dyrektor szkoły, nauczyciel, rodzic, samorządowiec

SESJA IV/1 Lider lokalnego środowiska oświatowego
(dyrektor szkoły, nauczyciel, rodzic, samorządowiec)
Wojciech Starzyński
Lider lokalnego środowiska oświatowego
(dyrektor szkoły, nauczyciel, rodzic,
samorządowiec)
Główne tezy wystąpienia
1. Edukacja jest tą sferą życia publicznego, która obejmuje (interesuje)większość
obywateli kraju: rodziców, uczniów, nauczycieli, pracowników administracji
państwowej i samorządowej, babcie dziadków, ciocie , wujków i szereg osób,
które - aczkolwiek formalnie z tą dziedziną życia publicznego nie związane zdają sobie sprawę, że- takie będą Rzeczypospolite jakie ich młodzieży chowanie
i starają się system szkolnictwa wspomagać i oddziaływać na jego
funkcjonowanie.
2. Powyższa opinia upoważnia do stwierdzenia, że: oświata , niezależnie od systemu
politycznego jest największym wyzwaniem dla każdej władzy, zarówno
totalitarnej jak i demokratycznej i każdy kto oświatą się zajmuje wkracza
w obszar działań politycznych (takie stanowisko prezentował m. in. prof.
Aleksander Gieysztor-Prezes Polskiej Akademii Nauk i Dyrektor Zamku
Królewskiego w Warszawie).
3. Zgodnie z arystotelesowską zasadą, że: polityka to rodzaj sztuki rządzenia
państwem, której celem jest dobro wspólne, oraz bardziej współczesną definicją,
że: polityka obejmuje szeroki wachlarz sytuacji, w których ludzie kierujący się
odmiennymi interesami działają wspólnie dla osiągnięcia celów, które ich łączą
i konkurują ze sobą, gdy cele są sprzeczne –obowiązkiem władz publicznych jest
prowadzenie szerokiej debaty z udziałem wszystkich „aktorów życia szkolnego”
mającej na celu wypracowywanie najlepszych rozwiązań służących rozwojowi
narodowej edukacji (zgodnie z zasadą: Takie będą Rzeczypospolite jakie ich
młodzieży chowanie).
4. Hamulcem zabezpieczającym oświatę i poszczególne szkoły przed nadmiernym
upolitycznieniem (a właściwie politykierstwem) są niezależni Liderzy Edukacji,
których wspieranie powinno być naturalną formą działań lokalnych środowisk
obywatelskich.
5. Lider to człowiek z autorytetem, który umie wyznaczać cel, potrafi wskazać drogę
do jego osiągnięcia i zarażać swoją wizją innych, potrafi tę wizję wprowadzić w
życie oraz zapewnić kontynuację jej realizacji, nawet wtedy, kiedy jego już nie
będzie. Ponadczasowa trwałość wizji lidera jest wielką wartością wnoszoną do
życia publicznego.
6. W okresie III RP mieliśmy nielicznych Liderów Edukacji na poziomie
ministerstwa edukacji narodowej, znacznie więcej na poziomie samorządów
Wojciech Starzyński
terytorialnych, wielu wśród dyrektorów szkół i nauczycieli oraz (co zasługuje na
podkreślenie) znaczącą grupę wśród, związanych z oświatą, środowisk
obywatelskich - szczególnie wśród rodziców.
7. Spośród ministrów edukacji narodowej III RP na miano Lidera Edukacji zasługują:
a) prof. Henryk Samsonowicz (a właściwie cała Jego ekipa: Anna Radziwiłł,
Andrzej Janowski, Wiktor Kulerski i Edward Wieczorek).
b) prof. Mirosław Handke.
8. Wśród samorządów terytorialnych, kandydatów do miana Lider Edukacji jest
wielu. Jako przykład samorządu prowadzącego otwartą politykę oświatową
uwzględniającą interesy uczniów, rodziców, nauczycieli i całego środowiska
oświatowego, a przede wszystkim interesy mieszkańców miasta i regionu z myślą
o przyszłości w perspektywie wielu dziesięcioleci, przedstawiamy Samorząd
miasta Ostrołęka z Prezydentem Januszem Kotowskim na czele.
9. Filarami polskiej szkoły byli i są nadal jej nauczyciele i dyrektorzy. Z tego
środowiska na miano Lidera Edukacji zasługują setki, a może nawet tysiące osób,
trudno jest więc wskazać jedną nie krzywdząc innych. Mimo tych zastrzeżeń
wyróżniamy dyrektora szkoły, który wyraźnie wybija się wśród tych najlepszych:
Mirosława Grzemba-Wojciechowska - dyrektorka SP nr 5 w Poznaniu jest o
dawna naturalnym liderem poznańskiej oświaty i wyraźnym liderem, związanych z
nią środowisk rodzicielskich. Ta, rzadko spotykana sytuacja, w której dyrektor
szkoły został uznany przez rodziców jako ich lider, może stać się modelowym
rozwiązaniem w wielu szkołach i samorządach terytorialnych, rozwiązaniem
dobrze służącym uspołecznieniu polskiego szkolnictwa i budowaniu
demokratycznego państwa prawa.
10. Od kilku lat coraz bardziej aktywne w obszarze oświaty stają się środowiska
rodziców. Wydaje się , że na miano lidera Edukacji zasługuje Fundacja „Rodzice
Szkole” oraz co najmniej kilka osób aktywnie z nią współpracujących, wśród
których są m. in.: Magdalena Jońską- Przewodnicząca Bielańskiego Forum Rad
Rodziców; Małgorzatę Cofała – Przewodnicząca Otwockiego Porozumienia Rad
Rodziców, Maria Idźkowska - Pełnomocnik Zarządu Fundacji Rodzice Szkole” w
woj. mazowieckim, Elżbieta Kamińska – Przewodnicząca Forum Ursynowskich
Rad Rodziców, Leszek Fiedorowicz – lider środowisk rodzicielskich w
Białymstoku i Krzysztof Zuba – Pełnomocnik Zarządu Fundacji Rodzice Szkole”
w woj. podkarpackim.
11. Nadzieją na przyszłość są kandydaci na Liderów Edukacji pojawiający się w
wśród uczniów- organizatorów różnego rodzaju wydarzeń na terenie swoich szkół
(naukowych, kulturalnych, happeningowych itp.) a często również w szerszym
środowisku lokalnym. Obowiązkiem nauczycieli, rodziców i decydentów
oświatowych jest życzliwe wspieranie tych działań i pomoc młodym kandydatom
na liderów w ich działalności.
Wojciech Starzyński
12. W obszarze oświaty ciągle jeszcze funkcjonuje znaczna grupa osób zasługujących
na miano „Antylidera” Zaliczamy do nich polityków ( w tym kilku ministrów),
którzy swoim działaniem doprowadzali do skłócania różnych środowisk
edukacyjnych, do ograniczania wpływu rodziców (często również nauczycieli) na
to co dzieje się w systemie oświaty i w poszczególnych szkołach. „Antyliderów”
nie trudno znaleźć także wśród samorządowców, dyrektorów szkół, nauczycieli, a
czasem, choć zdecydowanie rzadziej, wśród rodziców. Warto ich identyfikować i
starać się wpływać na zachowania, które źle służą budowaniu nowoczesnego,
stanowiącego podstawę demokracji, systemu edukacji.
13. Tworzenie szkolnictwa wychodzącego na przeciw wyzwaniom XXI wieku, oraz
oczekiwaniom i marzeniom uczniów, rodziców i nauczycieli wymaga aktywnej
działalności tysięcy Liderów Edukacji, którzy w swoich środowiskach potrafią
wyjść poza pewne schematy i zachęcić (porwać) do aktywnych działań wszystkich
tych, dla których przyszłość kraju nie jest rzeczą obojętną.
14. Obowiązkiem polityków (parlamentarzystów samorządowców i przedstawicieli
władz publicznych) jest stwarzane warunków sprzyjających kreowaniu i
ujawnianiu się postaw obywatelskich, jest wspierania Liderów Edukacji w ich
często bardzo trudnej, ale jednocześnie niezbędnej działalności Pro Publico Bono.
15. Szkoła powinna być Kuźnią Cnót Obywatelskich, „Kowalami” w tej „kuźni”,
wykuwającymi najszlachetniejsze metale, są Liderzy Edukacji
Wojciech Starzyński
Prezes Zarządu Fundacji „Rodzice Szkole”, współtwórca szkolnictwa niepublicznego,
animator szeregu inicjatyw obywatelskich na rzecz uspołecznienia polskiej oświaty i
zagwarantowania rodzicom realnego wpływu na szkołę ich dzieci, w latach 1997-2001
doradca Prezesa Rady Ministrów, autor kilkudziesięciu artykułów i publikacji
dotyczących spraw edukacji narodowej.