Tematy Klubu Dyskusyjnego - warsztaty dla młodych i ciekawych

Tematy Klubu Dyskusyjnego
- warsztaty dla młodych i ciekawych świata:
„Mikroświat i Wszechświat – odpowiedzi na trudne pytania”
1) Koncepcje czasu i przestrzeni
1.1) Historia (czas i przestrzeń Arystotelesa, Galileusza, Newtona,
pojęcie równoważności zdarzeń, przestrzeń Euklidesa, układ
odniesienia,….).
1.2) Czas i przestrzeń Szczególnej Teorii Względności (powstanie
STW, czasoprzestrzeń, opis zdarzeń, równoważność zdarzeń,
transformacja Lorentza, podział zdarzeń, paradoks bliźniąt,…).
1.3) Czas i przestrzeń Ogólnej Teorii Względności (połączenie czasu
z przestrzenią, zakrzywiona czasoprzestrzeń, czarne dziury, …).
1.4) Co dalej na odległościach Plancka ( czemu się zajmujemy takimi
rzeczami?, piana czasoprzestrzenna, próby stworzenia
kwantowej grawitacji, więcej wymiarów…).
2) Demokryt miał rację, rzeczy są zbudowane z “atomów”.
2.1) Historia (Arystoteles kontra Demokryt, dalsze spory, kule
bilardowe Daltona, co wniósł Rutherford, model Bohra).
2.2) Mechanika kwantowa wkracza na arenę ( czemu powstała?, jak
opisuje mikroświat, zasada Heisenberga, kot Schrödingera,
kłopoty interpretacyjne).
2.3) Hipoteza jądra atomowego (są protony, są neutrony, ich wiązanie,
czemu jądra są stabilne?, siły jądrowe, układ okresowy
Mendelejewa).
2.4) Własności materii zbudowanej z atomów (rodzaje i własności
wiązań chemicznych, rodzaje substancji,.....).
2.5) Składniki protonów i neutronów-kwarki (jak je zaobserwowano?,
dziwne oddziaływania pomiędzy kwarkami, bariony i mezony,
tablica cząstek elementarnych).
2.6) Rodzaje oddziaływań pomiędzy kwarkami i leptonami (co to
znaczy, że cząstki oddziałują, nośniki oddziaływań, własności
oddziaływań,...).
2.7) Stabilność materii (rozpad neutronu, czemu istnieją stabilne
jądra?, zasada antropiczna, czy wiemy skąd się biorą stałe
fizyczne?...).
2.8) Pochodzenie masy w małej i dużej skali (dawne koncepcje, masa
c ciężka - masa bezwładna, masa atomów, cząsteczek i obiektów
m makroskopowych, czy cząstka Higgsa da odpowiedź?).
3) Jak powstał Wszechświat - Teoria Wielkiego Wybuchu.
3.1) Dawne wyobrażenia o budowie Wszechświata (Arystoteles,
Ptolemeusz, Kopernik, Kepler, Newton, Herschel, Shapley).
3.2) Kosmologiczny Model Standardowy (Einstein, Friedman,
Lemaître, ucieczka galaktyk – Hubble, Gamow i nukleosynteza,
Penzias i Wilson – promieniowanie reliktowe, Mather i Smoot anizotropia promieniowania).
3.3) Obecne problemy teorii Wielkiego Wybuchu (inflacja, ciemna
materia (MACHO, WIMP), ciemna energia (różne koncepcje),
gęstość krytyczna, obecne obserwacje, filozoficzne implikacje.
3.4) Co wiemy o powstawaniu gwiazd i planet? (reakcje zachodzące
w gwiazdach, powstawanie pierwiastków do żelaza, czarne
dziury, gwiazdy neutronowe, białe karły, brązowe karły, wybuchy
supernowych, powstanie ciężkich pierwiastków, czy znamy inne
planety oprócz Ziemi,….).
3.5) Jak zbudowana jest nasza Ziemia? (powstanie, narodziny
księżyca, geologiczne podobieństwa między Ziemią a innymi
planetami, trzęsienia ziemi, ….).
4) Teoria ewolucji, powstanie życia i jego różnorodność
4.1) Jak powstało życia? (teoria ewolucji Darwina, testy teorii ewolucji,
inne koncepcje).
4.2) Inżynieria genetyczna (poznanie genomu ludzkiego, klonowanie,
problemy etyczne z tym związane,...).
4.3) Życie pozaziemskie (ile cywilizacji może istnieć w naszej
Galaktyce, równanie Drake’a, próby nawiązania kontaktu?).
5) Czy istnieją granice poznania w nauce?
5.1)
Ograniczenia naturalne (istnienie maksymalnej prędkości
przenoszenia oddziaływań (c=299793458 m/sek) i maksymalnego
działania (h=6.62606896(33) x 10-34 Jsek), własności oddziaływań
silnych – uwięzienia koloru, istnienie praw zachowania w fizyce
(np. prawa zachowania energii, pędu, momentu pędu, ładunku,..).
5.2)
Ograniczenia technologiczne i finansowe (niemożliwości
otrzymywania dowolnie wielkiej energii (akceleratory cząstek
o wielkich energiach), istnienie
w praktyce ciał fizycznych
o ogromnej liczbie elementarnych składników (redukcjonizm,
chaos), zbyt duże odległości we Wszechświecie, niemożliwość
sprawdzenia teorii powstania życia na naszej planecie).
6) „PRAWDA” w naukach przyrodniczych
6.1)
Metodyka badań w naukach przyrodniczych (obserwacje jako
jedyny sędzia, dowodzenie = testowanie, staranne obserwacje,
obiektywne wyniki, prawo a hipoteza, autorytety nie rozstrzygają,
prawa są zawsze tymczasowe).
6.2)
Różnice pomiędzy nauką a pseudonauką (przykłady popularnych
pseudonauk – astrologia, UFO, psychokineza, jasnowidztwo,
radiestezja, wróżby, horoskopy).
6.3)
Czy nieznane może być prawdziwe? (omówienie znanych
z literatury popularnej przykładów, jak np. telepatia, CETI, itp.).
7) Opinie o związku nauki i religii
7.1)
7.2)
Opinie o nauce przedstawicieli różnych religii.
Opinie na temat istnienia Boga wypowiadane przez naukowców.