Znaczenie gazu ziemnego w wytwarzaniu energii elektrycznej Moc z

Polskie Elektrownie 2009
Gaz w Energetyce
Znaczenie gazu ziemnego w wytwarzaniu energii elektrycznej
Moc z gazu
W XIX wieku najważniejszym surowcem energetycznym był węgiel, a XX wiek uważany jest za wiek ropy
naftowej, obecny należeć będzie prawdopodobnie do
paliw gazowych, przede wszystkim gazu ziemnego oraz
– w przyszłości – do wodoru. W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił znaczny wzrost zużycia gazu ziemnego na
świecie, tylko w okresie od 2000 do 2008 roku zużycie
gazu ziemnego wzrosło o ponad 24%. Surowiec ten jest
wykorzystywany w wielu gałęziach gospodarki, głównie
dla potrzeb przemysłu (zwłaszcza chemicznego), sektora
usług oraz w gospodarstwach domowych. Ponadto w wielu krajach gaz ziemny jest także szeroko wykorzystywany
do wytwarzania energii elektrycznej. W Polsce wykorzystanie gazu ziemnego do tego celu jest marginalne, jednakże biorąc pod uwagę zobowiązania ekologiczne wynikające z przystąpienia do Unii Europejskiej oraz rosnące
w kraju zapotrzebowanie na energię elektryczną, należy
się spodziewać rozwoju mocy wytwórczych opartych na
paliwach gazowych.
Gaz w strukturze zużycia energii pierwotnej
W strukturze światowej zasobów surowców energetycznych największy udział mają paliwa stałe – około
67%, a łączny udział gazu ziemnego i ropy naftowej
wynosi około 33%. Szacuje się, że światowe zasoby węgla zabezpieczą zapotrzebowanie na około 200 lat, podczas gdy dla gazu ziemnego okres ten jest szacowany
na około 60 lat, a dla ropy naftowej na 42 lata. Dzięki
posiadaniu znacznych zasobów paliw stałych nasz kraj
jest jednym z najmniej uzależnionych od importu surowców energetycznych w UE; udział importu wynosi
18,4%, podczas gdy dla UE udział ten to 56,2% (Czechy
– 37,6%, Szwecja – 45%. Niemcy – 65,1%, Włochy –
86,8%) [13]. W tabeli 1 szczegółowo przeanalizowano
ten problem na przykładzie roli wydobycia własnego
w pokryciu krajowego zapotrzebowania na węgiel i gaz
ziemny. Te dwa pierwotne nośniki energii są szeroko
wykorzystywane do wytwarzania energii elektrycznej
na świecie – ich łączny udział w produkcji energii elektrycznej przekracza 60%.
Z analizy danych przytoczonych w tabeli 1 wynika, że
w przypadku państw UE tylko Holandia i Dania charakteryzują się większym wydobyciem gazu ziemnego niż
wynosi ich krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec.
W pozostałych kilku przypadkach, w tym w Polsce, krajowe zapotrzebowanie na gaz jest częściowo pokrywane
rodzimym wydobyciem, natomiast w większości krajów
UE (nieujętych w tabeli 1) zapotrzebowanie na gaz jest
w całości zaspokajane przez import. W przypadku węgla dla Polski, Grecji i Czech krajowe wydobycie tego
surowca jest większe aniżeli zużycie, przy czym warto
P
O
L
S
K
I
E
E L
E
K T
podkreślić, że naszym kraju w ostatnich latach w tej
dziedzinie zaszły niekorzystne zmiany (zmniejszające
się wydobycie i eksport, rosnący udział importu). Ponadto, jak wynika z tabeli, niewiele jest państw UE posiadających równocześnie zasoby gazu ziemnego i węgla.
Udział gazu ziemnego w krajowej strukturze zużycia
energii pierwotnej w 2008 roku wyniósł 12,8% i był
około dwukrotnie niższy niż w UE czy też na świecie –
powyżej 22%. Obserwując udział gazu w tej strukturze
w poszczególnych państwach UE, widać znaczne zróżnicowanie; w niektórych państwach jest on na podobnym poziomie jak w Polsce (np. Grecja – 8%, Portugalia
– 14%), w innych zdecydowanie wyższy (np. Węgry –
46%, Włochy – 38%, Wielka Brytania – 36%). W ostatnich latach rośnie znaczenie gazu ziemnego na świecie
i UE [1].
Rynek gazu ziemnego w Polsce
W Polsce wykorzystanie gazu do wytwarzania energii
elektrycznej jest ograniczone głównie z uwagi na znaczące zasoby węgla i co się z tym wiąże, zorientowanie sektora elektroenergetycznego przede wszystkim na
paliwa stałe. Należy się jednak spodziewać, że rosnące
zapotrzebowanie na energię elektryczną, zaawansowaR
O
W
N
I
E
2
0
0
9
47