Geografia

Kod ucznia
Liczba punktów
WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI – 12.03.2014
1. Test konkursowy zawiera 32 zadania. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich
rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.
2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.
3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.
4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną,
prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.:
A
XB
C
D
Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem
XB , po czym skreśl właściwą literę, np.:
A
XB
XC
D
5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie
zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. Przedstaw tok rozumowania prowadzący do
wyniku.
6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z
innymi uczestnikami konkursu.
7. Podczas rozwiązywania zadań nie możesz korzystać z kalkulatora.
8. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.
9. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.
10. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie.
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 1.
(2p)
Oblicz skalę mapy, na której wyspa o powierzchni rzeczywistej 18 ha zajmuje 2 cm2.
Obliczenia:
Wynik …………………
Zadanie 2.
(2p)
Oblicz współrzędne geograficzne miejscowości X położonej na półkuli północnej, w której
23 września górowanie Słońca następuje 8 minut wcześniej niż w Warszawie ( 520N, 210E), a
wysokość Słońca w momencie górowania jest o 30 niższa niż w Warszawie.
Obliczenia:
Wynik ………………..
Zadanie 3.
(2p)
Uszereguj wydarzenia z historii geologicznej Polski od najstarszego do najmłodszego,
wpisując cyfry w tabelę.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
powstanie pokładów węgla kamiennego na Wyżynie Śląskiej
zlodowacenie północnej części Europy, w tym Polski
powstanie złóż ropy naftowej na Pomorzu i w Wielkopolsce
fałdowanie alpejskie- powstają m.in. Alpy i Karpaty
powstanie Morza Bałtyckiego
powstanie złóż rud żelaza w okolicach Suwałk
Wydarzenie
najstarsze
Wydarzenie
najmłodsze
2 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 4.
(5p)
Uzupełnij tabelę, wybierając właściwe określenia z podanych poniżej
UWAGA! Nie wszystkie określenia spośród podanych będą wykorzystane.
Proces rzeźbotwórczy Czynnik rzeźbotwórczy
Forma rzeźby
Pas rzeźby
pobrzeże
erozja wgłębna
lodowiec kontynentalny
ostaniec krasowy
wody polodowcowe
Procesy rzeźbotwórcze: abrazja, akumulacja, erozja, korazja, krasowienie, wietrzenie
fizyczne.
Czynniki rzeźbotwórcze: wiatr, woda z CO2, rzeka, morze, lodowiec górski.
Formy rzeźby: dolina U-kształtna, dolina V-kształtna, klif, morena czołowa, pradolina, grzyb
skalny.
Pasy rzeźby: góry, kotliny, wyżyny, niziny, pojezierza.
Zadanie 5.
(2p)
Wpisz w odpowiednie miejsce tabeli nazwy miast: Hel, Poznań, Suwałki, Wrocław,
Zakopane.
Miasto
Śr. temp. stycznia
(°C)
Śr. temp. lipca
(°C)
Roczne opady (mm)
……………………
-5,3
16,6
594
……………………
-1,8
17,7
590
……………………
-4,8
14,2
1122
-2,0
18,0
515
-0,8
16,9
574
……………………
………....................
Źródło: B. Dobosik., A.Hibszer., J. Soja., Tablice geograficzne, Videograf II, Katowice, 2002
3 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 6.
(2p)
Do jakich państw należą następujące terytoria?
A. Sardynia
……………………….
B. Grenlandia
……………………….
C. Wyspy Kanaryjskie
……………………….
D. Okręg Kaliningradzki
……………………….
E. Kreta
……………………….
F. Korsyka
……………………….
Zadanie 7.
(2p)
Rozpoznaj religie na podstawie opisu.
A. W religii tej czci się wiele bóstw, najważniejsze z nich to Brahma, Wisznu i Siwa.
Najstarsze i święte księgi to Wedy. Wyznawcy tej religii dzielą się na kilka kast.
Najwyższą z nich jest kasta braminów.
.........................................................
B. Religia ta powstała na obszarze dzisiejszej Arabii Saudyjskiej. Jej twórcą był
Mahomet. Wyznawcy tej religii wierzą w jedynego Boga Allaha. Ich świętą księgą
jest Koran.
.........................................................
Zadanie 8.
(2p)
Przyporządkuj krainom geograficznym po 1 spośród podanych czynników wpływających na
kształtowanie wielkości opadów.
ciepły prąd morski, zimny prąd morski, pasatowa cyrkulacja powietrza, monsunowa
cyrkulacja powietrza, duża odległość od oceanu, położenie w cieniu opadowym otaczających
wzniesień
• Pustynia Atakama ..........................................................
• Sahara.............................................................................
• Góry Skandynawskie......................................................
• Pogórze Kazachskie........................................................
• Nizina Chińska...............................................................
4 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 9.
(2p)
Uzupełnij tabelę, wybierając określenia spośród podanych.
Geneza jeziora:
A – pozostałość dawnych mórz, B – powstało na skutek ruchów skorupy ziemskiej,
C – zapadlisko powstałe w wyniku rozpuszczania przez wodę podłoża skalnego, D – odcięcie
zatoki przez mierzeję, E – obniżenie w rynnie polodowcowej.
Przykłady jezior:
1 –Morskie Oko, 2 – Łebsko, 3 – Jeziorak, 4 – Aralskie, 5 – Tanganika.
Typ jeziora
Przybrzeżne
Reliktowe
Rynnowe
Tektoniczne
Geneza jeziora
Przykład jeziora
Zadanie 10. (2p)
Przyporządkuj genetycznym typom gleby najważniejsze obszary jej występowania.
a) rędziny, b) czarne ziemie, c) aluwialne, d) inicjalne i słabo wykształcone, e) czarnoziemy
A.
B.
C.
D.
E.
Kujawy
Wyżyna Krakowsko- Częstochowska
Karkonosze
Pradolina Toruńsko – Eberswaldzka
Wyżyna Sandomierska
…………..
…………..
…………..
…………..
…………..
Zadanie 11. (2p)
97% produkcji energii elektrycznej w Polsce pochodzi ze spalania węgla. Uruchomienie
elektrowni atomowej w naszym kraju mogłoby przynieść Polsce korzyści zarówno
ekologiczne jak i ekonomiczne. Uzasadnij to stwierdzenie podając 3 argumenty.
1. ………………………………………………………………………………………………
2. ………………………………………………………………………………………………
3. ………………………………………………………………………………………………
5 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 12. (2p)
Literą P oznacz zdania prawdziwe , literą B zdania błędne.
A. Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich są pochodzenia krasowego. ……
B. Barwa wody Jeziorka Szmaragdowego wywołana jest zawartymi w niej licznymi
związkami miedzi. …….
C. W połowie XIX wieku w Wieściszowicach ( Rudawy Janowickie) planowano założyć
uzdrowisko, wykorzystując wody chlorkowe. …….
D. Unikatową na skalę Polski wieś Czarnów zamieszkują wyznawcy Hare Kryszny. ....…
Zadanie 13. (1p)
Który z wymienionych zabytkowych obiektów znajdujących się na Roztoczu został wpisany
w 2013 r. na listę dziedzictwa UNESCO ?
A. XVI wieczna Synagoga w Szczebrzeszynie
B. Spichlerz z 1762 r. w Guciowie
C. Cerkiew św. Paraskewy w Radrużu
D. Pałacyk myśliwski w Horyńcu
Zadanie 14. (1p)
Zaznacz zdanie zawierające błędną informację.
A. Mowa z charakterystycznym zaśpiewem, tzw. śledzikowanie to znak rozpoznawczy
mieszkańców Białostocczyzny.
B. W Ciechanowcu, miasteczku słynącym z Muzeum Rolnictwa, zaskakująco dużo ludzi
mówi po francusku.
C. W 1775r. królewski astronom Jan Heweliusz wyliczył, że geometryczny środek
Europy, w którym przecinają się linie łączące najbardziej odległe jej punkty, znajduje
się w Suchowoli niedaleko Białegostoku.
D. Dolina Biebrzy to największe bagna w Europie Środkowej- unikatowa mozaika wód,
lasów, szuwarów i torfowisk, bogata w ptactwo i ryby.
6 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 15. (2p)
Do podanych rzek przyporządkuj sztuczny zbiornik wodny, który na niej powstał.
A. Brda
B. Mała Panew
C. Nysa Kłodzka
D. Dunajec
E. Pilica
1. J. Sulejowskie
2. J. Rożnowskie
3. J. Żarnowieckie
4. J. Turawskie
5. J. Otmuchowskie
6. J. Koronowskie
A. ………
B. …….....
C. ………
Zadanie 16. (2p)
Zapisz cyfrę, którą oznaczono na mapie Euroregion
A.
B.
C.
D.
E.
Niemen
Glacensis
Nysa
Bug
Karpaty
……….
……….
……….
.............
.............
7 z 18
D. ………
E. ………
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 17. (2p)
Na mapie zaznaczono literami od A do H położenie wybranych parków narodowych w
Polsce. Rozpoznaj parki narodowe na podstawie charakterystycznych elementów ich
środowiska przyrodniczego. Wpisz do tabeli nazwy tych parków oraz litery, którymi
oznaczono ich położenie na mapie.
8 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Lp
1
2
3
4
Charakterystyczne elementy
Nazwa parku
środowiska przyrodniczego parku
narodowego
narodowego
- wydmy ruchome
- jeziora przybrzeżne
- skały fliszowe
-połoniny powyżej górnej granicy lasu
- ostańce krasowe wyrzeźbione w
wapieniach np. Maczuga Herkulesa
- jaskinie
-gołoborza
- puszcza jodłowa
Litera na
mapie
Zadanie 18. (2p)
Dopasuj atrakcję turystyczną do miejsca, w którym można ją zobaczyć
A. Zamek Książ
1. Wyspa Wolin
B. Świątynia Sybilli
2. Bukowina Tatrzańska
C. Kumotersko Gońba
3. Szymbark
D. Dom odwrócony do góry nogami
4. Puławy
E. Festiwal Słowian i Wikingów
5. Wałbrzych
6. Sopot
A. ………
B. …….....
C. ………
D. ………
E. ………
Zadanie 19. (3p)
Przyporządkuj portom morskim odpowiednie wielkości przeładunków oraz grupy towarów
dominujące w przeładunkach portów: Gdańsk, Gdynia, Szczecin-Świnoujście.
Wielkość przeładunków (dane z 2011 r.)
Grupy towarów:
A. 21 354 tys. ton
I. węgiel, ropa naftowa, siarka, drewno
B. 25 306 tys. ton
II. rudy żelaza, węgiel, surowce chemiczne
C. 15 911 tys. ton
III. zboża, drobnica
9 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
a) Gdańsk
……………….. , ……………………
b) Gdynia
……………….. , ……………………
c) Szczecin-Świnoujście
……………….. , ……………………
Zadanie 20. (2p)
Na fotografii została przedstawiona forma charakterystyczna dla rzek płynących na Roztoczu.
Źródło: http://kolumber.pl/photos/show/place:38580/page:3
A. Zapisz nazwę formy przedstawionej na fotografii.
…………………………………..
B. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. Powyższa forma występuje na rzekach
a)
b)
c)
d)
Tanew i Wkra.
Tanew i Prosna.
Tanew i Obra.
Tanew i Sopot.
10 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 21. (3p)
Wstaw znak X w rubrykę „prawda” lub „fałsz”
Lp
1
2
3
4
5
6
Zdanie
Województwo mazowieckie jest największym pod
względem powierzchni województwem Polski.
Obszar Polski leży tylko w zlewisku Morza
Bałtyckiego.
Najdalej na wschód wysunięty punkt w Polsce
znajduje się w województwie podkarpackim.
Cały obszar Polski leży w strefie czasu
środkowoeuropejskiego.
Zapadlisko przedkarpackie powstało w czasie
alpejskich ruchów górotwórczych.
Morza terytorialne obejmują pas 20 mil morskich
od linii brzegowej.
Prawda Fałsz
Zadanie 22. (2p)
Wykres przedstawia udział długości granic lądowych i morskich Polski w procentach. Zapisz
w odpowiednim miejscu nazwę państwa sąsiadującego.
11 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 23. (2p)
Źródło: Opracowanie na podstawie danych z MRS 2011 i Rocznika Statystycznego RP 2002
A. Podaj 10-letni przedział czasu, w którym nastąpił największy spadek wydobycia węgla.
..........................................................
B. W wielu krajach Europy i w Polsce następują zmiany w strukturze gałęziowej przemysłu.
Ograniczana jest rola tradycyjnych gałęzi przemysłu, np. górnictwa. W naszym kraju
najwyraźniej proces ten widać w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym.
Zaznacz właściwą odpowiedź. Opisany proces to:
1. globalizacja.
2. industrializacja.
3. modernizacja.
4. restrukturyzacja.
12 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 24. (1p)
Spośród podanych poniżej zjawisk podkreśl trzy współcześnie występujące w Polsce.
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
wzrost wskaźnika urodzeń
nadumieralność mężczyzn
skracanie się średniej długości życia
wzrost liczby osób żyjących w wolnych związkach
zmniejszenie się odsetka ludności w wieku poprodukcyjnym
wzrost liczby ludności kraju
ujemne saldo migracji zewnętrznych
Zadanie 25. (5 p)
Podanym niżej nazwom miejscowości przyporządkuj literę oznaczającą nazwę surowca
mineralnego, występującego lub wydobywanego w pobliżu.
SUROWCE:
S - sól kamienna,
B – węgiel brunatny,
C – rudy cynku i ołowiu,
G – rudy miedzi,
R – ropa naftowa,
K – węgiel kamienny, A – siarka,
MIEJSCOWOŚCI:
Bogatynia ……, Bogdanka ..…., Inowrocław ……, Legnica …., Kamień Pomorski …….,
Tarnobrzeg ……, Kłodawa ……, Polkowice ……., Rybnik……., Turek ……..,
Zadanie 26. (3p)
Połącz w pary miasta europejskie z rzekami, nad którymi leżą :
A. Paryż –…………………………………………………..
B. Hamburg –………………………………………………
C. Praga –…………………………………………………..
D. Rzym –…………………………………………………..
E. Berlin –…………………………………………………..
F. Zagrzeb –………………………………………………..
G. Budapeszt –……………………………………………...
H. Kolonia –…………………………………………………
Łaba, Wełtawa, Sekwana, Tyber, Sprewa, Sawa, Dunaj, Ren
13 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 27. (2p)
W tabeli podano wartości charakteryzujące produkcję energii elektrycznej w trzech
państwach. Wpisz ich nazwy wybierając spośród następujących: Norwegia, Chiny, Polska,
Rosja.
Udział w krajowej produkcji energii elektrycznej w %
Państwo
Elektrownie
cieplne
Elektrownie
wodne
Elektrownie
jądrowe
Inne źródła
67,7
15,1
17,2
-
2,0
91,7
-
6,3
95,5
1,6
-
2,9
Zadanie 28. (2p)
Gdyby Świnoujście połączyć ze szczytem Opołonek linią prostą to przetnie ona różne krainy
geograficzne. Uzupełnij schemat o brakujące nazwy krain geograficznych.
1
2
Świnoujście
……………….
6
……………….
7
Kotlina
Sandomierska
3
Poj.
Pomorskie
8
4
……………….
9
Bieszczady
………………
14 z 18
5
Niz.
Wielkopolska
10
Opołonek
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 29. (4p)
Na konturowej mapie Polski zaznacz następujące rzeki (na mapie wpisz numer rzeki).
1. Gwda
6. Barycz
2. Biebrza
7. Wkra
3. Bzura
8. Dunajec
4. Prosna
9. Wda
5. Obra
10. Nida
15 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 30. (3p)
Na podstawie przedstawionych opisów rozpoznaj krainy geograficzne.
Opis krainy geograficznej
Nazwa
A. Jest to najwyższe pasmo Sudetów. Główny grzbiet tych gór, o
średniej wysokości 1200-1400 m n.p.m., tworzy równinę, ponad którą
wznoszą się nieliczne szczyty. Największe miejscowości regionu to
Karpacz i Szklarska Poręba.
…………………
B. Region ten leży w pd. - wsch. Polsce i rozciąga się od Kraśnika do
Lwowa. Ma długość około 180 km., a szerokość 15-30 km. Jest to obszar
gęsto zalesiony, na jego terenie utworzono park narodowy. Znaną
miejscowością rekreacyjną jest Krasnobród.
…………………
C. Kraina ta składa się z kilku szerokich pasm o stromych stokach
oddzielonych różnej szerokości obniżeniami. Porośnięta jest lasami
bukowo-jodłowymi. Powyżej granicy lasów leżą łąki zwane połoninami.
Kiedyś obszar ten zamieszkiwali Łemkowie i Bojkowie.
…………………
D. Makroregion zbudowany z wapieni jurajskich z charakterystycznymi
formami krasowymi np. Brama Krakowska, Igła Deotymy. Wśród
licznych tras wycieczkowych tego makroregionu wyróżnia się Szlak
Orlich Gniazd oraz Szlak Warowni Jurajskich.
…………………
16 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Zadanie 31. (3p)
W tabeli wymieniono miejsca konfliktów o różnym podłożu. Wpisz do tabeli strony
konfliktu, wybierając z podanych propozycji:
Tamilowie (hinduiści), katolicy, Hausa, Indie (hinduiści), Syngalezi (buddyści), Ibo,
Pakistan (muzułmanie), protestanci
Lp
Miejsce konfliktu
Strony konfliktu
1
Kaszmir
/
2
Irlandia Północna
/
3
Nigeria
/
4
Sri Lanka
/
Zadanie 32. (2p)
17 z 18
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ WOJEWÓDZKI
Brudnopis
18 z 18