Forbes, lipiec 2013

raport inwestycje
odpowiedzialność raport
Przedsiębiorco, masz
szansę na ekspansję
Kara grozi bez
wyrządzenia szkody
Senegal, Laos - dlaczego nie? To atrakcyjne miejsca do prowadzenia biznesu, pod
Menedżer może ponieść konsekwencje na gruncie kodeksu karnego za działania na szkodę
warunkiem odpowiedniego przygotowania przedsięwzięcia od strony prawnej,
swojej spółki, nawet jeśli nie przyniosą one rzeczywistego skutku. Wystarczy samo
uwzględniającego lokalną specyfikę tych krajów
sprowadzenie niebezpieczeństwa jej wyrządzenia
P
oszukiwanie nowych obszarów prowadzenia działalności gospodarczej przez
polski biznes to wyzwanie
dla rynku usług prawniczych. Obsługa klientów inwestujących
daleko poza granicami kraju wymaga
elastyczności, zaangażowania oraz głębokiego rozpoznania otoczenia prawnego i odmiennych uwarunkowań kulturowych, wpływających na praktykę
stosowania przepisów. Potwierdzają to
nasze, prawie półtoraroczne, doświadczenia z Senegalu i Laosu, zwieńczone
otwarciem biur w tych państwach.
Położony w Afryce Zach. Senegal to
kraj o dużym potencjale we wszystkich
sektorach gospodarki.Władze sukcesywnie zwiększają pakiet zabezpieczeń
prawnych dla zagranicznych inwestorów.
Senegal podpisał i ratyfikował prawie
wszystkie umowy międzynarodowe
dotyczące międzynarodowego prawa
gospodarczego i inwestycjih, gwarantując sprawiedliwe i równe traktowanie
inwestorów oraz stabilność przyznanych
im uprawnień. Zapewniono bezwarunkowy dostęp do międzynarodowego
sądownictwa polubownego i poszanowanie dla jego rozstrzygnięć.
Zwraca uwagę dążenie władz Senegalu do zapewnienia stabilizacji w tych
gałęziach prawa, które budzą zwykle
największe obawy inwestorów. W prawie podatkowym i celnym Senegal jest
związany w dużej mierze przepisami
UEOMA (Unii Gospodarczej i Monetarnej Afryki Zachodniej). Prawo prze-
widuje znaczne ulgi i zachęty podatkowe dla inwestorów, a w 2013 r. uchwalono przejrzysty kodeks podatkowy.
W Senegalu obowiązuje zharmonizowane prawo gospodarcze właściwe dla
państw strefy OHADA (Organizacji
na rzecz zharmonizowania prawa gospodarczego w Afryce). Kurs wymiany
franka CFA na euro jest stały i niezmienny. Standardy w zakresie prawa
pracy zostały tak skonstruowane, aby
maksymalnie zabezpieczyć inwestycje
na każdym ich etapie. Co więcej, w ostatnim okresie w Senegalu przeprowadzono reformy, mające na celu skuteczną
walkę z biurokracją i korupcją, typowymi problemami państw afrykańskich.
Równie interesująca dla polskich
inwestorów może być Laotańska Republika Ludowa, członek Stowarzyszenia
Narodów Azji Płd-Wsch. (ASEAN) oraz
Światowej Organizacji Handlu (WTO),
o statusie Normal Trade Relation
(NTR) z USA. Inwetorzy zagraniczni mają gwarantowane wsparcie od rządu przy zakładaniu
i prowadzeniu działalności.
Innym udogodnieniem jest
możliwość repatriacji zysków,
kapitału i innych dochodów
z działalności. Atrakcyjne
30 forbes 07 | 12
prawo dla przedsiębiorcy
Kancelaria Prawna
Elżanowski, Cherka & Wąsowski
www.echw.pl
regulacje dopuszczają posiadanie 100
proc. udziałów w spółce przez jednego
lub więcej inwestorów zagranicznych
bez lokalnych partnerów.
Co prawda grunt nalezy do państwa,
jednak można uzyskać prawo użytkowania, pokrewne użytkowaniu wieczystemu, dzierżawy albo koncesji. W sektorach promowanych (rolnictwo, przemysł, rzemiosła, usługi) są ulgi podatkowe. Sporą zachętą dla inwestorów
zagranicznych są specjalne strefy ekonomiczne (obecnie: 11).
Potencjał Senegalu
i Laosu przyciąga
coraz więcej inwestorów, chętnych
podjąć opłacalne
ryzyko.
dr Filip
Elżanowski
wspólnik,
adwokat
dr Maksymilian
Cherka
dr Maksymilian
Cherka,
wspólnik, adwokat
Kancelaria
Elżanowski, Cherka
& Wąsowski
W
2011 roku z obrotu prawnego
wyeliminowano z kodeksu
spółek handlowych art. 585 dotyczący tzw. przestępstwa na szkodę spółki. Prawo, podobnie jak przyroda nie lubi pustki. Teraz
szeroki wachlarz możliwych naruszeń
o charakterze menedżerskim opiera się
na art. 296 Kodeksu karnego. Dla porządku trzeba zaznaczyć, że właściwie
to nadmiar regulacji porządkujących niezwykle zbliżoną do
siebie materię doprowadził do
uchylenia “handlowego” przestępstwa określanego potocznie ja-
dr Krzysztof
Wąsowski
wspólnik, adwokat
Kancelaria
Elżanowski, Cherka
& Wąsowski
ko “działanie na szkodę spółki”.
Ustawodawca postanowił sprowadzić
kwestię podstawy ścigania zasadniczo
do jednego mianownika, który został
zmodyfikowany. Wcześniejszy stan
prawny powodował liczne wątpliwości
co do krzyżowania się obu przepisów.
Ustawodawca w obecnym stanie prawnym przewiduje karanie zasadniczo za
dwie podstawowe formy. Pierwsza to
wyrządzenie znacznej szkody majątkowej, druga to sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa jej wyrządzenia. Pozostawiając innym rozważaniom
źródła dochodzenia czy wartość jest
znaczna czy nie oraz inne zagadnienia
wynikające z redakcji przepisu, skupmy
się na różnicach pomiędzy dwoma skutkami. Pierwszy to wyrządzenie szkody
majątkowej. Drugi to sprowadzenie
bezpośredniego niebezpieczeństwa jej
wyrządzenia. Z prawnego punktu widzenia ma bowiem znaczenie fakt
spowodowania bezpośredniego
niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody, w przeciwieństwie do potocznego
czy nawet ekonomicznego rozumienia tego
pojęcia. W przypadku art. 296 § 2 k.k.
można zostać
przestępcą za to,
że nic się nie
stało, choć nie
zawsze. Karnej
ochronie bo-
wiem podlegają takie działania, które
prowadzą do sytuacji, w której wyrządzenie szkody jest bardzo prawdopodobne, choć do niego z różnych przyczyn
nie doszło. Można powiedzieć, że jest
to doprowadzenie do takiej sytuacji,
kiedy do wystąpienia szkody już nie
trzeba podejmować żadnych działań.
Tak czy inaczej w obu przypadkach
organyw ścigania, zgodnie z zasadą domniemania niewinności, muszą udowodnić m. in. związek przyczynow-o
skutkowy między zachowaniem menedżera (nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązku) a szkodą lub
bezpośrednim niebezpieczeństwem jej
wystąpienia. Sprowadza się to do powołania biegłego, który stwierdzi (lub
nie) powyższe.
Decydujące znaczenie ma ocena czy
działania zarządcze mieściły się w sferze dopuszczalnego ryzyka właściwego
dla danej działalności. Jeśli nie, to skutek w rozumieniu karnoprawnym wystąpi, a jeśli tak, to owo dopuszczalne
ryzyko zarządcze stanie się swoistą
“tarczą” (kontratypem), która ochroni
przewidującego menedżera przed dotkliwą odpowiedzialnością. Im więcej
udokumentkowanych (ekspertyz, opinii)
środków ochrony uda się zgromadzić,
tym ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności, w przypadku niepowodzenia
staje się mniejsze.
prawo dla przedsiębiorcy
dr Krzysztof Wąsowski,
Olgierd Pogorzelski, adwokat
[email protected]
forbes 07 | 12 31