PID, co wspiera rozpoznanie, ale nie czyni go pewnym. Ujawnienie

20 · Rozdział 2. Rozpoznanie różnicowe przewlekłego bólu miednicy
PID, co wspiera rozpoznanie, ale nie czyni go
pewnym. Ujawnienie w wywiadzie przebycia
kilku epizodów ostrego PID uprawdopodobnia
ją jako pierwotną przyczynę PBM, ponieważ
aż u jednej trzeciej kobiet po trzech lub więcej
epizodach choroby zapalnej dochodzi do PBM.
Istotne jest rozróżnienie pomiędzy nawrotową ostrą chorobą zapalną miednicy a przewlekłym bólem miednicy jako następstwem tej
choroby.
Badanie fizykalne
W wielu przypadkach PBM jako następstwa
choroby zapalnej stwierdza się tak tkliwość uciskową w podbrzuszu, jak i bolesność macicy
i przydatków. Niekiedy udaje się palpacyjnie
stwierdzić konglomerat zrostu jajowodu z jajnikiem w postaci guza przydatków. Znaczne zrosty mogą powodować ustalenie macicy, zwykle
w tyłopochyleniu, i jej nadwrażliwość na próby
poruszania.
Gruźlica narządów płciowych
Definicja
Zakażenie prątkiem gruźlicy (Mycoplasma tuberculosis) górnego odcinka dróg rozrodczych,
zwłaszcza obejmujące jajowody i śluzówkę macicy.
Wywiad
Kobiety z gruźlicą narządów płciowych trafiają
zwykle do lekarza z powodu niepłodności (45–
70% przypadków), braku miesiączkowania lub
nieprawidłowych krwawień (25–45% przypadków), jednakże w 25% przypadków przyczyną
szukania porady lekarskiej jest ból miednicy.
Gruźlica narządów płciowych nie jest schorzeniem częstym w krajach zachodnich, aczkolwiek częstość jej występowania zwiększyła się
w związku z częstością zakażenia HIV. Niekiedy udaje się stwierdzić w wywiadzie ekspozycję na gruźlicę, częściej jednak pacjentka
nie potrafi wskazać na takie okoliczności. Na
ogół chorobie nie towarzyszą objawy ze strony
układu oddechowego.
Badania diagnostyczne
Badanie fizykalne
Przewlekły ból miednicy jako następstwo PID
jest w bardzo wysokim odsetku przypadków
związany z uszkodzeniem jajowodów i zrostami w ich okolicy. Badania obrazowe mogą ujawnić obecność jedno- lub obustronnego
wodniaka jajowodu, co sugeruje, że możliwą
przyczyną PBM jest dawniej przebyta PID.
Wartość diagnostyczna laparoskopii zwiększa
się, gdy można wykryć w miednicy zmiany
bez wątpienia wskazujące na przebycie PID.
Na przykład, stosunkowo typowa dla przebycia PID jest obecność wodniaka jajowodów, ich
pałeczkowatość, a także zarośnięcie strzępków
jajowodów oraz zrosty okołowątrobowe. Zrosty
w obrębie miednicy nie są jednak swoistym
objawem przebycia PID i mogą mieć związek
z przebytymi operacjami, zapaleniem wyrostka
robaczkowego, chorobą zapalną jelit czy endometriozą.
Czasem objawy ograniczają się do rozlanej tkliwości uciskowej w obrębie miednicy. W części
przypadków udaje się palpacyjnie stwierdzić
obecność guza w obrębie miednicy. Jeżeli rozwinęły się rozległe zrosty, macica może być
nieruchoma i bolesna przy próbach jej poruszania.
Badania diagnostyczne
Badania obrazowe mogą ujawnić obecność wodniaka jajowodu. Histerosalpingografia często
wskazuje na niedrożność jajowodów, może też
umożliwić wykrycie zrostów w macicy. Laparoskopowo stwierdza się ziarniniaki na otrzewnej
miednicznej, a często także znaczne zrosty wokół jajowodów i jajników. Rentgenogram klatki
piersiowej zwykle nie wykazuje zmian. Skórne
próby gruźlicze dają na ogół wynik dodatni.
Wycinki uzyskane biopsją śluzówki macicy
lub podczas laparoskopii dostarczają dodatniego wyniku prób na gruźlicę w polimerazowej
reakcji łańcuchowej lub w posiewie na prątki
kwasooporne.