuski
Koncepcja zmysłów wewnętrznych w teorii
poznania św. Tomasza z Akwinu
3
Perspektywa metafizyczna

Podmiot zmysłów wewnętrznych




Subiectum potentiae – dusza i ciało
Principium potentiae – dusza
Dispositio cerebri – kompleksja cielesna
Odpowiednie przedmioty i akty zmysłów wewnętrznych

sensus communis
imaginatio / phantasia
vis aestimativa / vis cogitativa / ratio particularis
memoria / reminiscentia

intellectus passivus



Michał Zembrzuski
Koncepcja zmysłów wewnętrznych w teorii
poznania św. Tomasza z Akwinu
4
Perspektywa teoriopoznawcza

Udział w powstawaniu species sensibilis i species intelligibilis




Usprawnienie zmysłów wewnętrznych




powstanie species sensibilis w zmyśle wspólnym
problem wyobrażeń - phantasmata
powstanie species intellgibilis
Powiększenie receptywności
Uwrażliwienie działania
Sprawność jest czymś dołączonym do sprawności intelektu
Uzasadnienie w problematyce prawdy i fałszu oraz błędu



Prawdziwość w apprehensio
Fałszywość w iudicio
Błąd w przedmiocie przypadłościowym
Michał Zembrzuski
Koncepcja zmysłów wewnętrznych w teorii
poznania św. Tomasza z Akwinu
5
Dziękuję za uwagę