spis terści Leczenie bólu

Spis treści
Spis treści
Przedmowa do wydania polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słowo wstępne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
VII
1. Wiadomości ogólne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1. Wywiad dotyczący bólu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Badanie fizykalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Rozpoznanie wstępne i rozpoznanie różnicowe. . . . . . . . .
1.4. Planowanie leczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Przykłady charakterystycznych pytań i odpowiedzi
przy niektórych schorzeniach bólowych . . . . . . . . . . . . . . .
1.6. Kontrola leczenia i dokumentacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.6.1. Ocena skuteczności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.6.2. Ocena działań niepożądanych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.6.3. Długoterminowa opieka nad pacjentami
z przewlekłym bólem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
12
12
13
14
15
15
17
17
2. Poszczególne zespoły bólowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.1. Bóle głowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.1. Migrena. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.2. Ból głowy typu napięciowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.3. Mieszany ból głowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.4. Klasterowy ból głowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.5. Polekowe bóle głowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.6. Ból głowy pochodzenia szyjnego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.7. I nne postacie bólu głowy/rozpoznanie różnicowe . . . . . . .
2.1.7.1. Z
apalenie tętnicy skroniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.7.2. Ból głowy naczyniowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.7.3. B
ól głowy przy podwyższonym ciśnieniu
wewnątrzczaszkowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1.7.4. Inne przyczyny bólu głowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Bóle twarzy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.1. N
euralgia nerwu trójdzielnego (tik bolesny). . . . . . . . . . . .
2.2.2. Neuropatia nerwu trójdzielnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3. Przewlekły samoistny ból twarzy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
21
30
33
35
40
43
47
47
47
48
49
50
50
54
57
IX
X
Spis treści
2.2.4. Mioartropatia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Wieloobjawowy miejscowy zespół bólowy
(WMZB, ang. CRPS, choroba Sudecka). . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Ból poamputacyjny i fantomowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1. Ból poamputacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2. Ból fantomowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Ból niedokrwienny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.1. Bóle kończyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.2. Dusznica bolesna (dławica piersiowa) . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.6. Ból w chorobach nowotworowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7. Bóle w narządzie ruchu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7.1. Bóle pleców. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7.1.1. Bóle pleców o pochodzeniu korzeniowym. . . . . . . . . . . .
2.7.1.2. Bóle pleców o pochodzeniu niekorzeniowym . . . . . . . . .
2.7.2. Zespół ramię–ręka (bark–ręka). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.8. Półpasiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.8.1. Ostre zakażenie wirusem półpaśca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.8.2. Neuralgia popółpaścowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.9. Ból reumatyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.9.1. R
eumatoidalne zapalenie stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.9.2. Zespół fibromialgii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.10. Ból mięśniowo-powięziowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.11. Ból ośrodkowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.11.1. Ból wzgórzowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.11.2. U
szkodzenia struktur opuszkowo-mostowych. . . . . . . . .
2.11.3. U
szkodzenie rdzenia kręgowego,
zespół porażenia poprzecznego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.12. Neuropatia cukrzycowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.13. Zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.13.1. Ostre zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.13.2. Przewlekłe zapalenie trzustki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
65
72
72
76
83
83
91
95
115
115
117
124
133
139
139
145
150
150
157
164
170
174
176
178
182
190
190
194
3. Okołooperacyjna terapia bólu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Spis treści
4. Leki w terapii bólu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Trójstopniowy schemat leczenia bólu
w chorobach nowotworowych według WHO . . . . . . . . . . . 4.2. Farmakoterapia bólów pochodzenia nienowotworowego.
4.3. Nieopioidowe leki przeciwbólowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Opioidy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1. Słabe opioidy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2. Silne opioidy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.3. Dawki ekwiwalentne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5. Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
(5-HT) i noradrenaliny (NA) (SSNRI) . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.7. Leki przeciwpadaczkowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.8. Tryptan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.9. Leki zapobiegające migrenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.10. Kortykosteroidy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.11. Inhibitor osteoklastów (bifosfonian) . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.12. Leki obniżające napięcie mięśni działające ośrodkowo. . . 4.13. Leki przeciwwymiotne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.14. Środki przeczyszczające. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.15. Dawkowanie leków przeciwbólowych u dzieci. . . . . . . . . 4.16. Stosowanie leków przeciwbólowych
u starszych pacjentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.17. Stosowanie leków przeciwbólowych i koanalgetyków,
czyli leków wspomagających przy niewydolności nerek
i wątroby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.18. Stosowanie leków poza wskazaniami (off-label-use). . . . 5. Wskazania do stosowania
inwazyjnych metod leczenia bólu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Znieczulenie miejscowe zwojów nerwowych
z zastosowaniem opioidów (GLOA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Lędźwiowa oraz piersiowa blokada pnia współczulnego
środkiem miejscowo znieczulającym. . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. Blokada neurolityczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4. Blokada zwoju gwiaździstego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.5. Długoterminowe podawanie opioidów dokanałowo. . . . .
209
209
211
214
219
219
222
224
225
227
228
231
233
236
239
241
242
247
252
254
255
257
261
261
262
262
263
263
XI
XII Spis treści
5.6. Metody neuromodulacyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
6. Niefarmakologiczne metody leczenia bólu . . . . . . . . . . 265
6.1. Alternatywne metody leczenia bólu . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1.1. Akupunktura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1.2. Elektryczna stymulacja nerwów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. Psychoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.1. Terapia poznawczo-behawioralna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.2.Warunkowanie sprawcze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.3. Metody psychofizjologiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3. Rehabilitacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3.1. Ćwiczenia bierne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3.2. Aktywna rehabilitacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
265
265
265
266
267
267
268
268
268
269
7. Użyteczne terminy i ich definicje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
8. Skróty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Indeks. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276