Gdy kontrahent jest niesolidny

Gdy kontrahent jest niesolidny
2015-06-10 13:44:00
2
W Finlandii nie ma obowiązku zawierania umów i kontraktów. Firmy fińskie na ogół regulują swoje należności w
terminie, ale zdarzają się też niesolidni partnerzy. Dochodzenie swoich praw bez umowy określającej np. warunki
dostaw i płatności jest utrudnione.
Przy zawieraniu większych umów godny polecenia jest kontakt z prawnikiem. Ustawa 228/1929 z 1929 roku z
późniejszymi zmianami (The Finnish Contracts Act) reguluje umowy handlowe. Gdy sporu nie uda się rozwiązać
drogą polubowną, sprawę można skierować do sądu arbitrażowego, jednak pod warunkiem, że w kontrakcie
istnieje zapis dotyczący arbitrażu. W skrajnym przypadku należy zaangażować firmę prawniczą lub
windykacyjną. Kontrakty są obustronnie wiążące, co oznacza, że obie strony muszą wypełnić zawarte w nich
zobowiązania.
Kontrakt może być unieważniony przez kupującego albo sprzedającego tylko za zgodą drugiej strony.
Anulowanie zamówienia przed otrzymaniem przesyłki jest postrzegane jako złamanie warunków kontraktu, za co
sprzedający może zażądać odszkodowania. Wyjątek stanowi sprzedaż na odległość (telemarketing, sprzedaż
katalogowa, TV zakupy), w przypadku której kupujący ma prawo do zwrotu towaru w ciągu 14 dni od jego
otrzymania. Warunki, na jakich strona może zmienić kontrakt, zależą od jego rodzaju. Zasady dotyczące
kontraktów długoterminowych różnią się od umów jednorazowych lub zawartych na określony czas.
Arbitraż
3
W kwestiach spornych można zastosować procedurę arbitrażu. Sprawy rozstrzygane są w tym przypadku
stosunkowo szybko, choć oczywiście zależy to od skali wzajemnych roszczeń i stopnia skomplikowania problemu.
Strony mogą zawrzeć klauzulę o arbitrażu w statucie firmy lub w kontrakcie.
Orzeczenie sądu arbitrażowego jest ostateczne i egzekwowane w taki sam sposób jak orzeczenie sądu
powszechnego. Zaletą arbitrażu jest to, że spory rozstrzygane są przez ekspertów. Strony mogą zadecydować o
liczbie sędziów - arbitrów, ale nie mogą wskazać poszczególnych osób.
W Finlandii organem przeprowadzającym arbitraż jest Instytut Arbitrażu Centralnej Izby Handlowej. Jego
dziewięciu członków wybieranych jest na trzyletnią kadencję. Mogą być to osoby cieszące się nieposzlakowaną
opinią w środowisku biznesowym.
Odzyskiwanie należności
Działalność windykacyjna w Finlandii jest licencjonowana i nadzorowana przez prawo. Odzyskiwanie należności
należy w Finlandii do najskuteczniejszych na świecie. Zgodnie z ustawą, tylko osoba posiadająca pozwolenie
może przeprowadzić postępowanie windykacyjne w imieniu kredytodawcy. Jednakże w niektórych uzasadnionych
przypadkach kredytodawca może odebrać swój dług nawet, jeśli nie posiada licencji.
Osoba, która chce prowadzić działalność windykacyjną, musi spełnić szereg kryteriów wymaganych prawem.
Licencja przyznawana jest na pięć lat. Działalność windykacyjna regulowana jest przez ustawę o windykacji
należności 513/1999 (Perintälaki) i monitorowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich, a także Sąd Rynkowy.
Procedura windykacyjna
Pozasądowa część procedury windykacyjnej rozpoczyna się od wysłania dłużnikowi polecenia zapłaty wraz z
odsetkami przewidzianymi w kontrakcie. W przypadku braku takiej klauzuli w umowie, odsetki naliczane są na
podstawie sześciomiesięcznej stopy procentowej Banku Centralnego w Finlandii (Suomen Pankki), liczonej w
relacji do stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego i następnie powiększonej o 7 punktów
procentowych (Interest Act Amendment w mocy od 1 lipca 2002 roku).
W przypadku udokumentowanych i niekwestionowanych roszczeń, kredytodawca może sięgnąć po przyspieszoną
procedurę, która skutkuje sądowym nakazem zapłaty (suppea haastehakemus). To prosta pisemna procedura,
która rozpoczyna się po przedłożeniu dokumentu potwierdzającego prawomocność roszczenia (faktura, weksel,
akredytywa itd.). W przypadku tej procedury obecność adwokata, choć powszechnie praktykowana, nie jest
wymagana przez prawo.
Reforma prawa cywilnego, przeprowadzona 1 grudnia 1993 roku, wymaga, by powód dostarczył wszystkie
dokumenty i dowody potwierdzające zasadność roszczenia, zanim dłużnik zostanie wezwany do dostarczenia
pisemnego oświadczenia wyjaśniającego jego stanowisko. Podczas postępowania wstępnego, sąd bazuje na
oświadczeniach stron i przedłożonych dowodach. Istnieje możliwość rozwiązania sporu podczas fazy
przygotowawczej postępowania sądowego.
W przypadku nierozwiązanych sporów, po wstępnym przesłuchaniu stron, sprawa zostaje przekazana do sądu
pierwszej instancji (Käräiäoikeus) złożonego w zależności od stopnia komplikacji od jednego do trzech sędziów
4
przewodniczących. Sędziowie badają materiał dowodowy, przesłuchują świadków, natomiast strony formułują
swoje ostateczne roszczenia. Przeciętny czas oczekiwania na nakaz wykonawczy wynosi 12 miesięcy. Skargi
handlowe rozpatrywane są przez sądy cywilne.
Europejski Tytuł Egzekucyjny (ETE)
Rozporządzenie nr 805/2004, które utworzyło Europejski Tytuł Egzekucyjny, weszło w życie 21 października 2005
r. Rozporządzenie ustanawia ogólne zasady i procedurę uzyskiwania europejskich tytułów egzekucyjnych.
Szczegółowe regulacje oraz przebieg samej egzekucji pozostawiono w gestii prawa poszczególnych państw
członkowskich.
ETE jest dodatkowym środkiem służącym egzekucji należności bezspornych w ramach Unii Europejskiej.
Rozporządzenie ma zastosowanie jedynie do wyroków, ugód zawartych przed sądem lub zatwierdzonych przez
sąd oraz dokumentów formalnie sporządzonych lub zarejestrowanych jako dokumenty urzędowe po wejściu w
życie rozporządzenia. Pierwszym warunkiem jest więc, aby ostateczne orzeczenie zostało wydane po 21
października 2005 r. Poza tym orzeczenie musi spełniać następujące warunki:
■
■
■
opierać się na uznaniu roszczenia przez dłużnika, albo
ugodzie zawartej przed sądem lub przez sąd zatwierdzonej
dotyczyć roszczeń pieniężnych
Roszczenie uznaje się także za bezsporne gdy:
■
■
dłużnik nie wniósł sprzeciwu
nie stawił się ani nie był reprezentowany przed sądem, nawet wtedy, gdy początkowo zakwestionował
roszczenie w toku postępowania sądowego
Europejski Tytuł Egzekucyjny funkcjonuje na podstawie wydanego tytułu egzekucyjnego i jest wydawany w
państwie członkowskim, z którego pochodzi ten tytuł. Wyjątki stanowią roszczenia, które zostały
zakwestionowane między stronami – art. 3 Rozporządzenia. Tytuły, które nie należą do tej grupy mogą uzyskać
status Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego.
Rozporządzenie znajduje zastosowanie w sprawach cywilnych i handlowych. Wyjątki od tej zasady dotyczą spraw
wyłączonych w art. 2 ust. 2 rozporządzenia.
Dzięki rozporządzeniu nie ma potrzeby uzyskiwania wcześniej zgody władz sądowych państwa członkowskiego,
5
w którym ma nastąpić egzekucja. Wykonywanie ETE podlega krajowemu porządkowi prawnemu państwa
członkowskiego, w którym będzie przeprowadzana egzekucja. Podlega ona bowiem takim samym zasadom, jak
wyroki wydawane w danym państwie członkowskim. W tym celu wierzyciel jest zobowiązany dostarczyć
właściwemu organowi egzekucyjnemu w państwie członkowskim, w którym będzie prowadzona egzekucja:
■
■
odpisu wyroku oraz odpisu Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego
tłumaczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego uwierzytelnionego przez tłumacza przysięgłego na język
urzędowy państwa członkowskiego, w którym będzie prowadzona egzekucja
W żadnym wypadku skuteczność wyroku albo jego uznanie za ETE nie może być weryfikowane w państwie
członkowskim, gdzie prowadzona ma być egzekucja.
Europejski Tytuł Egzekucyjny wydany w jednym państwie członkowskim musi być więc traktowany w innym
państwie członkowskim tak, jakby pochodził z tego państwa. W związku z tym bez podejmowania dodatkowych
kroków, wierzyciel może zwrócić się bezpośrednio do organów egzekucyjnych państwa, w którym ma być
prowadzona egzekucja, bez konieczności przedstawiania dodatkowego oświadczenia egzekucyjnego ani bez
ponownego badania orzeczenia sądowego lub jego potwierdzenia.
Ważne linki
Instytut Arbitrażu Centralnej Izby Handlowej www.arbitration.fi/en/indexen.html
Firmy windykacyjne:
Lindorff Oy http://www.lindorff.com/ (English)
Instrum Justitia http://www.instrum.fi/ (English)
Cash-In Consulting http://www.cash-in.fi/ (English)
Collectum http://www.collectum.fi/ (English)
Eräpäivä Oy http://www.erapaiva.fi/ (English)
6