Metodologia Ratingu Kredytowego

Transkrypt

Metodologia
Ratingu
Kredytowego
AGENCJA RATINGOWA:
Global Rating Sp. z o.o.
Warszawa, styczeń 2015
Global
RAT ING
METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO
Spis treści
WSTĘP
4
1 OGÓLNE ZASADY RATINGU KREDYTOWEGO
6
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
RATING DŁUGOTERMINOWY
RATING KRÓTKOTERMINOWY
RATING MIĘDZYNARODOWY
RATING KRAJOWY
PERSPEKTYWA RATINGU KREDYTOWEGO DŁUGOTERMINOWEGO
RATING ZAMÓWIONY I NIEZAMÓWIONY
RATING PUBLICZNY I NIEPUBLICZNY
PRAWDOPODOBIEŃSTWO NIEWYPŁACALNOŚCI
6
7
7
7
8
8
11
11
2 METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO
13
2.1
13
13
14
14
15
15
15
16
16
17
17
18
18
2.2
ANALIZA OTOCZENIA RYNKOWEGO
ANALIZA MAKROEKONOMICZNA I RYZYKO KRAJU
ANALIZA KONKURENCJI I PODMIOTÓW PORÓWNYWALNYCH
OTOCZENIE REGULACYJNE
RYZYKO BRANŻY
SEZONOWOŚĆ
WIELKOŚĆ PODMIOTU
ANALIZA JAKOŚCIOWA PODMIOTU
KADRA ZARZĄDZAJĄCA I ŁAD ORGANIZACYJNY
DYWERSYFIKACJA PODMIOTOWA
SYSTEM INFORMACJI ZARZĄDCZEJ I ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
POSIADANE WŁASNOŚCI INTELEKTUALNE
WPŁYW NA DEGRADACJĘ ŚRODOWISKA NATURALNEGO I CZYNNIKI SPOŁECZNE
3 METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO PRZEDSIĘBIORSTW NIEFINANSOWYCH
19
3.1
3.2
3.3
19
21
22
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA
STRATEGIA DŁUGOTERMINOWA
ŹRÓDŁA I KOSZTY FINANSOWANIA
4 METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO INSTYTUCJI FINANSOWYCH
23
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
23
24
25
26
27
28
STRATEGIA ZARZADZANIA RYZYKIEM
PORTFEL INSTYTUCJI FINANSOWEJ
EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA
DŹWIGNIA FINANSOWA
5 METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO JEDNOSTEK FINANSÓW PUBLICZNYCH
29
5.1
5.2
29
29
RYZYKO SYSTEMOWE
ANALIZA BUDŻETOWA
2|Strona
Global
RAT ING
5.3
5.4
5.5
5.6
SIŁA EKONOMICZNA
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
DŁUGOTERMINOWE PERSPEKTYWY ROZWOJU
WSPARCIE NADZWYCZAJNE
30
30
30
30
6 METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO EMISJI (IS)
32
6.1
6.2
6.3
6.4
32
33
33
34
RÓŻNICA OCENY EMISJI OD OCENY EMITENTA
OPCJA WCZEŚNIEJSZEGO WYKUPU
ZABEZPIECZENIE PRZEDMIOTOWE
ZABEZPIECZENIE PODMIOTOWE
7 RATING WSPARCIA FINANSOWEGO (FRCR)
35
8 RATING KONDYCJI FINANSOWEJ (FCCR)
36
3|Strona
Global
RAT ING
WSTĘP
Rating kredytowy w rozumieniu agencji Global Rating (dalej określanej jako „Agencja”) to opinia na
temat zdolności kredytowej ocenianego podmiotu, długu lub zobowiązania finansowego, dłużnych
papierów wartościowych, akcji uprzywilejowanych lub innych instrumentów finansowych, emitenta
takich długów lub zobowiązań finansowych, dłużnych papierów wartościowych, akcji
uprzywilejowanych lub innych instrumentów finansowych, wystawiona na podstawie niniejszej
Metodologii.
Niniejsza metodologia ratingu kredytowego określa sposób postepowania i procedury związane
z nadawaniem, zmianą i przeglądem ratingu kredytowego (zamówionego lub niezamówionego) i
perspektywy z nim związanej:
1. Przedsiębiorstwom niefinansowym,
2. Instytucjom finansowym (w tym ubezpieczeniowym),
3. Jednostkom finansów publicznych,
4. Pojedynczym emisjom i programom emisji.
Przez instytucję finansową (FI) rozumie się podmiot, którego podstawowym przedmiotem
działalności jest udzielanie kredytów i pożyczek, przyjmowanie depozytów, leasing, faktoring,
udzielanie ubezpieczeń, poręczeń i gwarancji oraz inwestowanie w instrumenty finansowe na własny
rachunek.
Przez jednostkę finansów publicznych (GOV) rozumie się rząd państwa lub samorządową
jednostkę budżetową, oraz przedsiębiorstwo zależne od tej jednostki, a także agencje rządową lub
samorządową.
Przedsiębiorstwo niefinansowe (CORP) to niebędący instytucją finansową i jednostką finansów
publicznych podmiot prowadzący działalność gospodarczą na zasadach komercyjnych lub
niekomercyjnych, w tym również przedsięwzięcie inwestycyjne.
Rating kredytowy podmiotu (emitenta) dotyczy zdolności tego podmiotu do wywiązania się ze
wszystkich wyemitowanych przez niego zobowiązań.
Rating kredytowy emisji lub programu emisji (IS) dotyczy zdolności tego podmiotu do wywiązania
się z zobowiązań wyemitowanych w ramach ocenianej emisji lub programu emisji.
W przypadku, kiedy przedmiotem podstawowej działalności emitenta jest częściowo działalność
finansowa i częściowo niefinansowa, analityk ratingowy, biorąc pod uwagę istotność określonej
działalności emitenta na dzień oceny i oczekiwanej w przyszłości, dokonuje wyboru odpowiedniego
dla danej jednostki podejścia do oceny ratingowej lub łączy podejścia w celu otrzymania miarodajnego
wyniku oceny ratingowej.
W przypadku, kiedy podmiotem oceny jest pozostający pod kontrolą jednostki samorządowej podmiot
działający na zasadach komercyjnych lub częściowo komercyjnych (np. w formie spółki kapitałowej
lub partnerstwa publiczno-prywatnego), analityk ratingowy, kierując się zasadą najlepszego
dopasowania, dokonuje wyboru właściwego podejścia oceny ratingowej spośród opisanych w tym
dokumencie (dla finansów publicznych, dla podmiotów niefinansowych lub dla podmiotów
finansowych) lub łączy podejścia w celu otrzymania miarodajnego wyniku oceny ratingowej.
Każdorazowo, raport z oceny ratingu kredytowego wskazuje na zastosowane podejście
metodologiczne, właściwe dla danego podmiotu wraz z uzasadnieniem. Uzasadnienia wymaga
również fakt łączenia poszczególnych metodologii.
Metodologia ratingu kredytowego podmiotów finansowych i niefinansowych nie uwzględnia
nadzwyczajnego wsparcia ocenianego podmiotu ze strony osób trzecich (np. właścicieli, jednostek
samorządowych lub rządowych) lub pomocy systemowej w przypadku, kiedy takie dofinansowanie
jest możliwe lub byłoby potrzebne ze względu na złą kondycję finansową ocenianego podmiotu.
Jednakże uwzględnienie w metodologii znajdują sytuacje, w których następuje dofinansowanie
wynikające z typowej działalności podmiotu, zawartych porozumień i umów lub jest elementem
charakterystycznym dla danej działalności.
Uwzględnienie w ocenie emitenta nadzwyczajnego wsparcia ze strony osób trzecich znajduje
odzwierciedlenie w Ratingu Wsparcia Finansowego, którego zasady zostały opisane w punkcie 7
niniejszego dokumentu.
Rating Kredytowy dla podmiotu na temat, którego Agencja nie dysponuje pełnym zakresem
wymaganych danych i informacji, a posiada co najmniej informacje finansowe z trzech ostatnich lat
4|Strona
Global
RAT ING
(chyba że okres działalności podmiotu jest krótszy, to z tego okresu), może zostać sporządzony na
zasadach Ratingu Kondycji Finansowej opisanych w punkcie 8 tego dokumentu.
5|Strona
Global
RAT ING
1
OGÓLNE ZASADY RATINGU KREDYTOWEGO
Agencja może przyznawać rating kredytowy emitenta w ujęciu krajowym i międzynarodowym
w perspektywie długoterminowej i krótkoterminowej.
Rating kredytowy emisji lub programu emisji nadaje się w perspektywie czasu trwania (terminu
wykupu) ocenianych instrumentów, jeżeli jest określony lub w perspektywie długoterminowej, jeżeli
termin wykupu instrumentów finansowych nie został określony.
Brak wyraźnego wskazania, czy rating kredytowy jest krajowy czy międzynarodowy oznacza rating
kredytowy międzynarodowy. Rating krajowy musi być wyraźnie oznaczony jako krajowy, a ocena
ratingowa, oznaczona indeksem charakterystycznym dla danego kraju (np. rating długoterminowy na
poziomie „A” w ujęciu krajowym dla Polski będzie oznaczony „A(PL)”, a rating krótkoterminowy na
poziomie „ST-1” dla Polski będzie oznaczony „ST-1(PL)”.
Skala ratingu kredytowego krótkoterminowego jest inna niż skala ratingu kredytowego
długoterminowego, co pozwala odróżnić rating kredytowy krótkoterminowy od długoterminowego.
1.1
RATING DŁUGOTERMINOWY
Rating kredytowy długoterminowy jest oceną ryzyka niewypłacalności podmiotu w stosunku do
wyemitowanych zobowiązań w perspektywie średniego ważonego czasu trwania tych zobowiązań.
Ocena ratingowa długoterminowa odbywa się w 21-stopniowej skali zarówno w przypadku ratingu
krajowego jak i międzynarodowego. Skalę i charakterystykę ocen w perspektywie długoterminowej
prezentuje tabela poniżej:
Tabela 1 Skala i charakterystyka oceny ratingu kredytowego długoterminowego krajowego
i międzynarodowego.
L.p. Skala
Charakterystyka
Najwyższa zdolność do obsługi zadłużenia. Emitent charakteryzuje się wyjątkowo dobrą
1
AAA zdolnością do regulowania zobowiązań i w perspektywie długoterminowej jest wyjątkowo odporny
na zmiany rynkowe i ryzyka wewnętrzne. Emitent ma wyjątkowo silną pozycję na rynku.
2
AA+ Emitent wykazuje bardzo silną zdolność do obsługi zadłużenia i bardzo niskie ryzyko utraty
wypłacalności w perspektywie długoterminowej. Emitent ma dobrą pozycję na rynku
3
AA
i charakteryzuje się odpornością na większość ryzyk generowanych z otoczenia i struktur
4
AAwewnętrznych.
Emitent wykazuje relatywnie niskie ryzyko utraty zdolności do regulowania zobowiązań
5
A+
w perspektywie długoterminowej i charakteryzuje się dobrą pozycją na rynku. Jednak
6
A
w perspektywie długoterminowej mogą wystąpić zdarzenia, które będą miały negatywny wpływ na
7
Aelastyczność operacyjną lub finansową emitenta.
8
BBB+ Emitent charakteryzuje się rozsądnym poziomem zdolności do obsługi zadłużenia, jednak jego
pozycja rynkowa i ograniczona zdolność do reagowania na czynniki ryzyka zewnętrznego lub
9
BBB
wewnętrznego wskazują na relatywnie wysokie ryzyko zaistnienia zdarzeń w przyszłości, które
10
BBB- w negatywny sposób przełożą się na kondycję ekonomiczną emitenta.
11
BB+ Emitent posiada struktury pozwalające na zabezpieczenie wypłacalności zaciągniętych
zobowiązań, jednak kondycja finansowa i pozycja rynkowa emitenta wskazuje na relatywnie
12
BB
wysokie ryzyko terminowego regulowania zobowiązań długoterminowych. Ryzyko zaistnienia
negatywnych zdarzeń ograniczających płynność finansową emitenta w krótkim terminie jest
13
BBrelatywnie wysokie.
Struktury emitenta nie pozwalają na pokrycie całości zobowiązań zaciągniętych przez emitenta,
14
B+
a jego kondycja finansowa i ekonomiczna oraz pozycja na rynku wskazują na wysokie ryzyko
15
B
utraty zdolności do bieżącego regulowania zobowiązań. Istnieje relatywnie duże ryzyko utraty
16
Bzdolności funkcjonowania na skutek negatywnych zdarzeń w przyszłości.
17
CCC Bardzo wysokie ryzyko utraty zdolności do spłaty zobowiązań w krótkim terminie i wysokie ryzyko
niespłacenia przeważającej części zobowiązań. Występuje wysokie ryzyko lub zidentyfikowano
18
CC
opóźnienia w spłacie bieżących zobowiązań. Bardzo duże ryzyko zaistnienia zdarzeń w krótkim
19
C
terminie powodujących utratę możliwości dalszego funkcjonowania emitenta.
Condition default (kondycja niewypłacalności) - kondycja finansowa emitenta wskazuje na brak
20
CD
zdolności do obsługi krótkoterminowych zobowiązań lub oczekiwane jest zaprzestanie spłaty
całości lub części długu w okresie krótkoterminowym.
Default (niewypłacalność) – zaprzestanie spłaty części lub całości zadłużenia, odsetek albo
21
D
złożony wniosek o ogłoszenie upadłości.
Źródło: opracowanie własne
W skali ratingu kredytowego długoterminowego, wyróżnia się dwa poziomy jakości:
I. Rating kredytowy inwestycyjny – to rating kredytowy mieszczący się w przedziale ocen od AAA
do BBB- i wskazuje on na relatywnie niskie ryzyko inwestycyjne w instrumenty emitowane przez
oceniany podmiot.
6|Strona
Global
RAT ING
II. Rating kredytowy spekulacyjny – to rating kredytowy mieszczący się w przedziale ocen od BB+
do D i wskazuje on na wysokie ryzyko inwestycyjne w instrumenty emitowane przez oceniany
podmiot.
1.2
RATING KRÓTKOTERMINOWY
Rating kredytowy krótkoterminowy jest oceną ryzyka niewypłacalności podmiotu w stosunku do
ocenianej emisji lub wszystkich wyemitowanych zobowiązań w perspektywie jednego roku.
Ocena ratingowa krótkoterminowa odbywa się w 7-stopniowej skali zarówno w przypadku ratingu
krajowego jak i międzynarodowego. Skalę i charakterystykę ocen w perspektywie krótkoterminowej
Tabela 2 Skala i charakterystyka ocen ratingu krótkoterminowego krajowego i międzynarodowego
L.p. Skala
Charakterystyka
Podmiot charakteryzuje się bardzo dobrą kondycją finansową i niskim ryzykiem wystąpienia ryzyk
1
ST-1+
w krótkim terminie. Ryzyko zaprzestania obsługi zadłużenia w krótkim okresie jest bardzo małe.
Podmiot charakteryzuje się dobrą kondycją finansową i niskim ryzykiem wystąpienia ryzyk
2
ST-1
w krótkim terminie. Ryzyko zaprzestania obsługi zadłużenia w krótkim okresie jest bardzo małe.
Podmiot charakteryzuje się dobrą kondycją finansową i niskim ryzykiem wystąpienia ryzyk
w krótkim terminie. Ryzyko zaprzestania obsługi zadłużenia w krótkim okresie jest stosunkowo
3
ST-2
niewielkie, jednak mogą wystąpić pewne zdarzenia, które w perspektywie roku mogą wpłynąć
negatywnie na zdolność podmiotu do obsługi zadłużenia.
Ryzyko zaprzestania obsługi zobowiązań w krótkim terminie określa się na wysokie i istnieje
4
ST-3 wysokie ryzyko wystąpienia zdarzeń w krótkim terminie, które wpłyną negatywie na oceniany
podmiot, jednak istnieją zasoby do sfinansowania spłaty znacznej części zadłużenia.
Ryzyko zaprzestania obsługi zobowiązań w krótkim terminie określa się na wysokie i istnieje
wysokie ryzyko wystąpienia zdarzeń w krótkim terminie, które wpłyną negatywie na oceniany
5
ST-4
podmiot, a istniejące zasoby mogą nie być wystraczające do sfinansowania spłaty znacznej
części zadłużenia.
Condition default (kondycja niewypłacalności) - kondycja finansowa emitenta wskazuje na brak
6
CD
zdolności do obsługi krótkoterminowych zobowiązań lub oczekiwane zaprzestanie spłaty całości
lub części długu w okresie krótkoterminowym.
Default (niewypłacalność) – zaprzestanie spłaty części lub całości zadłużenia, odsetek albo
7
D
złożony wniosek o ogłoszenie upadłości.
Relację skali ratingu kredytowego krótkoterminowego do ratingu kredytowego długoterminowego
Tabela 3 Relacja skali ratingu kredytowego krótkoterminowego do długoterminowego
L.p.
Skala ratingu krótkoterminowego
Przedział skali ratingu długoterminowego
ST-1+
1
(AAA) - (A-)
ST-1
2
(A-) - (BBB)
ST-2
3
(BBB) - (BBB-)
ST-3
4
(BB+) - (B-)
ST-4
5
(B+) - (C)
CD
6
CD
D
7
D
1.3
RATING MIĘDZYNARODOWY
Rating kredytowy międzynarodowy realizowany jest w ujęciu rynku międzynarodowego i pozycji
emitenta lub ocenianych instrumentów na międzynarodowym rynku finansowym oraz gospodarki
globalnej.
W ocenie ratingowej międzynarodowej, Agencja bierze pod uwagę funkcjonowanie danego podmiotu
na rynku globalnym, pozycję kraju siedziby ocenianego podmiotu i jego gospodarki na rynku
międzynarodowym.
1.4
RATING KRAJOWY
Rating kredytowy krajowy realizowany jest przez pryzmat kraju i jego gospodarki, gdzie oceniany
podmiot ma swoją siedzibę lub koncentruje swoją działalność.
7|Strona
Global
RAT ING
Ratingu krajowego
międzynarodowym.
nie
nadaje
się
rządom
krajów,
bankom
centralnym
i
instytucjom
Każdorazowo do oznaczenia ratingowego, nadawany jest symbol kraju, w perspektywie jakiego
została nadana ocena ratingu kredytowego krajowego. Oznaczenia dla krajów europejskich
uwzględniane w skali oceny prezentuje tabela poniżej:
Tabela 4 Oznaczenia krajowe uwzględniane w ocenie ratingu kredytowego krajowego
Kraj
Oznaczenie
Kraj
Oznaczenie
Kraj
Austria
AT
Hiszpania
ES
Rosja
Belgia
BE
Holandia
NL
Rumunia
Bułgaria
BG
Irlandia
IE
Słowacja
Chorwacja
HR
Litwa
LT
Słowenia
Cypr
CY
Luksemburg
LU
Szwajcaria
Republika Czeska
CZ
Łotwa
LV
Szwecja
Dania
DK
Malta
MT
Turcja
Estonia
EE
Niemcy
DE
Ukraina
Finlandia
FI
Norwegia
NO
Węgry
Francja
FR
Polska
PL
Wielka Brytania
Grecja
GR
Portugalia
PT
Włochy
1.5
PERSPEKTYWA
RATINGU
Oznaczenie
RU
RO
SK
SI
CH
SE
TR
UA
HU
GB
IT
KREDYTOWEGO
DŁUGOTERMINOWEGO
Perspektywa ratingu kredytowego długoterminowego to parametr określający, jaki kierunek zmiany
oceny ratingu kredytowego jest oczekiwany w perspektywie jednego roku od dokonania oceny.
Agencja wyróżnia cztery rodzaje Perspektywy, które maja przyporządkowane oznaczenia skrótowe,
są to Perspektywy:
Pozytywna (P) – oznacza, że w okresie najbliższych 12 miesięcy, spodziewany jest wzrost poziomu
oceny ratingu kredytowego na skutek zaistnienia zdarzeń wpływających na poprawę ogólnej kondycji
podmiotu ocenianego,
Negatywna (N) – oznacza, że w okresie najbliższych 12 miesięcy, spodziewany jest spadek poziomu
oceny ratingu kredytowego na skutek zaistnienia zdarzeń wpływających na pogorszenie ogólnej
kondycji podmiotu ocenianego,
Stabilna (S) oznacza, że w okresie najbliższych 12 miesięcy, spodziewane jest utrzymanie poziomu
oceny ratingu kredytowego na niezmienionym poziomie,
Pod obserwacją (O) – oznacza, że w okresie najbliższych 12 miesięcy, spodziewana jest zmiana
poziomu oceny ratingu kredytowego ze względu na zaistnienie pewnych zdarzeń, których wpływ na
ogólną kondycję podmiotu ocenianego nie jest do końca znany.
Przyznanie perspektywy ratingu nie przesądza o kierunku zmiany oceny ratingu kredytowego,
a wyraża jedynie pogląd analityka ratingowego odnośnie przewidywanej zmiany. Perspektywa nie
stanowi zobowiązania Agencji do dokonania zmiany, a w uzasadnionych przypadkach, zmiana
poziomu ratingu kredytowego może nie zostać wprowadzona lub zostać wprowadzona w kierunku
przeciwnym do zadeklarowanej.
1.6
RATING ZAMÓWIONY I NIEZAMÓWIONY
Rating kredytowy niezamówiony to rating kredytowy wykonywany z inicjatywy Agencji bez zlecenia
Agencji nadania ratingu kredytowego ze strony jednostki ocenianej, emitenta ocenianych
instrumentów finansowych lub jakiegokolwiek innego podmiotu.
Rating kredytowy niezamówiony jest wyraźnie oznaczony jako taki i może być nadawany
w perspektywie długoterminowej lub krótkoterminowej oraz w skali międzynarodowej lub krajowej,
w każdym przypadku z oznaczeniem dodatkowym indeksem (U). Oznacza to, że na przykład rating
kredytowy długoterminowy na poziomie AA, dla ratingu kredytowego niezamówionego będzie
oznaczony AA(U).
Procedura nadania ratingu kredytowego niezamówionego odpowiada procedurze opisanej w niniejszej
metodologii, z wyłączeniem sytuacji w której:
8|Strona
Global
RAT ING

Agencja nie posiada istotnych informacji na temat ocenianego podmiotu lub ocenianych
instrumentów finansowych lub posiadane informacje są mało wiarygodne, ale posiada wiarygodne
informacje finansowe, które są wystarczające do oceny kondycji finansowej danego podmiotu lub
instrumentów finansowych – w takiej sytuacji agencja nadaje wyłącznie rating kondycji finansowej
zgodnie z procedurą opisaną w punkcie 8,

Agencja nie posiada istotnych informacji (w tym informacji finansowych) na temat ocenianego
podmiotu lub ocenianych instrumentów finansowych lub posiadane informacje są mało
wiarygodne – w takiej sytuacji Agencja powstrzymuje się od nadania ratingu kredytowego.
Porównanie schematu porcesu przyznania pełnego ratingu
i niezamówionego zostało zapreznetowane na nastepnej stronie.
kredytowego
zamówionego
9|Strona
Global
RAT ING
RATING ZAMÓWIONY
RATING NIEZAMÓWIONY
Pozyskanie danych
o ocenianym podmiocie
i ocena możliwości
nadania Ratingu
Pozyskanie danych o
ocenianym podmiocie i
ocena możliwości nadania
Ratingu
Decyzja o kontynuacji procesu
Ratingu
Decyzja o wycofaniu, zawieszeniu lub
powstrzymaniu się od nadania
Ratingu lub potwierdzenie wcześniej
przyznanej oceny ratingowej
Decyzja o kontynuacji procesu
Ratingu
Wywiad z Zarządem (kierownictwem)
ocenianego podmiotu, o ile jest
konieczny
Wywiad z Zarządem (kierownictwem)
ocenianego podmiotu o ile jest
możliwy
Nadanie wstępnej oceny ratingowej
i przygotowanie wstępnej wersji
raportu
Nadanie wstępnej oceny ratingowej i
przygotowanie wstępnej wersji
raportu
Weryfikacja zgodności wstępnej
wersji raportu pod względem
poprawności metodologii i wyliczeń
ewentualna korekta
Weryfikacja zgodności wstępnej
wersji raportu pod względem
poprawności metodologii i wyliczeń i
ewentualna korekta
Przekazanie wstępnej wersji raportu
do podmiotu ocenianego lub emitenta
ocenianych instrumentów
finansowych i ewentualna korekta
Zatwierdzenie ratingu lub zgłoszenie
zastrzeżenia przez Komitet
Ratingowy
Zatwierdzenie ratingu lub zgłoszenie
zastrzeżenia przez Komitet
Ratingowy
Weryfikacja wyników oceny i
ponowne przekazanie do Komitetu
Ratingowego
Publikacja ratingu lub przedstawienie
wyników ratingu niepublicznego
zamawiającemu
Publikacja ratingu lub przedstawienie
wyników ratingu niepublicznego
zamawiającemu
10 | S t r o n a
Decyzja o wycofaniu, zawieszeniu lub
powstrzymaniu się od nadania
Ratingu lub potwierdzenie wcześniej
przyznanej oceny ratingowej
Weryfikacja wyników oceny i
ponowne przekazanie do Komitetu
Ratingowego
Global
RAT ING
1.7
RATING PUBLICZNY I NIEPUBLICZNY
Rating publiczny oznacza rating kredytowy, który został nadany w celu udostepnienia wyników ratingu
jako publicznie dostępnych lub rozpowszechniania w drodze subskrypcji.
Rating niepubliczny, oznacza rating kredytowy, który został sporządzony na indywidualne zamówienie
i przekazany wyłącznie zamawiającemu, nieprzeznaczony do publicznego ujawniania ani
rozpowszechniania w drodze subskrypcji. Rating niepubliczny jest wyraźnie oznaczony jako taki,
przez umieszczenie w tytule raportu ratingowego oznaczenia „Rating Niepubliczny”.
Zarówno rating publiczny jak i niepubliczny może być ratingiem zamówionym. Rating publiczny może
być ratingiem niezamówionym. Nie nadaje się ratingu niepublicznego będącego ratingiem
niezamówionym.
1.8
PRAWDOPODOBIEŃSTWO NIEWYPŁACALNOŚCI
W procesie ratingu kredytowego, jednym z najważniejszych jego elementów jest szacowanie
prawdopodobieństwa niewypłacalności (PD) ocenianego podmiotu, które w znacznym stopniu
determinuje ostateczną ocenę ratingu kredytowego. Na ogólny wynik prawdopodobieństwa
niewypłacalności wpływa większość czynników opisanych w kolejnych częściach tego raportu
możliwych do skwantyfikowania i określonych jako wielkości liczbowe.
Każda ocena ratingu kredytowego odpowiada przedziałom prawdopodobieństwa niewypłacalności,
które częściowo nakładają się na siebie. Pojedynczy wynik PD może mieścić się w kilku przedziałach
odpowiadających sąsiadującym ze sobą ocenom. Ostateczny przydział wyniku do odpowiedniej oceny
odbywa się na podstawie czynników jakościowych i ilościowych, które nie są brane pod uwagę przy
szacowaniu PD.
Znormalizowane prawdopodobieństwo niewypłacalności przypisane do poszczególnych ocen ratingu
kredytowego prezentuje wykres i tabela na następnej stronie.
Dolny przedział prawdopodobieństwa niewypłacalności PD(MIN) określa jego poziom w horyzoncie
krótkoterminowym, który w tej metodologii jest przyjęty jako okres jednego roku. Górny przedział
prawdopodobieństwa niewypłacalności PD(MAX) został określony w tej metodologii, jako
prawdopodobieństwo niewypłacalności w długim terminie. Na potrzeby oszacowania tego
prawdopodobieństwa przyjęto, że okresem charakterystycznym dla długiego terminu jest okres
dziesięciu lat.
11 | S t r o n a
Global
RAT ING
Tabela
5
Przedział
prawdopodobieństwa Rysunek 1 Graficzna prezentacja przedziałów prawdopodobieństwa niewypłacalności (PD) dla poszczególnych
niewypłacalności (PD) dla poszczególnych ocen ratingu ocen ratingu kredytowego
kredytowego
RATING
PD (MIN)
PD (MAX)
90%
AAA
0,005%
0,050%
AA +
0,008%
0,084%
80%
AA
0,014%
0,140%
AA 0,023%
0,235%
70%
A+
0,039%
0,394%
A
0,066%
0,661%
60%
A0,110%
1,110%
50%
BBB +
0,185%
1,865%
BBB
0,310%
3,142%
40%
BBB 0,519%
5,312%
BB +
0,869%
7,224%
30%
BB
1,456%
9,825%
BB 2,439%
13,362%
20%
B+
4,085%
18,173%
B
6,842%
24,715%
10%
B11,460%
33,612%
CCC
19,196%
45,713%
0%
CC
32,153%
62,170%
AA + AA AA - A + A - A - BBB + BBB BBB - BB + BB BB - B +
B
B - CCC CC
C
C
53,856%
84,551%
Dla emitenta (niebędącego GOV), dla którego wyznaczono rating kredytowy na poziomie poniżej „BBB-”, wyznacza się
dodatkowo wskaźnik LGD (Loss Given Default) dla całego zadłużenia i wskaźnik oczekiwanej straty (EL – Expected
Loss), który jest liczony, jako:
EL = PD x LGD.
LGD określa stopę straconych wierzytelności w scenariuszu likwidacji lub upadłości emitenta, a EL oczekiwaną startę,
uwzględniając prawdopodobieństwo niewypłacalności. Na podstawie wyznaczonego EL, dokonuje się korekty oceny
ratingowej, odpowiednio w górę lub w dół, przy czym korekta w górę nie może być wyższa niż do poziomu „BBB-”.
Przedziały oczekiwanej straty dla poszczególnych ocen ratingu kredytowego, prezentuje tabela obok.
12 | S t r o n a
Tabela 6 Wskaźnik EL wg poszczególnych
ocen ratingu kredytowego
RATING
EL(MIN)
EL(MAX)
BB +
0,0000%
0,0361%
BB
0,0074%
0,0983%
BB 0,0246%
0,3341%
B+
0,1025%
0,9086%
B
0,3428%
2,4715%
B1,1472%
6,7225%
CCC
3,8411%
13,7139%
CC
9,6491%
24,8678%
C
21,5479%
42,2753%
Global
RAT ING
2
Procedura nadania ratingu kredytowego dla każdego podmiotu (finansowego, niefinansowego i
jednostki finansów publicznych), wymaga analizy dwóch kluczowych obszarów, mających znaczenie
dla ogólnej kondycji ocenianego podmiotu. Należą do nich:
1. Otoczenie rynkowe,
2. Czynniki jakościowe.
Mimo, iż wymienione wyżej obszary analizy są tak samo ukierunkowane bez względu na rodzaj
ocenianej jednostki, zakres i cel analizy w niektórych przypadkach może się różnić od pozostałych.
W dalszej kolejności, analizie zostają poddane obszary działalności i kondycji specyficzne dla rodzaju
ocenianej jednostki. Schemat ocenianych czynników został zaprezentowany w tabeli poniżej:
Tabela 7 Schemat obszarów analizy w procesie ratingu kredytowego
Przedsiębiorstwa
Niefinansowe
Instytucje Finansowe
Jednostki Finansów
Publicznych
Pojedyncze Emisje i
Programy Emisji
1. Otoczenie rynkowe
2. Czynniki jakościowe
1. Działalność operacyjna
2. Strategia
długoterminowa
3. Źródła i koszty
finansowania
1. Strategia zarządzania
ryzykiem
1. Ryzyko systemowe
2. Analiza budżetu
2. Portfel instytucji
finansowej
1. Rating emitenta lub
ocena
zabezpieczenia(1)
3. Siła ekonomiczna
2. Parametry emisji
3. Efektywność
działalności
4. Źródła finansowania
4. Płynność finansowa
5. Długoterminowe
perspektywy
rozwoju
gospodarczego
5. Adekwatność
kapitałowa
6. Wsparcie nadzwyczajne
6. Dźwignia finansowa
Ratingu emitenta nie uwzględnia się w sytuacji w której ryzyko emisji zależy od jakości zabezpieczenia, a nie kondycji
emitenta.
(1)
2.1
ANALIZA OTOCZENIA RYNKOWEGO
Otoczenie rynkowe to zbiór czynników zewnętrznych oddziałujących na podmiot, w sposób
bezpośredni lub pośredni. W zależności od specyfiki jednostki, jej skali i lokalizacji, pula tych
czynników jest różna i w różnym stopniu oddziałuje na dany podmiot. W każdym przypadku można
jednak wskazać pewną grupę elementów wchodzących w skład otoczenia podmiotu, które istnieją bez
względu na jego indywidualne cechy, są to:
1. otoczenie makroekonomiczne, które wiąże się również z ryzykiem kraju siedziby podmiotu,
2. podmioty konkurencyjne lub porównywalne pod względem przedmiotu działalności (nawet
jeżeli istnieje podmiot o monopolistycznej pozycji na danym rynku, zawsze istnieją podmioty,
które potencjalnie pretendują do jego zastąpienia lub rozpoczęcia działalności
konkurencyjnej),
3. otoczenie regulacyjne – mniej lub bardziej restrykcyjne, ryzyko branży działalności,
sezonowość działalności i wielkość podmiotu.
Wszystkie czynniki mające swe źródło w otoczeniu w jakim działa dany podmiot mają dla niego
znaczenie, ponieważ wpływają na jego zdolność tworzenia zysków i osiągania niezbędnej
efektywności działania. Czynniki te wpływają również na zdolność podmiotu do obsługi zadłużenia
oraz na jego ryzyko niewypłacalności. Dlatego też, analiza otoczenia rynkowego jest nieodłącznym
elementem procesu oceny ratingu kredytowego każdej jednostki.
ANALIZA MAKROEKONOMICZNA I RYZYKO KRAJU
Analiza makroekonomiczna polega na identyfikacji zakresu i skali oddziaływania poszczególnych
wskaźników makroekonomicznych na działalność ocenianego podmiotu. Ponadto, nawet gdy
bezpośredni wpływ czy relacja określonych wskaźników makroekonomicznych na dany podmiot nie
jest możliwa do identyfikacji, to i tak poziom stabilności i przewidywalności danej gospodarki wywiera
istotny wpływ na działalność podmiotu i przekłada się na bezpieczeństwo jego funkcjonowania.
13 | S t r o n a
Global
RAT ING
Analiza
makroekonomiczna
musi
w ocenie ryzyka niewypłacalności podmiotu.
zatem
znajdować
odzwierciedlenie
Powyższe wynika z faktu, że przedsiębiorcy chętniej działają i podejmują trafne decyzje inwestycyjne
w przyjaznym środowisku gospodarczym. Gospodarstwa domowe z kolei chętniej wydają
zgromadzone środki pieniężne w otoczeniu stabilnych warunków zatrudnienia i wynagradzania,
przyczyniając się w ten sposób do rozwoju przedsiębiorstw. Stabilny wzrost gospodarczy i wysoki
poziom rozwoju gwarantuje nie tylko relatywnie wyższe bezpieczeństwo dla podmiotów
gospodarczych, ale przyczynia się do stabilności systemu fiskalnego i zmniejsza obciążenia
społeczne, przez co wpływa również na kondycję finansów publicznych.
Zakres analizy makroekonomicznej i oceny ryzyka krajowego jest określany każdorazowo
z uwzględnieniem specyfiki działalności jednostki ocenianej i stanu cyklu koniunkturalnego
gospodarki. W celu określenia obszaru makroekonomicznego, którego analiza wykorzystywana jest w
procesie ratingowym, pod uwagę brana jest dodatkowo skala działalności i rodzaj nadawanego ratingu
kredytowego (krajowy lub międzynarodowy).
W każdym przypadku analizie podlegają cztery grupy wskaźników:
1. Ekonomiczne, określające poziom rozwoju kraju siedziby emitenta i jego stabilność
ekonomiczną,
2. Fiskalne, określające poziom zadłużenia kraju siedziby emitenta i stopień obciążeń fiskalnych,
3. Monetarne, które w największym stopniu przekładają się na koszty finansowania biznesu,
4. Społeczne, określające najważniejsze warunki prowadzenia biznesu.
W ramach czterech wymienionych wyżej grup analizowane są co najmniej następujące wskaźniki:
Tabela 8 Wskaźniki ekonomiczne stosowane przy analizie makroekonomicznej
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
11
12
Nazwa wskaźnika
Wartość i dynamika PKB,
PKB per capita,
Inflacja,
Bilans płatniczy,
Stopy procentowe banku centralnego i obligacji rządowych
Zmienność kursu walutowego,
Dochody budżetowe,
Deficyt budżetowy,
Dług publiczny,
Poziom i dynamika przeciętnego wynagrodzenia,
Stopa bezrobocia,
Korupcyjność,
Udział w populacji osób w wieku produkcyjnym
ANALIZA KONKURENCJI I PODMIOTÓW PORÓWNYWALNYCH
Analiza konkurencji polega na porównaniu danego podmiotu i identyfikacji jego pozycji na tle
bezpośredniej konkurencji lub podmiotów porównywalnych o takim samym profilu działalności. Ocenie
podlega m. in. udział w rynku, na którym działa podmiot, łącznie geograficznym i produktowym. Dla
branży o niskim poziomie rozdrobnienia, podczas analizy dodatkowo dokonuje się oceny liczby i
wielkości bezpośrednich konkurentów.
Analiza konkurencji dla przedsiębiorstw finansowych i niefinansowych polega na porównaniu emitenta
do najbardziej zbliżonych branżowo jednostek lub porównaniu go do ogółu branży lub sektora
działalności. W przypadku jednostek finansów publicznych (gdzie nie można używać terminu
konkurencji) analiza dotyczy porównywalnych pod względem działalności (lub celów statutowych)
podmiotów działających na tym samym obszarze geograficznym lub innych obszarach sąsiednich albo
pod innym względem porównywalnych.
Przedmiotem porównania są wielkości ekonomiczne lub finansowe najbardziej charakterystyczne do
oceny porównawczej danego podmiotu i podlegają określeniu w ramach procedury, indywidualnie
w każdym przypadku.
OTOCZENIE REGULACYJNE
Przez otoczenie regulacyjne rozumie się zespół przepisów i regulacji prawnych, za sprawą których
państwo oddziałuje lub stara się wpływać na, lub kontrolować, dane środowisko. Najczęściej, im
14 | S t r o n a
Global
RAT ING
większa liberalizacja przepisów prawa, tym większa swoboda działalności gospodarczej i tym bardziej
zdrowa kondycja przedsiębiorstw w danej branży lub na danym obszarze działalności.
Szczególnie w tych przypadkach gdzie przepisy prawa wkraczaj na obszar koncesjonowania
działalności lub administracyjnie wyznaczają ramy kształtowania cen sprzedaży lub wielkości
produkcji, może to mieć niekorzystne przełożenie na ogólną sytuację finansową ocenianego podmiotu
i jego pozycję na rynku. Z drugiej strony, ustanowione przepisami prawa bariery wejścia
konkurencyjnych podmiotów na dany segment działalności, mogą dawać przewagę konkurencyjną
ocenianemu podmiotowi, co jest pozytywnie postrzegane w ocenie ryzyka jago działalności.
Jedocześnie nadmierna swoboda lub nieefektywność przepisów, mogą stać się przyczyną nadużyć
pewnej grupy przedsiębiorstw funkcjonujących w określonej branży, co może niekorzystnie wpływać
na podmioty funkcjonujące w ramach obowiązującego prawa lub zasad etycznych.
Pozytywny efekt liberalizacji przepisów prawa często nie dotyczy sektora finansowego, gdzie kondycja
finansowa tych instytucji jest bardzo często uzależniona od otoczenia regulacyjnego kształtowanego
przez przepisy prawne. Sytuacja finansowa instytucji finansowych jest znacznie lepsza w krajach
gdzie funkcjonuje aktywny nadzór i zbiór efektywnych regulacji prawnych, wyznaczający dla tych
instytucji margines tolerowanego ryzyka i aktywnie uczestniczący za sprawą różnego rodzaju
rekomendacji w życiu gospodarczym tych instytucji.
W procesie ratingu kredytowego, Agencja nie analizuje treści poszczególnych regulacji prawnych
obowiązujących oceniany podmiot, a jedynie dokonuje oceny ogólnego postrzegania tych przepisów
w odpowiednich środowiskach, kierunków ich zmian i stopnia przełożenia na działalność operacyjną
podmiotu, w szczególności ryzyko, które jest generowane lub ograniczane za sprawą obowiązujących
przepisów (lub ich braku).
RYZYKO BRANŻY
Ryzyko branży to zestaw czynników charakterystycznych dla danej grupy porównywalnych pod
względem przedmiotu działalności przedsiębiorstw. Ryzyko branży dotyka te podmioty w takim
samym lub porównywalnym stopniu w stosunku do ogólnego ryzyka działalności wszystkich
przedsiębiorstw. Może mieć ono wymiar pozytywny lub negatywny. Wymiar pozytywny jest wtedy gdy
dana branża charakteryzuje się niższym w porównaniu do ogólnego, ryzykiem działalności. Z reguły
taka sytuacja występuje w podmiotach opierających fundamenty swojej działalności na stabilnych pod
względem wartości zasobach. Wymiar negatywny występuje wtedy, gdy branża zachowuje się w
większym stopniu rozchwiana w stosunku do całego rynku, towarzyszy temu zwykle mało
przewidywalna działalność oparta o niestałe (wysoko zmienne w czasie) wartości.
Ryzyko branży bardzo często decyduje o perspektywach działalności spółki w średnim i długim
okresie. Istotą oceny ryzyka branży jest analiza, w jakim stopniu branża, w której funkcjonuje podmiot
zmniejsza lub zwiększa ogólne ryzyko działalności podmiotu na danym rynku.
Ryzyko branży oceniane jest głównie przez pryzmat dynamiki zmienności parametrów ekonomicznych
danej branży w stosunku do wahań odpowiednich wskaźników odzwierciedlających kondycję całej
gospodarki. Im wyższe wahania wskaźników branży w stosunku do wskaźników całej gospodarki tym
ryzyko branży jest oceniane wyżej.
SEZONOWOŚĆ
Sezonowość działalności polega na nierównej redystrybucji wpływów lub wydatków realizowanych
przez podmiot w pewnej perspektywie czasu (zwykle jednego roku) w związku z określonym
systemowym lub rynkowym zjawiskiem, na które jednostka najczęściej nie ma wpływu. Sezonowość
wpływów może być związana z efektem różnicy cen lub poziomem zapotrzebowania na produkty w
poszczególnych okresach. Sezonowość wydatków wiąże się z różnym poziomem cen środków
wytwórczych lub ich dostępności w różnych okresach.
Sezonowość działalności operacyjnej jest szczególnie istotna w analizie zdolności do regulowania
zobowiązań w perspektywie krótkoterminowej. Agencja uwzględnia w analizie dopasowanie
dochodowości spółki do terminów zapadalności zobowiązań, szczególnie w perspektywie
krótkoterminowej. Brak dopasowania dochodów ocenianej jednostki do terminów zapadalności
zobowiązań, zwłaszcza krótkoterminowych, bez zapewnionych zasobów finansowych stanowi
dodatkowy czynnik ryzyka dla ocenianego podmiotu.
W IELKOŚĆ PODMIOTU
Wielkość podmiotu odzwierciedla często skalę jego działalności i poziom złożoności. Im większy
podmiot, tym jego historia działalności jest dłuższa (choć nie zawsze) i tym większa stabilność
15 | S t r o n a
Global
RAT ING
funkcjonowania. Powoduje to, że duże podmioty charakteryzują się znacznie niższym ryzykiem
działalności niż małe i średnie jednostki, w szczególności mają lepszy dostęp do źródeł finansowania
(za pośrednictwem np. rynku kapitałowego), silniejszą pozycję na rynku i charakteryzują się
statystycznie znacznie mniejszym prawdopodobieństwem upadłości.
Wielkość podmiotu w ocenie krajowego ratingu kredytowego jest określana w skali podmiotów
funkcjonujących w kraju siedziby ocenianego podmiotu, a dla ratingu międzynarodowego, w skali
podmiotów funkcjonujących w warunkach międzynarodowych.
Ocena wielkości podmiotów komercyjnych dokonywana jest na podstawie:
1. Przychodów ze sprzedaży,
2. Wartości aktywów ogółem lub aktywów netto,
3. Liczby pracowników,
4. Kapitalizacji giełdowej (dla spółek notowanych na giełdzie),
Ocena wielkości podmiotów finansów publicznych dokonywana jest na podstawie:
1. PKB ocenianego kraju lub regionu,
2. Populacji mieszkańców,
3. Dochodów budżetowych.
2.2
ANALIZA JAKOŚCIOWA PODMIOTU
Analiza jakościowa podmiotu polega na uwzględnieniu w ocenie ratingu kredytowego czynników o
charakterze niemierzalnym lub trudnym do przełożenia na konkretne wartości liczbowe, a które
wpływają na jakość działalności i przyczyniają się do ogólnego ryzyka funkcjonowania podmiotu.
Najważniejsze z nich to:
1. Kadra zarządzająca i ład organizacyjny,
2. Dywersyfikacja podmiotowa,
3. System informacji zarządczej i zarządzania ryzykiem,
4. Posiadane własności intelektualne,
5. Wpływ na degradację środowiska naturalnego i czynniki społeczne.
KADRA ZARZĄDZAJĄCA I ŁAD ORGANIZACYJNY
Zasady ładu organizacyjnego regulują w strukturach podmiotu zasady zarządzania, podziału
obowiązków i zapobiegania konfliktom interesów.
Przejrzyste zasady odpowiedzialności, ośrodków kompetencji i zasad zachowania poufności
zwiększają ogólny porządek panujący w organizacji i pozwalają w lepszym stopniu identyfikować
ryzyka wewnętrzne, szczególnie w rozbudowanych strukturach. Z kolei kompetentna kadra
zarządzająca zapewnia wyższą efektywność działalności.
W ramach analizy ładu organizacyjnego Agencja dokonuje oceny czy:

Organ zarządzający ponosi ogólną odpowiedzialność za instytucję, a do jego zadań należy
formułowanie strategicznych celów i nadzorowanie ich osiągania oraz wdraża strategię w
zakresie ryzyka i nadzoruje zarządzanie ryzykiem.

Organ zarządzający zapewnia integralność systemów rachunkowości i sprawozdawczości
finansowej. Sprawuje odpowiedni nadzór nad systemem kontroli finansowej i operacyjnej, w tym
zgodności z prawem i obowiązującymi standardami, również w zakresie dostępu, ujawniania i
przekazywania informacji.

Członkowie organu zarządzającego posiadają odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie
do pełnienia swoich funkcji w strukturach jednostki.

Polityka wynagrodzeń osób zarządzających i system motywacyjny są adekwatne do skali, profilu i
stopnia złożoności działalności podmiotu oraz zgodne ze strategią działalności i
długoterminowymi celami podmiotu.

Członkowie organów kontrolnych są wiarygodni i niezależni od komórek organizacyjnych, które
kontrolują oraz są wynagradzani na poziomie adekwatnym do zakresu powierzonej
odpowiedzialności niezależnie od osiąganych wyników.
16 | S t r o n a
Global
RAT ING

Organ zarządzający dba o przejrzystość transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz w
szczególności uzasadnia celowość wszelkiego rodzaju wypływu środków pieniężnych do
jednostek powiązanych.

Nie istnieje nadmierne uzależnienie podmiotu od kluczowych pracowników oraz czy poziom
zatrudnienia pracowników jest dostosowany do rzeczywistych potrzeb podmiotu, a przeciętny
poziom wynagrodzeń odpowiada warunkom rynkowym.
DYWERSYFIKACJA PODMIOTOWA
Dywersyfikacja podmiotowa oznacza dywersyfikację jednostki wobec dostawców i odbiorców. Dobrze
zdywersyfikowany podmiotowo portfel, to zapewnienie przez jednostkę takiego poziomu koncentracji
w stosunku do jednego lub grupy powiązanych ze sobą podmiotów, dostaw lub sprzedaży, aby żaden
z nich w istotnym stopniu nie był w stanie wywierać presji zarówno pod względem ceny jak i
wolumenu prowadzonych transakcji.
Podstawowym czynnikiem ryzyka niskiej dywersyfikacji jest uzależnienie ocenianego podmiotu od
małej liczby dostawców lub odbiorców. Im większa koncentracja, tym większe ryzyko negatywnego
celowego lub niezamierzonego wpływu tych podmiotów na działalność ocenianej jednostki. Ryzyko
małej dywersyfikacji prowadzi zwykle do wykorzystania pozycji dominującej partnera handlowego w
zakresie kształtowania cen, a niekiedy wielkości transakcji. Relacje handlowe z podmiotem o pozycji
dominującej mogą prowadzić do trwałego pogorszenia efektywności ocenianej jednostki, a w
konsekwencji jej upadłości.
Agencja identyfikuje podmiot jako narażony na ryzyko niskiej dywersyfikacji w sytuacji gdy:

Jeden lub grupa ze sobą powiązanych podmiotów może w istotnym zakresie wywierać presję na
ocenianą jednostkę poprzez np. kształtowanie cen lub wielkości transakcji w wyniku czego może
dojść do istotnego pogorszenia efektywności ocenianej jednostki.

Oceniana jednostka posiada należności wobec podmiotu, którego upadłość mogłaby
spowodować utratę tych należności w całości lub w części o ile wartość potencjalnie utraconych
należności jest istotna w strukturze aktywów ocenianej jednostki.
SYSTEM INFORMACJI ZARZĄDCZEJ I ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
Funkcjonujący w organizacji system informacji zarządczej i model zarządzania ryzykiem, na który
składa się polityka w zakresie podejmowania, monitorowania i ograniczania ryzyka, jest elementem
zmniejszającym ryzyko działalności, na które jest lub może być narażony podmiot. Jednostka powinna
ponadto dbać o dokonywanie okresowych przeglądów takiej polityki.
Szczegółowość i zakres takiego systemu powinny być dostosowane do rzeczywistych potrzeb
jednostki. System ten powinien w szczególności identyfikować wszystkie istotne dla podmiotu czynniki
ryzyka i ustalać procedury zarzadzania tym ryzykiem z uwzględnieniem zasady istotności, tj. nie
powinien w nadmiernym stopniu obciążać działalności operacyjnej podmiotu.
Skuteczne zarządzanie ryzykiem pomaga jednostce w osiąganiu zamierzonych celów, pozwala
zminimalizować lub uniknąć (a czy straty są zamierzone strat i niekiedy przynosi oszczędności w
postaci mniejszych wydatków lub rezerw. W skrajnych sytuacjach właściwe podejście do kwestii
zarządzania ryzykiem pozwala uniknąć bankructwa i przetrwać sytuacje kryzysowe.
Agencja dokonuje oceny czy funkcjonujący w jednostce system informacji zarządczej i polityki
zarządzania ryzykiem jest adekwatny z punktu widzenia skali, charakteru, zakresu i złożoności
prowadzonej przez podmiot działalności, a mianowicie czy:
1.
W jednostce funkcjonują organy, których przedmiotem działań jest zapewnienie odpowiedniej
jakości informacji na temat ryzyka i czy członkowie tych organów dysponują odpowiednią wiedzą i
umiejętnościami, by w pełni zrozumieć i monitorować strategię w zakresie ryzyka i gotowość
podmiotu do podejmowania ryzyka oraz czy zasoby techniczne i organizacyjne tego organu są
wystarczające, a członkowie i organy nadzorcze poświęcają wystarczająco dużo czasu na
kwestie związane z analizą ryzyka.
2.
Zostały ustanowione odpowiednie procedury sprawozdawczości i nadzoru związane z kwestią
monitorowania, raportowania i oceny ryzyka, a w szczególności czy zostały ustanowione
odpowiednie zasady podległości służbowej wobec organu zarządzającego, które dotyczą
wszystkich typów ryzyka uznanych za istotne oraz polityki zarządzania ryzykiem i jej aktualizacji.
17 | S t r o n a
Global
RAT ING
3.
Została zapewniona niezależność funkcji zarządzania ryzykiem w strukturach podmiotu od funkcji
związanych z działalnością operacyjną oraz czy funkcje zarządzania ryzykiem posiadają
odpowiednie uprawnienia i dostęp do organu zarządzającego.
4.
System informacji zarządczej, jest dostosowany do rzeczywistych potrzeb jednostki i pozwala
efektywnie zarządzać podmiotem w ujęciu operacyjnym i strategicznym.
POSIADANE WŁASNOŚCI INTELEKTUALNE
Podmioty, które w przeciwieństwie do swojej bezpośredniej konkurencji, korzystają w swojej
działalności z własności intelektualnych, które dają im wymierne korzyści ekonomiczne,
charakteryzują się mniejszym ryzykiem działalności w sensie ogólnym. Do takich własności
intelektualnych należą w szczególności: patenty i licencje, konkurencyjna technologia produkcji,
receptury i bazy danych, które dają widoczną przewagę konkurencyjną, a ich brak stanowi element
bariery wejścia na dany rynek.
Elementem przewagi jest również rozpoznawalna i dobrze postrzegana marka, która w widoczny
sposób wpływa na wyższą efektywność działalności. Jest ona szczególnie ważna w biznesie opartym
na zaufaniu – takim jak sektor finansowy. Elementem związanym z efektem dobrej marki jest
odpowiednio rozbudowana sieć sprzedaży, które wspólnie przyczyniają się do generowania istotnych
korzyści finansowych.
Tego rodzaju aktywa nie są często uwzględnione w sprawozdaniu finansowym podmiotu i nie znajdują
odzwierciedlenia w kalkulowanych wskaźnikach finansowych. W sytuacjach gdzie występuje istotny
wpływ własności intelektualnych na kondycję ekonomiczną ocenianego podmiotu, szczególnie w tych
sytuacjach, gdzie większą wagę przykłada się do aktywów posiadanych przez jednostkę niż do
generowanych przez nią przepływów pieniężnych, dokonywana jest w procesie ratingu kredytowego
ocena korzyści z tych aktywów i ich wpływu na działalność podmiotu. Agencja stosuje przy tym
umiarkowany optymizm i konserwatywne podejście w celu zminimalizowania ryzyka zawyżenia oceny
ratingowej w wyniku subiektywnej, zbyt pozytywnej oceny tych aktywów. Ze względu na swoją
specyfikę, aktywa te są trudno mierzalne i często nietrwałe .
W PŁYW
NA DEGRADACJĘ ŚRODOWISKA NATURALNEGO I CZYNNIKI
SPOŁECZNE
Zawsze wtedy, kiedy działalność podmiotu stanowi zagrożenie zanieczyszczenia środowiska
naturalnego lub wpływa na poziom zanieczyszczeń, nie pozostaje ten fakt bez znaczenia dla ryzyka
działalności tego podmiotu. W zależności od specyfiki tej działalności, w ocenie uwzględniane jest
dodatkowe ryzyko wystąpienia nieplanowanych zdarzeń narażających podmiot na nadmierne
obciążenia z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska naturalnego. Analizie podlegają również
procedury i realizowana polityka zabezpieczeń przed niepożądanymi zdarzeniami.
Podobnie działalność szkodliwa społecznie, taka ja produkcja tytoniu, alkoholu, broni czy działalność
pornograficzna jest z reguły gorzej postrzegana i zwykle ma utrudniony dostęp do finansowania np. ze
środków publicznych lub inwestorów prywatnych. Taka działalność w ocenie Agencji jest działalnością
podwyższonego ryzyka.
18 | S t r o n a
Global
RAT ING
3
METODOLOGIA
RATINGU
KREDYTOWEGO
PRZEDSIĘBIORSTW NIEFINANSOWYCH
Metodologia ratingu kredytowego podmiotów niefinansowych związana jest przede wszystkim z oceną
zdolności ocenianego podmiotu do generowania wolnych od wszelkich obciążeń przepływów
pieniężnych z działalności operacyjnej, które mogą zostać przeznaczone na spłatę zobowiązań.
w przypadku nadania oceny ratingu kredytowego na poziomie spekulacyjnym (poniżej BBB-)
analizowana jest zdolność pokrycia zobowiązań ocenianego podmiotu z jego zasobów
organizacyjnych i majątkowych.
W przypadku, kiedy specyfika działalności ocenianego podmiotu wskazuje, że kluczowe w jego
działalności są długoterminowe projekty inwestycyjne lub aktywa, z których każdy charakteryzuje się
odmiennym ryzykiem inwestycyjnym (takich jak holdingi nieruchomościowe), oraz które nie generują
wpływów z bieżącej działalności operacyjnej, ocenie podlegają dane projekty inwestycyjne i aktywa, w
szczególności analizowany jest ich potencjał do generowania przepływów pieniężnych w przyszłości,
biorąc również pod uwagę terminy zapadalności zobowiązań.
Rating kredytowy podmiotów niefinansowych, uwzględnia analizę podmiotu w trzech dodatkowych
obszarach, do których należą:
1. Działalność operacyjna
2. Strategia długoterminowa,
3. Źródła i koszty finansowania.
3.1
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA
Podstawowym elementem procesu oceny ratingowej przedsiębiorstwa niefinansowego jest ocena jego
działalności operacyjnej pod względem zdolności do generowania przepływów pieniężnych. Agencja
stoi na stanowisku, że poziom wypłacalności podmiotu wynika przede wszystkim z możliwości
generowania dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej i ewentualnej sprzedaży
majątku nieoperacyjnego na takim poziomie, aby pozwoliły one na pokrycie płatności z tytułu
posiadanych zobowiązań. Istotne znaczenie ma poziom stabilności generowanych przepływów
pieniężnych i odpowiednia dywersyfikacja ich źródeł.
Kluczowe elementy do oceny generowanych w toku działalności operacyjnej strumieni pieniężnych to:
1. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. Analiza przychodów uwzględnia
wysokość generowanej sprzedaży pod względem ilościowym i wartościowym, co jest najczęściej
miarą pozycji tego przedsiębiorstwa na rynku i podstawą oceny jego udziału w rynku, na którym
funkcjonuje.
Ryzyka występujące w obszarze przychodowym przedsiębiorstwa, które są uwzględniane w
analizie, to odpowiednia dywersyfikacja działalności pod katem produktowym, geograficznym i
podmiotowym. Odpowiednia dywersyfikacja produktów pod względem ich komplementarności i
substytucyjności zmniejsza ryzyko wahań wartości przychodów. Podobnie dywersyfikacja
geograficzna jest elementem działającym korzystnie dla wzrostu wartości sprzedaży. W przypadku
sprzedaży eksportowej, elementem podlegającym dodatkowej analizie jest ryzyko kursów
walutowych. Niekorzystnie na ryzyko działalności podmiotu wpływa nadmierna koncentracja
sprzedaży dla małej liczby odbiorców. Taka sytuacja daje niekorzystną pozycję negocjacyjną i
stwarza ryzyko wymuszonej obniżki ceny. Odwrotnie natomiast działa na ryzyko działania
(ogranicza ryzyko) sytuacja podmiotu, jako istotnego lub jedynego na rynku (lub na danym
obszarze) sprzedawcy dla wielu odbiorców. W takiej sytuacji o poziomie przewagi rynkowej takiego
podmiotu decydują ewentualne bariery wejścia na ten rynek potencjalnych konkurentów.
Odrębnej analizie w obszarze generowanych przychodów podlegają ceny rynkowe na produkty
sprzedawane przez oceniany podmiot. Istotne znaczenie ma tu poziom stabilności cen i
długoterminowe trendy kształtowania się ich poziomów oraz ewentualne, możliwe do
zidentyfikowania czynniki wpływające na ich zmianę.
2. Dochodowość działalności operacyjnej. Bezpośrednim czynnikiem kształtującym poziom
rentowności na działalności operacyjnej oprócz przychodów są koszty operacyjne. Analizie
podlegają przede wszystkie koszty o charakterze pieniężnym (stanowiące wydatek
przedsiębiorstwa).
19 | S t r o n a
Global
RAT ING
Pod uwagę w procesie ratingu kredytowego brana jest wysokość kosztów, oraz czynniki ryzyka
kształtujące wysokości poszczególnych pozycji w strukturze kosztów. Weryfikacji podlega poziom
stabilności cen bezpośrednich czynników produkcji takich jak surowce, materiały czy usługi obce
oraz odpowiednia dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia i pozycja ocenianego podmiotu w kontaktach
z dostawcami.
Istotnym czynnikiem w ocenie kosztów działalności operacyjnej jest poziom kosztów zatrudnienia
natle rynku oraz polityka zarządu odnośnie kształtowania wysokości wynagrodzeń, siła działalności
związków zawodowych i inne czynniki powodujące presje płacową, takie jak np. niska dostępność
wyspecjalizowanej kadry pracowniczej, ale także obciążenia ze strony systemu ubezpieczeń
społecznych.
Analizie podlega również udział kosztów sprzedaży i ich stopień korelacji do przychodów oraz
koszty administracyjne.
3. Obciążenia podatkowe szczególnie z tytułu podatku dochodowego, a w rezultacie efektywna
stopa podatkowa w porównaniu do nominalnej i czynniki kształtujące tą stopę, w szczególności
ryzyka wzrostu obciążeń podatkowych w przyszłości lub działania podmiotu mające na celu
obniżenie łącznych obciążeń podatkowych w przyszłości.
4. Planowane lub wymagane nakłady inwestycyjne na odtworzenie zamortyzowanego majątku
oraz zwiększenia zdolności produkcyjnych czy optymalizujących proces produkcji. Ocena
przyszłych inwestycji opiera się na planach zarządu i założeniach budżetowych na kolejne lata
oraz analizie majątku.
Analiza majątku jest realizowana pod względem struktury rodzajowej rzeczowych składników
majątku i stopnia ich umorzenia oraz przewidywanego okresu ich użytkowania. Wszelkie istotne
planowane inwestycje, muszą podlegać ocenie o ich istotności dla generowanych dochodów i
zasadności ich realizacji.
5. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy bez którego żaden podmiot nie może efektywnie
funkcjonować. Na poziom zapotrzebowania na kapitał obrotowy wpływa szereg czynników w
zależności od profilu działalności przedsiębiorstwa. Każdorazowo jednak ocenie podlega sposób
zarządzania tym kapitałem, w szczególności polityka kształtowania wysokości zapasów,
efektywność zarzadzania należnościami handlowymi i realizowania zobowiązań handlowych oraz
dostępność środków finansowych do regulowania bieżących płatności.
Istotność wymienionych wyżej elementów zależy od profilu działalności przedsiębiorstwa jego strategii
i rynku, na którym ono funkcjonuje. Zidealizowany (podlegający w każdym przypadku dostosowaniu)
zestaw wskaźników będący częściowo podstawą oceny ratingowej przedsiębiorstw niefinansowych
prezentuje tabela na następnej stronie:
20 | S t r o n a
Global
RAT ING
Tabela 9 Wskaźniki finansowe stosowane przy nadawaniu oceny ratingu kredytowego przedsiębiorstw
niefinansowych
L.p.
Nazwa wskaźnika
Sposób kalkulacji
j.m.
wynik ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży
1 Rentowność sprzedaży
%
x100
wynik z działalności operacyjnej / przychody ze
2 Rentowność działalności operacyjnej
%
sprzedaży x100
(wynik z działalności operacyjnej +
3 Rentowność EBITDA
%
amortyzacja) / przychody ze sprzedaży x100
4 Rentowność brutto
wynik brutto / przychody ze sprzedaży x100
%
5 Rentowność netto
wynik netto / przychody ze sprzedaży x100
%
6 Rentowność aktywów (ROA)
wynik netto / aktywa ogółem x100
%
7 Rentowność kapitału własnego (ROE)
wynik netto / kapitał własny x100
%
wynik netto / (kapitał własny + zobowiązania
8 Rentowność kapitału zainwestowanego (ROIC)
%
odsetkowe) x100
aktywa obrotowe / zobowiązania
9 Wskaźnik bieżącej płynności
jednostki
krótkoterminowe
(aktywa obrotowe - zapasy) / zobowiązania
10 Wskaźnik szybkiej płynności
jednostki
krótkoterminowe
środki pieniężne / zobowiązania
11 Wskaźnik płynności gotówkowej
jednostki
krótkoterminowe
zapasy / (koszty działalności operacyjnej 12 Wskaźnik cyklu zapasów
liczba dni
amortyzacja) x liczba dni w okresie
należności handlowe / przychody ze sprzedaży
13 Wskaźnik cyklu należności handlowych
liczba dni
x liczba dni w okresie
zobowiązania handlowe / (koszty działalności
14 Wskaźnik cyklu zobowiązań handlowych
operacyjnej - amortyzacja) x liczba dni w
liczba dni
okresie
(zobowiązania ogółem + rezerwy na
15 Wskaźnik struktury zadłużenia ogółem
%
zobowiązania) / aktywa ogółem x100
(zobowiązania długoterminowe +
16 Wskaźnik struktury zadłużenia odsetkowego
krótkoterminowe zobowiązania odsetkowe) /
%
aktywa ogółem x100
Wskaźnik pokrycia zobowiązań
aktywa trwałe / zobowiązania długoterminowe
17
%
długoterminowych majątkiem trwałym
x100
Wskaźnik pokrycia zobowiązań
aktywa obrotowe / zobowiązania
18
%
krótkoterminowych majątkiem obrotowym
krótkoterminowe x100
Wskaźnik pokrycia wynikiem EBITDA
(zysk z działalności operacyjnej + amortyzacja)
19
%
zobowiązań odsetkowych
/ zobowiązania odsetkowe x100
3.2
STRATEGIA DŁUGOTERMINOWA
Strategia długoterminowej działalności podmiotu jest określeniem jego planów i celów, do których on
dąży oraz sposobów ich osiągniecia. Efektywna realizacja strategii jest świadectwem, że organizacja
wie dokąd zmierza, ma postawione i sprecyzowane miejsce, w którym się widzi w perspektywie
określonego czasu. Jest też przykładem, że zarząd realizuje misję lub cele statutowe podmiotu. Brak
strategii jest podstawą by twierdzić, że organizacja nie w pełni ma sprecyzowane długoterminowe
aspekty działalności.
Strategia długoterminowa najczęściej skoncentrowana jest na wzroście wartości podmiotu (w
przypadku działalności komercyjnej), wzroście przychodów i generowanych strumieni pieniężnych lub
ogólnym rozwoju i wzroście efektywności pewnych obszarów lub procesów (w przypadku działalności
niekomercyjnej). Strategia rozwoju i wzrostu skali działalności może opierać się na różnych pod
względem ryzyka działaniach. W przypadku przedsiębiorstw, taki wzrost może wynikać z akwizycji lub
działań organicznych. W obu tych przypadkach wymagane są nakłady, które zwiększają ryzyko
podstawowej działalności, dlatego oprócz szacowanych przez Zarząd efektów planowanych
przedsięwzięć, takie ryzyko jest uwzględnione w ocenie.
Ocena strategii długoterminowej jest realizowana w następujących obszarach:
1. Planowane inwestycje i źródła ich finansowania.
Strategia podmiotu w obszarze planowanych inwestycji może dotyczyć nakładów finansowych na
odtworzenie i modernizację majątku lub wydatki rozwojowe, do których należą inwestycje na
badania i rozwój, nowe segmenty działalności, czy zmiana technologii produkcji. Każdy projekt
inwestycyjny jest obarczony w różnym stopniu ryzykiem oraz powinien dawać określone wymierne
21 | S t r o n a
Global
RAT ING
korzyści finansowe, dlatego ocena strategii inwestycyjnej uwzględnia relację oczekiwanych
korzyści do ryzyka z podejmowanych działań inwestycyjnych.
Odrębnym aspektem analizowanym w ramach oceny strategii inwestycyjnej jest sposób
finansowania realizowanych inwestycji. Obok kosztów finansowania, które zazwyczaj odgrywają
istotną rolę w efektywności przedsięwzięć, ważną rolę w ocenie całej jednostki odgrywa skala
inwestycji na tle ocenianego podmiotu. Wpływ niepowodzenia inwestycji na kondycję finansową
jest analizowany pod kątem zabezpieczenia interesów wszystkich wierzycieli ocenianego
podmiotu.
2. Wprowadzenie nowych produktów lub wejście na nowe rynki zbytu.
Działania zmierzające do rozszerzenia skali działalności czy to za sprawą zwiększonego
asortymentu czy nowych obszarów geograficznych wiąże się ze wzrostem oczekiwanych
dochodów jak również ryzyka. Dlatego ocena ratingowa uwzględnia specyfikę planowanych i
realizowanych działań, stopień przygotowania podmiotu i doświadczenia w danym obszarze.
3. Rozwój kadry pracowniczej i polityka kształtowania wynagrodzeń.
W zależności od specyfiki i skali działalności ocenianego podmiotu, wymagany może być niski lub
wysoki poziom dostępu do kadry pracowniczej. Dany biznes może wymagać różnego stopnia
wykwalifikowania kadry pracowniczej. Polityka kadrowa i płacowa ocenianego podmiotu powinna w
każdym przypadku być dostosowana do potrzeb przedsiębiorstwa, dlatego elementem oceny
strategii w procesie ratingu kredytowego jest weryfikacja strategii w zakresie zatrudnienia i
wynagradzania pracowników.
4. Optymalizacja działalności.
Dobrze zarządzane przedsiębiorstwo nieustannie dąży do optymalizacji działalności. Ze względu
na ciągle zmieniające się warunki rynkowe, przepisy prawa i postęp techniczny, istnieje
nieprzerwana konieczność dostosowywania działalności do najlepszych praktyk i zarządzanie
strukturą sprzedaży, jakością i technologią, w taki sposób, aby dążyć do nieustannego
podwyższania konkurencyjności podmiotu na rynku. Ocenie podlega zatem podejście podmiotu do
kwestii optymalizacji i sposób monitorowania i wykorzystywania pojawiających się możliwości.
5. Ograniczanie ryzyka działalności w tym zapewnienie lub utrzymanie odpowiedniej dywersyfikacji
źródeł dostaw i kanałów dystrybucji.
Polityka w zakresie zapobiegania realizacji negatywnych zdarzeń w przyszłości powinna podlegać
szczególnej uwadze w kreowaniu długoterminowej strategii jednostki. Sposób zarządzania
ryzykiem, określone działania zapobiegawcze i sposób reagowania w warunkach kryzysu,
niejednokrotnie bywają przyczyną przetrwania podmiotu. Dlatego też podlegają one wnikliwej
ocenie w procesie ratingu kredytowego. Oprócz tego analizowane są następujące elementy: ryzyko
rynkowe, podejście podmiotu do zarządzania ryzykiem operacyjnym w długim horyzoncie czasu,
dywersyfikacja dostawców i odbiorców..
Cała strategia materializuje się w prognozach finansowych i konsekwentnej ich realizacji, a sama
ocena koncentruje się na wiarygodności i realności planowanych działań oraz dostępności zasobów
niezbędnych do ich realizacji.
3.3
ŹRÓDŁA I KOSZTY FINANSOWANIA
Źródła i koszty finansowania działalności emitenta są ważnym składnikiem oceny kondycji finansowej
przedsiębiorstwa i stanowią przedmiot wnikliwej analizy w procesie oceny nadawania ratingu
kredytowego.
Analiza źródeł finansowania działalności, z których korzysta podmiot, jest przeprowadzana z
podziałem na źródła własne i obce. W szczególności analizie podlega dostępność do zewnętrznych
źródeł finansowania i zapewniona dywersyfikacja podmiotów finansujących. Nadmierna koncentracja
pozyskanego finansowania od jednej instytucji finansowej, może być źródłem ryzyka. Elementem
zmniejszającym to ryzyko jest dostęp emitenta do rynku kapitałowego, na którym są emitowane jego
papiery wartościowe. Podobnie, udział instytucji finansowej (lub jednostki finansów publicznych albo
innego przedsiębiorstwa) w strukturze własnościowej emitenta jest potencjalnym źródłem
zmniejszenia ryzyka utraty źródeł finansowania.
Własne źródła finansowania działalności mogą być wyrażone nie tylko za sprawą posiadanych
środków pieniężnych, ale również przez np. aktywa nieoperacyjne przeznaczone do sprzedaży. Źródła
finansowania to także sposób zarządzania kapitałem obrotowym i możliwości zabezpieczenia
przyszłych potrzeb finansowych podmiotu.
22 | S t r o n a
Global
RAT ING
4
METODOLOGIA
RATINGU
INSTYTUCJI FINANSOWYCH
KREDYTOWEGO
Metodologia oceny ratingowej zaprezentowana w tym rozdziale dotyczy instytucji finansowych (FI),
których podstawowa działalność operacyjna dotyczy działalności bankowej i para-bankowej,
leasingowej, gwarancyjnej, ubezpieczeniowej i działalności inwestycyjnej na własny rachunek.
Analiza ryzyka niewypłacalności podmiotów finansowych obejmuje następujące, specyficzne obszary:
1. Strategię zarządzania ryzykiem,
2. Portfel,
3. Efektywność działalności,
4. Płynność finansową,
5. Adekwatność kapitałową,
6. Dźwignię finansową.
4.1
STRATEGIA ZARZADZANIA RYZYKIEM
Instytucja finansowa powinna posiadać zatwierdzoną przez organ zarządzający strategię i politykę
dotyczącą podejmowania, monitorowania i ograniczania ryzyka działalności tej instytucji, włącznie z
ryzykiem systemowym, które wynika z otoczenia makroekonomicznego. Strategia i polityka
zarządzania ryzykiem powinna podlegać regularnym, okresowym przeglądom.
Instytucje finansowe są to jednostki, które w większym stopniu niż inne podmioty, są narażone na
ryzyko niewypłacalności. Działalność większości instytucji finansowych polega na przyjmowaniu na
siebie ryzyka za odpowiednim wynagrodzeniem. Działalność instytucji finansowych narażona jest na
wiele rodzajów ryzyka, które powinny być aktywnie zarządzane.
Dlatego kwestia zarządzania ryzykiem jest szczególnie ważna w tych instytucjach. Bez właściwych
metod identyfikacji, pomiaru oraz oceny ryzyka, instytucja finansowa nie jest w stanie skutecznie
identyfikować i ograniczać ryzyko. Bez kompleksowego podejścia do zarządzania ryzykiem instytucja
finansowa nie może w długim okresie przetrwać.
Agencja, w ramach analizy strategii zarządzania ryzykiem oprócz elementów wskazanych w punkcie
2.2.3 bierze pod uwagę czy:

Instytucja finansowa posiada zidentyfikowany poziom akceptowalnego przez nią ryzyka (apetyt na
ryzyko) i odpowiednie procedury jego monitorowania oraz czy jest on określony na poziomie
wystarczająco bezpiecznym biorąc pod uwagę charakter, skalę i złożoność prowadzonej
działalności,

Instytucja finansowa posiada i stosuje ustalone wewnętrznie lub wynikające z przepisów prawa
metody szacowania i raportowania wszystkich istotnych rodzajów ryzyka,. Ponadto, czy instytucja
finansowa rozwija własne zasoby służące do efektywnego zarządzania ryzykiem,

Instytucja finansowa dokonuje okresowych, nie rzadszych niż raz do roku, przeglądów
stosowanych procedur i systemów zarządzania ryzykiem.
W odniesieniu do ryzyka kredytowego:

Instytucja finansowa posiada odpowiednie i jasno określone kryteria będące podstawą decyzji
udzielania kredytów i pożyczek oraz określona jest procedura zatwierdzania, refinansowania,
zmieniania i przedłużania kredytów,

Instytucja finansowa dysponuje wewnętrznymi metodami oceny ryzyka kredytowego oraz na
bieżąco zarządza portfelami i ekspozycjami obciążonymi ryzykiem, a system monitorowania
takich portfeli i ekspozycji, w tym identyfikowania pozycji zagrożonych, tworzenia rezerw i korekty
wartości, jest skuteczny,

Dywersyfikacja portfela kredytowego jest dostosowana do rynków, na których działa instytucja
oraz jej strategii kredytowej.
W odniesieniu do ryzyka koncentracji:

Instytucja kontroluje i posiada sformułowaną politykę i procedury dotyczące ryzyka koncentracji
wobec partnerów gospodarczych z uwzględnieniem podmiotów powiązanych, grup powiązanych
23 | S t r o n a
Global
RAT ING
ze sobą kontrahentów, w tym kontrahentów działających w tej samej branży lub regionie
gospodarki.
W odniesieniu do ryzyka rynkowego, ryzyka operacyjnego i ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej:

Instytucja finansowa posiada wdrożoną politykę i procedury zapewniające identyfikację i pomiar
składników i skutków ryzyka rynkowego, operacyjnego i ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej, w
szczególności ryzyka walutowego, stopy procentowej, zmiany cen towarów, ryzyka modeli i
zdarzeń nadzwyczajnych oraz ryzyka poniesienia straty finansowej zwiększającej wskaźnik
dźwigni finansowej.
W odniesieniu do ryzyka płynności

Instytucja posiada i stosuje strategię, politykę, procedury i systemy identyfikacji i pomiaru ryzyka
płynności w różnych horyzontach czasowych i utrzymuje odpowiednie bufory płynności. Ponadto
są one dostosowane do profilu działalności i struktury organizacyjnej oraz uwzględniają koszty i
korzyści zachowania płynności na odpowiednim poziomie.

Strategia, polityka, procedury i systemy zarządzania ryzykiem płynności są adekwatne do skali,
stopnia złożoności, zakresu działalności i tolerancji na ryzyko określone przez instytucję.

Strategia, polityka, procedury i systemy zarządzania ryzykiem płynności uwzględniają
rozróżnienie poszczególnych składników portfela wg stopnia płynności oraz możliwości ich
uruchomienia w celu pokrycia płynności i ryzyko utraty reputacji z tego wynikające.

Strategia, polityka, procedury i systemy zarządzania ryzykiem płynności uwzględniają
ograniczenia prawne i techniczne transferu płynności pomiędzy jednostkami organizacyjnymi
instytucji w szczególności działającymi jako oddzielne podmioty prawne i na terytorium innego
kraju.

Instytucja posiada zidentyfikowane narzędzie ograniczania ryzyka płynności takie jak systemy
limitów i buforów bezpieczeństwa ustalone na takim poziomie, który pozwoli instytucji przetrwać
ewentualne sytuacje kryzysowe oraz dostęp do źródeł finansowania i odpowiednią jego
dywersyfikację.

Instytucja finansowa ma określone plany awaryjne zachowania płynności w określonych
sytuacjach z uwzględnieniem alternatywnych scenariuszy i ich rezultatów oraz dokonuje
okresowych testów możliwości ich zastosowania.
W odniesieniu do ryzyka sekurytyzacyjnego:

Instytucja posiada procedury oceny ryzyka z tytułu transakcji sekurytyzacyjnych, których jest
stroną jako jednostka sponsorująca, inicjująca lub inwestor.

Instytucja, która inicjuje transakcję sekurytyzacyjną odnawialną z opcją przedterminowej spłaty,
jest zabezpieczona pod względem zachowania płynności na okoliczność planowej lub
przedterminowej spłaty wierzytelności.
W odniesieniu do ryzyka ubezpieczeniowego:

Instytucja posiada i stosuje strategię, politykę, procedury i systemy identyfikacji i pomiaru ryzyka
zaistnienia określonych zjawisk, których wystąpienie powoduje wypłaty ubezpieczeniowe i tworzy
na ten cel odpowiednie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe w podziale na segmenty
działalności ubezpieczeniowej lub gwarancyjnej.
4.2
PORTFEL INSTYTUCJI FINANSOWEJ
Portfel instytucji finansowej to zespół składników finansowych i niefinansowych utrzymywanych przez
instytucję finansową w toku działalności. Do tego portfela mogą zaliczać się takie aktywa jak udzielone
kredyty i pożyczki, należności leasingowe i faktoringowe, udzielone ubezpieczenia i poręczenia,
inwestycje kapitałowe, instrumenty pochodne czy portfele wierzytelności przeterminowanych.
Każdy ze składników portfela instytucji finansowej w różnym stopniu przyczynia się do ogólnego
ryzyka, na jakie narażona jest instytucja finansowa w swojej działalności, a często, w ramach jednego
składnika, istnieją różne pod względem ryzyka klasy aktywów. Dlatego, właściwe oszacowanie ryzyka
wiąże się ze szczegółową analizą struktury portfela pod względem ryzyka i wartości.
Agencja, analizując portfel instytucji finansowej dokonuje oceny ryzyka uwzględniając co najmniej:

Rodzaj i istotność ekspozycji, w podziale na różne grupy aktywów,

Historyczne wskaźniki ryzyka szacowane dla każdej z istotnych grup wg rodzaju.
24 | S t r o n a
Global
RAT ING

Prognozowane dane makroekonomiczne, które wpływaj na poziom ryzyka poszczególnych
ekspozycji.
W odniesieniu do portfela należności
i wierzytelności przeterminowanych:
finansowych,
dłużnych
instrumentów
kapitałowych

Strukturę podmiotową podziału na ekspozycje o różnym poziomie ryzyka,

Strukturę wg ustanowionego zabezpieczenia, z podziałem na jakość zabezpieczenia,

Strukturę portfela wg waluty,

Strukturę portfela wg terminów zapadalności lub okresów przeterminowania,
W odniesieniu do udzielonych ubezpieczeń:

Strukturę portfela
ubezpieczeniowe,

Ryzyko wystąpienia zjawisk masowych wywierających wpływ na ryzyko wypłat
ubezpieczeniowych o istotnych wartościach. Do takich zdarzeń zalicza się w szczególności
ryzyko wystąpienia różnego rodzaju anomalii pogodowych powodujących kataklizmy naturalne,
epidemii, czy zjawisk o charakterze społeczno-politycznym (takich jak wojna czy atak
terrorystyczny),
ubezpieczeniowego
z
podziałem,
co
najmniej
na
główne
grupy
W odniesieniu do instrumentów sekurytyzacyjnych:

Strukturę portfela wg jakości aktywów zabezpieczających,

Strukturę portfela wg terminów zapadalności,
W odniesieniu do portfela handlowego, ekspozycji związanych ze szczególnie wysokim ryzykiem i
pozostałych ekspozycji:

Strukturę wg rodzaju ekspozycji,

Zmienność wartości w czasie i indywidualne istotne czynniki wpływające na tą zmienność.
4.3
EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI
Analiza efektywności działalności instytucji finansowej polega na ocenie czynników i zdarzeń
mających wpływ na fundamenty osiąganych wyników, w szczególności przepływów pieniężnych z
działalności podstawowej. Identyfikacja tych czynników i ich wpływu na efekty działalności instytucji,
pozwala ocenić zdolności do trwałego generowania przyszłych przepływów, które zabezpieczają
płatności z tytułu zaciągniętych zobowiązań. Bez właściwej oceny efektywności działalności
operacyjnej, nie jest możliwe dokonanie oceny ryzyka działalności tej instytucji.
Efektywność działalności wiąże się bezpośrednio z ryzykiem operacyjnym, na jakie jest lub może być
narażona instytucja finansowa. Do oceny efektywności działalności instytucji finansowych, Agencja
stosuje wskaźniki dobrane w zależności od specyfiki działalności każdej instytucji. W każdym
przypadku brane są jednak pod uwagę następujące okoliczności:
1. Stabilność i poziom wyników z działalności podstawowej i dodatkowej – im wyższa stabilność i
mniejsze wahania wyniku finansowego i wskaźników rentowności tym bardziej pozytywna ocena
tego obszaru. Instytucje, które potrafią utrzymać swoje wskaźniki na stabilnym poziomie są
bardziej wiarygodne i przewidywalne, w porównaniu do instytucji, które charakteryzują się
znacznym rozchwianiem wskaźników rentowności.
2. Relację kosztów administracyjnych do dochodów instytucji, stanowiącą miarę poziomu
minimalnych kosztów stałych, jakie muszą zostać pokryte wpływami na działalności podstawowej,
co jest częściowo miarą zdolności emitenta do utrzymywania dyscypliny budżetowej.
3. Ryzyko wystąpienia zdarzeń jednorazowych i ich potencjalny wpływ na zachwianie się ogólnego
wyniku finansowego instytucji. Im większy stopnień narażenia lub wyższa częstotliwość zdarzeń o
charakterze nieprzewidywalnym, tym w mniejszym stopniu instytucja jest oceniana jako
przewidywalna i wiąże się to z wyższym oczekiwanym ryzykiem.
4. Transakcje z jednostkami powiązanymi w istotnej wysokości dają dodatkowe ryzyko możliwości
administracyjnego sterowania rentownością instytucji w ramach grupy kapitałowej, dlatego ten
czynnik jest uwzględniany w ogólnej ocenie efektywności.
25 | S t r o n a
Global
RAT ING
5. Działalność zaniechana należy do grupy niereprezentatywnych dla dalszej działalności
elementów i wpływ tej działalności na wyniki finansowe zostaje wyłączony z ogólnej oceny
efektywności.
6. Przychody i koszty niegotówkowe (niegenerujące przepływów pieniężnych) będące zapisami
księgowymi, które nie maja wpływu na kondycję finansową podmiotu, zostają wyłączone z oceny
efektywności działalności.
7. Obciążenia podatkowe, które nie zawsze odpowiadają obowiązującej, nominalnej stopie
podatkowej, są uwzględniane na poziomie obciążeń efektywnych. Niekiedy może się okazać, że
niższa stopa podatkowa w jednym okresie powoduje wyższe relatywnie obciążenie w kolejnym. Te
elementy wymagają identyfikacji i odzwierciedlenia w analizie.
Dopiero po weryfikacji wymienionych wyżej obszarów możliwe jest określenie podstawowych
wskaźników finansowych, odpowiednio skorygowanych, na podstawie, których możliwa jest
identyfikacja dochodowości i wydajności zaangażowanych w działalność zasobów. Dobór tych
wskaźników, zależy w każdym przypadku od specyfiki działalności ocenianego podmiotu.
4.4
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA
Zachowanie krótkoterminowej płynności finansowej przez instytucję finansową oznacza utrzymywanie
aktywów płynnych, których łączna wartość pokrywa odpływy płynności pomniejszone o przypływy
płynności w warunkach skrajnych, w okresie 30 dni. Taki poziom aktywów płynnych gwarantuje
instytucji finansowej zabezpieczenie przed utratą płynności w sytuacji ewentualnego zakłócenia
równowagi między przypływami i odpływami środków płynnych w warunkach wysoce skrajnych.
Przez aktywa płynne Agencja rozumie:
1.
Środki pieniężne i ekwiwalenty gotówki oraz ekspozycje w stosunku do banków centralnych w
zakresie, w jakim takie ekspozycje można wycofać w stosunkowo szybkim czasie w warunkach
skrajnych,
2.
Aktywa zbywalne stanowiące należności od albo gwarantowane przez instytucje o bardzo niskim
ryzyku kredytowym, takie jak rządy centralne lub lokalne, banki centralne i instytucje sektora
publicznego oraz organizacje międzynarodowe,
3.
Inne aktywa zbywalne, charakteryzujące się wysoką płynnością i jakością, takie jak instrumenty
będące przedmiotem obrotu na rynku zorganizowanym, których średni rynkowy wolumen
transakcji pozwala na stosunkowo szybkie upłynnienie w posiadanej przez instytucję finansową
ilości,
4.
Inne aktywa, jeżeli istnieją silne dowody, które wskazują na możliwość wykorzystania ich do
pokrycia płynności finansowej instytucji w stosunkowo szybkim czasie w warunkach skrajnych.
Do wszystkich powyższych punktów mają zastosowanie ekspozycję w walucie krajowej dla danej
instytucji finansowej i w walutach obcych, w stosunku do których istnieje możliwość szybkiej zamiany
na walutę krajową lub wykorzystania do pokrycia ryzyka dzięki utrzymywaniu aktywów płynnych w tej
walucie.
Brak zachowania płynności finansowej bywa najczęstszą przyczyną upadłości, podczas gdy zdolność
podmiotu do samofinansowania i skutecznego zarzadzania płynnością finansową stanowi o jego sile i
zdolności do przetrwania. Dlatego ocena płynności finansowej jest ważnym elementem oceny
ratingowej.
Agencja stosuje ocenę płynności instytucji finansowej opartą na trzech filarach:
1. Zdolność do terminowego regulowania zobowiązań, w trybie zwyczajnej działalności, gdzie
głównym obszarem analizy jest ocena płynnych aktywów finansowych możliwych do uruchomienia
w celu kontynuowania bieżącej działalności, oraz ocena możliwości upłynnienia innych, mniej
płynnych aktywów znajdujących się w posiadaniu podmiotu, w celu realizacji bieżących
zobowiązań w sytuacji, gdy zasoby gotówkowe nie wystarczają.
2. Zdolność do samofinansowania podmiotu w warunkach skrajnych, np. wzmożonego
wycofywania lokat przez inwestorów lub klientów, czy choćby utraty dotychczasowych źródeł
finansowania.
3. Ocenie luki płynnościowej w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej, poprzez
porównanie terminów zapadalności aktywów i zobowiązań w poszczególnych przedziałach
czasowych.
26 | S t r o n a
Global
RAT ING
4.5
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA
Instytucje finansowe, z reguły są podmiotami, które swoją działalność operacyjną opierają na
finansowaniu zewnętrznym, w większym stopniu od jakichkolwiek innych podmiotów. Wiąże się to z
określonym ryzykiem. Ze względu na taką specyfikę, instytucje finansowe powinny utrzymywać w
sposób ciągły, kapitał na poziomie adekwatnym do skali i profilu ryzyka działalności, co wiąże się
również z wypełnianiem obowiązujących je wymogów regulacyjnych.
Z jednej strony wypełnianie przez instytucję finansową nałożonych na nią wymogów regulacyjnych jest
istotne dla funkcjonowania tego podmiotu w środowisku regulacyjnym danego kraju lub regionu,
bowiem nie naraża instytucji na negatywne skutki i sankcje ze strony organów kontrolnych. Z drugiej
strony, w krajach gdzie te regulacje nie są ustanowione na zadowalającym jakościowo poziomie,
opieranie się przy ocenie adekwatności kapitałowej, wyłącznie na regulacjach obowiązujących w
danym kraju może powodować ryzyko niewłaściwej oceny tego aspektu. Ponadto nawet w krajach
gdzie przepisy regulacyjne są ustanowione na bardzo wysoki poziomie, niekiedy instytucje finansowe
mogą swoją działalność lub metodologię szacowania wskaźników regulacyjnych kreować w taki
sposób, który umożliwi im w jakimś stopniu omijanie tych przepisów.
Wobec powyższego, Agencja dokonuje oceny adekwatności kapitałowej opartą na dwóch filarach:
I.
Pod względem wypełniania obowiązujących instytucję finansową wymogów regulacyjnych,
II.
Na podstawie własnych szacunków skali ryzyka, na jaki instytucja finansowa jest narażona i
poziomu oraz struktury funduszy własnych, które powinny zostać wykorzystane do pokrycia
negatywnych skutków tego ryzyka w momencie ich wystąpienia.
Agencja, dokonując oceny struktury funduszy własnych instytucji bierze w szczególności pod uwagę:
1.
Sumę kapitału podstawowego i ażio emisyjnego związanego z tym kapitałem oraz innych
składników kapitału własnego (takich jak: zyski zatrzymane czy inne skumulowane całkowite
dochody, kapitały rezerwowe i fundusze ogólnego ryzyka) pod warunkiem, że istnieje możliwość
do nieograniczonego i niezwłocznego wykorzystania ich do pokrycia ryzyk lub strat w momencie
ich wystąpienia (Kapitał podstawowy Tier 1),
2.
Instrumenty hybrydowe dłużne i udziałowe oraz ażio emisyjne z nimi związanego, takie jak
obligacje zamienne czy akcje uprzywilejowane (Kapitał dodatkowy Tier I).
3.
Długoterminowe zobowiązania podporządkowane znajdujące się w dyspozycji instytucji
finansowej przez okres co najmniej kolejnych 5 lat oraz prawa do udziału w zyskach (Kapitał Tier
II).
W ramach oceny skali ryzyka, na jakie narażona jest instytucja finansowa, Agencja dokonuje
oszacowania łącznej ekspozycji na ryzyko, którą ustala się z uwzględnieniem następujących
wielkości:
1.
Kwota ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia (rozumianego,
jako ryzyko zmniejszenia kwoty należnej poprzez kredyty gotówkowe lub niegotówkowe udzielane
dłużnikowi) w odniesieniu do całej działalności gospodarczej danej instytucji, z wyjątkiem kwot
ekspozycji ważonej ryzykiem pochodzących z działalności portfela handlowego.
Wagi ryzyka kredytowego Agencja przyjmuje na podstawie indywidulanej analizy ekspozycji z
podziałem na kategorie, biorąc pod uwagę dane historyczne oraz rodzaj ekspozycji. Mniejsze
wagi ryzyka stosuje się zazwyczaj np. do ekspozycji wobec rządów czy banków centralnych, a
wyższe w przypadku ekspozycji detalicznych czy wobec przedsiębiorstw. W każdym razie, wagi
ryzyka wynikają ze szczegółowych parametrów danej ekspozycji takich jak stopień
przeterminowania, rodzaj, struktura zapadalności i poziom wiarygodności danej grupy dłużników.
2.
Sumę funduszy własnych na pokrycie ryzyka pozycji i ryzyka dużych ekspozycji w odniesieniu do
działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji. Przy czym jako portfel handlowy
traktuje się wszystkie pozycje w instrumentach finansowych i w towarach, które są przeznaczone
do obrotu lub do celów zabezpieczenia pozycji przeznaczonych do obrotu. Są to zatem typowe
instrumenty dłużne (w tym sekurytyzacyjne) i kapitałowe oraz instrumenty pochodne takie jak
kontrakty terminowe typy future i forward, opcje i warranty, swapy czy kredytowe instrumenty
pochodne, transakcje z przyrzeczeniem odkupu lub instrumenty pożyczone.
3.
Sumę funduszy własnych na pokrycie ryzyka walutowego i ryzyka cen towarów, które to ryzyka
wynikają ze zmienności odpowiednio kursów walutowych i cen towarów.
4.
Sumę funduszy własnych na pokrycie ryzyka rozliczenia dla transakcji, w których instrumenty
dłużne, instrumenty kapitałowe, waluty obce i towary, (z wyjątkiem transakcji odkupu i transakcji
27 | S t r o n a
Global
RAT ING
udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów) pozostają nierozliczone
po ustalonych datach dostawy - szacowane jako różnica cenowa mogąca stanowić stratę.
5.
Sumę funduszy własnych w odniesieniu do ryzyka korekty wyceny kredytowej instrumentów
pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym innych niż kredytowe
instrumenty pochodne, które uznaje się za zmniejszające kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w
odniesieniu do ryzyka kredytowego.
6.
Sumę funduszy własnych wymaganych na porycie ryzyka operacyjnego, w szczególności na
okoliczność wystąpienia start wynikające z nieodpowiednich lub zawodnych procesów
wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych.
7.
Kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kontrahenta wynikającego z
działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji dla następujących rodzajów
transakcji i umów:
a)
Kontraktów terminowych na stopę procentową i złoto oraz walutowych kontraktów
terminowych, kredytowe instrumenty pochodne i podobne do nich instrumenty
b)
Transakcje odkupu, transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych
lub towarów opartych na papierach wartościowych lub na towarach,
c)
Transakcje z obowiązkiem uzupełniania zabezpieczenia kredytowego opartych na papierach
wartościowych lub na towarach,
d)
Transakcje z długim terminem rozliczenia.
4.6
DŹWIGNIA FINANSOWA
Dźwignia finansowa oznacza względną wartość funduszy własnych liczoną w stosunku do łącznej
wartości ekspozycji z uwzględnieniem łącznej wartości aktywów bilansowych, zobowiązań
pozabilansowych i zobowiązań warunkowych dotyczących płatności, dostawy lub dostarczenia
zabezpieczenia. Przy kalkulacji dźwigni finansowej uwzględnia się m.in. zobowiązania z tytułu
otrzymanych środków finansowych, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z
udzielonym przyrzeczeniem odkupu. Nie uwzględnia się natomiast zobowiązań możliwych do
wyegzekwowania wyłącznie w przypadku likwidacji instytucji finansowej.
Instytucje finansowe powinny posiadać politykę i procedury służące do identyfikacji ryzyka nadmiernej
dźwigni finansowej, zarządzania tym ryzykiem i jego monitorowania. Tego typu ostrożnościowe
działania przeciwko wystąpieniu nadmiernej dźwigni finansowej pozwalają instytucji przetrwać okresy
napięć finansowych i są związane w wielu przypadkach z wypełnianiem regulacji ostrożnościowych.
Wskaźnik dźwigni finansowej na potrzeby oceny ratingowej przyjmowany jest zgodnie z obowiązującą
i przyjętą przez instytucję metodą szacowania. Natomiast w przypadku, gdy, albo instytucja nie
dokonuje własnego oszacowania wskaźnika dźwigni zgodnie z obowiązującymi regulacjami, albo nie
istnieją regulacje nakładające na instytucję finansową kalkulacji wskaźnika dźwigni finansowej,
Agencja na potrzeby oszacowania tego wskaźnika przyjmuje następujące założenia:

Jako fundusz własny przyjmuje się wartość kapitału Tier 1, o której mowa w punkcie 4.5,

Jako łączną wartość ekspozycji przyjmuje się łączną wartość bilansową aktywów zgodnie z
obowiązującymi instytucję zasadami rachunkowości powiększoną o wartość zobowiązań
warunkowych w takiej wysokości, jaka by wystąpiła w przypadku ziszczenia się wszystkich
przesłanek do zapłaty, a w przypadku gdy kwota ta jest nieograniczona, w wartości, której dana
pozycja nie przekroczy z 99% prawdopodobieństwem.
28 | S t r o n a
Global
RAT ING
5
METODOLOGIA
RATINGU
KREDYTOWEGO
JEDNOSTEK FINANSÓW PUBLICZNYCH
Procedura nadania ratingu kredytowego jednostki finansów publicznych, oprócz zagadnień ogólnych
opisanych w punkcie 2, wiąże się z analizą następujących obszarów:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ryzyko systemowe,
Budżet jednostki finansów publicznych,
Siła ekonomiczna,
Źródła finansowania,
Długoterminowe perspektywy rozwoju,
Wsparcie nadzwyczajne.
Szczegółowy opis tych obszarów został zaprezentowany poniżej.
5.1
RYZYKO SYSTEMOWE
Ryzyko systemowe odnosi się do ryzyka kraju, w którym funkcjonuje podmiot, jako ryzyko środowiska
działalności podstawowej jednostki. W przypadku, kiedy jednostka samorządowa lub rządowa jest
ściśle uzależniona od kondycji finansów publicznych kraju i decyzji władz rządowych, ten rodzaj
ryzyka znajduje odzwierciedlenie w ocenie ratingu kredytowego.
Zazwyczaj bywa tak, że kondycja ekonomiczna jednostki jest ściśle związana z kondycją całej
gospodarki, w której funkcjonuje albo kondycją gospodarczą danego regionu. Osiągane wpływy są
zazwyczaj mniej lub bardziej proporcjonalne do rozwoju gospodarczego danego obszaru
funkcjonowania.
Opisane wyżej zależności powodują, że zarówno korzyści, ale przede wszystkim ryzyka przekładają
się na kondycje jednostek finansów publicznych, a rzadko kiedy ryzyko tych jednostek jest mniejsze
od ryzyka podmiotów względem nich nadrzędnych. Te podmioty najczęściej bezpośrednio lub
pośrednio wzajemnie się finansują i obciążają finansowo.
Mając powyższe na uwadze, Agencja stoi na stanowisku, że najlepszą miarą tego ryzyka jest ocena
ryzyka kraju lub regionu, w którym funkcjonuje oceniana jednostka.
W uzasadnionych przypadkach, ryzyko systemowe może nie występować i nie zostać uwzględnione w
wyżej opisanej postaci. Do takich przypadków zalicza się:
1.
Izolację gospodarczą, gdzie nie występuje, lub występuje w nieznacznym stopniu wpływ
gospodarki krajowej na gospodarkę regionu ocenianej jednostki samorządowej.
2.
Jednostka posiada niezależność fiskalną od organów rządowych i samorządowych wyższego
szczebla, w szczególności nie występuje zależność finansowa i polityczna, a jednostka posiada
własne lub inne łatwo dostępne formy finansowania.
5.2
ANALIZA BUDŻETOWA
Ocena ryzyka finansowego jednostek finansów publicznych wynika przede wszystkim z osiąganych
dochodów i ponoszonych wydatków, które znajdują odzwierciedlenie w budżecie jednostek finansów
publicznych. Dlatego jednym z elementów w procesie ratingu kredytowego tych podmiotów, jest
analiza budżetu. Budżety są analizowane w ujęciu historycznym, bieżącym i przyszłym.
Analiza historyczna budżetów dotyczy zrealizowanych budżetów w okresie co najmniej ostatnich
trzech lat budżetowych pod kątem osiąganych wyników na tle poziomów planowanych. Podobnie w
przypadku bieżącego okresu jest dokonywana analiza stopnia wykonania dochodów i wydatków w
okresie bieżącym (śródrocznym). W przypadku, kiedy istnieje przyjęty budżet na kolejny rok
budżetowy, dokonywana jest analiza realności przyjętych założeń i wielkości.
W ramach analizy budżetowej, ocenie podlegają następujące czynniki:
1.
Źródła dochodu i ich stabilność w ujęciu zarówno rodzajowym, podmiotowym jak i sektorowym.
2.
Struktura i zmienność wydatków z koncentracją na strukturę rodzajową i identyfikację pozycji o
charakterze nieregularnym.
3.
Płynność finansowa, sposób jej zapewnienia i utrzymania na odpowiednim poziomie.
29 | S t r o n a
Global
RAT ING
5.3
SIŁA EKONOMICZNA
Przez siłę ekonomiczną, rozumie się szereg czynników ekonomicznych, społecznych
i geograficznych, które powodują, że dana gospodarka w ujęciu długoterminowym charakteryzuje się
wyższym poziomem bezpieczeństwa inwestycyjnego. To lokalna gospodarka, populacja, transfery
fiskalne, infrastruktura i inne czynniki specyficzne takie jak zasoby naturalne czy atrakcyjność
turystyczna stanowią o sile regionu.
Każdorazowo, ocena siły ekonomicznej, , w zależności od specyfiki jednostki samorządowej, może
być oparta o inne wskaźniki. Wskaźniki te opisują zawsze jakość życia w danym regionie i
prowadzenia biznesu. Są oparte na dochodach ludności i przedsiębiorstw, otwartości gospodarki na
zewnątrz, populacji i warunkach społecznych, również związanych ze skalą istniejących patologii. Pod
uwagę są brane ponadto wskaźniki określające zasoby danego obszaru, w tym infrastruktura,
lokalizacja i zasoby naturalne.
Celem analizy siły ekonomicznej jest ocena możliwości i stabilności samodzielnego generowania
przyszłych przepływów pieniężnych i osiągnięcia kondycji długotrwałego zrównoważonego rozwoju
gospodarczego regionu.
5.4
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Źródła finansowania rozwoju ocenianej gospodarki mogą być bardzo zróżnicowane. Czasami są to
głównie transfery fiskalne z jednostek nadrzędnych, ale czasami samorządy finansują swoją
działalność z innych źródeł takich jak kapitał dłużny czy kapitał prywatny w formie partnerstwa
publiczno-prywatnego lub lokalnych podatków i opłat.
Struktura i poziom zadłużenia, oraz koszty pozyskania kapitału, wpływają na ogólną kondycję
budżetową jednostki i są podstawą oceny jej zdolności nie tylko do samodzielnej spłaty zaciągniętych
zobowiązań, ale również do realizacji przyszłych przedsięwzięć rozwojowych, które podniosą
efektywność działalności jednostki i przełożą się na jej długoterminową wiarygodność i atrakcyjność
inwestycyjną.
Każdy rodzaj finansowania pociąga za sobą koszty, które są również elementem oceny w procesie
ratingu kredytowego. Zdolność jednostki do ograniczania kosztów finansowania jest pozytywnie
postrzegana w toku analiz i stanowi przewagę jednostki w stosunku do tych podmiotów, które takiej
możliwości nie wykorzystują.
5.5
DŁUGOTERMINOWE PERSPEKTYWY ROZWOJU
Wszystkie wyżej opisane elementy takie jak otoczenie rynkowe, czynniki jakościowe, siła
ekonomiczna gospodarki, realizowane budżety, możliwości i koszty finansowania rozwoju
gospodarczego stanowią podstawę do oceny długoterminowej perspektywy rozwoju gospodarczego
regionu. Skwantyfikowanie tych perspektyw odbywa się poprzez oszacowanie prognozowanych
wielkości wpływów i wydatków w kolejnych latach budżetowych.
Ocenie podlegają nie tylko źródła generowanych dochodów, możliwości ich zwiększenia czy
ponoszonych kosztów i możliwości ich ograniczenia, ale również realizowane inwestycje rozwojowe,
które przełożą się na trwałe zwiększenie rozwoju gospodarczego i przyczynią się do poprawy
warunków życia, możliwości prowadzenia biznesu i przez to do zrównoważonego rozwoju
gospodarczego.
5.6
WSPARCIE NADZWYCZAJNE
Uzyskanie nadzwyczajnego wsparcia ze strony jednostki nadrzędnej, w przypadku jednostek finansów
publicznych, w przeciwieństwie do przedsiębiorstw prywatnych jest sytuacją często prawdopodobną.
Takie wsparcie jest w związku z tym uwzględnione w typowej procedurze nadania ratingu
kredytowego jednostki. Uwzględnienie tego elementu następuje w sytuacji złej kondycji finansowej
jednostki, czyli zawsze wtedy, kiedy wynik oceny ratingowej bez takiego wsparcia kształtuje się na
poziomie poniżej BBB-. Uwzględnienie wsparcia nadzwyczajnego ze strony jednostki nadrzędnej
powoduje zwiększenie oceny ratingu kredytowego do poziomu nie wyższego niż BBB-.
Sposób uwzględnienia nadzwyczajnego wsparcia ze strony nadrzędnej jednostki finansów
publicznych odbywa się poprzez uwzględnienie w analizach, najbardziej prawdopodobnej wysokości
wpływów z tytułu nadzwyczajnego wsparcia.
Trzeba mieć jednocześnie na uwadze, że wysokość wsparcia finansowego jednostki podrzędnej przez
jednostkę nadrzędną zależy w dużym stopniu od decyzji administracyjnej i może być trudna do
30 | S t r o n a
Global
RAT ING
oszacowania. W sytuacji, w której nie jest możliwa ocena wysokości najbardziej prawdopodobnego
wsparcia, Agencja przyjmuje minimalną wysokość możliwego wsparcia w okresie do ustanowienia
kolejnego budżetu rocznego.
31 | S t r o n a
Global
RAT ING
6
METODOLOGIA RATINGU KREDYTOWEGO EMISJI
(IS)
Agencja dokonuje oceny ratingowej nie tylko emitenta, ale również pojedynczych emisji lub programu
emisji.
Skala oceny ratingowej emisji (lub programu emisji) odpowiada 21-stopniowej skali ratingu
długoterminowego od AAA do D z uwzględnieniem dodatkowego oznaczenia „(IS)”, rozszerzonego o
nazwę serii ocenianych emisji. Przykładowo, dla ratingu kredytowego emitenta na poziomie AA, rating
emisji o nazwie serii „C” będzie oznaczony AA(IS-C), a programu 3 emisji o nawach serii C, D, i E będzie
oznaczony AA(IS-C,D,E).
Metodologia ratingu kredytowego emisji, opiera się na zmodyfikowanej procedurze przyznania ratingu
kredytowego emitentowi ocenianej emisji z wyłączeniem sytuacji, w których ryzyko spłaty danej emisji
nie zależy od kondycji finansowej emitenta a wyłącznie od jakości zabezpieczenia ocenianej emisji.
Agencja dokonuje wówczas oceny wyłącznie jakości ustanowionego zabezpieczenia.
Rating kredytowy emisji może być zarówno wyższy jak i niższy od ratingu kredytowego emitenta.
6.1
RÓŻNICA OCENY EMISJI OD OCENY EMITENTA
Różnica w ocenie ratingowej emisji w porównaniu do oceny ratingowej emitenta wynika z
następujących elementów:
1. Termin wykupu i opcji wcześniejszego wykupu.
Ocena ratingowa określonej emisji nie uwzględnia wartości zobowiązań przypadających do spłaty
po terminie spłaty emisji ocenianej. Chyba, że zobowiązania emitenta z terminem wykupu po
terminie emisji ocenianej mogą zostać spłacone w wyniku realizacji przez inwestorów opcji
wcześniejszego wykupu – przed terminem wykupu emisji ocenianej.
Opisana wyżej sytuacja ma zastosowanie również do emisji ocenianych, które przypadają po
terminie spłaty innych zobowiązań, ale uwzględniają opcje wcześniejszego wykupu. Precyzując, na
potrzeby oceny ratingowej danej emisji, wykluczeniu podlegają również te zobowiązania emitenta,
których data spłaty przypada po terminie spłaty emisji ocenianej w wyniku możliwości realizacji
opcji wcześniejszego wykupu.
Wyniki oceny ratingowej emisji w sytuacji uprzywilejowania terminu spłaty ocenianej emisji w
stosunku do emisji pozostałych i braku zabezpieczenia zarówno emisji ocenianej jak i emisji
pozostałych (nieocenianych) jest zazwyczaj powyżej oceny ratingowej emitenta.
2. Zabezpieczenie i kolejność pokrywania roszczeń z pozostałych aktywów emitenta w przypadku
upadłości.
Szacowanie wskaźnika LGD przy ratingu kredytowym emitenta na poziomie spekulacyjnym jest
realizowane z uwzględnieniem pokrycia spłaty z upłynnienia aktywów zabezpieczających i w
dalszej kolejności z pozostałego majątku emitenta, wg kolejności spłaty poszczególnych wierzycieli
wynikającej z obowiązujących przepisów prawa i zawartych porozumień.
3. Zabezpieczenie pozostałych zobowiązań.
W sytuacji ratingu na poziomie spekulacyjnym szacowanie wskaźnika LGD odbywa się z
wyłączeniem aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań niepodlegających ocenie ze
względu na termin spłaty przypadający po terminie spłaty emisji ocenianej.
Wpływ wyżej wymienionych elementów na wyniki oceny emisji w porównaniu do oceny emitenta (dla
głównych przypadków) zostały zaprezentowane w tabeli poniżej:
32 | S t r o n a
Global
RAT ING
Tabela 10 Wpływ indywidualnych warunków ocenianej emisji na rating kredytowy w stosunku do ratingu
kredytowego emitenta.
Rating
Rating
Charakterystyka ocenianej emisji
inwestycyjny spekulacyjny
Termin wykupu przypadający przed większością innych zobowiązań w sytuacji
braku zabezpieczania na majątku Spółki wszelkich zobowiązań emitenta
↑
↑ lub ↓
(ocenianych i nieocenianych).
Termin wykupu przypadający po większości innych zobowiązań w sytuacji
braku zabezpieczania na majątku Spółki wszelkich zobowiązań emitenta
↓
↑ lub ↓
(ocenianych i nieocenianych).
Zabezpieczenie lub możliwość pokrycia roszczeń przed wierzycielami
~
↑
zobowiązań nieocenianych w przypadku upadłości.
Brak zabezpieczenia i uprzywilejowania do pokrycia roszczeń przed
~
~
wierzycielami zobowiązań nieocenianych w przypadku upadłości.
Brak zabezpieczenia ocenianej emisji w warunkach zabezpieczenia lub
~
↓
uprzywilejowania w spłacie pozostałych zobowiązań emitenta.
Gdzie: (↑) - wpływ pozytywny; (↓) - wpływ negatywny; (~) - brak wpływu.
Siła wpływu poszczególnych czynników charakteryzujących ocenianą emisję zależy od wielu
zmiennych, w szczególności od okresu różniącego terminy wykupu emisji ocenianych i pozostałych
zobowiązań niezaliczonych do oceny oraz pozostałych czynników wpływających na rating kredytowy
emitenta.
6.2
OPCJA WCZEŚNIEJSZEGO WYKUPU
Opcja wcześniejszego wykupu (lub podporzadkowanie pozostałych zobowiązań), która daje
możliwość spłaty ocenianej emisji przed innymi wierzycielami w większości przypadków wpływa na
zwiększenie oceny ratingu kredytowego. Czasami jednak, możliwość skorzystania przez inwestora z
opcji wcześniejszego wykupu jest ograniczona spełnieniem się określonych warunków. Do najczęściej
spotykanych należą:
1. Osiągnięcie przez emitenta określonych wskaźników ekonomiczno-finansowych, np. spadku
wyniku EBITDA poniżej określonego poziomu czy wzrost udziału zobowiązań w kapitałach powyżej
określonego poziomu.
2. Utrzymanie się kursu giełdowego emitenta poniżej określonego poziomu przez określony czas,
3. Możliwości szybkiego upłynnienia danego aktywa,
4. Upływ określonego czasu od daty emisji, np. prawo realizacji opcji wcześniejszego wykupu po
okresie 2 lat od daty emisji.
W przypadku jakiegokolwiek warunkowego ustanowienia prawa wcześniejszego wykupu, do oceny
przyjmowany jest stan aktualnie trwający na moment dokonywania oceny ratingu kredytowego. Nie
podlega analizie prawdopodobieństwo spełnienia się określonych warunków do uzyskania prawa
wcześniejszego wykupu, a dopiero po spełnieniu się tych warunków, ocena ratingowa może zostać
zaktualizowana o wpływ tego prawa na ogólne ryzyko ocenianej emisji.
6.3
ZABEZPIECZENIE PRZEDMIOTOWE
Zabezpieczenie ocenianej emisji powoduje zwiększenie poziomu ratingu kredytowego w przypadku,
kiedy emisja została oceniona na poziomie spekulacyjnym, czyli poniżej poziomu BBB-. Do
najczęściej stosowanych form zabezpieczenia przedmiotowego należą: hipoteka na
nieruchomościach, zastaw na ruchomościach lub aktywach niematerialnych, zastaw na instrumentach
finansowych czy cesja do wierzytelności.
Siła wpływu zabezpieczenia przedmiotowego na ocenę emisji zależy od następujących czynników:
1. Wartość zabezpieczenia i stopień pokrycia wartości zobowiązań wynikających z ocenianej emisji
wraz z odsetkami.
2. Zmienność wartości zabezpieczenia w czasie i ryzyko spadku jego wartości,
3. Możliwość szybkiego upłynnienia danego aktywa,
4. Pozostałe specyficzne parametry zabezpieczenia (np. związane z nim ryzyko kursu walutowego
lub stopy procentowej).
33 | S t r o n a
Global
RAT ING
6.4
ZABEZPIECZENIE PODMIOTOWE
Obok zabezpieczenia przedmiotowego, częstym przypadkiem jest podmiotowe zabezpieczenie emisji
w formie poręczenia lub gwarancji, czy ubezpieczenia. Siła wpływu takiego zabezpieczenia na
zwiększenie oceny ratingu kredytowego emisji zależy od kondycji finansowej podmiotu
zabezpieczającego.
Na potrzeby uwzględnienia zabezpieczenia podmiotowego w ocenie emisji, przeprowadzana jest
ocena ratingu kredytowego podmiotu zabezpieczającego (lub co najmniej FCCR) pod względem
zdolności do realizacji zobowiązania warunkowego wyemitowanego na potrzeby ustanowienia
zabezpieczenia ocenianej emisji. W ramach oceny podmiotu zabezpieczającego, określane jest
prawdopodobieństwo spłaty zabezpieczonej emisji w określonej wysokości.
34 | S t r o n a
Global
RAT ING
7
RATING W SPARCIA FINANSOWEGO (FRCR)
Rating emitenta, którego wyznaczono ocenę na poziomie poniżej „BBB-”, może zostać zastąpiony
Ratingiem Kredytowym Wsparcia Finansowego (FRCR - Financial Relief Credit Rating), który
uwzględnia możliwą do otrzymania przez ocenianą jednostkę pomoc finansową ze strony innych
podmiotów zainteresowanych ratowaniem bankrutującej jednostki (z wyjątkiem jednostek finansów
publicznych, gdzie pomoc nadzwyczajna jest uwzględniona w zwykłej procedurze ratingu
kredytowego).
FRCR nadawany jest tylko w skali ratingu kredytowego długoterminowego w 21 stopniowej skali od
AAA do D z dodatkowym oznaczeniem „(FR)”. Przykładowo rating emitenta na poziomie AA, w
przypadku ratingu wsparcia finansowego jest oznaczany AA(FR).
Wsparcie nadzwyczajne nie dotyczy wsparcia, które w ramach zwykłego funkcjonowania korzystają z
różnego rodzaju dotacji i subwencji rządowych oraz innego rodzaju darowizn, jeżeli wynikają one z
zapisów statutowych lub zwykłej działalności.
Rating wsparcia finansowego jest nadawany w sytuacji, kiedy oceniana jednostka może liczyć na
wsparcie m.in:
1. Podmiotów z grupy kapitałowej z wyłączeniem podmiotów kontrolowanych. Taka sytuacja może
nastąpić np. w przypadku gdzie spółka oceniana jest spółką celową do wykonywania określonych
zadań w grupie kapitałowej (np. zarzadzania cash pool‘em), albo po prostu mimo złej kondycji
finansowej, podmiot dominujący lub większościowy właściciel, zakłada kontynuację działalności tej
spółki i w przypadku takiej konieczności, jej dokapitalizowanie.
2. Wsparcia rządowego oraz wsparcie od instytucji rządowych, w przypadku zagrożenia upadłością.
Dotyczy to wszystkich podmiotów, które z określonych powodów podlegają w przypadku
zagrożenia upadłością, pomocy publicznej. Z naturalnych względów dotyczy to niektórych
organizacji pożytku publicznego. Taka sytuacja ma miejsce również w odniesieniu do podmiotów
pełniących strategiczną role w gospodarce narodowej lub lokalnej, ze względu na znaczenie dla
ochrony miejsc pracy, tworzonej lub utrzymywanej infrastruktury czy obronności kraju.
3. W ramach obowiązujących przepisów prawa w przypadku zagrożenia upadłością, czyli zawsze
wtedy, kiedy przepisy prawa zabezpieczają środkami finansowymi działalność ocenianej jednostki.
Jednak nie dotyczy to podmiotów, którym przepisy prawa dają możliwość wymuszonego
umorzenia ciążących na nich zobowiązań.
W takich sytuacjach szacowane jest prawdopodobieństwo otrzymania wsparcia i jego wysokość, na
podstawie porównywalnych przypadków i indywidualnej pozycji ocenianej jednostki wobec podmiotu
wspierającego.
35 | S t r o n a
Global
RAT ING
8
RATING KONDYCJI FINANSOWEJ (FCCR)
Rating Kondycji Finansowej (FCCR – Financial Condition Credit Rating) to ocena wiarygodności
kredytowej podmiotu w warunkach posiadania niepełnej informacji o ocenianym podmiocie.
Rating Kondycji Finansowej jest nadawany w sytuacji ratingu niezamówionego lub ratingu
zamówionego, realizowanego na zlecenie podmiotu trzeciego – gdzie w obu sytuacjach, oceniana
jednostka nie jest zainteresowana poddaniem się analizie i udostepnieniem informacji niezbędnych do
przeprowadzenia pełnej oceny ratingu kredytowego.
Ratingu Kondycji Finansowej nie przyznaje się na zlecenie ocenianej jednostki w przypadku ratingu
publicznego. Rating Kondycji Finansowej realizowany na zlecenie podmiotu trzeciego, jako rating
publiczny jest realizowany wyłącznie na podstawie danych publicznie dostępnych i ewentualnych
danych pochodzących od podmiotu ocenianego.
Skala oceny FCCR odpowiada skali ratingowej dla długoterminowego ratingu kredytowego w 21
stopniowej skali od AAA do D, z dodatkowym oznaczeniem „(FC)”. Oznacza to, że dla podmiotu
ocenionego wg skali długoterminowego ratingu kredytowego na poziomie BB, rating kondycji
finansowej będzie oznaczony BB(FC).
Schemat proces przyznania Ratingu Kondycji Finansowej odpowiada schematowi dla ratingu
niezamówionego.
36 | S t r o n a
Global
RAT ING
Zastrzeżenia prawne
RATING KREDYTOWY W ROZUMIENIU GLOBAL RATING SP. Z O.O. TO OPINIA NA TEMAT RELATYWNEGO RYZYKA
ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ EMITENTA, KTÓREGO TEN RATING KREDYTOWY DOTYCZY W ZWIAZKU Z
WYEMITOWANYMI PRZEZ NIEGO WYSZYSTKIMI LUB NIEKTÓRYMI ZOBOWIĄZANIAMI LUB INSTRUMENTAMI
FINANSOWYMI LUB ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH NIEZALEŻNIE OD ZDOLNOŚCI
KREDYTOWEJ EMITENTA TYCH ZOBOWIAZAŃ LUB INSTRUMRNTÓW FINANSOWYCH.
JAKO RYZYKO ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ GLOBAL RATING SP. Z O.O. DEFINIUJE ZAGROŻENIE, ŻE EMITENT
(OCENIANY PODMIOT) NIE WYPEŁNI CIĄŻACYCH NA NIM ZOBOWIAZAŃ Z TYTUŁU WYEMITOWNYCH ZOBOWIĄZAŃ
LUB INSTRUMENTÓW FINANOSWYCH LUB PŁATNOŚCI Z TYTUŁU OCENIONYCH ZOBOWIAZAŃ LUB INSTRMENTÓW
FINANSOWYCH NIE ZOSTANĄ ZREALIZOWANE. RATING KREDYTOWY NIE WYRAŻA ŻADNEGO INNEGO RYZYKA ANI
OCENY INWESTYCYJNEJ ZWIAZANEJ Z OCENIANYM PODMIOTEM ANI WYEMITOWANYMI PRZEZ NIEGO
INSTRUMENTAMI FINANOSWYMI LUB ZOBOWIAZANIAMI. W SZCZEGÓLNOŚCI RATING KREDYTOWY WYDANY PRZEZ
GLOBAL RATING SP. Z O.O. NIE JEST PORADĄ ANI REKOMENDACJĄ DO NABYCIA, ZBYCIA, NIENABYWANIA LUB
UTRZYMANIA JAKICHKOLWIEK INSTRUMENTÓW FINANOSWYCH.
WSZELKIE INFORMACJE ZAMIESZCZONE W PUBLIKACJACH ZWIAZANYCH Z NADANIEM RATINGU KREDYTOWEGO
NIE MOGĄ BYĆ PODSTAWĄ DO PODEJMOWANIA JAKICHKOLWIEK DECYZJI INWESTYCYJNYCH ZWIĄZANYCH W
SZCZEGÓLNOSCI Z NABYWANIEM, ZBYWANIEM, NIENABYWANIEM LUB UTRZYMYWANIEM JAKICHKOLWIEK
INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH.
PONADTO, WSZYSTKIE DANE I INFORMACJE ZAMIESZCZONE W PUBLIKACJACH ZWJĄZANYCH Z NADANIEM
RATINGU KREDYTOWEGO OPIERAJĄ SIĘ NA DANYCH POZYSKANYCH PRZEZ GLOBAL RATING SP. Z O.O. OD
OCENIANEGO PODMIOTU I DANYCH PUBLICZNIE DOSTĘPNYCH, KTÓRE GLOBAL RATING SP. Z O.O. UWAŻA ZA
WIARYGODNE. POZYSKANE W TEN SPOSÓB DANE, GLOBAL RATING SP. Z O.O. WERYFIKUJE NA ZASADACH
RACJONALEGO OSĄDU I Z UWZGLEDNIENIEM ZASADY ISTOTNOŚCI. NALEŻY MIEĆ JEDAK NA UWADZE, ŻE
WSZELKIE OPRACOWANIA DOTYCZĄCE RATINGU KREDYTOWEGO PODMIOTÓW, NIOSĄ ZA SOBĄ RYZYKO
POPEŁNIENIA BŁĘDU WYNIKAJACEGO Z SUBIEKTYWNEGO OSĄDU OSOBY ODPOWIEDZILENEJ LUB Z BRAKU
DOSTATECZNEJ WIEDZY NA TEMAT ZDARZEŃ I OKOLICZNOŚCI NIEUWZGLEDNIONYCH A MAJĄCYCH WPŁYW NA
WYNIKI ANALIZ, W TYM NIEPRZEKAZANYCH GLOBAL RATING SP. Z O.O. PRZEZ OCENIANY PODMIOT W TRAKCIE
GROMADZENIA DANYCH I INFORMACJI NA TEMAT OCENIANEGO PODMIOTU.
NALEŻY MIEĆ PONADTO NA UWADZE, ŻE NADANIE RATINGU KREDYTOWEGO WIĄŻĘ SIĘ Z OCENĄ PRZYSZŁYCH
ZDAŻEŃ I OKOLICZNOŚCI WEDŁUG NAJLEPSZEJ WIEDZY NA DZIEŃ SPORZĄDZANIA ANALIZ, A WIEDZA TA NIGDY
NIE JEST DOSTATECZNA. OZNACZA TO, ŻE NA KONDYCJĘ FINANSOWĄ PODMIOTU MOGĄ MIEĆ WPŁYW ZDAŻENIA I
OKOLICZNOŚCI ZAISTNIAŁE W PRZYSZŁOŚCI (W OKRESIE DO AKTUALIZACJI LUB WYCOFANIA RATINGU
KREDYTOWEGO), KTÓRE NIE ZOSTAŁY PRZEWIDZIANE W TRAKCIE SPORZĄDZANIA ANALIZ A KTÓRE INSTOTNIE
WPŁYWAJĄ NA WYNIKI OCENY.
W ZWIAZKU Z POWYŻSZYM I NIEZALEŻNIE OD POWYŻSZEGO, GLOBAL RATING SP. Z O.O. NIE DAJE JAKIEJKOLWIEK
GWARANCJI POPRAWNOŚCI I PRAWDZIWOŚCI ZAMIESZCZONYCH W RAPORCIE RATINGU KREDYTOWEGO I
POWIAZANYCH Z NIM DOKUMENTACH, DANYCH I INFORMACJI. GLOBAL RATING SP. Z O.O. NIE ODPOWIADA, ZA
JAKIEKOLWIEK STRATY I UTRACONE KORZYŚCI WYNIKAJACE Z WYKORZYSTANIA W JAKIKOLWIEK SPOSÓB PRZEZ
JAKIKOLWIEK PODMIOT RATINGU KREDYTOWEGO PRZYZNANEGO PRZEZ GLOBAL RATING SP. Z O.O.,
DOKUMENTÓW Z NIM POWIĄZNAYCH I TREŚCI ORAZ DANYCH W TYCH DOKUMENTACH ZAMIESZCZONYCH.
Global Rating Sp. z o.o. zastrzega sobie wyłączne prawa autorskie do niniejszego dokumentu i jego treści
w części lub w całości, w szczególności w zakresie:
1. Utrwalania i zwielokrotniania – wytwarzania określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką
drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową,
2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których dokument utrwalono, wprowadzenia do obrotu,
użyczenia lub najmu oryginału albo egzemplarzy,
3. Rozpowszechniania dzieła w sposób inny niż określony powyżej, publicznego wykonywania,
wystawiania, wyświetlania, odtwarzania oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego
udostępniania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie
wybranym.
Global Rating Sp. z o.o. każdorazowo informuje zainteresowane strony o możliwości wystąpienia konfliktu
interesów w stosunku do podmiotu, którego rating kredytowy dotyczy (podmiot oceniany) lub podmiotu
zlecającego nadanie ratingu kredytowego, jeżeli jest to inny podmiot od podmiotu ocenianego. Szczegółowe
zasady ujawniania konfliktu interesów określa „Polityka w zakresie konfliktów interesów”.
Podmiot zlecający Global Rating Sp. z o.o. nadanie ratingu kredytowego, w każdym przypadku zobowiązuje się
do zapłaty Global Rating Sp. z o.o. kwoty w przedziale od 500 EUR do 500.000 EUR z tytułu zleconych prac,
związanych z nadaniem ratingu kredytowego lub równowartości tej kwoty w innej walucie.
Dane kontaktowe
Al. Jana Pawła II 27
00-867 Warszawa
www.globalrating.pl
e-mail: [email protected]
37 | S t r o n a

Metodologia Ratingu Kredytowego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Piątek trzynastego pogrąży polską walutę?

Długoterminowy rating atrakcyjności inwestycyjnej rynku

Energy Programmes for South Eastern Europe Anthony Marsh

wsparcie mśp w dostępie do rynku kapitałowego

Rating Tool - Talex S.A.

Opis produktu - InvestTracer.com

Opiekun Portfela Kredytowego Osoba zatrudniona na

system oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa i ryzyka