Globalna wioska? „Za” i „przeciw”

Katarzyna Łuczyńska [email protected]
Geografia,
Zespół Szkół nr 1 w Sulejówku;
ul. Idzikowskiego 2A;
05-070 Sulejówek
Temat: Globalna wioska? „Za” i „przeciw” globalizacji.
Przedmiot: Geografia, a także nawiązanie do treści ścieżek „Edukacja regionalna –
dziedzictwo kulturowe w regionie”, „Edukacja ekologiczna”, „Edukacja czytelnicza
i medialna”.
Klasa: III gimnazjum
Czas trwania: 45 minut
Miejsce: klasa
Cele główne:
• Poznanie przemian gospodarczych i społecznych zachodzących we współczesnym
świecie;
• Kształtowanie świadomości, że wszyscy bierzemy udział w przemianach
zachodzących we współczesnym świecie.
Cele szczegółowe:
• Kształtowanie umiejętności interpretowania i oceniania roli współpracy oraz integracji
międzynarodowej na płaszczyźnie gospodarczej;
• Poznanie i zrozumienie miejsca i roli Polski w przemianach gospodarczych
i społecznych zachodzących we współczesnym świecie;
• Kształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji – prasy, radia,
telewizji, Internetu; segregowania wiadomości i ich krytycznego odbioru.
Po zakończeniu lekcji uczeń powinien:
• Wyjaśnić, na czym polega zjawisko globalizacji;
• Wskazać przykłady przejawów globalizacji w różnych dziedzinach życia;
• Przedstawić argumenty przemawiające za i przeciw procesowi globalizacji;
• Przedstawić i uzasadnić własne stanowisko wobec globalizacji;
• Zaproponować działania zmierzające do ochrony polskiej odrębności kulturowej.
Kluczowe pojęcia:
• Gospodarka światowa;
• Globalizacja.
Metody i formy pracy:
• Praca w grupach z materiałami zebranymi przez uczniów, dotyczącymi globalizacji;
• Debata „za” i „przeciw”;
• Dyskusja.
Środki dydaktyczne:
•
•
•
•
Wycinki prasowe, informacje z Internetu na temat globalizacji;
Atlasy geograficzne;
Rozsypanka wyrazowa, polecenia dla uczniów;
Kartki, mazaki.
Wprowadzenie:
Proponowany temat lekcji jest podsumowaniem wiadomości uczniów klasy III gimnazjum
o współczesnym świecie i przemianach w nim zachodzących. Uwzględnia również treści
ścieżek edukacyjnych związanych z geografią. Przedstawiony scenariusz lekcji, po
niewielkich modyfikacjach, może znaleźć zastosowanie na godzinach wychowawczych,
lekcjach wiedzy o społeczeństwie, historii, języka polskiego, sztuki. Wszechobecne zjawisko
globalizacji może być omawiane również w kontekście przedmiotów zajmujących się
kulturową i społeczną sferą życia człowieka. Uważam, iż globalizacja jest coraz bardziej
powszechna w naszym codziennym życiu, toteż należy o niej mówić i przedstawiać uczniom
jej pozytywne i negatywne aspekty.
Planowanie zajęć:
Uczniowie z dwutygodniowym wyprzedzeniem otrzymali polecenie, aby zgromadzić
informacje dotyczące terminu „globalizacja” na podstawie wiadomości z prasy (dzienniki,
tygodniki, miesięczniki), telewizji, radia oraz Internetu.
Przebieg zajęć:
1.
Podzielenie uczniów na pięć grup (grup może być mniej lub więcej, zależnie od ilości
przygotowanych poleceń).
2.
Rozdanie grupom uczniów atlasów, kartek, mazaków oraz rozsypanki – pociętego
wyjaśnienia hasła „globalizacja”.
GLOBALIZACJA
3.
TO
PROCES
UMACNIANIU
ZWIĄZKÓW
SPOŁECZNYCH
PONAD
POLEGAJĄCY
GOSPODARCZYCH,
GRANICAMI
Uczniowie układają rozsypankę w grupach.
2
NA
TWORZENIU I
KULTUROWYCH ORAZ
PAŃSTWOWYMI.
4.
Nauczyciel prezentuje na tablicy prawidłowo ułożone wyjaśnienie. Uczniowie zapisują
definicję w zeszytach.
5.
Rozdanie każdej grupie jednego zagadnienia do przygotowania wypowiedzi na podany
temat (czas pracy grupy: 10 minut).
Zagadnienia:
•
Przejawy globalizacji w różnych dziedzinach życia nastolatków;
•
Czynniki przyspieszające globalizację;
•
Przejawy globalizacji w gospodarce światowej;
•
Rola globalizacji w rozwiązywaniu problemów ekologicznych;
•
Globalizacja a miejsce gospodarki Polski na światowym rynku.
6.
Wypowiedzi przedstawicieli grup (czas prezentacji: 2-3 minuty).
7.
Debata: „za” i „przeciw” postępującej globalizacji.
Uczniowie zapisują argumenty na kartkach i przyklejają je w odpowiedniej kolumnie
tabeli umieszczonej na tablicy.
Argumenty za postępującą
globalizacją
Argumenty przeciw postępującej
globalizacji
8.
Sformułowanie wniosku podsumowującego dyskusję.
9.
Co powinniśmy zrobić, aby w dobie globalizacji ocalić polską odrębność kulturową?
(Propozycje uczniów)
10.
Praca domowa: Jakie przejawy globalizacji można zaobserwować w moim miejscu
zamieszkania? Jak oceniam te przejawy? Czy są one według mnie pozytywne, czy
negatywne?
3
Wnioski:
Przedstawiona propozycja lekcji jest, według mnie, interesująca dla wszystkich uczniów,
ponieważ porusza tematy dotyczące ich codziennego życia. Polecenia przygotowane dla grup
zostały zróżnicowane ze względu na stopień trudności, aby umożliwić aktywną pracę
zarówno uczniom zdolnym i pracującym najszybciej, jak i uczniom mniej zdolnym,
pracującym wolniej.
Niebezpieczeństwem w realizacji tematu może okazać się bardzo dobre przygotowanie przez
uczniów materiałów dotyczących zagadnienia. Przy dużym zainteresowaniu tematem i chęci
zaprezentowania zebranych wiadomości jedna godzina lekcyjna może okazać się zbyt krótka
na realizację założonych treści. Należałoby wówczas zaplanować jego realizację na dwie
godziny lekcyjne lub interesujące uczniów aspekty kulturowe i społeczne omówić szerzej
w czasie zajęć z wychowawcą.
BIBLIOGRAFIA
1. A. Bonasewicz; Procesy globalizacyjne a geografia regionalna; Geografia w Szkole
3/2001.
2. Ks. J. B. Hehir; Globalizacja i polityka światowa w Sprawić, by globalizacja
pomagała ubogim w świecie; My a Trzeci Świat nr 8 (62), wrzesień 2002;
http://www.maitri.gdansk.opoka.org.pl/ .
3. M. Jędrusik, D. Jędrusik, J. Tomalkiewicz; Barwy świata; Oficyna Edukacyjna
Krzysztof Pazdro Spółka z o.o.; Warszawa 2000.
4. M. Jędrusik, D. Jędrusik, J. Tomalkiewicz; Polska i świat; Oficyna Edukacyjna
Krzysztof Pazdro Spółka z o.o.; Warszawa 2001.
5. Z. Kałużyński; Listy z gorszego świata; Polityka 23/2000.
6. J. Kądziołka; Od „ery Azji-Pacyfiku” do „ery globalizmu”; Geografia w Szkole
1/2001.
7. A. Kukliński; Polska w obliczu wyzwań globalnych;
http://www.president.pl/konferencja/kuklinski.php3 .
8. R. Popiel; Globalna integracja; Magazyn globalizacji i integracji europejskiej 6/2002.
(E-zin Globalizator, elektroniczne pismo o globalizacji i integracji europejskiej –
http://www.globalizator.integracjaeuropejska.info/).
9. H. Powęska, M. Rościszewski, F. Szlajfer; Świat-Europa-Polska; Wydawnictwo
Nowa Era; Warszawa 2001.
4