mleko i przetwory mleczne niezbędne w codziennej diecie dziecka

MLEKO I PRZETWORY MLECZNE NIEZBĘDNE
W CODZIENNEJ DIECIE DZIECKA
Mleko i przetwory mleczne powinny być stałym elementem diety dziecka w wieku
przedszkolnym. Bardzo ważne jest dostarczenie młodemu organizmowi w okresie
intensywnego wzrostu i rozwoju odpowiedniej ilości z tej grupy ze względu na wysoką
wartość odżywczą oraz łatwość, z jaką poszczególne ich składniki są wykorzystywane
przez organizm. Mleko zawiera wiele cennych składników odżywczych, a najważniejszy
z nich jest wapń niezbędny do prawidłowego rozwoju układu kostnego oraz
prawidłowego przebiegu wielu procesów metabolicznych zachodzących w organizmie.
RODZAJE PRZETWORÓW MLECZNYCH
Wśród przetworów mlecznych wyróżnić można :




Napoje mleczne
- jogurt, kefir, maślanka, zsiadłe mleko ,mleko acidofilne
Sery twarogowe
- białe , homogenizowane
Sery podpuszczkowe - pleśniowe, żółte, topione
Desery mleczne
Przetwory różnią się między sobą wartością odżywczą, przy czym skład napojów
mlecznych najbardziej zbliżony jest do składu mleka. Sery twarogowe tracą część
składników odżywczych podczas procesu wytwarzania , zawierają jednak
niewielkie ilości tłuszczu, dlatego powinny być często spożywane przez dzieci.
Natomiast sery podpuszczkowe, z uwagi na niższą wartość odżywczą i wyższą
zawartość tłuszczu w stosunku do innych przetworów z tej grupy, powinny być
najrzadziej spożywane przez dzieci.
 Wapń jest podstawowym składnikiem kości i zębów, niedobór wapnia w diecie
dzieci i młodzieży, jest bardzo niebezpieczny ,gdyż prowadzić może do powstania
kości o osłabionej strukturze, podatnym na złamania i urazy. Dlatego też u dzieci
w wieku przedszkolnym , których organizmy są w fazie intensywnego wzrostu
i rozwoju , odpowiednie spożycie produktów bogatych w wapń ma szczególnie
duże znaczenie. Wapń jest również potrzebny do pracy układu nerwowego
i sercowo-naczyniowego. Mleko i przetwory mleczne stanowią najlepsze źródło
wapnia, gdyż jest on z mleka przyswajalny przez organizm w ponad 30%,
co w porównaniu do produktów roślinnych, z których wykorzystanie tego
składnika to zaledwie 10-13% jest bardzo wysokie. Mleko i przetwory mleczne są
także dobrym źródłem białka pełnowartościowego wykorzystywanego w pełni
do budowy komórek, tkanek i narządów, a dla dzieci w tym wieku ten rodzaj
białka jest szczególnie potrzebny.
 Tłuszcz kolejny składnik odżywczy występujący w mleku i przetworach
mlecznych. W większości składa sie on z kwasów tłuszczowych nasyconych,
a więc niekorzystnych dla zdrowia, ale również w mleku występują choć w
mniejszej ilości korzystne dla zdrowia nienasycone kwasy tłuszczowe.
Spożycie mleka i jego przetworów nie powinno być więc ograniczane, natomiast
wybierając produkty z tej grupy zwracać należy uwagę na zawartość tłuszczu.
Mleko zawiera w swoim składzie wiele witamin jak: wit .A, D ,B, zwłaszcza B2
a oprócz wapnia składniki mineralne jak: magnez, fosfor, potas, cynk.
Dzieciom w wieku przedszkolnym zaleca sie podawanie mleka o obniżonej wartości
tłuszczu czyli 2% zamiast 3,2%. Mleko to charakteryzuje sie mniejszą ilością kwasów
tłuszczowych nasyconych, co jest korzystne, a zawiera podobną ilość witamin
i składników mineralnych jak mleko pełnotłuste.
Sery podpuszczkowe nie powinny być często spożywane przez dzieci, gdyż oprócz
wysokiej zawartości tłuszczu zawierają znaczne ilości soli. Natomiast należy pamiętać
jednak, że sery te choć są ciężkostrawne i bardzo kaloryczne, zawierają więcej wapnia
niż mleko i sery białe, dlatego też nie powinno się wykluczać ich z diety dziecka,
a ograniczyć . Sery topione podczas procesu wytwarzania mogą zawierać w swoim
składzie inne niekorzystne substancje. Z tego względu sery topione spośród serów
podpuszczkowych , powinny być wybierane jak najrzadziej.
Sery twarogowe i mleczne napoje fermentowane mogą być spożywane przez dzieci
codziennie. Są to produkty o stosunkowo niskiej kaloryczności, a odznaczają sie wysoką
wartością odżywczą. Napoje fermentowane zawierają dodatkowo żywe kultury bakterii,
które wpływają korzystnie na układ pokarmowy, odpornościowy.
Należy wybierać twaróg półtłusty lub chudy, a jogurty, kefiry najlepiej naturalne.
Jogurty owocowe, serki homogenizowane, napoje mleczne smakowe ,ze względu na
znaczną zawartość cukrów prostych, a czasami i tłuszczu powinny być rzadziej obecne
w diecie dzieci.
ILE MLEKA POWINIEN SPOŻYWAĆ PRZEDSZKOLAK
Dziecko w wieku przedszkolnym powinno spożywać tyle produktów mlecznych , żeby
pokryć potrzeby organizmu na ten pierwiastek. Zapotrzebowanie na wapń dla dziecka
przedszkolnego wynosi 500-700 mg/dzień, zaleca sie więc podanie 2-3 szklanek mleka
dziennie, z czego część można zastąpić serami najlepiej twarogowymi, rzadziej
podpuszczkowymi lub mlecznymi napojami fermentowanymi
1 szklanka mleka(200ml) = 236-240 mg wapnia
= 1 szklanka jogurtu/kefiru/maślanki
=2 cienkie plasterki sera żółtego
=2 opakowania twarogu ziarnistego
2 szklanki mleka to 100% dziennego zapotrzebowania na wapń.
Jeżeli u dziecka zdiagnozowano nietolerancję laktozy, nie trzeba eliminować mleka i jego
przetworów z diety. Można natomiast podawać jednorazowo mniejsze ilości mleka lub
podawać dziecku napoje mleczne fermentowane które zawierają minimalne ilości
laktozy. Można wprowadzić do diety dziecka mleko sojowe, jednak należy pamiętać iż
jest ono uboższe w wapń i witaminę D.
ZALECENIA
 Całodzienny jadłospis dziecka przedszkolnego powinien zawierać
2-3 szklanki mleka, z czego można część zastąpić produktami
mlecznymi np.: 1 szklanka mleka+ 2 plasterki sera żółtego
+ 1 jogurt.
W przedszkolu dziecko powinno spożywać minimum połowę tej
ilości.
 Mleko i jego przetwory powinny być o obniżonej zawartości
tłuszczu(2%).
 Mleko, jogurty naturalne mogą być z dodatkiem owoców świeżych
lub mrożonych i kefiry powinny być elementem codziennej diety.
 Desery mleczne , jogurty owocowe, mleka smakowe, sery
podpuszczkowe powinny być w diecie ograniczone, ale nie
wyeliminowane.
 Gdy dziecko nie chce pić mleka ani innych produktów mlecznych
można dodać mleko do zup: pomidorowa, jarzynowa, ogórkowa,
surówki polewać sosami na bazie jogurtu naturalnego oraz
przygotowywać sosy do makaronu czy mięsa na bazie mleka,
mleczno-jogurtowe koktajle z owocami, pasty do smarowania
pieczywa czy naleśników na bazie sera twarogowego.
Pamiętajmy !
Mleko i jego przetwory są niezbędnym elementem diety dziecka,
ze względu na wysoką wartość odżywczą nie mogą być zastąpione innymi
produktami spożywczymi.