D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

Sygn. akt: III U 391/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 października 2015r.
Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Monika Obrębska
Protokolant:
sekretarz sądowy Przemysław Dudziński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2015r. w O.
sprawy z odwołania W. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania W. G.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.
z dnia 7.04.2015r. znak (...)
z dnia 12.05.2015r. znak (...)
orzeka:
1. oddala odwołanie od decyzji z dnia 7.04.2015r.;
2. zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 12.05.2015r. w ten sposób, że przyznaje W. G. prawo do emerytury począwszy
od dnia 4.05.2015r.;
3. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania
decyzji.
Sygn . akt III U 391/15
UZASADNIENIE
W dniu 26.03.2015r. W. G. złożył w II Oddziale ZUS w W., wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury.
Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 7.04.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił
W. G. prawa do tego świadczenia uznając, iż nie udowodnił on wymaganego 25 – letniego stażu pracy, w tym 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz jest członkiem OFE i nie złożył wniosku o przekazanie środków
zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.
W. G. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że nie zgadza się
z decyzją ZUS, gdyż legitymuje się 25 letnim ogólnym stażem pracy, w tym 15 letnim stażem pracy w szczególnych
warunkach. Do odwołania W. G. załączył dodatkowe dokumenty na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym
rodziców oraz wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.
W oparciu o załączone dokumenty organ rentowy ponownie ustalił staż pracy odwołującego, uznając staż pracy w
gospodarstwie rolnym rodziców od 25.04.1971r. do 12.05.1975r. jako okres uzupełniający. Zdaniem ZUS odwołujący
w dalszym ciągu nie wykazał 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Stąd ZUS kolejną decyzją z
dnia 12.05.2015r. ponownie odmówił W. G. prawa do wnioskowanego świadczenia.
Również tę decyzję odwołujący zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że W. G. nie spełnia warunków do
przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat, złożenia
wniosku o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochodu budżetu państwa i legitymowania się 25-letnim
ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:
W. G. urodził się (...) Na dzień 01.01.1999r. zgromadził okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat. Był
członkiem OFE, ale w dniu 4.05.2015r. złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody
budżetu państwa.
Z dniem 01.07.1975r. W. G. został przyjęty do I. N. w N. na wstępny staż pracy na stanowisko ślusarz – mechanik. Z
dniem 01.03.1978r. w związku z pomyślnie zdanym egzaminem kwalifikacyjnym powierzono mu obowiązki spawacza.
W trakcie zatrudnienia w I. N. odwołujący odbył służbę wojskową w okresie od 27.04.78r. do 14.04.1980r., po
odbyciu której powrócił do macierzystego zakładu pracy i został przyjęty na stanowisko spawacza. Na czas określony
od 16.11.1980r. do 31.01.1981r. W. G. powierzono obowiązki zwijacza sprężyn, po którym z dniem 01.02.1981r.
powrócił na stanowisko spawacza. Z dniem 23.09.1981r. odwołującego skierowano do pracy w NRD na stanowisko
ślusarz – spawacz. Z dniem 8.01.1982r. W. G. powrócił do I. N.. Do pracy w NRD został skierowany ponownie
z dniem 20.01.1982r. na stanowisko ślusarza. Z aneksu do umowy wynika, że w NRD pracował jako blacharz
warsztatowy. Z dniem 09.08.1982r. ponownie podjął zatrudnienie w macierzystym zakładzie pracy, po czym z dniem
07.06.1987r. podjął pracę w RFN na stanowisku spawacza aluminium. Po powrocie z RFN powrócił do pracy w I.
N. na dotychczasowe stanowisko spawacza, gdzie pracował do 17.05.1992r. Z dniem 18.05.1992r. został ponownie
skierowany do pracy za granicą w RFN, gdzie do dnia 2.11.1992r. pracował jako monter. Z dniem 03.11.1992r. powrócił
do I. N. na dotychczasowe stanowisko spawacza. W okresie od 01.01.1993r. do 30.04.1993r. był po raz kolejny
oddelegowany do pracy w RFN na stanowisko montera, po czym powrócił na macierzystej firmy, gdzie od 01.05.1993r.
do końca 1998r. zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracami przy spawaniu. Staż pracy W. G. w
szczególnych warunkach na stanowisku spawacza do dnia 31.12.1998r. wynosi łącznie 19 lat, 4 miesiące i 7 dni.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumenty z akt rentowych i dokumentację z akt osobowych za
sporne okresy zatrudnienia, zeznania odwołującego oraz świadków T. Ś. i B. G..
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:
Odwołanie W. G. od decyzji z dnia 07.04.2015r. było niezasadne i nie zostało uwzględnione. Zasadne natomiast
okazało się odwołanie od decyzji z dnia 12.05.2015r.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest
art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. Z § 4 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), gdyż urodził się on 25.04.1955r. Zgodnie z tymi przepisami
prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:
- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,
- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na
rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,
- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w
szczególnych warunkach.
Zgodnie z treścią § 2 ust. l powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy
uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy
obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji,
w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik
do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest
wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi
dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN
3/95, OSNP 1996/16/239).
Na okoliczność wykonywania pracy szczególnych warunkach odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania
pracy w szczególnych warunkach, a jedynie ogólne świadectwo pracy z dnia 29.03.2002r., z którego wynika, że
był on zatrudniony w I. N. w N. w okresie od 01.07.1975r. do 31.03.2002r. na stanowiskach ślusarza i spawacza.
W zaświadczeniach o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z 18.10.2001r. wskazano natomiast, że odwołujący był
zatrudniony jako spawacz – pełny etat (vide akta dot. kapitału początkowego)
Wobec nieuznania przez organ rentowy wskazanego wyżej okresu jako okresu wykonywania przez odwołującego pracy
w szczególnych warunkach (spełnienie przez odwołującego pozostałych przesłanek warunkujących nabycie uprawnień
do wcześniejszej emerytury nie było ostatecznie przez ZUS kwestionowane), zasadniczą kwestią wymagająca
przesądzenia w przedmiotowej sprawie było rozstrzygnięcie, czy charakter zatrudnienia odwołującego w I. N. w N.
pozwala na uznanie, że była to praca wykonywana w szczególnych warunkach.
Na powyższe okoliczności Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz odwołującego w charakterze strony,
przeprowadził też dowód z dokumentów z akt osobowych oraz dokumentów z akt emerytalnych.
Świadek B. G. podał, że pracował razem z odwołującym w I. N. w N.. Przyjął się do pracy w 1973r., a odwołujący
w 1975r. Podał, że obaj pracowali jako spawacze. Spawali grzejniki, konstrukcje. Świadek stanowczo podkreślił, że
odwołujący nie pracował w I. N. jako ślusarz, a wyłącznie jako spawacz. Przyznał, że nie był z odwołującym na
robotach eksportowych, stąd wie jak był wówczas charakter zatrudnienia odwołującego. Dodał, że on uzyskał prawo
do wcześniejszej emerytury z uwzględnieniem pracy w szczególnych warunkach w I. w N. jako spawacz.
Podobnej treści zeznania złożył T. Ś., który podał, że również pracował z odwołującym w I. w N.. Początkowo był
blacharzem, ale po ukończeniu kursu spawacza zaczął pracować wyłącznie jako spawacz. Świadek podał, że odwołujący
przyjął się do firmy kilka lat po nim i zajmował się spawaniem, spawał grzejniki, konstrukcje, kanały wentylacyjne.
Świadek nie kojarzył, żeby odwołujący wykonywał prace ślusarskie. Przyznał jedynie, że przez pewien czas odwołujący
pracował jako zwijacz sprężyn. Przyznał, że zagranicą z odwołującym nie pracował.
Zeznania świadków korespondują zasadniczo z zeznaniami odwołującego W. G., który zeznał, że od początku
zatrudnienia w I. w N., jeszcze przed formalnym uzyskaniem uprawnień spawalniczych, zajmował się spawaniem. W
międzyczasie odbył służbę wojskową. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej powrócił do I. na stanowisko spawacza.
Przyznał, że przez krótki czas na przełomie 1980 – 1981 był oddelegowany do pracy przy zwijaniu sprężyn. Potem
powrócił na stanowisko spawacza. Odnośnie okresów kiedy kilkakrotnie był oddelegowywany do pracy za granicą
wyjaśnił, że jedynie w byłej RFN, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się spawaniem aluminium. W
pozostałych okresach pracował jako monter, obsługiwał pracy mechaniczne, pracował przy spawaniu, ale również
okładał budynki, fasady watą. Stanowczo podkreślił, że poza okresami, kiedy był oddelegowywany do pracy za granicą,
w macierzystym zakładzie tj. w I. w N. pracował wyłącznie jako spawacz stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość
i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadek to osoby obce dla odwołującego. Nie mają żadnego interesu w
składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadkowie pracowali
razem z odwołującym w I. w N., zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie.
Zeznania świadków i odwołującego korespondują też zasadniczo z dokumentami z akt osobowych.
Z angażu z dnia 01.07.1975r. wynika, że odwołujący z tym dniem został przyjęty na wstępny staż pracy na stanowisko
ślusarz – mechanik. Dopiero z dniem 01.03.1978r. w związku z pomyślnie zdanym egzaminem kwalifikacyjnym
powierzono mu obowiązki spawacza. Z akt osobowych wynika, że w trakcie zatrudnienia w I. N. odwołujący
odbył służbę wojskową, po odbyciu której powrócił na stanowisko spawacza. Na czas określony od 16.11.1980r.
do 31.01.1981r. odwołującemu powierzono obowiązki zwijacza sprężyn. Z akt wynika, że z dniem 23.09.1981r.
odwołującego skierowano do pracy w NRD na stanowisko ślusarz – spawacz. Z dniem 8.01.1982r. W. G. powrócił
do I. N.. Do pracy w NRD został skierowany ponownie z dniem 20.01.1982r. Na stanowisko ślusarza. Z aneksu do
umowy wynika, że w NRD pracował jako blacharz warsztatowy. Z dniem 09.08.1982r. ponownie podjął zatrudnienie
w macierzystym zakładzie pracy. Z dniem 07.06.1987r. podjął pracę w RFN na stanowisku spawacza aluminium. Po
powrocie z RFN powrócił do pracy w I. N. na dotychczasowe stanowisko spawacza, gdzie pracował do 17.05.1992r.
Z dniem 18.05.1992r. został ponownie skierowany do pracy w RFN, gdzie do dnia 2.11.1992r. pracował jako monter.
Z dniem 03.11.1992r. powrócił do I. N. na dotychczasowe stanowisko spawacza. W okresie od 01.01.1993r. do
30.04.1993r. był po raz kolejny oddelegowany do pracy w RFN na stanowisko montera, po czym powrócił na
macierzystej firmy, gdzie do końca 1998r. zajmował się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracami przy spawaniu.
Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że
jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach należy zaliczyć W. G. okres od dnia 01.03.1978r. (powierzenia
obowiązków spawacza) do 15.11.1980r. tj. do dnia poprzedzającego oddelegowanie do pełnienia obowiązków zwijacza
sprężyn (tj. łącznie 2 lata, 8 miesięcy i 15 dni), okres od 01.02.1981r. tj. od powrotu na stanowisko spawacza do
22.09.1981r. tj. do dnia poprzedzającego wyjazd do pracy za granicę w byłej NRD (tj. 7 miesięcy i 22 dni), od dnia
08.01.1982r. tj. od dnia powrotu z NRD do 19.01.1982r. tj. do dnia poprzedzającego kolejny wyjazd do NRD (tj. 12
dni), od 09.08.1982r. tj. od powrotu do pracy w kraju do 06.06.1987r. tj. dnia poprzedzającego kolejny wyjazd do
pracy za granicą (tj. łącznie 4 lata, 9 miesięcy i 29 dni), od 07.06.1987r. do 20.09.1988r. tj. okres zatrudnienia w
RFN na stanowisku spawacza elektrycznego aluminium (tj. łącznie 1 rok, 3 miesiące i 14 dni) od 21.09.1988r. tj. od
powrotu do kraju do 17.05.1992r. tj. dnia poprzedzającego kolejny wyjazd do pracy w RFN (tj. łącznie 3 lata, 7 miesięcy
i 27 dni), od 3.11.1992r. tj. od dnia powrotu do kraju do 31.12.1992r. tj. dnia poprzedzającego wyjazd do pracy za
granicą (tj. łącznie 1 miesiąc i 28 dni), oraz okres od 01.05.1993r. (po powrocie do macierzystego zakładu pracy) do
31.12.1998r. (tj. 5 lat i 8 miesięcy). W powyższych okresach, które stanowią łącznie 19 lat, 4 miesiące i 7 dni, W. G. stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu elektrycznym i gazowym. Prace te wyszczególnione
są w wykazie A dziale XIV poz. 12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego
pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze. zm.).
W. G. spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury
wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i
nieskładkowy wynoszący 25 lat., osiągnął wiek 60 lat w dniu 24.04.2015r. oraz złożył wniosek o przekazanie środków
zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa. (vide: dokumenty z akt emerytalnych).
Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 47714§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 12.05.2015r. i przyznał
W. G. prawo do emerytury począwszy od dnia 4.05.2015r. tj. od dnia kiedy odwołujący złożył wniosek o przekazanie
środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa, gdyż dopiero na tę datę odwołujący spełnił ostatnią
przesłankę warunkującą przyznanie mu prawa do tego świadczenia. .
Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd
był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku
rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności
niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej
sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich
okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. ZUS nie
dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dokumentami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w
spornym okresie jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowanie sądowego po
przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził
wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.
Odwołanie W. G. od decyzji z dnia 07.04.2015r. należało natomiast oddalić, gdyż na datę jej wydania odwołujący był
członkiem OFE, a nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.
Stąd Sąd w oparciu w oparciu o art. 47714§2 k.p.c. odwołanie od tej decyzji oddalił.