pobierz - BIP MC

Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
ANEKS numer 6
Jakie zasady tworzenia cenników powinny obowiązywać dysponenta infrastruktury (poziom marzy
w zależności od danego rynku i typu infrastruktury oraz faktu podlegania regulacjom albo nie)?
1.1.
W ustalaniu opłat za korzystanie z infrastruktury przedsiębiorcy teoretycznie mają pewną
dowolność:
a) mogą ustalić stawki odzwierciedlające tendencje cenowe na rynku detalicznym: płaskie stawki (flat
fees pricing), ceny proporcjonalne do wykorzystania sieci (usage pricing), albo taryfy
dwuczęściowe (two-part tariff pricing);
b) mogą też pobierać opłaty uwzględniające długość udostępnianych linii, czy liczby lat przez którą
dany fragment sieci ma być udostępniany;
c) dodatkowo też właściciel sieci może oprzeć koszt udostępniania infrastruktury wyłącznie na
koszcie jej budowy, co będzie jednoznaczne ze zróżnicowaniem cen za jednolite usługi w
zależności m.in. od warunków geograficznych.
1.2.
Wybór metody ustalania opłat będzie zależeć od dopuszczalności danego rozwiązania pod
kątem prawnym (uwzględniając np. prawo konkurencji), a także od rodzaju popytu na usługi. W
przypadku usług dostępu najczęściej popyt ten jest jednak mieszany, co skutkuje pewnymi
trudnościami w jednoznacznym ustalaniu wysokości pobieranych opłat.
1.3.
OI będzie świadczył takie grupy usług hurtowych, które najmniej ingerują w rynek
obsługiwanych operatorów, zostawiając im jak najwięcej miejsca na konkurowanie przedsiębiorczością
i innowacyjnością na poziomie bardziej zaawansowanych usług i aplikacji. Dla potrzeb ustalenia
poziomu cen usług świadczonych przez OI zakłada się, że będą to następujące grupy hurtowych usług
dostępu do infrastruktury:
a) udostępnianie kanalizacji;
b) udostępnianie ciemnych włókien;
c) dzierżawa
łączy
(pojemności)
–
dzierżawa
łączy
nie
będących
zakończeniami
łączy
(klasyfikowane jak rynek 14 pod rządami Prawa telekomunikacyjnego);
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
d) dostęp operatorski do Internetu;
e) tranzyt IP.
1.4.
Te usługi, a raczej grupy usługowe w praktyce mogą oznaczać więcej podproduktów
usługowych, różniących się parametrami technicznymi, jakościowymi, sposobem przygotowania i
obsługi, w zależności od tego, do świadczenia jakich usług detalicznych będą służyć.
1.5.
OI będzie lub może świadczyć usługi dodatkowe związane z dostępem telekomunikacyjnym
(np. udostępnianie i współużytkowanie obiektów i pomieszczeń), a także usługi związane z obsługą
lub agregowaniem potrzeb operatorów (np. punkt wymiany ruchu IX).
1.6.
W określaniu poziomu opłat za usługi hurtowe najwłaściwszą i najbezpieczniejszą dla rynku
metodą jest analiza porównawcza (benchmarking) w wariancie podstawowym realizowana według
następującego algorytmu:
a) wybranie dla porównań ofert operatorów publikujących swoje opłaty i ceny;
b) zestawienie opłat rozliczeniowych;
c) dokonanie standaryzacji ofert i opłat;
d) ceny hurtowego dostępu będą oparte na przeciętnych (regulowanych) cenach hurtowych
obowiązujących na innych porównywalnych, bardziej otwartych na konkurencję obszarach danego
kraju lub wspólnoty lub, w braku takich publikowanych cen, na cenach określonych lub
zatwierdzonych przez krajowego regulatora (UKE)
1.7.
Benchmarking szczegółowy, a także szczegółowe badanie kosztów może mieć zastosowanie
w przypadku istotnych problemów z poziomami cen ustalonymi w benchmarkingu podstawowym.
Operator wyłoniony do eksploatacji infrastruktury IDM, który nabędzie prawo do korzystania z tej
infrastruktury przez okres trwania umowy zawartej z samorządem wraz z obowiązkiem do
zapewnienia otwartego dostępu, będzie podlegał kontroli krajowego organu regulacyjnego, który na
podstawie przepisów prawa krajowego (art. 27 ustawy o wspieraniu rozwoju sieci i usług
telekomunikacyjnych) będzie mógł nakładać na niego szczegółowe obowiązki w ramach obowiązku
otwartego dostępu, analogiczne do obowiązków regulacyjnych. Ponadto, na tych samych zasadach
krajowy organ regulacyjny będzie rozstrzygał spory pomiędzy operatorem infrastruktury publicznej a
podmiotami trzecimi.
[Udostępnianie kanalizacji]
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
1.8.
Głównym dysponentem i oferentem kanalizacji, rurociągów telekomunikacyjnych na rynku jest
TP, której warunki udostępniania infrastruktury w tej dziedzinie są częściowo regulowane, jako część
dostępu telekomunikacyjnego (oferta ramowa). Niektórzy operatorzy również udostępniają miejsce w
swoich rurociągach kablowych (również mikrokanalizacji) innym operatorom. Należy przyjąć, że
poziomem cen odniesienia dla tej kategorii usług będzie oferta ramowa TP.
[Udostępnianie ciemnych włókien]
1.9.
Tylko nieliczni operatorzy sieci telekomunikacyjnych w Polsce mają ciemne włókna w swej
podstawowej ofercie (np. BPT Hawe, Śląskie Sieci Światłowodowe). Operatorzy oferujący ciemne
włókna w Polsce stosują ponadto różne modele sprzedaży, od tradycyjnych umów dzierżawy, aż po
model oparty o zasady IRU. Rozpiętość cen jest przy tym duża i w zasadzie ustala się w trybie
indywidualnych negocjacji. Tym nie mniej, należy zakładać, że relacje cenowe tych ofert wobec usług
warstwy aktywnej odzwierciedlają szacunki biznesowe operatorów i mogą być w związku z tym
wskazówką dla OI.
[Dzierżawa łączy]
1.10.
Na rynku usługi dzierżawy łączy (pojemności) są świadczone przez wielu operatorów na
różnych zasadach i na różnych warunkach. Ten rynek jest klasyfikowany jako rynek 14, dzierżawy
łączy niebędących zakończeniami łączy jest częściowo regulowany. Wobec TP została wydana 24
kwietnia 2009 roku decyzja regulacyjna obejmująca cały rynek, gdzie jest świadczona tego typu
usługa, zdefiniowany jako relacje dzierżawy łączy pomiędzy 885 miastami, z tym że wobec 145 relacji,
gdzie ze względu na duplikację sieci uznano, że są spełnione warunki występowanie skutecznej
konkurencji, obowiązki regulacyjne ograniczają się tylko do prowadzenia rachunkowości regulacyjnej.
W reszcie relacji, czyli pomiędzy 740 miastami wprowadzono obowiązki regulacyjne, włącznie z
obowiązkiem przedstawienia oferty ramowej. Obowiązujące brzmienie oferty ramowej RLLO, Prezes
UKE zatwierdził decyzją. OI może wyznaczyć w tej dziedzinie kilka podkategorii usług, wtedy
benchmarking zostanie wykonany dla tych kategorii niezależnie. Należy przyjąć, że poziomem cen
odniesienia dla tej kategorii usług jest oferta ramowa TP.
[Dostęp operatorski do Internetu]
1.11.
Usługi dostępu operatorskiego do Internetu są świadczone na rynku przez wielu operatorów w
wielu miejscach w Polsce na konkurencyjnych zasadach. OI jest jednak programowo nastawiony na
świadczenie tego rodzaju w obszarach, gdzie takie usługi nie są świadczone lub nie są świadczone na
zasadach konkurencyjnych. Należy przyjąć, że podstawą dla określenia poziomu cen będą ceny
przeciętnych (regulowanych) analogicznych usług obowiązujących na innych porównywalnych,
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
bardziej otwartych na konkurencję obszarach danego kraju lub wspólnoty lub, w braku takich
publikowanych cen, na cenach określonych lub zatwierdzonych przez krajowego regulatora (UKE).
[Tranzyt IP]
1.12.
Usługa tranzytu IP zapewnia operatorom dostępowym korzystającym z sieci OI dostęp do
Internetu przez różnych operatorów. Usługa ta jest świadczona w Polsce na konkurencyjnych
zasadach przez różnych operatorów. OI będzie jednak świadczył tę usługę w obszarach, gdzie nie jest
świadczona lub gdzie nie można jej uzyskać na konkurencyjnych zasadach. Należy przyjąć, że p
podstawą dla określenia poziomu cen będą ceny przeciętnych (regulowanych) analogicznych usług
obowiązujących na innych porównywalnych, bardziej otwartych na konkurencję obszarach danego
kraju lub wspólnoty lub, w braku takich publikowanych cen, na cenach określonych lub zatwierdzonych
przez krajowego regulatora (UKE).
[Zasady obliczania opłat hurtowych]
1.13.
Dla określania warunków rynkowych, przy złożonych rynkach produktowych, dla określenia
czy dany podmiot nie wykorzystuje swojej przewagi rynkowej, można zastosować tzw. test
hipotetycznego monopolu (HMT), który polega na analizie, czy hipotetyczny monopolistyczny
dostawca produktu mógłby dla własnej korzyści utrzymywać niewielką, ale trwałą nadwyżkę cenową.
Ma to oczywiście ścisły związek z cenową elastycznością popytu na usługi świadczone przez danego
przedsiębiorcę – popyt ten może być mniej lub bardziej elastyczny. W przypadku popytu
nieelastycznego, można mówić o sytuacji dużego zniekształcenia konkurencji. Odwrotnie będzie w
przypadku popytu elastycznego, charakterystycznego dla rynku na którym panuje konkurencja.
1.14.
Biorąc pod uwagę warunki budowy nowoczesnej szerokopasmowej sieci szkieletowej i sieci
dystrybucyjnych z wykorzystaniem środków publicznych, przewaga OI na rynku wojewódzkim może
być znacząca. Oznacza to, że stosowane przez niego opłaty i ceny powinny podlegać kontroli.
Najlepiej przygotowany merytorycznie do tego typu kontroli w telekomunikacji jest regulator rynku
telekomunikacyjnego – Prezes UKE.


Ceny hurtowego dostępu będą oparte na przeciętnych (regulowanych) cenach hurtowych
obowiązujących na innych porównywalnych, bardziej otwartych na konkurencję obszarach
danego kraju lub wspólnoty lub, w braku takich publikowanych cen, na cenach określonych
lub zatwierdzonych przez krajowego regulatora (UKE).
Umowa między samorządem a operatorem infrastruktury publicznej przewiduje, że po
uzgodnieniu cen dostępu hurtowego między tymi stronami, mogą być one stosowane po
uzyskaniu zatwierdzenia przez organ regulacyjny (UKE) zgodnie z pkt 1,Ponadto, umowa
przewiduje, że w razie sporu samorządu i operatora infrastruktury publicznej co do
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11


1.15.
wysokości opłat, spór taki będzie rozstrzygany przez organ regulacyjny (UKE), który określi
ceny zgodnie z pkt 1,
Podstawą prawną do określania lub zatwierdzania cen dostępu hurtowego przez UKE –
oprócz postanowień umowy – jest art. 27 ust. 2 Ustawy o zasadach wspierania rozwoju
sieci i usług telekomunikacyjnych. Przepis ten stanowi, że w razie, gdy w związku z
pomocą publiczną na operatora zostały nałożone (np. w umowie) obowiązki otwartego
dostępu, to do zagwarantowania dostępu telekomunikacyjnego i współkorzystania stosuje
się określone przepisy prawa telekomunikacyjnego. Na podstawie tego odesłania organ
regulacyjny (UKE) ma kompetencję do nakładania szczegółowych obowiązków
regulacyjnych, w tym do określenia cen, jak również każdy podmiot trzeci może zwrócić się
do UKE o rozstrzygnięcie sporu z operatorem infrastruktury publicznej i wydanie decyzji
zastępującej umowę o dostępie telekomunikacyjnym. Szczegółowe obowiązki będą
nakładane przez UKE w zakresie wynikającym z otwartym dostępem, bez prowadzenia
uprzednich analiz rynkowych jak to jest wymagane przy nakładaniu obowiązku na
operatora SMP.
W swoich opiniach dotyczących projektów UKE potwierdziło, że posiada kompetencje w
zakresie egzekwowania dostępu do infrastruktury wybudowanej w ramach tych projektów.
Kontrolę nadużywania pozycji rynkowej przez OI, w tym kontrolę cen stosowanych przez tego
operatora zapewni również, w zakresie swoich właściwości Prezes UOKiK.
1.16.
Do oszacowań poziomu opłat, które będzie stosował OI wykorzystuje się metodykę
sprawdzoną na regulowanych rynkach telekomunikacyjnych, w oparciu o rozliczenia pomiędzy
operatorami. Trzeba jednocześnie brać pod uwagę złożony wpływ zamian, wynikających z rozwoju
rynku i nowych rozwiązań technicznych.
1.17.
Pierwotnie problemy związane z połączeniami międzysieciowymi i rozliczeniami dotyczyły
przede wszystkim:
a) połączeń i rozliczeń pomiędzy operatorami telefonicznych sieci stacjonarnych;
b) połączeń i rozliczeń pomiędzy operatorami sieci stacjonarnych i komórkowych;
c) rozliczeń dotyczących dzierżawy łączy telekomunikacyjnych.
1.18.
Problematyka połączeń międzysieciowych poszerzyła się w ostatnich latach o:
a) rozliczenia pomiędzy operatorami sieci telekomunikacyjnych i operatorami zapewniającymi dostęp
do Internetu;
b) procedury i techniki połączeń i rozliczeń pomiędzy operatorami sieci komutowanych i operatorami
sieci wykorzystujących protokół IP (Internet Protocol);
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
c) rozliczenia za szerokopasmowe usługi i aplikacje szerokopasmowe.
1.19.
Podstawą funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego powinno być maksymalne zaspokojenie
potrzeb zgłaszanych przez rynek przy najbardziej efektywnym wykorzystaniu istniejących zasobów.
Jednym ze sposobów do spełnienia tego założenia jest rozwój konkurencji i dążenie do pełnej
równowagi rynkowej (rynku idealnego). Jednak przy działaniach zmierzających do rozwoju
konkurencji, powinno się stosować również trzy podstawowe reguły mające wpływ na efektywność
funkcjonowania telekomunikacji:
a) należy wspierać rozwój konkurencji, jeśli może to prowadzić do obniżenia kosztów świadczenia
usług telekomunikacyjnych;
b) sektor telekomunikacyjny powinien funkcjonować w taki sposób aby gospodarka jako całość
działała maksymalnie wydajnie;
c) operatorzy powinni być zachęcani do zwiększenia wydajności przez wprowadzanie nowych usług i
technologii, prowadzących do poprawy ich efektywności ekonomicznej.
1.20.
Ceny usług telekomunikacyjnych powinny z jednej strony odzwierciedlać koszty świadczonych
usług (brak jest ekonomicznych argumentów do świadczenia usług poniżej kosztów przeciętnych), z
drugiej strony nie powinny stanowić bariery w dostępie do usług (brak jest ekonomicznego
uzasadnienia dla osiągania rentowności na wyjątkowo wysokim poziomie). Stosują się tu trzy reguły
ustalania cen, które mają zastosowanie również w sektorze telekomunikacyjnym i których
przestrzeganie, wydaje się odpowiadać na powyższe postulaty efektywnościowe:
a) ustalenie górnego progu cenowego dla ochrony konsumentów (dotyczy to szczególnie usług
powszechnych lub usług mających wpływ na ceny usług powszechnych);
b) ustalenie dolnego progu cenowego dla ochrony przedsiębiorstw przed zniszczeniem przez niskie,
nie pokrywające kosztów przeciętnych ceny;
c) dążenie do standaryzacji w dziedzinie ustalania cen za świadczone usługi.
1.21.
Te podstawowe zasady mogą mieć zastosowanie nie tylko przy ustalaniu cen ale również przy
ustalaniu opłat związanych z łączeniem sieci telekomunikacyjnych.
1.22.
W przypadku usług dodatkowym czynnikiem sprzyjającym w stosowaniu optymalnych
rynkowo cen jest konkurencja.
1.23.
Opłaty za usługi hurtowe pobierane przez operatora nowo budowanej infrastruktury
telekomunikacyjnej, w normalnych warunkach rynkowych, z jednej strony muszą zapewniać zwrot z
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.
Projekt systemowy
POIG.08.03.00-00-002/11
poniesionej inwestycji, z drugiej zaś muszą odpowiadać warunkom rynkowym. Na regulowanym rynku
telekomunikacyjnym opłaty za dostęp do infrastruktury pobierane przez istniejącego (tzw.
zasiedziałego) operatora o znaczącej pozycji rynkowej, chociaż powinny być ustalane na podstawie
rzeczywistych kosztów, z reguły są ustalane przez regulatora, który stara się te koszty oszacować na
podstawie dostarczonych mu danych, starając się równocześnie stworzyć warunki dla rozwoju
konkurencji. Rozważając, czy nowopowstały operator ma szanse oferować swoją nową infrastrukturę
po cenie korzystnej dla alternatywnych SP, należy przeanalizować metody ustalania cen przez
regulatora. Jeżeli podstawa ustalania opłat za usługi hurtowe przez regulatora są koszty, to opłaty
pobierane przez OI mogą być niższe, ponieważ między innymi nie muszą go obciążać koszty
amortyzacji, ani koszty obsługi kredytów inwestycyjnych – infrastruktura obsługiwana przez OI
zostanie wybudowana ze środków publicznych samorządów.
Wydatek w ramach "Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do
Internetu” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach 8 Osi Priorytetowej, Społeczeństwo informacyjne – zwiększenie innowacyjności
gospodarki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz z budżetu Państwa.