Kiedy można stosować rachunkowość zabezpieczeń?

Kiedy można stosować rachunkowość zabezpieczeń?
Wpisany przez dr Andre Helin
Instrumentem zabezpieczającym mogą być wszystkie instrumenty pochodne, aktywa i
zobowiązania finansowe oraz składniki niefinansowe, przy czym te ostatnie wyłącznie jako
instrumenty zabezpieczające ryzyko zmiany kursu walut.
W kontekście rachunkowości instrumentów finansowych przez zabezpieczenie rozumie
się wybór jednego lub więcej instrumentów zabezpieczających, których zmiany wartości
godziwej kompensują zmianę wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub związanych z
taką pozycją przepływów pieniężnych. W jakich sytuacjach można stosować
rachunkowość zabezpieczeń?
Rachunkowość zabezpieczeń tworzy rozwiązania na zasadzie wyjątków od powszechnie
przyjętych zasad rachunkowości, dlatego może być ona stosowana tylko w sytuacjach
zdefiniowanych w ustawie i towarzyszącym jej rozporządzeniu o instrumentach finansowych,
względnie w jednostkach sporządzających sprawozdanie finansowe według MSR na podstawie
wytycznych standardu MSR 39 Instrumenty finansowe.
Rachunkowości zabezpieczeń stosuje się, gdy celem jednostki jest:
- zabezpieczenie wartości godziwej, tj. ograniczenie zagrożenia wpływu na wynik
finansowy zmian wartości godziwej wynikających z określonego ryzyka związanego z
wprowadzonymi do ksiąg rachunkowych aktywami i zobowiązaniami finansowymi lub określoną
ich część;
- zabezpieczenie przepływów pieniężnych, tj. ograniczenie zagrożenia wpływu na wynik
finansowy zmian w przepływach pieniężnych wynikających z określonego ryzyka związanego z
wprowadzonymi do ksiąg rachunkowych aktywami i zobowiązaniami, uprawdopodobnionymi
przyszłymi zobowiązaniami lub planowymi transakcjami;
- zabezpieczenie udziałów w aktywach netto jednostek zagranicznych, których działalność
nie stanowi integralnej części działalności jednostki.
Kontrakty dotyczące instrumentów finansowych uznaje się za służące ograniczeniu ryzyka
związanego z aktywami lub pasywami jednostki, jeżeli ze stworzonej przez jednostkę
1/2
Kiedy można stosować rachunkowość zabezpieczeń?
Wpisany przez dr Andre Helin
dokumentacji wynika, że po pierwsze, przed zawarciem kontraktu ustalono jego cel oraz
określono, które aktywa lub pasywa mają zostać za pomocą tego kontraktu zabezpieczone. Po
drugie, zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem tego kontraktu i
zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują się podobnymi cechami, a w
szczególności wartością nominalną, datą zapadalności, wpływem zmian stopy procentowej albo
kursu waluty. Po trzecie, stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych w wyniku
kontraktu przepływów środków pieniężnych jest znaczny.
Stopień pewności uważa się za znaczny, jeżeli planowana transakcja poddawana
zabezpieczeniu jest wysoce prawdopodobna i efektywność zabezpieczenia może być
wiarygodnie zmierzona. Normy rachunkowości wymagają, aby stopień pewności został
zachowany w całym okresie trwania transakcji. Wysoki poziom zabezpieczenia mieści się w
przedziale od 80 proc. do 125 proc. Instrumentem zabezpieczającym mogą być wszystkie
instrumenty pochodne, aktywa i zobowiązania finansowe oraz składniki niefinansowe. Te
ostatnie wyłącznie jako instrumenty zabezpieczające ryzyko zmiany kursu walut.
Pozycję zabezpieczaną mogą stanowić składniki wprowadzonych do ksiąg rachunkowych
jednostki aktywów lub zobowiązań bądź niewprowadzone do ksiąg rachunkowych
uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie lub planowana transakcja. Jeżeli zabezpieczaną
pozycję stanowią aktywa finansowe lub zobowiązania finansowe jednostki lub ich grupa, to
zabezpieczenie może dotyczyć jednego z czynników ryzyka zagrażającego zmianami wartości
godziwej lub przepływów pieniężnych, pod warunkiem, że efektywność zabezpieczenia takiego
czynnika ryzyka może być wiarygodnie zmierzona. Pojedynczy instrument zabezpieczający
można uznać za zabezpieczenie przed więcej niż jednym rodzajem ryzyka, jeżeli każdy z tych
rodzajów ryzyka jest zidentyfikowany i możliwe jest wiarygodne zmierzenie efektywności
zabezpieczenia.
2/2