Walka z osteoporozą(Acting on Osteoporosis)

Broszura Nr 5 - 2003
Walka z osteoporozą
(Acting on Osteoporosis)
Nieważne, czy jesteś kobietą, czy mężczyzną,
osteoporoza może zaatakowad Cię na każdym
etapie życia. Nazywa się ją czasem „cichym
złodziejem kości”, bo cichaczem okrada z siły
Twoje kości na długo przed pojawieniem się
objawów. Dotyczy to jednej na trzy kobiety i
jednego na ośmiu mężczyzn po pięddziesiątym
roku życia1. Osteoporoza ujawnia się bardzo
często u kobiet po menopauzie. Nieistotne, ile
masz lat i jakiej jesteś płci, wiedza o
osteoporozie może przygotowad Cię do walki,
by zawczasu jej zapobiegad.
Co to jest osteoporoza?
Osteoporoza to choroba charakteryzująca się
zmniejszeniem gęstości kości, a przez to ich
wytrzymałości, co powoduje słabośd całego
szkieletu i zwiększenie ryzyka złamao, w
szczególności kręgosłupa, kości nadgarstków,
bioder, miednicy i ramienia2. Złamania te mogą
skutkowad długą rehabilitacją, spadkiem funkcji
życiowych, uzależnieniem się od opiekuna,
bolesnymi zniekształceniami ciała lub nawet
śmiercią. Z powodów związanych bezpośrednio
z osteoporozą umiera więcej kobiet niż z
powodu raka piersi i jajnika razem3!
Dlaczego Twoje kości tracą wytrzymałośd?
Czy jesteś w grupie ryzyka?
Nie ma jednej przyczyny odpowiedzialnej za
powstanie osteoporozy. Jednakże pewne czynniki
mogą jej sprzyjad. Jak wiele czynników ryzyka
dotyczy Ciebie?
Lista Czynników Ryzyka:
 Płed żeoska (mimo że mężczyźni są również
narażeni).
 Wiek powyżej 50 roku życia.
 Okres menopauzy.
 Niski, przez całe życie, poziom estrogenów.
 Usunięcie jajników lub menopauza przed
45 rokiem życia.
 Niedostateczna ilośd wapnia w diecie.
 Ograniczony dostęp do światła słonecznego
lub zbyt mała ilośd witaminy D w diecie.
 Niska aktywnośd fizyczna.
 Rodzinne występowanie osteoporozy.
 Szczupła budowa ciała.
 Osoba rasy kaukaskiej lub azjatyckiej.
 Palenie papierosów.
 Nadużywanie kawy.
 Nadużywanie alkoholu.
 Długie stosowanie leków wpływających na
utratę wapnia z kości.
Twój organizm bez przerwy przebudowuje i
tworzy nowe tkanki i rozkłada stare. Kiedy
rośniemy, w młodości więcej tkanek się tworzy niż rozkłada, zwiększając na przykład masę szkieletu,
która osiąga swój szczyt około trzydziestego roku życia. Po tym czasie więcej kości ulega rozłożeniu
niż budowie. Podczas menopauzy, kiedy poziom estrogenów spada, utrata kości dramatycznie
przyśpiesza, czyniąc kobiety w tym wieku wyjątkowo wrażliwymi na rozwój osteoporozy. Na spadek
siły kości mogą również wpływad inne czynniki, na przykład niezdrowy styl życia, palenie papierosów,
picie alkoholu, przejadanie się, prowadzące do otyłości, niedostateczna aktywnośd fizyczna.
Zmartwieniem dietetyków jest zbyt mała podaż w pokarmie wapnia i witaminy D, która pomaga w
przyswajaniu wapnia. Przedłużone przyjmowanie leków lub przyjmowanie w dużych dawkach
niektórych leków może również przyczynid się do utraty składników mineralnych z kości.
Do leków tych należą między innymi środki moczopędne, przeciwpadaczkowe, cytostatyki, leki
przeciw zgadze i nadkwaśności, zawierające glin i leki sterydowe.
Jak diagnozuje się osteoporozę?
Z uwagi na podstępny i powolny rozwój osteoporozy, złamany nadgarstek lub bóle w środkowej
części pleców mogą byd pierwszymi objawami choroby. Rozpoznanie stawia się na podstawie badao,
które mierzą gęstośd składników mineralnych w kościach w różnych częściach ciała. Badania te mogą
wykryd niską gęstośd kości zanim ulegnie ona złamaniu. Mogą też potwierdzid istniejącą osteoporozę,
jeśli już do złamania doszło, jak i określid rokowanie na przyszłośd oraz ocenid, z jaką prędkością
Twoje kości odwapniają się i ukazad reakcję Twojego organizmu na leczenie.
Czy jest lekarstwo?
Obecnie brak skutecznych metod leczenia osteoporozy i dlatego właśnie profilaktyka jest
najważniejsza. Zapobieganie i leczenie opiera się głównie na diecie, zdrowym stylu życia i właściwym
leczeniu. Dostępne są preparaty, dzięki którym możliwe jest spowolnienie lub zatrzymanie utraty
kości, zwiększenie ich gęstości i zmniejszenie ryzyka złamao.
Co możesz zrobid, by zapobiec osteoporozie?
Jesteś na najlepszej drodze, by zapobiec osteoporozie i zredukowad jej skutki. Zacznij już dzisiaj, przez
zapoznanie się z czynnikami ryzyka i postępowanie zgodne z następującymi zasadami:

Spożywaj pokarmy bogate w wapń i witaminę D. Wspaniałym źródłem wapnia są
niskotłuszczowe produkty mleczne, ciemnozielone warzywa liściaste, sardynki i łosoś z
ośćmi. Jeśli spożywasz za mało wapnia, Twój lekarz lub pielęgniarka polecą Ci preparat
uzupełniający. Witaminę D uzyskuje się dzięki wystawieniu się na działanie słońca oraz
spożywając wzbogacone w nią produkty nabiałowe, żółtka jaj, morskie ryby i wątróbki.

Ruszaj się! Ćwiczenia zwiększają siłę kości i pomagają utrzymać ruchomość oraz
kondycję, żywotność, równowagę i siłę mięśni.

Uprawiaj sport związany z przemieszczaniem Twojego ciała, będzie to na przykład
spacer, taniec, bieganie, wchodzenie po schodach, tenis, wspinaczka itp.

Żyj zdrowo! Nie pal i nie nadużywaj alkoholu.

Sprawdź ,czy nie przyjmujesz leków potęgujących utratę gęstości kości.

Poddaj się badaniu densytometrycznemu i przyjmuj leki przepisane przez lekarza.

Pomyśl o zapobieganiu upadkom. Utrzymuj porządek na podłodze i korytarzu, zwracaj
uwagę na śliskie powierzchnie i nierówne chodniki. Noś obuwie z gumową podeszwą.
Jeśli osteoporoza okrada kości z ich gęstości i siły, to kradnie radośd życia Tobie. Wczesna profilaktyka
jest Twoją najlepszą obroną przed tym cichym i wyniszczającym złodziejem.
Więcej informacji znajduje się na stronach internetowych:
w j. polskim: Stowarzyszenie Entuzjastów Zdrowej Kości
http://www.stenko.org/strona.php?id=osteoporoza
w j. angielskim: Międzynarodowej Fundacji Osteoporozy: www.osteofound.org
Źródła:
1. International Osteoporosis Foundation, www.osteofound.org/osteoporosis/index.html
2. International Osteoporosis Foundation, www.osteofound.org/what/index.html
3. Ibidem
Tę inicjatywę wspiera