Tematyka zajęć Klubu

Tematy Klubu Dyskusyjnego
- warsztaty dla młodych i ciekawych świata:
„Mikroświat i Wszechświat – odpowiedzi na trudne pytania”
1) Koncepcje czasu i przestrzeni
1.1) Historia ( czas i przestrzeń Arystotelesa, Galileusza, Newtona, pojęcie
równoważności zdarzeń, przestrzeń Euklidesa, układ odniesienia,….).
1.2) Czas i przestrzeń Szczególnej Teorii Względności (powstanie STW,
czasoprzestrzeń, opis zdarzeń, równoważność zdarzeń, transformacja
Lorentza, podział zdarzeń, paradoks bliźniąt,…).
1.3) Czas i przestrzeń Ogólnej Teorii Względności (połączenie czasu
z przestrzenią, zakrzywiona czasoprzestrzeń, czarne dziury, …).
1.4) Co dalej na odległościach Plancka ( czemu się zajmujemy takimi
rzeczami?, piana czasoprzestrzenna, próby stworzenia kwantowej
grawitacji, więcej wymiarów…).
2) Demokryt miał rację, rzeczy są zbudowane z “atomów”.
2.1) Historia (Arystoteles kontra Demokryt, dalsze spory, kule bilardowe
Daltona, co wniósł Rutherford, model Bohra).
2.2) Mechanika kwantowa wkracza na arenę ( czemu powstała?, jak opisuje
mikroświat,
zasada
Heisenberga,
kot
Schrödingera,
kłopoty
interpretacyjne).
2.3) Hipoteza jądra atomowego (są protony, są neutrony, ich wiązanie,
czemu jądra są stabilne?, siły jądrowe, układ okresowy Mendelejewa).
2.4) Własności materii zbudowanej z atomów (rodzaje i własności wiązań
chemicznych, rodzaje substancji,.....).
2.5) Składniki protonów i neutronów-kwarki (jak je zaobserwowano?, dziwne
oddziaływania pomiędzy kwarkami, bariony i mezony, tablica cząstek
elementarnych).
2.6) Rodzaje oddziaływań pomiędzy kwarkami i leptonami ( co to znaczy, że
cząstki oddziałują, nośniki oddziaływań, własności oddziaływań,...).
(rozpad neutronu, czemu
2.7) Stabilność materii
jądra?, zasada antropiczna, czy wiemy skąd
fizyczne?...).
istnieją stabilne
się biorą stałe
2.8) Pochodzenie masy w małej i dużej skali (dawne koncepcje,
masa ciężka - masa bezwładna, masa atomów, cząsteczek i
obiektów makroskopowych, czy cząstka Higgsa da
odpowiedź?).
3) Jak powstał Wszechświat - Teoria Wielkiego Wybuchu.
3.1)
Dawne wyobrażenia o budowie Wszechświata (Arystoteles,
Ptolemeusz, Kopernik, Kepler, Newton, Herschel, Shapley).
3.2)
Kosmologiczny
Model
Standardowy
(Einstein,
Friedman,
Lemaître, ucieczka galaktyk – Hubble, Gamow i nukleosynteza, Penzias
i Wilson – promieniowanie reliktowe, Mather i Smoot - anizotropia
promieniowania).
3.3) Obecne problemy teorii Wielkiego Wybuchu (inflacja, ciemna
materia (MACHO, WIMP), ciemna energia (różne koncepcje),
gęstość krytyczna, obecne obserwacje, filozoficzne
implikacje).
3.4) Co wiemy o powstawaniu gwiazd i planet? (reakcje
zachodzące w gwiazdach, powstawanie pierwiastków do
żelaza, czarne dziury, gwiazdy neutronowe, białe karły,
brązowe karły, wybuchy supernowych, powstanie ciężkich
pierwiastków, czy znamy inne planety oprócz Ziemi,….).
3.5) Jak zbudowana jest nasza Ziemia? ( powstanie, narodziny
księżyca, geologiczne podobieństwa między Ziemią a innymi
planetami, trzęsienia ziemi, ….).
4) Teoria ewolucji, powstanie życia i jego różnorodność
4.1) Jak powstało życia? (teoria ewolucji Darwina, testy teorii
ewolucji, inne koncepcje).
4.2) Inżynieria genetyczna (poznanie genomu ludzkiego,
klonowanie, problemy etyczne z tym związane,...).
4.3) Życie pozaziemskie (ile cywilizacji może istnieć w naszej
Galaktyce, równanie Drake’a, próby nawiązania kontaktu?).
5) Czy istnieją granice poznania w nauce?
5.1) Ograniczenia naturalne (istnienie maksymalnej prędkości
przenoszenia oddziaływań ( c = 299793458 m/sek) i
maksymalnego działania (h= 6.626 068 96(33) x 10-34 J sek),
własności oddziaływań silnych – uwięzienia koloru, istnienie
praw zachowania w fizyce (np. prawa zachowania energii,
pędu, momentu pędu, ładunku,..).
5.2) Ograniczenia technologiczne i finansowe (niemożliwości
otrzymywania dowolnie wielkiej energii (akceleratory cząstek o
wielkich energiach), istnienie w praktyce ciał fizycznych o
ogromnej liczbie elementarnych składników (redukcjonizm,
chaos), zbyt duże odległości we Wszechświecie, niemożliwość
sprawdzenia teorii powstania życia na naszej planecie).
6) „PRAWDA” w naukach przyrodniczych
6.1) Metodyka badań w naukach przyrodniczych (obserwacje jako
jedyny sędzia, dowodzenie = testowanie, staranne
obserwacje, obiektywne wyniki, prawo a hipoteza, autorytety
nie rozstrzygają, prawa są zawsze tymczasowe).
6.2)
Różnice pomiędzy nauką a pseudonauką (przykłady popularnych
pseudonauk – astrologia, UFO, psychokineza, jasnowidztwo,
radiestezja, wróżby, horoskopy).
6.3) Czy nieznane może być prawdziwe? (omówienie znanych z
literatury popularnej przykładów, jak np. telepatia, CETI, itp..).
7) Opinie o związku nauki i religii
7.1) Opinie o nauce przedstawicieli różnych religii.
7.2) Opinie na temat istnienia Boga wypowiadane przez
naukowców.