Podstawowa wiedza o smokach i dragonologii.

Strona
Nr. 1
Strona
smoka
Podstawowa wiedza o smokach i dragonologii.
Wszystko o dragonologii, czyli: co wiemy o nieznanym, a co jest bardziej wiarą niż wiedzą.
Podstawowe informacje o smokach: pochodzenie, ogólna charakterystyka, ich miejsce w kulturze i historii.
Smok, czyli… co?
S
mok – najbardziej niesamowita i tajemnicza istota na świecie oraz najbardziej fascynujący mit w kulturze człowieka. Smoki pojawiają się w niemal każdej
kulturze na świecie; wszystkie cywilizacje mają swoje mity o smokach. Te straszliwe bestie, czasem traktowane z lękiem, czasem z szacunkiem, a nawet
z czcią, istniały w ludzkim świecie od tak dawna jak my sami. Ale co właściwie o nich wiemy? Czym jest smok?
Smok to mityczne stworzenie, zwykle o wężowych lub ogólnie gadzich cechach; smoki opisywane są jako bardzo niebezpieczne bestie, groźne dla ludzi ale
zarazem bardzo inteligentne. Smoki występują w wielu postaciach; od klasycznej, łuskowatej, gadziej postaci, poprzez latające i opierzone, aż po przypominające
ssaki, włochate postacie. Z tego powodu bardzo trudno jest stworzyć prostą definicje smoka.
Najbardziej ogólna definicja mówi, że smoki to wszystkie mityczne stworzenia, których ciało ma wężowy kształt lub cechy – zauważcie, że
wedle tej definicji, zianie ogniem nie jest koniecznym elementem charakterystyki smoków i nie wszystkie smoki muszą mieć kończyny; nogi albo skrzydła. Dlatego
pierwotne smoki opisywane były jako ogromne węże; rozmiar był ich jedyną nadzwyczajną cechą.
Smoki, jako cała grupa fantastycznych istot, mają dwa główne źródła pochodzenia – jedno w mitologii greckiej (Smoki zachodnie) a drugie w mitologii
chińskiej (Smoki wschodnie). Z tych dwóch głównych konarów drzewa rodzinnego smoków wyrosły wszystkie pozostałe grupy i gatunki smoków. Jest to
również najpopularniejsza i najprostsza klasyfikacja smoków. Jest jednak niewystarczająca w profesjonalnej dragonologii, która wyodrębniła wiele różnych grup
i gatunków smoków, które winny być prawidłowo i należycie klasyfikowane. Lecz bez względu na to ile konarów ma to drzewo, ma ono tylko jeden pień –
pierwotną, pra-smoczą istotę; uosobienie wszystkich bestii – Węża.
Tam, skąd przybyły smoki...
G
eneza smoków jest jedna z najbardziej fascynujących zagadek antropologi kultury! W niemal każdej kulturze na świecie wytworzył się jakiś rodzaj wiary
w mityczne, potężne, wężowate istoty, które były jednymi z najpotężniejszych symboli w tych kulturach: obiektami kultu, dość często uważanymi za bogów
lub istoty boskie! Jak to możliwe skoro wszystkie te kultury były w większości od siebie odseparowane?
TRUDNE SŁÓWKA !
Kryptydy – gatunki, które prawdopodobnie istnieją, ale
wciąż nie zostały odkryte przez naukę (najsławniejszymi
odkrytymi kryptydami są Latimeria oraz Okapi)
Kryptozoologia – nauka zajmująca się poszukiwaniem
zwierzą, które jeszcze nie zostały odkryte. 
Mitozoologia – pseudonauka (dragonologia jest jej
częścią) która próbuje opisać i sklasyfikować mityczne oraz
fantastyczne istoty tak samo jak prawdziwe zwierzęta.
Pseudonauka – twierdzenie, przekonanie lub praktyka
prezentowana jako nauka, lecz nie stosująca aktualnych
metod naukowych, pozbawiona podstawy naukowych
dowodów i wiarygodności.
Antropologia – nauka o człowieku tłumacząca dlaczego
jesteśmy kim jesteśmy i tworzymy to co tworzymy: sztukę,
ideologię, naukę, religię.
Etymon – wcześniejsza forma słowa w tym samym języku
lub języku pierwotnym, z którego obecne słowo się wzięło.
G
Jest kilka możliwych wytłumaczeń tego fenomenu.
Jednym z nich jest to, że ewolucja utrwaliła w umysłach ludzi wrodzony lęk
przed drapieżnikami i ponieważ ludzie, tak jak wszystkie małpy, boja się gadów
i innych dużych drapieżników - jak wielkie koty - lub zwierzęta mogące zaatakować
małpy na drzewie - jak duże ptaki - smoki złożone są z cech tych stworzeń. 
Inna możliwością jest, że smoki były prawdziwymi zwierzętami... ale zupełnie
zwyczajnymi, które w ludzkiej wyobraźni nabyły cechy innych groźnych zwierząt.
Dowodem potwierdzającym taką interpretacje są historie zgromadzone w chińskiej
Kronice Zuo (Zuoshuan) spisanej przez Zuo Qiuming. Kronika mówi
o tresowaniu, hodowli a nawet zjadaniu smoków za dynastii Xia (XVIII wiek BC).
Z tego okresu pochodzi też dzwon z brązu, z kultury Erlitou, z wizerunkiem smoka,
używany do... wabienia smoków na karmienie. Tej samej metody używano do
wabienia aligatorów na farmach, gdzie hodowano je dla ich skóry, kości i mięsa.
Aligator chiński (Alligator sinensis) nawet przypomina chińskiego smoka – lunga.
Trzecią możliwością jest, że starożytni mogli znaleźć skamieniałości
dinozaurów i błędnie zinterpretować je jako szczątki smoków. Chiński historyk
z IV wieku BC, Chang Qu, błędnie uznał takie szczątki za kości smoka. Najlepszym
dowodem na możliwość takiej interpretacji jest odkryty w 2004 roku dinozaur,
nazwany Dracorex hogwartsia, w hołdzie dla szkoły magii z Harrego Pottera.
Oczywiście, jest też najcudowniejsza lecz najmniej prawdopodobna
możliwość: że smoki naprawdę istniały, lecz w obliczy braku fizycznych dowodów,
jest to tylko pobożne życzenie – marzenie… ale zdecydowanie wspaniałe marzenie.
Dragonologia – prawda, fałsz czy coś innego?
dy mówimy o smokach, musimy rozumieć, że mówimy o czymś, czego nie da się łatwo
ocenić jako prawdę lub kłamstwo. Więc gdy zaczynamy mówić o dragonologii, pojawia
się prawdziwie poważny dylemat – czy to nauka czy tylko zabawa; prawda czy fikcja?
W obliczu faktów o pochodzeniu smoków, pokazanych powyżej, jesteśmy w stanie twierdzić, że
dragonologia to nauka o smokach czy winniśmy zacząć myśleć o niej jako o grze, zabawie?
Formalnie, dragonologia to pseudonauka będąca częścią mitozoologii. To znaczy, że
dragonologia jest bardziej przekonaniem niż wiedzą i tylko próbuje opisać fantastyczne,
mityczne i nierealne istoty – smoki, tak jak jednorożce, trolle, gryfy, elfy i skrzaty – jak te
prawdziwe, jedynie używając naukowego opisu, słownictwa i formy.
Jakkolwiek, nie możemy wątpić, że dragonologia, a wraz z nią mitozoologia, są
pseudonaukami, to powinniśmy być ostrożni w łatwym nazywaniu pseudonauka pokrewnej
dziedziny wiedzy – kryptozoologii – i mylić jej z mitozoologią. Dlaczego?
Nie tak dawno, nawet kryptozoologia nazywana była pseudonauką, ale od pewnego czasu
nawet poważni uczeniu uważają, że kryptozoologia ma zbyt duży wkład w zoologię, by wciąż
nazywać ją tak pogardliwie. Niektórzy dragonolodzy chcieliby nazywać swój fach
„kryptozoologią”, by dawać do zrozumienia, że smoki nie są istotami fikcyjnymi, tylko jeszcze nie
odkrytymi. Niestety, dragonologia to tylko pseudonauka i nie powinna być łączona
z kryptozoologią, dla dobra prawdziwej nauki oraz jasności co do zakresu tych dziedzin.
Czy oznacza to więc, ze dragonologia to zwykłe kłamstwo? Nie. Dragonologia to wyzwanie:
ta dziedzina naszej artystycznej i naukowej działalności popycha granice naszej wyobraźni
głębiej, dalej w rzeczywistość; dla lepszego zrozumienia nas samych, poprzez lepsze zrozumienie
jednego z najcudowniejszych i najniezwyklejszych spośród dzieł człowieczych – smoków.
CZY WIEDZIELIŚCIE, ŻE... ?
Słowo “smok” w wielu językach wywodzi
się od starogreckiego słowa “drákōn”
[δράκων], które oznaczało “bystrooki”
i początkowo opisywało wszystkie wielkie
węże, bez żadnych niezwykłych cech,
prócz rozmiaru. W językach słowiańskich,
w tym polskim, słowo „smok” wywodzone
jest od prasłowiańskiego etymonu
sъmъkъ, ten zaś łączono z czasownikami
„przemykać” oraz „połykać”. Słowianie
nazywali pierwotnie smoka „Zmij”, skąd
wzięła się nasza „żmija”. Dlaczego jednak
„smok” łączony jest zawsze z wężami?
Antropolodzy kultury uważają, że ludzie, tak jak
wszystkie naczelne szybciej wykrywają w otoczeniu węże,
instynktownie uznając je za zagrożenie, gdyż jako jedyne
drapieżniki mogą zagrozić młodym małpom na drzewie.
Dlatego też Szatan i inne bóstwa zła mają postać węża. 
Toteż smok jest pierwotnym symbolem wszelkiego zła.
Bibliografia:
“Pełzający strach” (Ewa Nieckuła, Focus.pl) - http://www.focus.pl/czlowiek/pelzajacy-strach-8032
“Podręczni chińskiej mitologii” (Lihui Yang & Deming An), strona 105.
“Smokowe historye; o smokach, smoczkach i cmokaniu” (Michał Dębicki.) - hipopotam.repek.pl/notatki/historia_jezyka_smoki7final.doc
“Dinozaur jak smok” - http://creation.com/dracorexthe-dinosaur-that-looks-like-a-dragon
“Na tropie nieznanych zwierząt” (Bernard Heuvelmans)





Smoki na przestrzeni dziejów.
Pierwsze przedstawienia smoków w historii: najstarsze znane obrazy smoków w sztuce wizualnej.
Smoki pierwotne wobec smoków współczesnych – które są bardziej prawdopodobne; które popularniejsze?
Najstarsze smoki na świecie – najwcześniejsze obrazy smoków.
H
istoria smoków jest równie długa co nasza własna.
Najwcześniejszy, bezdyskusyjny obraz smoka ma
6500 lat i został odnaleziony w Chinach! W 1987,
na stanowisku archeologicznym Xishuipo, obok Puyang
w północnowschodniej części prowincji Henan, odkopano
grób nazwany M45, należący do wczesno neolitycznej
kultury Yangshao. W grobie, wokół jednego z pięciu
szkieletów, przypuszczalnie należącego do szamana,
znaleziono mozaikę z muszli w kształcie smoka i tygrysa.
W innych grobach z tego okresu znajdowano jadeitowe
bransoletki w kształcie smoka, znane jako C-smoki. 
Nie jest to jednak najstarszy obraz smoka w ogóle –
jednakże ten obraz jest dyskusyjny i nie jest pewne jaką
istotę przedstawia. Również pochodzi z Chin i jest to liczący
około 10 000 lat „smok” ze stanowiska archeologicznego
Shizitan w prowincji Shanxi – neolityczne malowidło
naskalne, nazywane “yu wei lu long”, co dosłownie oznacza
“jeleniopodobny smok z ogonem ryby”.
Zdjęcie wazy libacyjnej króla Gudea z Muzeum w Luwrze .
Po prawej powiększony rysunek postaci na wazie.
Licząca 6500 lat mozaika z muszli w grobie M45
znalezionym na stanowisku Xishuipo w Chinach.
Malowidło naskalne mające 10 000 lat z Shizitan,
w Chinach, to być może najstarszy obraz smoka.
W zachodnim świecie smoki pojawiły sie równie wcześnie! Najstarszy zachodni obraz smoka
przedstawiony został na wazie Gudei – króla państwa-miasta Legash z sumeryjskiej Mezopotamii.
Datowany jest na 4025 lat ale niektórzy archeologowie twierdzą, że może mieć nawet 6,000 lat.
Jest to również pierwszy klasyczny wizerunek smoka – czworonożna, skrzydlata istota – czasami
uważany za gryfa, a nie smoka, lecz różnice pomiędzy tymi dwoma rodzajami mitycznych istot
pojawiły się dopiero w antycznej Grecji, kilka tysięcy lat później. Owa mityczna istota to Mushussu
i pojawia się też na słynnej bramie Ishtar z Babilonu (575 BC). Ten wizerunek smoka został
przejęty przez kultury greków i rzymian, które są fundamentami współczesnej kultury zachodniej.
Nowy Świat również miał swoje smocze istoty, lecz w obu Amerykach, aż do XIX wieku A.D.
smoki przedstawiane były w swojej pierwotnej postaci, jako ogromne węże. Najlepiej znana taką
istota jest Quetzalcoatl – jego imię znaczy “pierzasty wąż” i był popularnym bóstwem
w mezoamerykańskich religiach pierwotnych. Również plemiona rdzenne z Ameryki Północnej
miały mity o smoczych wężach, zwykle przedstawianych jako “rogate węże” – te stworzenia znane
są dobrze nie tylko w Ameryce ale i w Europie; ich wizerunki znaleziono pośród malowideł skalnych
z Valcamonica, we Włoszech, które mają niemal 3000 lat. W Australii, Oceanii i Afryce lokalne
kultury też mają mity o gadzich istotach, które łatwo można uznać za smoki: Tęczowy wąż
z mitologii Aborygenów, którego malunki na skałach mają ponad 6000 lat; Taniwha z mitologii
Maorysów z Nowej Zelandii; Apep z starożytnego Egiptu i Mokele-mbembe, który widziany był
w 1932 przez słynnego brytyjskiego biologa Ivana T. Sandersona.
Prawdziwe smoki – pozostałości przeszłości czy współczesna fikcja?
S
Allistair Mitchell i jego fałszywy smok w słoju.
N
moki fascynowały ludzi od zawsze. Wielu z
nich próbowało znaleźć smoki w prawdziwym
świecie; niektórzy szczęśliwie znaleźli!
W 2004, trzej paleontolodzy amatorzy
znaleźli w Dakocie Południowej (USA) skamieniałe
szczątki dinozaura Dracorex hogwartsia, 
nazwanego tak, gdyż czaszka przypominała smoczą.
W tym samym roku, Allistair Mitchell
zaszokował świat pokazując smoczy płód
zakonserwowany w słoju. Wkrótce okazało sie to
mistyfikacją mającą promować książkę napisana
przez Mitchell – “Świat Eldaterra”. 
Chociaż żaden ze znalezionych smoków nie
był prawdziwym, każdy z nich poruszył nasze serca
i pobudził naszą wyobraźnię.
D. hogwartsia – Dziecięce Muzeum w Indianapolis
Smoki są wszędzie – słowo “smok” w różnych językach.
ie można zrozumieć tego, czego nie umie się nazwać. Ta prosta prawda aktualna jest też w dragonologii. Wielbiciele smoków żyją niemal w każdym kraju
na świecie i mówią jednym z 7,500 języków! Tutaj pragnę pokazać wam jak słowo “smok” wygląda w czterdziestu językach z całego świata a nawet z
innych światów (kursywa). Teraz będziecie mogli powiedzieć jak bardzo kochacie smoki w więcej niż jeden sposób! 
Język
Słowo
Język
Słowo
Język
Angielski
Dragon
Rosyjski
Дракон [drakon]
Sanskryt
Polski
Smok
Japoński (kanji)
Łacina
Draco
Jap. (katakana)
Chinski (prosty)
龍 (龙) [lung]
Arabski
Hebraiski
[tanīn]
[draqun]
Słowo
[nāgá]
Język
Słowo
Smoczy
[darastix]
Czeski
Drak
Klingoński
[lung’a’puv]
ドラゴン [doragon]
Szkocki
Dreugan
Czarna mowa
[kulkodar]
Irlandzki
Draic
Tajski
Zulu
Uzekamanzi
Maoryski
Tarakona
Sindarin (elficki)
[angulóce]
Portugalski
Dragão
Islandzki
Dreki
Qyenuah (elficki)
[loke]
Grecki
Δράκος [drakos]
Język Na’vi
Toruk
龍
[riu]
[aždahā]
[mung-khor] Khuzdul (krasnolud)
[lyg]
Hiszpański
Dragón
Hindi
Niemiecki
Drache
Norweski
Drage
Albański
Dragua
Język Fire Witch
Katash wei' vorki
Węgierski
Sárkány
Bułgarski
Дракон [drakon]
Pig latin
Agon-dray
Esperanto
Drako
Azerbejdżański
Əждәһа [ejdeha]
Gibberish
Gidadraggidaen
Farsi (Perski)
Turecki
[eždehâ]
Ejderha
Bibliografia:




“Definiując Chu: obraz i rzeczywistość w starożytnych Chinach” ( A. Cook, John S. Major), strona 139.
“Umowa wydawnicza dla autora smoczej mistyfikacji” - http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/oxfordshire/3576987.stm
“Dracorex” - http://en.wikipedia.org/wiki/Dracorex
“Jak powiedzieć smok w różnych językach?” - http://www.dragonsinn.net/say.htm