Jak dbać o głos

Poradnik dla nauczycieli
Jak dbać o głos
Główne zasady higieny głosu
1.
Unikać odwodnienia:
a)
Pić dużo wody, 6-8 szklanek dziennie. Śluzówka krtani jest jednym z ostatnich miejsc
zaopatrywanych przez organizm w procesie dystrybucji wody.
b)
Przebywać w nawilżonych pomieszczeniach ok. 30% wilgotności
c)
Nie palić, unikać zadymionych pomieszczeń
d)
Nie pić/jeść dużej ilości potraw zawierających substancje moczopędne (kofeina, alkohol
itd.)
e)
Starać się ograniczyć ziewanie
f)
Nie płukać głęboko gardła płynem do higieny jamy ustnej (zawiera alkohol)
2.
Dać strunom i odpocząć:
a)
Nie mówić bezustannie, zwłaszcza półgłosem (jest gorszy niż pełny głos)
b)
Unikać ciągłego chrząkania i pokasływania
c)
Nie prowadzić rozmowy w głośnym pomieszczeniu (pub, dyskoteka), bo podświadomie
przekrzykujesz hałas
d)
Nie pić lodowatych napojów, zwłaszcza w trakcie rozmowy, lub po wysiłku
e)
Nie rozmawiać przez telefon trzymając słuchawkę ramieniem (nienaturalna pozycja
krtani)
3.
Zdrowo żyć:
a)
Uprawiać sport, spacerować, utrzymywać organizm w dobrej kondycji, unikać
przeziębień i gryp
b)
Jeść zdrowo: potrawy zawierające dużo wody, witamin, błonnika, białka (owoce,
warzywa, czerwone mięso, ryby), a mało soli i bardzo ostrych przypraw
c)
Walczyć z nadkwaśnością – przenosi się na krtań i tchawicę (zapytać lekarza o
przyczynę)
d)
Zadbać o zdrowy, głęboki sen zbadać stan przegrody nosowej (krzywa zaburza oddech i
utrudnia sen)
GIMNASTYKA
Ćwiczenia oddechowe
- W pozycji leżącej - wykonaj wdech i na wydechu wymawiaj głoskę ssssssssss (legato, w
sposób ciągły). Wargi luźne, zęby lekko zwarte. Obserwuj swoje czoło, policzki, żuchwę.
Muszą być rozluźnione. To samo ćwiczenie wykonaj w pozycji stojącej.
- W pozycji leżącej wdech i na wydechu – wypowiadanie głoski „s” z przerwami, (staccato: s
– s – s – s – s). To samo ćwiczenie wykonaj w pozycji stojącej.
- Naśladuj zziajanego psa, język wysunięty.
- Wdech i na wydechu głoska „z” od głośnej do cichej.
- Wdech, na wydechu głoska „z” głośna i cicha na zmianę.
- Dmuchaj na zapaloną świeczkę, tak by płomień leżał płasko.
- W pozycji stojącej wdech – uniesienie ramion, wydech – opuszczenie ramion.
- Wciągamy powietrze nosem wyobrażając, że wąchamy bukiet bardzo pachnących kwiatów,
zatrzymujemy na chwilę, wypuszczamy powietrze ustami swobodnie.
- Nabieramy i wypuszczamy powietrze z otwartymi ustami tak, jakbyśmy bardzo mocno
wzdychali.
- Dłonie kładziemy: jedna na brzuchu, druga na boku w pasie (dolna okolica żeber).
Wciągamy powietrze ustami - całkowity pełny wdech. Powietrze zatrzymujemy, ale tylko na
chwilę. Wypuszczamy bardzo wolno, dmuchając jak najdłużej. Podczas wdechu należy
unikać sytuacji, kiedy się "usztywniamy" (nie nabierajmy skrajnie dużo powietrza, powoduje
to zbyt duże napięcie), cały czas jesteśmy rozluźnieni, a dłońmi kontrolujemy
- Mów frazy na jednym wydechu. Wdech nabieraj, gdy pojawi się znak „V”.
Bajka o gruszce:
1. Stworzył Pan Bóg gruszkę, żeby gruszki dała. V
2. Gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
3. Stworzył Pan Bóg kozę, żeby gruszki trzęsła. V
4. Koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć.
V
5. Stworzył Pan Bóg psa, żeby kozę kąsał. V
6. Pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać,
gruszki nie chcą lecieć. V
7. Stworzył Pan Bóg kija, żeby psa walił. V
8. Kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać,
gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
9. Stworzył Pan Bóg ogień, żeby kija spalił. V
10. Ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie
chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
11. Stworzył Pan Bóg wodę, żeby ogień zalała. V
12.Woda nie chce ognia zalać, ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie
chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki
nie chcą lecieć. V
13. Stworzył Pan Bóg wołu, żeby wodę wypił. V
14.Wół nie chce wody wypić, woda nie chce ognia zalać, ogień nie chce kija spalić, kij
nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie chce gruszek trząsać, gruszka
nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
15. Stworzył Pan Bóg rzeźnika, żeby wołu zabił. V
16. Rzeźnik nie chce wołu zabić, wół nie chce wody wypić, woda nie chce ognia zalać,
ogień nie chce kija spalić, kij nie chce psa walić, pies nie chce kozy kąsać, koza nie
chce gruszek trząsać, gruszka nie chce gruszek dać, gruszki nie chcą lecieć. V
17. Stworzył Pan Bóg śmierć, żeby rzeźnika zabrała. V
18. Śmierć chce rzeźnika zabrać, rzeźnik chce zabić wołu, wół chce wodę pić, woda chce
ogień zalać, ogień chce kija spalić, kij chce psa walić, pies chce kozę kąsać, koza chce
gruszki trząsać, gruszka chce gruszki dać, gruszki chcą spadać.
Ćwiczenia głosowe
- Wdech i na wydechu wypowiadaj ma me mi mo mu na jednym tonie.
- Na wydechu śpiewaj głoskę „a” z wyciągniętym językiem na jednym tonie.
- Wdech i na wydechu wypowiadaj:
mamam, memem, mimim, momom, mumum
zamm, zemm, zimm, zomm, zumm
wamm, wemm, wimm, womm, wumm
wamam, wemem, wimim, womom, wumum
wija, wije, wijo, wiju
Jola, Wiola
na, ne, ni, no, nu
nija, nije, nijo,niju
da, de, di, do, du
pa, pe, pi, po, pu
appa, eppe, oppo, uppu
tpa, tpe, tpi, tpo, tpu
pta, pte, pti, pto, ptu
- Powtarzaj wyrazy, wydłużając głoskę „m”, np.:
mmmoc, mmmost, mmmorze, mmmokry, mmmetrumm, metoda, melodia, mundur,
muzyka, muskuły pomoce, kompot, kamera, hamulec, samolot, wymowa, brama, tama
tam, powiem, mam, dam, dom, album, poziom, dym, sam, łom, grom, złom, ogrom
- Wymawiaj szybko na jednym wydechu, nie przerywając toku wymawianiowego, lecz
rytmizując go odpowiednio:
1. en de troa kata
mama leza wula wata
mama leze wula wu
en de troa żu.
2. Idzie zając po drzewinie
niesie dzieci w Pęczerzynie
które jemu piśnie
weźmie za łeb
o ziem ciśnie.
3. Żyła żyła na ulicy Żyła.
Żyła w żyle pękła.
I żyła nie żyła.