Bezpieczny komputer i Internet – kilka porad i wskazówek.

Bezpieczny komputer i Internet – kilka porad i wskazówek.
K
omputer oraz Internet są wspaniałymi narzędziami ułatwiającymi codzienne życie. Oprócz
ogromnych możliwości dostępu do różnego rodzaju informacji, szybkiego i wygodnego
komunikowania się z przyjaciółmi, czy umiejętności dokonywania wirtualnych zakupów, niosą także
wiele zagrożeń, których jesteśmy mniej lub bardziej świadomi. Łatwość dostępu do sieci powoduje, że
wiele osób wykorzystuje ją do nieetycznych celów lub publikuje strony www zawierające przemoc,
pornografię czy treści rasistowskie. Oprócz krótkiego zarysowania zagrożeń, wynikających z dostępu
do komputera czy internetu postaram się Państwu przedstawić sposoby ochrony przed tymi
zagrożeniami, aby korzystanie z dobrodziejstw techniki było przydatne i bezpieczne.
z najważniejszych zagrożeń związanym z posiadania komputera jest uzależnienie od niego
Jednym
i od Internetu. Problem ten dotyczy nie tylko dzieci i młodzieży, ale również dorosłych –
wielokrotnie słyszy się od uczniów o sytuacji, gdzie rodzice do późnych godzin nocnych spędzają czas
grając na komputerze! Multimedia i rozrywka, gry sieciowe i online, czy nawet blogi, czyli internetowe
pamiętniki, a nawet chęć nieustannego prezentowania siebie na naszej klasie powoduje, że planowane
kilkanaście minut zamienia się w kilka godzin spędzonych przed komputerem. Cierpią na tym nasze
oczy, kręgosłup, stawy, ale i psychika. Zaniedbujemy więzi rodzinne i relacje międzyludzkie. Dochodzi
do sytuacji, gdy brak kontaktu z komputerem powoduje rozdrażnienie, nerwowość, a nawet agresję.
Zamiast zająć się pracą, czy odrabianiem lekcji, dana osoba myśli tylko o tym, by jak najszybciej zasiąść
przed komputerem. W takiej sytuacji rozmowy, groźby czy nawet kary już mogą nie pomóc. Najlepiej
wtedy skonsultować się ze specjalistą, naszym szkolnym pedagogiem i psychologiem (chociażby drogą
mailową: [email protected]), czy telefonem zaufania.
C
o jednak zrobić, aby się ustrzec sytuacji związanej z uzależnieniem? Trzeba nauczyć dziecko
rozsądnego wykorzystania czasu, pomóc mu znaleźć nowe zainteresowania, a przede wszystkim
dać mu przykład. Uzależnienie nie grozi tym rodzinom, w których rodzice nie siedzą godzinami przed
telewizorem czy komputerem, ale poświęcają sobie wzajemnie dużo czasu, rozmawiają o bieżących
wydarzeniach i problemach, pomagają dzieciom przy odrabianiu lekcji. W takich domach nie trzeba
nawet ustalać konkretnych godzin korzystania z mediów elektronicznych. Warto jednak wprowadzić
określone zasady korzystania z komputera czy telewizora, np. do 2 godzin dziennie. BEZWZGLĘDNIE
powinniśmy też pilnować godziny udania się na spoczynek.
U
zależnienie od Internetu, chatów i chęci nawiązywania nowych znajomości, może również
powodować zatracenie poczucia rzeczywistości. Dziecko powinno uświadomić sobie, że
istnieje świat rzeczywisty, że istnieje potrzeba spotkania się i rozmowy z rówieśnikami, nawiązywania
zwykłych kontaktów ludzkich, a komputer i Internet to tylko narzędzie do pracy, rozrywki czy jedna
z dróg porozumiewania się. Poświęćmy zatem dziecku trochę czasu, nie zabraniajmy kontaktów
z rówieśnikami, porozmawiajmy z nim, zainteresujmy się jego pasjami, nawet związanymi
z komputerem, aby Internet czy blog NIE STAŁ SIĘ JEDYNYM oknem na świat.
K
olejnym z elementów związanym z komputerem i Internetem są gry komputerowe,
w szczególności gry strategiczne, tzw. strzelanki i zręcznościowe. Czy niosą ze sobą jedynie zło
i pewne wypaczenie rzeczywistości? Podobnie i tutaj należy zachować złoty środek. Należy zwrócić
uwagę, czy proponowana gra nie obfituje w przemoc. Na każdym pudełku z grą komputerową figuruje
znak graficzny o treściach zawartych w grze oraz o wieku dziecka, od którego może ono mieć
bezpieczny kontakt z daną grą. Ale nie powinniśmy też kategorycznie zabraniać tego typu rozrywek –
wiele gier strategicznych uczy umiejętności planowania, rachunków, czy przewidywania różnych
scenariuszy zdarzeń. Gry zręcznościowe wpływają również na ćwiczenie koordynacji wzrokoworuchowej. Zatem i tu wykorzystajmy komputer jako jedno z narzędzi edukacji i rozwoju, pamiętając
jednak o zdrowym umiarze – nauczmy dziecko, aby tej rozrywce poświęciło KRÓTKI OKREŚLONY
czas, po wykonaniu swoich obowiązków, zadań domowych itp.
I
nternet jest również składnicą wszelkiego rodzaju informacji i treści. Nie możemy definitywnie
stwierdzić, że Internet jest zły, ani też, że dobry, bo każdą rzecz można wykorzystać w sposób
właściwy lub niewłaściwy. Można tu pisać o dostępie do różnych materiałów przydatnych do edukacji,
poszerzaniu swojej wiedzy na dany temat, doskonaleniu swego warsztatu pracy. Można tak wymieniać
wiele zalet. Ale – dmuchając na zimne – ustrzeżmy dziecko przed nadmierną ciekawością,
niewłaściwymi treściami, jak chociażby pornografia, erotyka, narkotyki czy sekty. W jaki sposób to
zrobić?
Przede wszystkim, przy najczęściej instalowanym w domu systemie Windows XP, utwórzmy dla
dziecka osobne konto z ograniczeniami: Start  Panel Sterowania  Konta użytkowników. Hasło
konta dziecko skonsultujmy z nim. Aby wprowadzone zabezpieczenia miały sens, dla siebie utwórzmy
zabezpieczone hasłem konto administratora. W systemie Windows Vista wraz z kontem mamy
możliwość ustawienia kontroli rodzicielskiej takie jak: filtr sieci Web, limity czasu, dostęp do
określonych gier i programów. Zainteresowanych odsyłam do adresu www umieszczonego pod
artykułem.
System WidowsXP takich możliwości nie oferuje. Musimy samodzielnie zaopatrzyć się w programy
filtrujące. Na portalu www.dobreprogramy.pl w dziale Programy  Bezpieczeństwo  Kontrola
rodzicielska mogą Państwo pobrać programy filtrujące treści oraz blokujące strony i chaty zawierające
w/w treści. Darmową alternatywą komercyjnego Opiekuna Dziecka są programy Beniamin, czy Naomi.
W każdym z tych programów możemy określić samodzielnie kryteria blokowania, a niektóre z nich,
jak Opiekun czy EuroFirma mają możliwość blokady zadanych programów, w tym komunikatorów,
a nawet ściąganie plików z Internetu.
D
la bezpieczeństwa komputera i zgromadzonych na nim danych, dobrze jest zabezpieczyć się
przed wirusami, programami szpiegującymi czy trojanami. W pierwszej kolejności należy
zainstalować program typu firewall, który chroni komputer przed dostępem z zewnątrz i programami
szpiegującymi. W przypadku systemu Windows XP wskazane jest zainstalowanie pakietu
zabezpieczającego Service Pack 2 lub 3 najlepiej w postaci ściągnięcia tychże pakietów z w/w portalu:
Programy  Dodatki  Poprawki i aktualizacje zabezpieczeń. Po zainstalowaniu włączamy Zaporę
systemu poprzez Start  Panel Sterowania  Centrum Zabezpieczeń. W przypadku braku Service
Pack'a możemy pobrać z w/w strony i z działu Programy  Bezpieczeństwo  Zapory sieciowe
zainstalować darmowe zapory sieciowe w postaci polskojęzycznych programów PC Tools Firewall lub
Sunbelt Personal Firewall. Polecam też włączyć filtr antyspamowy, który jest wbudowany do każdej
skrzynki pocztowej, np. na Interii czy Onecie lub zaopatrzyć się w program pocztowy filtrujący
niechciane wiadomości jak np. darmowy Mozilla Thunderbird.
T
yle o sprawach technicznych. Pozostaje grupa problemów związanych z ryzykownym
zachowaniem w Internecie i w relacjach z innymi użytkownikami jak kontakty z pedofilami,
sektami czyhającymi na młodego człowieka. Nie powinniśmy jednak obsesyjnie skupiać się na
nieustannej kontroli dziecka, chociażby poprzez naruszanie jego prywatności (czytanie archiwum
komunikatów pocztowych), ale POROZMAWIAJMY z nim i OMÓWMY kwestie BEZPIECZNYCH ZASAD
korzystania z komputera i Internetu, ograniczonego zaufania wobec osób poznanych w elektroniczny
sposób. Zwróćmy również uwagę na problem piractwa i łamania prawa autorskiego poprzez
rozpowszechnianie komercyjnych programów i gier czy utworów muzycznych i filmów.
Wszelkie szczegółowe informacje, w tym publikacje wydawnictwa Librus, mogą
Państwo znaleźć na naszej szkolnej stronie internetowej:
www.gimnazjum1.republika.pl w dziale „Niezbędnik Rodzica”
Dziękuję za uwagę
Krzysztof Kołodziej