Informacja prasowa Jaskra nie boli

Informacja prasowa
11 milionów osób do 2020 roku straci wzrok w wyniku jaskry, jeśli nie
wykryjemy choroby odpowiednio wcześnie – apelują eksperci.
Trwa kampania edukacyjna zachęcająca Polaków do badań
diagnostycznych
„Jaskra nie boli – kradnie wzrok”.
Mimo, Ŝe wzrok jest jednym z najwaŜniejszych zmysłów człowieka, to większość Polaków
nigdy nie badało go w kierunku jaskry. Według Światowej Organizacji Zdrowia jaskra to
w krajach rozwiniętych druga najczęstsza przyczyna utraty wzroku po zaćmie, jednak duŜo
groźniejsza, gdyŜ utrata wzroku w przypadku jaskry jest nieodwracalna. W Polsce według
szacunków ekspertów jaskrą dotkniętych jest ok. 800 000 osób. Blisko połowa z nich
niestety o tym nie wie, gdyŜ jaskra otwartego kąta przesączania przebiega bezobjawowo,
a ubytki w polu widzenia mogą być niezauwaŜalne. - W Polsce ok. 70% przypadków jaskry
jest wykrywana zbyt późno, by uratować widzenie, nawet przy intensywnym leczeniu.
Musimy to zmienić - apelują eksperci. Polskie Towarzystwo Okulistyczne, Stowarzyszenie
Chorych na Jaskrę, Sekcja Jaskry Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i Polski Związek
Niewidomych realizują ogólnopolską kampanię edukacyjną „Jaskra nie boli – kradnie
wzrok” i przypominają, Ŝe jedynie odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza moŜe
uratować wzrok.
Przy ograniczonym dostępie do okulisty od stycznia 2015 r. moŜe to być szczególnie
trudne.
Jaskrą określana jest grupa chorób oczu, w których dochodzi do niszczenia nerwu wzrokowego
w wyniku podwyŜszonego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest to druga po zaćmie najczęstsza
przyczyna ślepoty w krajach rozwiniętych. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia jest jednak
1
groźniejsza, poniewaŜ jej skutki są nieodwracalne . Liczbę chorych na jaskrę szacuje się na
1-2% populacji. Przewiduje się, Ŝe w 2020 roku schorzenie dotknie 79,6 miliona osób, a 11 milionów
2
straci w jego wyniku wzrok . Najbardziej rozpowszechniona w Europie odmiana choroby to jaskra
otwartego kata przesączania, charakteryzująca się powolnym przebiegiem bez wyraźnych objawów.
W Polsce, zdaniem ekspertów, jaskrą dotkniętych jest co najmniej 800 000 obywateli. Jedynie
3
420 000 Polaków zostało zdiagnozowanych .
1
WHO (http://www.who.int/bulletin/volumes/82/11/feature1104/en/)
Quigley HA, Broman AT, The number of people with glaucoma worldwide in 2010 and 2020. Br J Ophthalmol
2005;90: 262–267
3
GUS, 2007. Stan zdrowia ludności Polski w przekroju terytorialnym w 2004 r.
2
Przyczyny niskiej wykrywalności
Według ekspertów z Polskiego Towarzystwa Okulistycznego przyczynę takiego stanu rzeczy naleŜy
upatrywać między innymi w niskiej świadomości społeczej na temat jaskry i zagroŜeń związanych
z utratą widzenia, jak równieŜ bezobjawowym przebiegiem choroby. AŜ 70% przypadków jaskry
wykrywane jest w Polsce zbyt późno.
- Kiedy objawy zauwaŜy sam pacjent, jest juŜ za późno, by cofnąć zmiany chorobowe - podkreśla prof.
dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło, Przewodnicząca Sekcji Jaskry Polskiego Towarzystwa
Okulistycznego, Kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich
we Wrocławiu.
Mimo, iŜ Polakom znane jest pojęcie jaskry, to juŜ czynniki ryzyka związane z zachorowaniem czy
objawy choroby - niekoniecznie. Podczas sondy przeprowadzonej na zlecenie organizatorów kampanii
„Jaskra nie boli – kradnie wzrok” pytani respondenci nie tylko mylili jaskrę z zaćmą, utoŜsamiali jej
objawy z widocznym ubytkiem wzroku, ale równieŜ z nadwraŜliwością oka na bodźce zewnętrzne.
- NajwaŜniejsze błędy w potocznej wiedzy o jaskrze to przekonanie o tym, Ŝe powaŜna choroba musi
dawać objawy oraz Ŝe dotyczy jedynie osób w podeszłym wieku. Jaskra w większości przypadków nie
ma wyraźnych symptomów. Obecne metody pozwalają na diagnozę jaskry w kaŜdym wieku. Warto
zatem badać się regularnie, niezaleŜnie od wieku, co 6-12 miesięcy, szczególnie gdy w rodzinie
występuje jaskra - mówi prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska Liberek, Kierownik Kliniki Okulistyki
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego SPSK im. prof. dr W. Orłowskiego w Warszawie,
Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Okulistyki, Prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Polacy zapytani o to, kto moŜe zachorować na jaskrę, wymieniali głównie osoby starsze. Tymczasem
jaskra wbrew obiegowym opiniom nie jest jedynie chorobą osób w podeszłym wieku. Dotyka równieŜ
4
osoby młode juŜ po 35 r.Ŝ. Po 40 r.Ŝ. dotkniętych tą chorobą jest ok. 2-3% populacji .
Odsetek cierpiących na jaskrę zaleŜy od wieku i mieści się w przedziale od 0,5% przed 50 r.Ŝ. do 10%
po 80 r.Ŝ. W grupie podwyŜszonego ryzyka znajdują się równieŜ osoby z obciąŜonym wywiadem
rodzinnym,
pacjenci
z
krótkowzrocznością,
podwyŜszonym
ciśnieniem
w
oku,
cukrzycą,
dolegliwościami związanymi z układem krąŜenia czy zaburzeniami gospodarki tłuszczowej.
- Mała znajomość tematu jaskry w polskim społeczeństwie nie dziwi o tyle, Ŝe ogólna wiedza na temat
zdrowia wśród Polaków jest niewielka - komentuje dr Tomasz Sobierajski, socjolog zdrowia,
wykładowca w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. - Jest to
jeden z większych społecznych paradoksów, poniewaŜ zgodnie z wynikami wielu sondaŜowych
badań, od lat najwaŜniejszą, główną, najbardziej uznawaną i oczekiwaną wartością dla Polaków jest
zdrowie. Tymczasem nie wiemy zbyt wiele na temat tego, jak o zdrowie powinniśmy dbać, mamy
znikomą wiedzę na temat profilaktyki i leczenia wielu schorzeń. Na co dzień funkcjonujemy w oparach
mitów dotyczących zdrowia.
4
GUS, 2007. Stan zdrowia ludności Polski w przekroju terytorialnym w 2004 r.
Wielu Polaków nigdy nie było u okulisty lub odwiedza go bardzo rzadko, a to właśnie jedynie okulista
ma narzędzia do tego by zdiagnozować jaskrę.
- Jedyną metodą wykrycia jaskry jest zestaw specjalistycznych badań wykonanych przez lekarza
okulistę, tj. pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, analiza budowy dna oka, nerwu wzrokowego oraz
pola widzenia - dodaje prof. Misiuk-Hojło.
Utrudniony dostęp do lekarza okulisty
Badania diagnostyczne w kierunku jaskry naleŜą do koszyka świadczeń gwarantowanych, zatem są
finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. KaŜdy okulista moŜe wykonać takie badania jednak
w wyniku decyzji Ministerstwa Zdrowia od stycznia br., aby umówić się na wizytę do okulisty, naleŜy
wcześniej uzyskać skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Zdaniem ekspertów
z Polskiego Towarzystwa Okulistycznego ograniczenie w dostępie do specjalisty to kolejna barieria we
wczesnej diagnostyce jaskry i skutkuje rosnącą liczbą osób niewidomych w naszym kraju.
- Decyzja Ministerstwa oznacza przełoŜenie odpowiedzialności za rozpoznanie jaskry na lekarza
niewykwalifikowanego w diagnostyce chorób oczu. Konieczność uzyskania skierowania będzie
skutkowała opóźnieniem lub brakiem diagnozy jaskry. ZagraŜa ona wykrywalności choroby, w której
kluczowe dla powodzenia leczenia jest jak najwcześniejsze rozpoznanie - zaznacza prof. GrabskaLiberek.
Społeczny kontekst jaskry
Diagnoza zaawansowanej jaskry i perspektywa trwałej utraty wzroku to tragedia osobista, ale równieŜ
problem społeczny. Oznacza wyłączenie z Ŝycia publicznego, zawodowego, niezdolność do
wykonywania ról społecznych. Degradacja wzroku związana z jaskrą uniemoŜliwia normalne
funkcjonowanie, moŜe prowadzić do depresji, poczucia odosobnienia, wymusza na bliskich
całodobową opiekę i nieustającą kontrolę. Chorzy są zmuszeni do korzystania ze wsparcia państwa,
co powoduje ekonomiczne obciąŜenie dla gospodarki kraju.
- Jaskra często oznacza rezygnację z pracy zawodowej i korzystanie z pomocy finansowej państwa.
Nie dotyczy to tylko pobierania zasiłków z pomocy społecznej. Chorzy potrzebują równieŜ opieki
lekarskiej i psychologicznej. Generuje to koszty dla wszystkich obywateli – podkreśla Prezes Zarządu
Głównego Polskiego Związku Niewidomych Anna Woźniak-Szymańska.
- JeŜeli nie podejmiemy działań mających na celu wczesne zdiagnozowanie chorych na jaskrę to za
kilka lat będziemy mieli w Polsce ogromną liczbę pacjentów z nieodwracalnym uszkodzeniem wzroku.
Kluczem do uchronienia tych ludzi przed niepełnosprawnością jest ich edukacja. Świadomy pacjent,
który wie, Ŝe w rodzinie wystąpiła jaskra i on równieŜ moŜe zachorować, poprosi lekarza podstawowej
opieki zdrowotnej o odpowiednie skierowanie do okulisty, który wykona specjalistyczne badania. JeŜeli
pacjent będzie zaangaŜowany w swoje leczenie, zwiększy się prawdopodobieństwo sukcesu, który
w tym przypadku oznacza zatrzymanie choroby i zachowanie widzenia, a tym samym poziomu jakości
i komfortu Ŝycia do późnej starości, dla siebie i swojej rodziny – apeluje Anna Woźniak- Szymańska.
O kampanii
Kampania edukacyjna „Jaskra nie boli – kradnie wzrok” została zainicjowana przez Stowarzyszenie
Chorych na Jaskrę w celu zmotywowania Polaków do wykonywania badań diagnostycznych.
Partnerem akcji jest Polskie Towarzystwo Okulistyczne, Sekcja Jaskry Polskiego Towarzystwa
Okulistycznego oraz Polski Związek Niewidomych. W ramach kampanii prowadzone będą działania
edukacyjne na temat choroby. Kampania rozpoczęła się wraz ze Światowym Tygodniem Jaskry
przypadającym w 2015 roku na 8-14 marca.
ORGANIZATOR
PARTNERZY
Kontakt dla mediów:
Compass Public Relations
Iwona Sowa
+48 512 449 456
[email protected]
Compass Public Relations
Karolina Waligóra
+48 500 088 365
[email protected]