program profilaktyki szkolnej
Transkrypt
program profilaktyki szkolnej
PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNEJ MIEJSKIEGO GIMNAZJUM NR 3 W KNUROWIE Podstawą prawną dla szkolnego programu profilaktycznego są następujące rozporządzenia: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół [Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz. 96]. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół [Dz. U. z 2002r., Nr 51, poz. 458] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 19 lipca 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego [Dz. U. z 2002r., Nr 121, poz. 1037] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 07 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach [Dz. U. z 2000r., Nr 11, poz. 114] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem [Dz. U. z 2002r., Nr 26, poz. 226] „Od nauczycieli oczekuje się, że dadzą sobie radę z tymi dziećmi, z którymi nie poradzili sobie rodzice, lekarz, jeden czy dwóch psychologów i tłum pracowników społecznych. Twierdzi się wtedy, że wszystko, czego tym dzieciom potrzeba, to NORMALNE ŚRODOWISKO SZKOLNE.” Pam Brown „Działalność szkoły powinna zmierzać w kierunku wzmocnienia u uczniów postaw pożądanych społecznie i akceptowanych powszechnie zachowań. Aby realizować te założenia konieczne jest zbudowanie takich programów wychowawczych i profilaktycznych spójnych ze sobą, które ukierunkowałyby ucznia w jego dążeniach, pomogły zbudować właściwą hierarchię wartości, nauczyły umiejętnego realizowania własnych potrzeb z poszanowaniem drugiego człowieka.”1 Szkoła pełni rolę wspomagającą rodziców w doniosłym zadaniu jakim jest wychowanie młodego pokolenia. Powinna więc wychodzić naprzeciw ich oczekiwaniom. Szczególnie w obecnej chwili, kiedy coraz szerzej mówi się o kryzysie rozwoju moralnego i kulturowego dzieci i młodzieży. Jego następstwem są pojawiające się zachowania z pogranicza patologii. Dobrze rozumiana profilaktyka to chronienie rozwijającego się człowieka przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia, zaś wychowanie przygotowuje do życia w całym jego bogactwie. Skuteczny program profilaktyczny musi być spójny z programem wychowawczym. Bowiem na podstawie programu wychowawczego określa się zadania profilaktyczne dla danej szkoły. Wynikają one z wnikliwej diagnozy potrzeb środowiska ucznia. We wszystkich dziedzinach życia można i należy działać zapobiegawczo. Również w kwestii wychowania młodego pokolenia. Oddziaływania profilaktyczne mają szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania czyli między 10-18 rokiem życia. Jest to okres będący swoistym pomostem pomiędzy dzieciństwem i dorosłością. W tym okresie następuje bardzo wiele bardzo intensywnych zmian w ludzkiej osobowości charakteryzujących się brakiem integracji. Stąd tak łatwo o podjęcie zachowań ryzykownych. Można jednak realnie wpływać na ich wynik i skutecznie je ograniczać oraz zapobiegać tego rodzaju sytuacjom w zależności od stopnia zagrożenia na kilku poziomach, wyodrębniając grupy o specyficznym poziomie ryzyka. Pierwsza to grupa niskiego ryzyka, należą do niej dzieci i młodzież nie podejmujące jeszcze zachowań ryzykownych. Druga to grupa podwyższonego ryzyka, tworzona przez osoby, które podjęły już choć jedno zachowanie ryzykowne, tzw. eksperymentatorzy, oraz trzecia grupa wysokiego ryzyka, to ludzie, u których zachowania ryzykowne są utrwalone i które odczuwają negatywne konsekwencje tych zachowań. „W zależności od adresata, do którego skierowane są działania profilaktyczne wyróżnić można trzy poziomy profilaktyki: 1. PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA – skierowana do grupy niskiego ryzyka, polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji. 2. PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA – skierowana do grupy podwyższonego ryzyka, polega na ograniczaniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się. 3. PROFILAKTYKA TRZECIOORZĘDOWA – jest interwencją w sytuacji pojawienia się uzależnienia i leczeniem, które ma ograniczyć negatywne skutki uzależnienia i umożliwić powrót do normalnego życia.”2 Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej i poprzez swoją działalność wychowawczo-profilaktyczną chroni dzieci przed zagrożeniami, a także reaguje w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do pomocy specjalistycznej. Istnieje pewien katalog zachowań ludzkich skutkujących problemami, niosących ryzyko. Zachowania te stanowią odpowiedni obszar do działań profilaktycznych; często występują razem lub warunkują się wzajemnie. Należą do nich: - używanie substancji psychoaktywnych, takich jak: alkohol, papierosy, narkotyki; - przemoc i agresja, zwłaszcza międzyrówieśnicza; - przedwczesna inicjacja seksualna; - przestępczość nieletnich; - samobójstwa; - wszystko, co może prowadzić do różnorodnych uzależnień. Tak więc przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji oraz wobec którego można stosować środki zaradcze. Przystępując do nakreślenia programu profilaktycznego rozpoczęliśmy od diagnozy zachowań uczniów w obrębie szkoły. Do tego posłużyły: obserwacje, rozmowy, analiza określonych zachowań młodzieży dokonaną w czasie konferencji podsumowującej pracę szkoły, jak również ankiety przeprowadzone wśród rodziców, nauczycieli i uczniów. O wypowiedź za pośrednictwem ankiety poprosiliśmy uczniów czterech klas oraz kilkudziesięcioosobową grupę rodziców naszych uczniów. Uczniowie wypowiadali się na temat bezpieczeństwa w swoim środowisku. Do sytuacji zagrażających ich bezpieczeństwu zaliczyli: - bicie, - kradzieże, - zaczepianie i zastraszanie ich przez starszych kolegów, - wywieranie presji psychicznej (np. zmuszanie do przeklinania) –ogółem 33% ankietowanych. Większość z wypowiadających się uczniów stwierdziła, że w szkole mogłaby uzyskać pomoc w sytuacji dla siebie trudnej i niebezpiecznej. Ocena rodziców, a co za tym idzie ich oczekiwania są bardzo zbieżne z problemami zauważanymi przez nauczycieli. Aż 83% ankietowanych oczekuje od szkoły pomocy w rozwiązaniu problemów dotyczących zachowań swoich dzieci. Zwracali uwagę na takie aspekty jak: szacunek do dorosłych i rówieśników, słownictwo, próby zastraszania i zachowań prowokująco-agresywnych, jak również problem związany z próbami palenia papierosów oraz kontaktów z alkoholem. Blisko połowa, bo 42%, wśród tematów, jakie miałyby być poruszane na godzinach wychowawczych podała tematykę uzależnień i zagrożeń środowiskowych, spora część poruszyła również zagadnienie propozycji spędzania czasu wolnego przez możliwość angażowania się w bezpłatne zajęcia pozaszkolne. Jedynym istotnym zagadnieniem, na jaki zwrócili uwagę nauczyciele, a czego nie „zauważyli” rodzice były wagary i to zarówno pojedyncze dni nieobecności, jak również wiele pojedynczych godzin oraz duża liczba spóźnień. Wagary jest to czas zupełnej samowoli ucznia, jak chodzi o jakość spędzanego czasu. Nikt dorosły nie wie, gdzie i z kim w tym czasie dziecko przebywa. Jest to pierwszy krok, który bardzo łatwo prowadzi do wspomnianych już zachowań ryzykownych. Do zachowań uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie ucznia zaliczyliśmy wszelkie przejawy ignorancji norm i zasad obowiązujących w szkole, w szczególności zaś: - wagary, - ucieczki z pojedynczych lekcji, - lekceważąco-aroganckie zachowanie wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły, - wulgarne słownictwo, - prowokująco-zaczepne zachowanie względem rówieśników, - niewłaściwy stosunek do obowiązków szkolnych, - zdarzające się przypadki niszczenia mienia osobistego, - zdarzające się przypadki niszczenia mienia szkoły, - kłamstwa, - brak kultury osobistej. Analiza zgromadzonych informacji pozwoliła na wyłonienie dwóch istotnych problemów, jakimi szkoła jako placówka współwychowująca zdecydowała się zająć w pierwszej kolejności. Są to: wagary oraz incydentalne przejawy agresji i przemocy wśród dzieci. Działania w obrębie obydwu problemów prowadzone będą z zakresu profilaktyki zarówno pierwszorzędowej nakierowanej na promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, jak i z obszaru drugorzędowej, z racji faktu, że są jednostki podejmujące zachowania ryzykowne w tych obszarach. W oparciu o przedstawioną problematykę i wyznaczone obszary podjętych działań szkolny program profilaktyczny ma następujące cele: I. STWARZANIE WARUNKÓW DO PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA UCZNIA W SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ ZGODNIE Z PRZYJĘTYMI NORMAMI I ZASADAMI: 1. DOCIEKANIE PRZYCZYN NIEREALIZOWANIA OBOWIĄZKU SZKOLNEGO I PRÓBY ZARADZENIA IM. 2. STWARZANIE ATMOSFERY ŻYCZLIWOŚCI I WZAJEMNEGO ZROZUMIENIA. II. ZWIĘKSZANIE POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA MŁODZIEŻY NA TERENIE SZKOŁY: 1. OGRANICZANIE I LIKWIDACJA CZYNNIKÓW ZABURZAJĄCYCH POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA. 2. WSPIERANIE UCZNIÓW W RADZENIU SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH. Są one spójne z nadrzędnym celem wychowania zawartym w programie wychowawczym szkoły, którym jest „Kształtowanie osobowości ucznia tak, aby w pełni wykorzystał swoje możliwości rozwojowe, umiał właściwie współżyć z innymi oraz był przygotowany do pełnienie ról społecznych zgodnie z ogólnie przyjętymi wartościami moralnymi.” Dopełniają one również cele główne programu wychowania, tj.: 1. Wspieranie rodziców w procesie wychowawczym. 2. Przygotowanie do rozpoznawania wartości moralnych. 3. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. 4. Przygotowanie do samodzielności. Często trudno jednoznacznie określić, kiedy (zaczyna się dziać zło). Jest to proces narastający. Na początku pojawiają się sporadyczne zachowania z pogranicza zagrożenia, określane jako wskaźniki „graniczne” zachowań ucznia. Dla ogółu fundamentalnych wartości określonych w szkolnym programie wychowawczym wskaźniki te przedstawia poniższa tabela. WSKAŹNIKI „GRANICZNE” ZACHOWAŃ UCZNIA DLA OGÓŁU FUNDAMENTALNYCH WARTOŚCI OKREŚLONYCH W SZKOLNYM PROGRAMIE WYCHOWANIA fundamentalne wartości zawarte w szkolnym programie wychowania prawda anty-wartości (przeciw) wskaźniki granicznych zachowań ucznia fałsz-kłamstwa milczenie, odpowiedzi wymijające, niepełne, niedotrzymywanie terminów umów, zobowiązań, kłamstwa, brak odpowiedzialności w wywiązywaniu się z drobnych obowiązków obmowy. sprawiedliwość niesprawiedliwość stronniczość, brak obiektywizmu, antypatia, egoizm, lenistwo, mała aktywność tolerancja brak tolerancji egoizm, wyśmiewanie się, obmawianie, brak odwagi w wypowiadaniu się, obojętność, nadmierna pewność siebie, zarozumiałość, mania wyższości, skłonność do przechwalania się miłość nienawiść egoizm, samolubstwo, brak wrażliwości, obojętność, niesłuszne oskarżanie, złośliwość, zazdrość szacunek brak szacunku wrażliwość obojętność brak zaangażowania na rzecz grupy, egoizm, samolubstwo odpowiedzialność nieodpowiedzialność niewywiązywanie się z podjętych zobowiązań, obojętność, lekceważenie, brak zaangażowania – lenistwo obojętność, lekceważenie, pogarda Promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie różnorodnym zagrożeniom, będące przedmiotem profilaktyki pierwszorzędowej zawarte jest w celach, zadaniach i treściach ujętych w podstawie programowej. Szkoła w zakresie nauczania, co stanowi jej zadanie nadrzędne, zapewnia uczniom w szczególności: 1) dochodzenie do rozumienia, a nie tylko do pamięciowego opanowania przekazywanych treści, 2) rozwijanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności, 3) rozwijanie zdolności myślenia analitycznego i syntetycznego, 4) poznawanie zasad rozwoju osobowego i życia społecznego w zgodzie z ogólno przyjętymi normami. Ponadto eliminowanie, lub przynajmniej ograniczanie zachowań niepożądanych u uczniów możliwe jest poprzez stwarzanie uczniom warunków do nabywania następujących umiejętności: 1) skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi, 2) efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm, 3) rozwiązywania problemów w sposób twórczy, 4) odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków, 5) przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych. Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzają do tego, aby uczniowie w szczególności: 1) znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym), 2) rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie, 3) stawali się coraz to bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z wolnością innych, 4) uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie, przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się, 5) kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów, postawę asertywną, a także umieli współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. Cele, zadania i treści z zakresu profilaktyki realizowane na lekcjach przedmiotowych przedmiot klasa cele zadania chemia II Kształtowanie postaw ukierunkowanych na ochronę środowiska Kształtowanie umiejętności rozpoznawania soli oraz zdrowego stylu życia treści Uświadamianie wpływu promienio- 1. Zagrożenia związane ze zjawiskiem promieniotwórczości. wania na organizmy żywe Uświadamianie wpływu zanieczysz- 2. Czynniki wpływające na zanieczyszczenie wód. czeń wody na organizmy żywe Wpływ kwaśnych opadów na orga- 3. Zagrożenia dla organizmów żywych wynikające z zanieczyszczeń. nizmy żywe 4. Powstawanie i wpływ kwaśnych opadów na rośliny, budowle, organizm człowieka. Uświadomienie wpływu soli na or- 1. Sole zagrażające życiu człowieka i środowisku naturalnemu. ganizm człowieka Kształtowanie aktywności społecznej wobec zagadnień ochrony środowiska Uświadamianie wpływu zanieczysz- 1. Zanieczyszczenia środowiska spowodowane wykorzystywaniem suczeń na organizmy żywe rowców energetycznych. 2. Katastrofy ekologiczne Kształtowanie postawy aktywnego i zdrowego stylu życia Uświadomienie wpływu spożywa- 1. Składniki pokarmowe nych pokarmów na rozwój i zdrowie 2. Zasady prawidłowego żywienia organizmu II Kształtowanie postawy człowieka wolnego od nałogów Poznanie znaczenia wiedzy chemicznej w procesach Uświadomienie negatywnego wpły- 1. Alkoholizm wu pewnych substancji na organizm 2. Narkomania 3. Lekomania człowieka 4. Nikotynizm. Ukształtowanie myślenia prowadzą- 1. Działanie niektórych substancji na organizm człowieka: leki, trucizny, cego do zrozumienia poznanej wie- przetwarzania materii przez człowieka I-III I II Nabycie umiejętności i nawyku postępowania zgodnego z zasadami dbałości o własne zdrowie i ochronę środowiska Zapoznanie uczniów na czym polega to niekorzystne dla zdrowia zjawisko, jakie są jego przyczyny i skutki oraz środki zapobiegawcze Szkodliwy wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka, poznanie najgroźniej- szych zanieczyszczeń oraz ich niebezpiecznego działania dzy chemicznej i posługiwania się alkohole, narkotyki, nawozy, środki nią w różnych sytuacjach życiowych. ochrony roślin. Zapoznanie uczniów z właściwo- 2. Zagrożenia cywilizacyjne wynikające z jej zanieczyszczeń. ściami substancji chemicznych i bezpiecznym obchodzeniem się z nimi. Umożliwienie uczniom zdobycia wiadomości i umiejętności zarówno praktycznych, jak i stanowiących podstawę do kształcenia w następnych etapach. Jak bezpiecznie korzystać z kąpieli 1. Dziura ozonowa słonecznych Jakie działania należy podejmować, 2. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego aby żyć w środowisku „zdrowszym”? Zapoznanie z czynnikami wpływającymi na zanieczyszczenia wód i uświadomienie uczniom zagrożeń dla organizmów żywych Jak należy postępować, aby uniknąć 3. Zanieczyszczenia wód naturalnych zagrożeniem dla organizmów żyszkodliwego wpływu zanieczyszczeń wych wód na zdrowie? Zapoznanie uczniów ze szkodliwym wpływem spożywania alkoholu na zdrowie, uświadomienie uzależniającego działania alkoholu Propagowanie zdrowego stylu życia, 4. Alkoholizm – groźna choroba społeczna zabawy bezalkoholowej i jego skutkach III Uświadomienie uczniom, że narkotyki są środkami uza- leżniającymi, ich zażywanie prowadzi do wyniszczenia organizmu i śmierci; nadużywanie środków farmakologicznych grozi zatruciem a nawet śmiercią; palenie tytoniu prowadzi do chorób nowotworowych. Zapoznanie uczniów z rolą, jaką w organizmie spełniają: woda, białka, cukry, tłuszcze, witaminy i sole mineralne, makro- i mikroelementy. Uświadomienie uczniom, że posiłki powinny być urozmaicone oraz, że spożywanie w nadmiernej ilości każdej substancji jest szkodliwe dla zdrowia Propagowanie zdrowego stylu życia bez uzależnień 5. Negatywne skutki działania niektórych substancji na organizm ludzki: narkomania, lekomania i nikotynizm. 6. Podstawowe składniki żywności, Zaplanowanie prawidłowego dzien- zasady prawidłowego żywienia nego jadłospisu klasa Wiedza o społeczeństwie I Działanie zgodne z normami Poszukiwanie odpowiedzi na pytania: Podstawowe umiejętności obywatelskie i regułami Komu potrzebne są normy wynikające z zasad moralnych i prawnych? czy można je zmieniać? I Poznanie problemów zwią- Przedstawienie sposobów ograniczenia Współzależności: człowiek – środowizanych z gospodarką wodną, zanieczyszczeń środowiska sko – ochrona przyrody zatruciem powietrza oraz składowaniem i utylizacja odpadów w swej gminie I i III II II II cele zadania treści Przedmiot Poznanie problematyki spo- Sposoby przeciwdziałania bezrobociu łecznej, jaką jest bezrobocie. Przedstawienie form radzenia sobie władz z problemami społecznymi i ekonomicznymi Poznanie praw i wolności przysługujących każdemu człowiekowi Samorząd lokalny Gospodarka wolnorynkowa Sposoby ochrony praw przez obywateli. Prawa człowieka Scharakteryzowanie najważniejszych Katalog podstawowych praw człowieka praw i wolności człowieka. Omówienie najważniejszych praw przysługujących dzieciom Krajowe i międzynarodowe Opisanie, w jaki sposób prawa człowie- Realizacja praw instytucje służące ochronie ka są chronione przez prawo i instytucje. praw człowieka Podanie przykładów łamania praw człowieka Ukazanie środków i mecha- Przedstawienie możliwości działania Realizacja praw w Polsce nizmów ochrony praw do- obywateli RP w przypadku naruszenia stępnych polskim obywatelom II Przedmiot jego praw Uświadamianie uczniom roli Krytyczne odczytywanie przekazów, Aktywność obywatelska i opinia puśrodków masowego przeka- ocena ich wiarygodności, odróżnianie bliczna zu informacji od komentarzy III Przedstawienie podstawo- Wytłumaczenie co to jest norma prawna wych zasad obowiązujących w prawodawstwie demokratycznego państwa Instytucje państwa demokratycznego III Poznanie organów powołanych do strzeżenia prawa III Ukazanie zasad postępowa- Prezentowanie głównych elementów nia sądowego w procesie procedury sądowej w procesie cywilnym cywilnym i karnym i karnym III Przedstawienie najważniej- Wskazanie możliwości rozwiązywania Działalność gospodarcza źródłem zaszych zagrożeń ekologicz- zagrożeń ekologicznych na poziomie nieczyszczeń środowiska i jej konsenych współczesnego świata państwa i międzynarodowej społeczno- kwencje ści III Ukazanie najważniejszych zagrożeń cywilizacyjnych stojących przed ludzkością (choroby cywilizacyjne i patologie społeczne) klasa cele Wymienić organy stojące na straży prawa w RP, określenie ich zadań Sposoby zapobiegania i ograniczania Problemy współczesnego świata zagrożeń cywilizacyjnych zadania treści j. polski I - III ścieżki edukacyjne – filozoficzna Uczenie istnienia w kulturze, przede wszystkim w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym, tak by stawało się wewnętrzną i osobistą własnością młodego człowieka Wspomaganie uczniów w procesie rozpoznawania i rozumienia wartości oraz w osobistym wysiłku tworzenia wewnętrznie akceptowanej ich hierarchii Rozpoznawanie i tworzenie wypowiedzi informujących, opisujących, wartościujących oraz służących wyrażaniu opinii, przekazywaniu i uzasadnianiu poglądów Samokształcenie: Rozumne korzystanie ze środków masowego przekazu Zachęcanie do bliższego i Pomaganie w odpowiedzi na pytania głębszego poznania samego dotyczące szczególnie sensu życia ludzsiebie kiego Pogłębianie rozumienia rzeczywistości prozdrowotna Uświadomienie współzależności między wymiarami zdrowia, np. fizycznym, psychicznym i duchowym czytelnicza i medialna Umiejętność segregowania Ukazywanie zależności między formą i informacji i krytycznego ich językiem mediów a zamierzeniami, poodbioru stawami i kulturą twórców komunikatów artystycznych, informacyjnych i propagandowych. Umiejętność krytycznej analizy wartości oferty mediów i dokonywania właściwego wyboru w korzystaniu ze środków masowej komunikacji Uświadomienie roli massmediów i stosowanych przez nie środków i zabiegów socjotechnicznych przedmiot klasa cele zadania treści Fizyka uświadomienie uczniom wpływu hałasu na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz konieczność walki z nim Co to jest hałas. Jak mierzy się poziom hałasu. Jak dźwięki o poszczególnym poziomie natężenia wpływają na zdrowie psychiczne i fizyczne. Sposoby walki z hałasem II szkodliwość hałasu II wpływ elektryzowania się ciał na organizmy żywe uświadomienie uczniom zagrożeń Gdzie spotykamy się z elektryzozwiązanych z elektryzowaniem się waniem się ciał. Jaki jest wpływ ciał naelektryzowanych ciał na organizm ludzki. Jak ograniczać elektryzowanie i jego skutki. III promieniowanie i jego wpływ na organizm ludzki przedstawienie źródeł skażenia Zagrożenia skażeniem radioakradioaktywnego i jego wpływu na tywnym w czasach wojny i pokoorganizmy żywe ju. Konieczność zwiększenia bezpieczeństwa elektrowni jądrowych. Walka o rozbrojenie przedmiot Historia klasa I-III cele zadania 1. Uświadomienie dobra jednostki jako samoistnej wartości 1. Kształtowanie prze- 2. Uświadomienie wartości życia konań i postawy ucznia człowieka w wymiarze zdrowia 3. Kształcenie postawy patriospołecznego i duchowetycznej, tolerancji, umiłowania go wolności 4. Kształcenie cech charakteru: prawdomówności, pracowitości, systematyczności, krytycyzmu, dociekliwości. treści 1. Wartości kultury zdrowotnej w życiu człowieka. 2. Wartość pracy jako czynnika wpływającego na szczęście osobiste, pomyślność narodów i państw oraz jego osiągnięć. 3. Rola autorytetu w życiu człowieka. 4. Relacje międzynarodowe i ich znaczenie. 5. Problemy zdrowotne współczesnego świata. przedmiot Technika klasa II cele zadania Zorganizowanie warunków do saPrzygotowanie do życia modzielnego działania technicznew cywilizacji technicz- go z wykorzystaniem typowych nej metod stosowanych w podstawowych dziedzinach techniki treści Problemy bezpiecznego wykorzystanie wytworów współczesnej techniki, urządzenia techniczne stosowane w środowisku życia ucznia, bezpieczeństwo poruszania się po drogach przedmiot Informatyka klasa I-III cele zadania Przygotowanie do ak- 1. Stworzenie warunków do osiątywnego i odpowiedzialgnięcia umiejętności posługinego życia w społeczeńwania się komputerem, jego stwie informacyjnym. oprogramowaniem i technoloDostrzeganie korzyści i gią informacyjną. zagrożeń związanych z 2. Zainteresowanie uczniów rozrozwojem zastosowań wojem wiedzy informacyjnej komputerów oraz nowymi możliwościami dostępu do informacji i komunikowania się. 3. Wspomaganie uczniów w ich rozpoznaniu własnych uzdolnień i zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia. treści 1. Zasady bezpiecznej pracy z komputerem. Społeczne, etyczne i ekonomiczne aspekty rozwoju informatyki. Pożytki wynikające z rozwoju informatyki i powszechnego dostępu do informacji. Konsekwencje dla osób i społeczeństw. Zagrożenia wychowawcze: szkodliwe gry, deprawujące treści, uzależnienie. przedmiot klasa cele zadania treści Kształtowanie zdrowego Uświadomienie własnej odpowie- Lecznicza funkcja lasów – roślistylu życia dzialności za ochronę swojego ny, z których wytwarza się lekarzdrowia stwa I Skutki koncentracji ludności – wpływ koncentracji ludności na zdrowie psychiczne i jakość życia człowieka geografia III Kształtowanie zdrowego Uświadomienie własnej odpowie- Walory uzdrowiskowe regionu stylu życia dzialności za ochronę swojego Sudetów i Karpat zdrowia Turystyka – czynniki rozwoju turystyki przedmiot religia klasa I-III cele zadania - Uświadomienie własnej odpowiedzialności za ochronę swojego zdrowia, za jego doskonalenie oraz umiejętności z tym Kształtowanie zdrowego związanych stylu życia i inspirowa- - Uświadamianie współzależnonie harmonijnego rozwości pomiędzy czterema wymiaju rami zdrowia: fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym - Ważkość respektowania zasad i norm życia społecznego treści - aktywność ruchowa i umysłowa: higiena pracy umysłowej i snu, osoby niepełnosprawne i ich potrzeby, - zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu, - poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia, asertywność, - przyczyny i skutki używania m.in. środków psychoaktywnych, formy pomocy dla osób eksperymentujących i uzależnionych, sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych przedmiot matematyka klasa I-III cele Poszerzanie wiedzy i umiejętności związanych ze zdrowymi stylami życia i profilaktyką zaburzeń, a także patologii społecznej zadania treści Umożliwienie stosowania wiedzy - Żywność i żywienia. Psychomatematycznej do rozwiązywania logiczne aspekty zdrowia. problemów z zakresu różnych - Wpływ mass mediów na dziedzin edukacji szkolnej oraz kształtowanie osobowości. praktyki życia codziennego przedmiot Wychowanie do życia w rodzinie klasa I-II cele zadania 1. Przyjęcie integralnej 1. wizji osoby ludzkiej poprzez wybór i urzeczywistnienie wartości służących jej osobowemu rozwojowi oraz rozwiązywanie problemu i pokonywanie 2. trudności. 2. Kształtowanie wrażliwości moralnej. 3. Umiejętność kontrolowania i panowania nad emocjami bez szkody 3. dla własnego zdrowia. 4. 5. 6. Kształtowanie pozytywnych cech charakteru, przyswajanie i utrwalanie elementarnych wartości, odwołując się do doświadczeń i wiedzy specjalistów oraz działań instytucji do tego powołanych. Przyswajanie akceptowanych społecznie wartości, dotyczących zasad współżycia społecznego w mniejszych i większych grupach i przeniesienie tego na teren życia rodzinnego. Uświadomienie jedności między seksualnością a miłością i odpowiedzialnością. Uświadomienie problemów właściwych szczególnie dla okresu dojrzewania i sposobów ich rozwiązywania. Utrwalanie szacunku wobec własnego ciała i innych. Uświadomienie roli edukacji prozdrowotnej wobec zgubnego działania środków uzależniających, które niszczą osobowość i zabijają wszelkie związki uczuciowe. treści 1. Wartość życia człowieka w wymiarze indywidualnym. 2. Odpowiedzialność za własne postępowanie, przeżywanie i budowanie trwałych więzi. 3. Ryzyko związane z różnymi rodzajami aktywności i sytuacjami życiowymi. 4. Poczucie własnej wartości, dawanie i przyjmowanie wsparcia. Asertywność. 5. Przyczyny i skutki stosowania środków odurzających. Do podejmowania działań z zakresu szeroko rozumianej profilaktyki w szkole powołani są nie tylko nauczyciele. Swój udział maja pozostali pracownicy szkoły, jak również rodzice poprzez realizację szeregu proponowanych zadań. Ich zakres i sposoby realizacji przedstawia poniższa tabela: Lp. ZADANIA 1. Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom na terenie szkoły w czasie zajęć i imprez poza szkołą. SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI *sumienne pełnienie dyżurów nauczycieli w czasie przerw międzylekcyjnych, * nauczyciele *stałe dyżury pracowników obsługi na portierni, * pracownicy obsługi *zapewnienie dzieciom opieki w czasie dyskotek, * nauczyciele *monitorowanie stanu bezpieczeństwa terenu wokół szkoły przez funkcjonariuszy Policji, * dyrektor szkoły * pedagog *pogadanka funkcjonariusza Policji dla uczniów kl.I na temat „Bezpieczna droga do szkoły.” * pedagog * policjant 2. Ograniczanie przejawów agresji, minimalizowanie skutków sytuacji konfliktowych, * w ramach godz. wych. kształtowanie postaw asertywnych u uczniów, * wychowawcy * realizacja zajęć wg programu profilaktyczno wychowawczego „Spójrz inaczej” oraz „Spójrz inaczej na agresję.” I inne o charakterze profilaktycznym * pedagog psycholog * nauczyciele *interwencje nauczycieli dyżurujących, * kierowanie na konsultacje do PPP, 3. Budowanie dobrego klimatu *zajęcia o charakterze integracyjnym, w grupie *pasowanie na pierwszoklasistę 4. Współpraca z rodzicami wychowawca, pedagog psycholog wychowawcy, pedagog, psycholog wych. kl. I *występy dla rodziców ( np. jasełka) odpowiedzialni nauczyciele *kontakty indywidualne wychowawców z rodzicami wychowawcy *dyżur pedagoga psychologa pedagog, psycholog *pogadanki dla rodziców na interesujące ich problemy prowadzone przez psychologa lub zaproszonych pracowników PPP psycholog, zaproszony gość, *zachęcanie do działań na rzecz klasy lub szkoły - opieka na wycieczkach - pomoc przy organizowaniu imprez klasowych - udział w imprezach szkolnych, - pisemne podziękowania za zaangażowanie na rzecz szkoły, wychowawcy W przypadku, gdy uczniowie dopuszczają się zachowań mogących prowadzić do niedostosowania społecznego konieczna jest szybka i zdecydowana interwencja nauczycieli lub innych pracowników szkoły. By była ona skuteczna i przyniosła zamierzony efekt konieczne jest stosowanie jednolitych oddziaływań w postaci określonych procedur. Proponowane procedury postępowania w wypadku pojawienia się u uczniów zachowań ryzykownych. Opracowane zostały przez zespół pedagogów szkół podstawowych i gimnazjalnych w Knurowie oraz przez zespół ds. profilaktyki działający przy naszej szkole. W przypadku wagarów: I. 1. Założenie zeszytu informującego o braku realizacji obowiązku szkolnego. 2. Zeszyt znajduje się w sekretariacie, systematycznie uzupełniany przez wychowawców (do 10 dnia miesiąca następnego). 3. Pojedyncze godziny nieusprawiedliwione: a) - rozmowa wychowawcy z uczniem - informacja o możliwości obniżenia oceny z zachowania zgodnie z WSO b) kolejne godziny nieusprawiedliwione do 12 - stała kontrola frekwencji ucznia przez wychowawcę - ostrzeżenie wychowawcy o informacji dla rodziców - wpis do zeszytu wagarów c) kolejne godziny nieusprawiedliwione powyżej 12 - dalsza stała kontrola frekwencji przez wychowawcę - powiadomienie rodziców przez wychowawcę - działania pedagoga (rozmowy z uczniem, rodzicami, ewentualna wizyta w domu) d) kolejne godziny nieusprawiedliwione powyżej 30 - postępowanie jak wyżej, a ponadto, - pisemne powiadomienie rodziców o nie realizacji obowiązku szkolnego przez ich dziecko - uprzedzenie rodziców o możliwości wystąpienia do Sądu dla Nieletnich o przyznaniu kuratora e) kolejne godziny nieusprawiedliwione powyżej 60 – postępowanie jak wyżej - kontakt z kuratorem dziecka (jeśli jest) - obniżenie oceny z zachowania zgodnie z WSO - dalsza procedura: 3-krotna informacja pisemna do rodziców, następnie informacja do organu prowadzącego (U. Gminy) o nałożenie grzywny - pedagog w porozumieniu z zespołem wychowawczym na WNIOSEK WYCHOWAWCY kieruje sprawę do sądu o przyznanie kuratora 4. Aby zapobiegać problemowi wagarów, minimalizować jego rozmiar należy motywować uczniów do realizowania obowiązku szkolnego przez ogłoszenie konkursów: a) „Punktualna klasa” - oceniać co miesiąc, podsumowanie wyników na zakończenie semestru (wręczenie dyplomów, ewentualnie upominków) b) „Stu -% klasa” - podsumowanie wyników na koniec semestru (wręczenie dyplomów, ewentualnych upominków) II. W przypadku zachowań agresywnych: 1. Zauważenie problemu przez osobę dorosłą i „nazwanie” go. 2. Rozmowa osoby dorosłej ze stronami pozostającymi w konflikcie (ewentualne powiadomienie wychowawcy, pedagoga): - wysłuchanie relacji obu stron, (w razie konieczności indywidualnie) - próba ustalenia sprawcy (rozmowy z ewentualnymi świadkami zdarzenia), - próba wynegocjowania rozwiązania sytuacji satysfakcjonującej obie strony. 3. Przekazanie „wyniku” postępowania wychowawcy lub pedagogowi. 4. W razie niepowodzenia: - poinformowanie rodziców przez wychowawcę, - przeprowadzenie rozmowy w ich obecności, - w przypadku braku reakcji ze strony domu poinformowanie dyrekcji o zdarzeniu. 5. Wyciągnięcie konsekwencji zgodnie z WSO (wychowawca). 6. Odnotowanie sprawy w dokumentacji szkolnej (wychowawca, pedagog), ewentualne skierowanie ucznia na badania do PPP. 7. Pisemne zobowiązanie ucznia do poprawy. Podpisanie kontraktu. 8. Podjęcie inicjatywy przez uczniów w celu wykonania pracy społecznej na rzecz klasy lub szkoły. 9. W przypadku zachowań zagrażających zdrowiu lub życiu ucznia powiadomić Policję lub Straż Miejską. III. Procedury - kradzieże (wyłudzenia, wymuszenia) - rozmowa osoby dorosłej (nauczyciela, wychowawcy, innego pracownika szkoły) z uczniem poszkodowanym, - rozpytanie świadków, zainteresowanych, poinformowanych, - próba ustalenia sprawcy, - wskazanie potencjalnych sprawców, - analiza okoliczności, danych, wyłonienie głównych podejrzanych, - rozmowy indywidualne z każdym wskazanym uczniem tuż po zdarzeniu (osoba dorosła wybrana przez dziecko jako budząca zaufanie, pedagog szkolny, wychowawca), - poszukiwanie wsparcia w rozwiązaniu problemu poprzez współpracę z pedagogiem, psychologiem, kuratorem itp., - przywołanie rodziców do sprawy, - rozważenie, czy dany przypadek wymaga zgłoszenia na POLICJĘ lub skierowania sprawy do WYDZIAŁU RODZINNEGO I NIELETNICH SĄDU REJONOWEGO, - powiadomienie dyrektora szkoły o przypadku, - wskazanie sposobów naprawienia wyrządzonej szkody (np. zwrot skradzionego przedmiotu) – rozmowa z uczniem lub z uczniem i rodzicami, - wyciagnięcie konsekwencji wobec ucznia zgodnie ze STATUTEM SZKOŁY, - odnotowanie sprawy w dokumentacji szkolnej, - opracowanie programu naprawczego na indywidualne potrzeby danego ucznia (wychowawca, rodzice, pedagog szkolny, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, ewentualnie Kurator Sądowy). IV. Procedura postępowania w przypadku ucznia palącego papierosy na terenie szkoły 1. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły, który stwierdził fakt palenia papierosów przez ucznia, zobowiązany jest poinformować wychowawcę klasy danego ucznia o zaistniałym incydencie. 2. Uczeń podpisuje oświadczenie, iż został przyłapany na paleniu papierosów na terenie szkoły (z tym oświadczeniem wychowawca zapoznaje rodziców przy najbliższym kontakcie). 3. Dwukrotne złapanie ucznia palącego jest jednoznaczne z poinformowaniem o zaistniałej sytuacji rodziców. 4. Kolejne stwierdzenie faktu, iż uczeń w dalszym ciągu pali papierosy na terenie szkoły daje podstawę do udzielenia mu pisemnej nagany i obniżenia zachowania. Udzieloną naganę powinni podpisać rodzice. 5. Dodatkową konsekwencją za powyżej opisane zachowanie może być wykonanie przez ucznia pracy społecznej na rzecz klasy bądź szkoły. V. Procedura postępowania z uczniem znajdującym się pod wpływem alkoholu bądź podejrzanym o przebywanie pod wpływem środków uzależniających 1. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły, który stwierdził, iż uczeń jest pod wpływem alkoholu bądź jakiś innych środków uzależniających zobowiązany jest poinformować wychowawcę klasy, pedagoga szkolnego lub higienistkę. 2. Wychowawca, pedagog szkolny lub higienistka zobowiązani są do natychmiastowego wezwania rodziców lub opiekunów dziecka a w uzasadnionych przypadkach Policji, Straży Miejskiej lub Pogotowia Ratunkowego. 3. Rodzice odbierają danego ucznia ze szkoły i podpisują stosowne oświadczenie, iż zostali zapoznani z konsekwencjami używania alkoholu przez ich dziecko, jak również zostaną poinformowani o miejscach, gdzie mogą otrzymać pomoc w podobnych sytuacjach. 4. W przypadku jednorazowego incydentu uczniowi zostaje udzielone pisemne upomnienie wychowawcy klasy. Każde następne podobne zachowanie jest podstawą do udzielenia pisemnej nagany dyrektora szkoły i obniżenia zachowania (zgodnie z WSO). 5. W przypadku stwierdzenia, iż zachowanie danego ucznia nie przynosi żadnej poprawy i uczeń nie korzysta z proponowanej mu pomocy, nagminnie łamie regulamin mówiący o zakazie spożywania alkoholu i innych środków uzależniających, jak również rodzice nie podejmują działań mających na celu poprawę zachowania ucznia, szkoła zobowiązana jest uruchomić procedury na wyższym szczeblu (poinformowanie sądu dla nieletnich, wniosek o nadzór kuratora). 6. W przypadku, gdy stwierdzi się, iż uczeń rozprowadza na terenie szkoły jakiekolwiek środki uzależniające szkoła zobowiązana jest do poinformowania odpowiednich służb (Policja, Straż Miejska) i wobec powyższego zajścia toczy się osobne postępowanie zgodne z odrębnymi przepisami. 7. W konsekwencji swojego zachowania uczeń dodatkowo zobowiązuje się do wykonania pracy społecznej na rzecz szkoły lub klasy. 8. VI. Procedura postępowania - RODZINA DYSFUNKCYJNA Po zgłoszeniu przez wychowawcę ucznia przypuszczenia nieprawidłowości we właściwym, społecznie akceptowanym funkcjonowaniu rodziny (jednego lub obojga opiekunów prawnych ucznia, jego rodzeństwa lub innych osób będących członkami gospodarstwa domowego). Zagrożenia w funkcjonowaniu rodziny: alkoholizm, narkomania lub inne uzależnienia; przemoc – znęcanie się; urazy fizyczne i psychiczne; wykorzystywanie seksualne; bezrobocie; bezdomność; bezradność w sprawowaniu opieki i wychowania, choroby przewlekła wymagające stałej opieki, niepełnosprawność (w tym upośledzenie umysłowe, choroby psychiczne), udział w czynach o charakterze przestępczym, trudna sytuacja materialna lub inne. Procedura ROZEZNANIE PRZYPADKU OKREŚLENIE FORM POMOCY W ROZWIĄZANIU PROBLEMU CZYNNOŚCI W SPRAWIE Działania podejmowane przez pedagoga lub innego specjalistę na terenie szkoły Przewidywane efekty Uwagi Rozmowa z uczniem: a) nazwanie problemu; b) określenie sytuacji w rodzinie; wspólne określenie optymalnych form pomocy doraźnych (świetlica lub inne kółka i kluby zainteresowań) i długofalowych (diagnoza sytuacji i otoczenie opieką rodziny) Rozeznanie sytuacji ucznia w rodzi- Kontrakt nie, określenie oczekiwanych przez ucznia form i sposobów pomocy; wyjaśnienie poszczególnych kroków procedury w celu podniesienia poczucia bezpieczeństwa i kontroli sytuacji. Rozmowa z opiekunami w środowisku domowym: określenie aktualnej sytuacji w rodzinie; form jej pomocy. Rozmowa pedagoga szkolnego z rodzicamiopiekunami prawnymi ucznia, wychowawcą w obecności dyrektora szkoły. Określenie form pomocy przez skierowanie do: poradni psychologiczno-pedagogicznej; diagnoza, terapia dziecka, rodziny; sądu wydziału rodzinnego i nieletnich; punktu konsultacyjnego do spraw uzależnień; MOPS; udziału ucznia w zajęciach świetlicy szkolnej, kółek zainteresowań; świetlicy środowiskowej; włączenie ucznia w życie klasy, szkoły Rozeznanie sytuacji, określenie oczekiwań rodziny i szkoły w rozwiązywaniu sytuacji Rozeznanie sytuacji, nazwanie problemu, jego przyczyn i skutków dla członków rodziny (w szczególności sytuacja ucznia w rodzinie, wpływ sytuacji rodzinnej na funkcjonowanie dziecka w szkole). Wyjaśnienie rodzinie form postępowania – zapoznanie z procedurą; określenie form współpracy ze szkołą. Wezwanie do szkoły Protokół z rozmowy Kontrakt dotyczący współpracy rodziny ze szkołą VII. Procedura postępowania w sytuacjach konfliktowych na poziomie UCZEŃ-UCZEŃ Zachowanie ucznia, czyny usankcjonowane przez wychowawcę zgodnie ze Statutem Szkoły. W przypadku konfliktu na poziomie uczeń-nauczyciel; uczeń-rodzic; uczeń-osoba dorosła, rodzic innego ucznia, forma i sposób rozwiązywania uwzględnia strony konfliktu. Sytuacje konfliktowe między: rodzic-nauczyciel; nauczyciel-nauczyciel; rodzic-rodzic – rozeznanie i rozwiązanie problemu następuje na poziomie dyrektor szkoły – strony konfliktu. Kroki 1. Procedura ROZEZNANIE PRZYPADKU, 1. OKREŚLENIE FORMY POMOCY W ROZWIĄZANIU SYTUACJI KONFLIKTOWEJ Działania podejmowane przez pedagoga lub innego specjalistę na terenie szkoły Rozmowa z uczniem w obecności wychowawcy: a) nazwanie problemu, b) określenie przyczyn konfliktu, c) określenie sytuacji, w której nastąpił konflikt, d) omówienie przyczyn zastosowania kary zgodnie ze statutem szkoły (adekwatnej do zaistniałej sytuacji), e) wspólne określenie optymalnych form postępowania – procedura, f) indywidualne zajęcia profilaktycznowychowawcze, zapoznanie ucznia z alternatywnymi sposobami rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Przewidywane efekty Uwagi Rozeznanie sytuacji, określenie Kontrakt oczekiwanych przez ucznia form i sposobów pomocy, dokonanie przez ucznia autoanalizy swoich sposobów rozwiązywania konfliktów, przyczyn oraz skutków tej sytuacji; ponoszenie konsekwencji swojego zachowania. 2. Rozmowa z rodzicami – opiekunami prawnymi ucznia w obecności wychowawcy: a) nazwanie problemu, b) określenie przyczyn konfliktu, c) określenie sytuacji, w której nastąpił konflikt, d) omówienie przyczyn zastosowania kary zgodnie ze statutem szkoły (adekwatnej do zaistniałej sytuacji), e) wspólne określenie optymalnych form postępowania i zapoznanie z wypracowaną procedurą. Rozeznanie sytuacji, określenie Protokół oczekiwanych przez ucznia i jego mowy opiekunów form i sposobów pomocy 3. Zaproszenie do rozmowy z osobami – stronami konfliktu (zgodnie z przewidzianymi w tej sprawie procedurami): a) określenie problemu; b) określenie przyczyn konfliktu; c) omówienie konsekwencji zaistniałego konfliktu dla obu stron; d) wynegocjowanie rozwiązania sytuacji satysfakcjonującego obie strony. Nazwanie problemu, jego przy- Kontrakt czyn i skutków, określenie oczekiwanych przez strony form i sposobów pomocy. 4. Propozycja badań Pedagogicznej w Poradni Psychologiczno- Specjalistyczne zalecenia do dalszej pracy z dzieckiem roz- Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami mogącymi wspomóc ją, pomóc w niesieniu pomocy potrzebującym dzieciom, wspólnie rozwiązywać powstające problemy. Są to między innymi: 1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna – gdzie kierowane są dzieci na badania specjalistyczne; można prosić o pomoc psychologa. 2. Kuratorski Ośrodek Pracy z Młodzieżą – dla nawiązania ściślejszych kontaktów z kuratorami dzieci. 3. Sąd Rodzinny (kuratorzy) w Gliwicach. 4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – pomoc w zakresie materialnym i socjalnym, wsparcie rodzin potrzebujących. 5. Polski Czerwony Krzyż – działania pomocnicze. 6. Parafia Rzymsko-Katolicka pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej reprezentowana przez zespół charytatywny – finansowanie obiadów, paczek okolicznościowych). 7. Miejska Komisja ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom – prowadzi bardzo aktywną współpracę ze szkołami: spektakle teatralne, prelekcje dla rodziców, szeroki wachlarz oferty konkursowej w ramach kampanii „Zdrowe życie – stop nałogom.” 8. KCEM – Kana w Gliwicach. 9. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gliwicach. 10.Straż Miejska. 11. Policja. Szkolny program profilaktyczny jest dokumentem otwartym, będzie podlegał monitoringowi i ewaluacji. PRZYPISY 1 2 K. Wojcieszek: Wygrać życie – szkolny program profilaktyki, Kraków 2002. Z. Gaś: Profilaktyka uzależnień, Warszawa 1993.