Święto Marynarki Wojennej

30.VI.2013
Święto Marynarki Wojennej
Tegoroczne Święto Marynarki Wojennej przypada 95. rocznicę jej odtworzenia. Jest zatem szczególną okazją, aby
złożyć hołd wszystkim tym, dzięki którym urzeczywistniło się marzenie o Polsce Morskiej – powiedział podczas
uroczystości przy Płycie Marynarza Polskiego dowódca MW admirał floty Tomasz Mathea.
W niedzielę, 30 czerwca br. Marynarka Wojenna obchodziła swoje święto, które zgodnie z tradycją jest
finałem Dni Morza. W tym roku, Święto MW było także kulminacyjnym punktem, organizowanego w
Gdyni Święta Morza, nawiązującego do przedwojennych tradycji podkreślania związków Polski z
Bałtykiem.
W uroczystościach Święta MW uczestniczyli m.in. sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Dariusz
Młotkiewicz, szef Sztabu Generalnego WP generał broni Mieczysław Gocuł, podsekretarz Stanu w MON
ds. polityki obronnej Robert Kupiecki, parlamentarzyści ziemi pomorskiej, prawosławny Ordynariusz
Wojskowy ks. bp Jerzy Pańkowski, ewangelicki Biskup Wojskowy ks. bp płk Mirosław Wola, dowódca MW
Litwy kontradmirał Kęstutis Macijauskas, dowódca MW Łotwy komandor Rimants Strimaitis, dowódca
królewskiej MW Norwegii wiceadmirał Bernt Grimstvedt, dowódca Sił Powietrznych gen. broni Lech
Majewski, dowódca operacyjny Sił Zbrojnych gen. dyw. Marek Tomaszycki, byli dowódcy MW, komendant
MOSG kontradmirał Piotr Stocki, przedstawiciele miasta Gdynia, Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych,
organizacji i stowarzyszeń kombatanckich i służb mundurowych. Podczas uroczystości obecni byli
konsulowie honorowi akredytowani w Gdańsku, attache oraz delegacja rosyjskiego okrętu.
Z okazji Święta Marynarki Wojennej, w niedzielę, 30 czerwca,o godzinie 08:00 na wszystkich polskich
okrętach podniesiona została wielka gala banderowa. Następnie,o godzinie 09.30 w Kościele Marynarki
Wojennej w Gdyni-Oksywiu (ul. Śmidowicza) odprawiona została msza święta w intencji MW. Marynarze
uczcili pamięć o swoich poprzednikach składając o godzinie 10:45 na Cmentarzu MW (Gdynia-Oksywie,
ul. Muchowskiego) wiązanki kwiatów na płytach twórców Marynarki Wojennej. O godzinie 11:00, ulicą
Świętojańską, od Urzędu Miasta do skweru Kościuszki, przemaszerowały orkiestry uczestniczące w
Festiwalu Orkiestr Wojskowych.
O godzinie 12:00, przy Płycie Marynarza Polskiego na skwerze Kościuszki w Gdyni odbyła się ceremonia
Strona 1
złożenia kwiatów i uroczystej zmiany warty w asyście Kompanii Reprezentacyjnej MW i orkiestr
wojskowych. Podczas tych uroczystości z pokładu ORP „Błyskawica” oddany został salut 19 salw
armatnich. Na zakończenie uroczystości przy Płycie Marynarza Polskiego odbyła się defilada Kompanii
Reprezentacyjnej MW oraz orkiestr wojskowych.
O godzinie 14:15, na Zatoce Gdańskiej, rozpoczęła się najatrakcyjniejsza część obchodów Święta Morza i
Marynarki Wojennej – Parada Morska i Lotnicza, w której uczestniczyło kilkanaście polskich i
zagranicznych (z Litwy, Łotwy i Rosji) okrętów oraz lotnictwo morskie. Nad idącymi w szyku okrętami
przeleciały śmigłowce MW. W paradzie udział wzięły jednostki reprezentujące wszystkie najważniejsze
klasy okrętów będące na wyposażeniu Marynarki Wojennej. Można było zobaczyć fregatę rakietową,
okręt podwodny, okręt transportowo-minowy, okręt rakietowy, niszczyciel min, trałowiec, okręt
ratowniczy, rozpoznawczy, hydrograficzny oraz zbiornikowiec. Po paradzie okrętów i lotnictwa morskiego
nastąpiła parada jachtów i żaglowców.
Podczas parady morskiej okręty szły w szyku torowym, kursem północnym, prędkością 7 węzłów
zachowując odległości 1 kabla od siebie (ok. 200 m). Wejście na kurs 000º nastąpiło na wysokości Kępy
Redłowskiej. Następnie okręty przeszły na północ aż do wejścia do portu w Gdyni gdzie nastąpiło
rozformowanie szyku. Kolejność okrętów w szyku: fregata rakietowa ORP „Gen. T. Kościuszko”, okręt
łotewski „Skrunda”, okręt litewski „Kursis”, okręt rosyjski BT-212, okręt transportowo-minowy ORP
„Toruń”, okręt ratowniczy ORP „Lech”, okręt rozpoznawczy ORP „Nawigator”, okręt rakietowy ORP
„Piorun”, niszczyciel min ORP „Czajka”, trałowiec ORP „Gopło”, zbiornikowiec ORP „Bałtyk”, okręt
ratowniczy ORP „Zbyszko” i okręt podwodny ORP „Orzeł”. Paradę lotniczą, nad idącymi w szyku okrętami
wykonały śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych Mi-14 PŁ oraz śmigłowiec ratowniczy „Anakonda”.
Na zakończenie parady śmigłowiec „Anakonda” „ukłonił” się wszystkim osobom, które obserwowały
paradę z plaży miejskiej w Gdyni i z bulwaru Nadmorskiego.
***
MARYNARKA WOJENNA
Specyfikę Marynarki Wojennej i jej rolę w systemie obronnym państwa bardzo trafnie opisał jeszcze w
1935 roku ambasador RP w Londynie, Edward Raczyński, który podczas położenia stępki pod budowę
ORP „Błyskawica” powiedział następujące słowa:
"Polska jest jak wielkie drzewo, którego korona tkwi w Karpatach, ośrodkiem pnia jest Wisła, a korzenie
tkwią mocno w Bałtyku. Gdyby odciąć dostęp do morza – drzewo uschłoby, pozbawione korzeni. Dlatego
morze to jest źródłem egzystencji Polski, a jej flota bynajmniej nie jest narzędziem wojny, ale z jednej
strony strażniczką wolności morskiej, z drugiej – współpracowniczką innych marynarek na niwie
utrzymania pokoju, jak zorganizowana i oparta na prawie siła."
Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota kaperska, podczas
Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do
Królewca, zwyciężając flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym (1463). Około 100 lat później, w 1568
roku Sejm powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów
władzy państwa na morzu. Następnie, z początkiem XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie
królewskiej floty wojennej. Okręty były budowane w Gdańsku i Pucku. Decyzja ta była pierwszym
Strona 2
programem budowy okrętów wojennych. W 1625 roku król powołał do życia Komisję Okrętów
Królewskich. Dwa lata później, 28 listopada 1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad
blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką. Niestety kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej. Brak
decyzji Sejmu o dalszym finansowaniu floty wymusił sprzedaż okrętów, a niedługo potem doszło do
rozbiorów Polski. Próby odrodzenia floty podejmowano podczas powstań narodowych. Niestety, upadek
powstań zamknął okres nadziei na utworzenie sił morskich, chociażby na obczyźnie. Marynarka Wojenna, jako rodzaj Sił Zbrojnych, została odtworzona 95 lat temu, 28 listopada 1918 roku
przez marszałka Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Rozwój floty
przerwał na krótko wybuch II wojny światowej. Polska MW przeniosła i odbudowała swoje struktury w
Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny
hitlerowskim Niemcom. Na morskim teatrze II wojny światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion
dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje
bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań bojowych zginęło 450
marynarzy.
Po wojnie Marynarka Wojenna odtworzyła system szkolenia personelu, do kraju powróciły niektóre
przedwojenne okręty, wznowiono odbudowę floty oraz sformowano jednostki logistyczne. MW, chociaż
w znacznym stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu
aliantów, rozbudowywała swój potencjał w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy. Do służby weszły
m.in. kolejne niszczyciele, okręty podwodne, duże ścigacze okrętów podwodnych i kutry torpedowe.
Równolegle krajowy przemysł w oparciu o licencje rozpoczął produkcję trałowców bazowych i kutrów
trałowych, a w oparciu o własną myśl techniczną wprowadzono do służby jednostki patrolowe oraz
desantowe. Rozwój Marynarki Wojennej ukierunkowano następnie na kutry rakietowe i torpedowe. Po
1980 r. zakupiono okręty rakietowe typu „Górnik”, okręt podwodny ORP „Orzeł” (III) oraz niszczyciel
rakietowy ORP „Warszawa” (II). Krajowe stocznie zbudowały korwetę „Kaszub”, nowe trałowce o kadłubie
z laminatu, okręty transportowo – minowe, okręty rakietowe i szereg jednostek specjalistycznego
przeznaczenia. Po przemianach przełomu lat 80-tych i 90-tych i zmianie polityki obronnej kraju MW
zintensyfikowała współdziałanie z flotami państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Marynarka Wojenna
była pierwszym rodzajem Sił Zbrojnych RP, który uczestniczył w ćwiczeniach z państwami NATO. Polskie
okręty wzięły także udział w 1991 roku w operacji Desert Storm na Zatoce Perskiej. W ramach procesu
osiągania interoperacyjności zmodernizowano i dostosowano jednostki MW do standardów NATO,
wprowadzono do służby nowy okręt wsparcia logistycznego i dowodzenia, fregaty rakietowe oraz okręty
podwodne, a także nowe maszyny lotnictwa morskiego. Od czasu wejścia Polski do NATO polskie siły
morskie uczestniczyły w kilkuset manewrach międzynarodowych, a także kilkakrotnie w misji
antyterrorystycznej na M. Śródziemnym pod kryptonimem „Active Endeavour”. Polskie okręty operują
także w Siłach Odpowiedzi NATO. W ostatnich latach polska MW dwukrotnie stała na czele sił obrony
przeciwminowej NATO, a oficerowie MW wielokrotnie obejmowali ważne stanowiska w strukturach
Sojuszu. Dzisiaj, współpraca międzynarodowa jest stałym elementem kalendarza przedsięwzięć
Marynarki Wojennej.
Obecnie flota polska dysponuje ok. 40 okrętami bojowymi, 40 pomocniczymi jednostkami pływającymi
oraz ok. 40 samolotami i śmigłowcami różnego przeznaczenia. Współczesna Marynarka Wojenna liczy ok.
8 tysięcy marynarzy. Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, pięć okrętów
podwodnych, pięć okrętów rakietowych, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min,
kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i zabezpieczenia. Operują one z baz morskich w Gdyni i
Świnoujściu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim operującym z lotnisk w Gdyni Babich
Strona 3
Dołach, Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem pokładowym startującym z pokładów fregat
rakietowych. Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to przede wszystkim samoloty
patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo
transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża rozlokowane są specjalistyczne jednostki brzegowe. Głównym
ośrodkiem szkoleniowym jest Centrum Szkolenia MW w Ustce.
Rolę Marynarki Wojennej często postrzega się przez pryzmat obrony morskiej granicy państwa i
utrzymania panowania na polskich obszarach morskich. Jednak to tylko część zadań, które MW
wykonywałaby podczas kryzysu czy klasycznego konfliktu. Zadania Marynarki Wojennej zarówno dzisiaj,
jak i w przyszłości wiążą się bowiem głównie z zapewnieniem bezpieczeństwa polskich interesów
gospodarczych oraz z naszym wkładem w bezpieczeństwo ekonomiczne Europy w ramach NATO, UE i
innych porozumień międzynarodowych. Chodzi tutaj o konieczność działań zarówno narodowych, jak i
sojuszniczych, przede wszystkim w zakresie osłony morskich szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza tych,
którymi transportowane są surowce strategiczne i towary, monitoringu bezpieczeństwa żeglugi, operacji
pokojowych, zwalczania terroryzmu oraz wczesnego wykrywania symptomów zagrożeń od strony morza.
Inaczej mówiąc bezpieczeństwo na Bałtyku pozwala choćby na to, aby w polskich portach
przeładowywano rocznie około 60 milionów ton ładunków. Poprzez ciągłe szkolenie Marynarka Wojenna
utrzymuje gotowość do reagowania wobec zagrożeń mogących wystąpić na wodach terytorialnych,
wyłącznej strefy ekonomicznej, czy wszędzie tam, gdzie poruszają się jednostki transportu morskiego.
MW jest także kluczową częścią krajowego systemu ratowania życia na morzu SAR. Bez Marynarki
Wojennej nie byłoby polskich map morskich, czy innych pomocy nawigacyjnych, które opracowuje Biuro
Hydrograficzne MW. Siły Marynarki Wojennej pomagają także w ciągłym monitoringu ekologicznym wód
Bałtyku oraz wspierają akcje usuwania skutków klęsk żywiołowych. Specjalistyczne okręty,
nurkowie-minerzy oraz saperzy unieszkodliwiają niebezpieczne obiekty zalegające od II wojny światowej
na dnie Bałtyku oraz w strefie brzegowej. MW prowadzi także akcje saperskie na akwenach
śródlądowych, niejednokrotnie z dala od wybrzeża.
kmdr por. Bartosz Zajda
rzecznik prasowy Dowódcy Marynarki Wojennej
+48 601 412 722
[email protected]
Strona 4