Biologiczne skutki zastosowania nowatorskich frakcji mleka

Biologiczne skutki zastosowania nowatorskich frakcji mleka
zwierzęcego
B. Lönnerdal
Nowe frakcje w mleku zostały wyizolowane i są obecnie dostępne na rynku, a celem izolacji
jest możliwość wprowadzenia ich do składu mleka modyfikowanego. Niektóre z tych frakcji
wykazują aktywność biologiczną w wielu testach. Alfa-laktoalbumina ma silnie
zrównoważony skład aminokwasowy i była wyizolowana jako pierwsze bogate źródło
tryptofanu,
często
uznawanego
za
pierwszy
aminokwas
ograniczający w
mleku
modyfikowanym. Później okazało się, że jest ona trawiona do postaci mniejszych peptydów,
mających różne funkcje: powstrzymywanie wzrostu patogenów, stymulacja wzrostu
pozytywnych mikroorganizmów (bifidobakterii), przekształcanie układu odpornościowego
i wzmacnianie absorpcji substancji mineralnych. Możliwe jest, iż te peptydy są formowane w
górnej części jelita i tam spełniają swoje funkcje, potem są trawione do postaci aminokwasów
w dolnej części jelita krótkiego. Laktoferyna spełnia wiele funkcji, takich, jak działanie
antybakteryjne i antywirusowe, reguluje funkcje odpornościowe, stymuluje proliferację w
jelitach i ułatwia absorpcję żelaza. Jednakże te funkcje mogą być ograniczone ze względu na
wcześniejsze
zanieczyszczenie
dostępnej
na
rynku
laktoferyny
zwierzęcej
lipopolisacharydem, wykazującym znaczące podobieństwo do laktoferyny. Wolna od
lipopolisacharydu laktoferyna, dziś dostępna, może okazać się bardziej efektywna w
realizowaniu tych funkcji. Niektóre funkcje ludzkiej laktoferyny wynikają z jej powiązania z
receptorami laktoferyny w jelicie, ale niedawne badania wykazały, że niektóre formy
zwierzęcej laktoferyny mogą także wiązać się z receptorem laktoferyny i wykonywać funkcje
biologiczne. Osteopontyna jest silnie fosforyzowanym i glikozylowanym białkiem,
pierwotnie znajdującym się w tkance kostnej, ale później także w kobiecym mleku.
Niedawno, to białko wyodrębniono z mleka zwierzęcego i okazało się, że zwierzęca
osteopontyna posiada wiele podobieństw do ludzkiej laktoferyny, co powoduje, iż jest
potencjalną kandydatką do wykorzystania w mleku modyfikowanym dla niemowląt.
Osteopontyna modyfikuje funkcje odpornościowe, stymuluje zamianę Th1/Th2 i ponadto
wpływa na mineralizację kości i wzrost. Biologiczne funkcje laktoferyny mogą być
wspomagane, także przez osteopontynę, ponieważ oba białka mogą formować silny,
elektrostatyczny zespół. Błony komórkowe tłuszczu zawartego w mleku to frakcja, którą
wcześniej wykluczono ze składu mleka modyfikowanego, ale składniki tej frakcji wykazują
cechy antybakteryjne i zapobiegają infekcjom. Wprowadzenie tych błon do składu pokarmów
uzupełniających dla niemowląt wykazało zmniejszone występowanie biegunki. Istnieje
zapotrzebowanie na dalsze badania nad wprowadzeniem tych składników do mleka
modyfikowanego.
Bibliografia:
1. Lönnerdal B, Lien EL: Nutritional and physiologic significance of alpha-lactal-bumin
in infants. Nutr Rev 2003;61:295–305.
2. Lönnerdal B: Nutritional roles of lactoferrin. Curr Opin Clin Nutr Metab Care
2009;12:293–297.
3. Suzuki YA, Lopez V, Lönnerdal B: Mammalian lactoferrin receptors: structure and
function. Cell Mol Life Sci 2005;62:2560–2575.
4. Sodek J, Ganss B, McKee MD: Osteopontin. Crit Rev Oral Biol Med. 2000;11:279–
303.
5. Spitsberg VL: Bovine milk fat globule membrane as a potential nutraceutical. J Dairy
Sci 2005;88:2289–2294.