VI P 620/11 - Sąd Rejonowy w Białymstoku

WYROK SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU VI
WYDZIAŁ PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
z dnia 17 kwietnia 2012r. w sprawie VIP 620/11
Przewodniczący
SSR Maciej Łukaszewicz
Ławnicy:
Irena Grygolec
Romana Scholastyka Głowacka
Sąd Rejonowy w Białymstoku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po
rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2012 roku w Białymstoku na rozprawie sprawy z
powództwa X przeciwko Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Y o przywrócenie do
pracy
I. Powództwo oddala.
II. Zasądza od powoda X na rzecz pozwanej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Y kwotę 60 zł ( sześćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu.
UZASADNIENIE
Powód X wniósł o przywrócenie go do pracy w pozwanej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Y. Wskazał, że przyczyny wypowiedzenia nie są prawdziwe
oraz nie uzasadniają rozwiązania z nim umowy o pracę.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że powód niewłaściwie
wykonywał swe obowiązki, bardzo często był też w pracy nieobecny, czym
dezorganizował pracę swej komórki.
Sąd Pracy ustalił i zważył, co następuje:
Bezsporne jest w sprawie, co potwierdzają też akta osobowe powoda, że
zatrudniony on był u pozwanego od 2005 r. na podstawie umowy o pracę na czas
nieokreślony, początkowo na stanowisku stażysty w Sekcji Statystyki, Informacji i
Analiz, a od 2007 r. jako młodszy asystent a później asystent w Oddziale Higieny
Komunalnej. Powód często korzystał ze zwolnień lekarskich, w roku 2010 był
nieobecny z tego powodu przez 88 dni ( 82 dni robocze ), a w 2011 r. przez 226 dni (
karty ewidencji czasu pracy w części C akt osobowych ). Po odjęciu dni wolnych od
pracy i urlopów powód w roku 2011 przepracował u pozwanego faktycznie 48 dni.
Dnia 2.12.2011 r. powodowi wręczono wypowiedzenie umowy o pracę. Jako
przyczynę wypowiedzenia wskazano częstą nieobecność powoda w pracy ( w roku
2011 do dnia wypowiedzenia 209 dni zwolnień lekarskich ), wychodzenie w sprawach
prywatnych w czasie pracy, często bez pozwolenia przełożonego, nie wywiązywanie
się z obowiązków służbowych poprzez brak weryfikacji technicznej danych WODAEXCEL i brak sklejenia wszystkich plików w arkusz wojewódzki, odmowa wykonania
polecenia kierownika Oddziału Higieny Komunalnej tj. nie pozostanie po godzinach
pracy w dniu 9.11.2011 r. w celu wykonania pilnej i terminowej weryfikacji plików do
raportu dla Komisji Europejskiej, a jednocześnie wpisanie do ewidencji na portierni
obecności w godzinach 15.05 – 18.00 w miejscu pracy. Do rozwiązania umowy o
pracę w dniu 31.03.2012 r. powód nieobecny był w pracy z powodu choroby przez
kolejnych 52 dni ( k. 302 ).
Zgodnie z art. 45 k.p. dla uznania przez Sąd zasadności roszczenia pracownika
o przywrócenie do pracy należałoby stwierdzić, że wypowiedzenie umowy o pracę
naruszało przepisy prawa lub było nieuzasadnione. Zdaniem Sądu pozwany zachował
wymagane prawem wymogi formalne wypowiedzenia umowy o pracę. Wręczone
powodowi wypowiedzenie jest sporządzone na piśmie, zawiera precyzyjne wskazanie
przyczyn wypowiedzenia.
Zdaniem Sądu wypowiedzenie powodowi warunków umowy o pracę było też
uzasadnione. Zasadność wypowiedzenia powodowi umowy o pracę należy
rozpatrywać w kontekście stwierdzenia, że jest to zwykły środek rozwiązywania
stosunku pracy ( tak też wyrok SN z dnia 2.10.1996 r., I PRN 69/96, OSNAP
1997/10/163, wyrok z dnia 4.12.1998 r., I PKN 419/97, OSNAP 1998/20/598; wyrok
SN z dnia 6.12.2001 r., I PKN 715/00, Prawo Pracy 2002, nr 10, s. 34 ). Służy on
pracodawcy do właściwego kształtowania składu osobowego pracowników, mającego
zapewnić jak najlepsze wykonywania powierzonych zadań. Wypowiedzenie
podyktowane chęcią usprawnienia pracy jest uzasadnione ( wyrok SN z dnia
2.08.1985 r., I PRN 61/85, OSNCP 1986/6/76 ). Przyczyna wypowiedzenia nie musi
też mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, uzasadnia wypowiedzenie
brak oczekiwanej przez pracodawcę dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu
obowiązków pracowniczych ( wyrok SN z dnia 4.12.1998 r., I PKN 419/97, OSNAP
1998/20/598; wyrok SN z dnia 6.12.2001 r., I PKN 715/00, Prawo Pracy 2002, nr 10,
s. 34 ). Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego ( uchwała całej Izby Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27.06.1985 r. - wytyczne wykładni art. 45 k.p. OSNC 1985/11/164 ) przyczyną wypowiedzenia mogą być również okoliczności
niezależne od pracownika, o ile przemawia za tym słuszny interes pracodawcy.
Dotyczy to również kwestii nieobecności pracownika w pracy spowodowanej
niezdolnością do pracy. Jak wskazuje w swych orzeczeniach SN, ocena zasadności
przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę powinna być powiązana z istotą i celem
stosunku pracy. Jeżeli w umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do świadczenia
pracy
na
rzecz
pracodawcy,
zaś
pracodawca
zatrudnia
pracownika
za
wynagrodzeniem, to sprzeczne z celem stosunku pracy jest jego trwanie wtedy, gdy
pracownik nie może wykonywać przyjętych na siebie obowiązków. Częste lub
długotrwałe nieobecności pracownika spowodowane chorobą z reguły nie pozwalają
pracodawcy na osiągnięcie celu zamierzonego w umowie o pracę ( wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 29 września 1998 r., I PKN 335/98, OSNP 1999/20/648 ).
Podobnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2005 r., I PK 61/05,
OSNP 2006/17-18/265, gdzie wskazał że nie narusza zasad współżycia społecznego
pracodawca, który wypowiada umowę o pracę ze względu na brak dyspozycyjności
pracownika, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy w
czasie na nią przeznaczonym. Przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są
częste absencje pracownika spowodowane złym stanem jego zdrowia lub dzieci, jak
również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności, które nie tylko powodują
konieczność organizowania nagłych zastępstw, ale także nie pozwalają oczekiwać, że
w razie potrzeby pracownik ten będzie mógł zastąpić innego pracownika.
Jednocześnie jednak pracodawca, który jest przedsiębiorcą, powinien organizować
swą działalność gospodarczą, biorąc pod uwagę nieuchronność nieobecności
pracowników, spowodowanych chorobami, urlopami i innymi usprawiedliwionymi
przyczynami. Wypowiedzenie umowy o pracę z uwagi na nieobecności pracownika
spowodowane chorobą może być uznane za uzasadnione tylko wówczas, gdy
pracodawca wykaże ich związek z naruszeniem jego istotnych interesów ( tak wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2001 r., I PKN 449/00, OSNP 2003/19/456 ).
Rozpatrując niniejszą sprawę pamiętać należało, że pozwany podał kilka przyczyn
rozwiązania z powodem stosunku pracy. Jak wynika z orzecznictwa SN pracodawca
może tak postąpić, a w tym wypadku wypowiedzenie jest uzasadnione, gdy choćby
jedna ze wskazanych przyczyn jest usprawiedliwiona
( wyrok SN z dnia 5
października 2005 r., I PK 61/05, OSNP 2006/17-18/265 ). Oceniając nieobecności
powoda w pracy w roku 2011 należy uznać, że skala ich była ogromna i trudno
właściwie mówić by w tym roku pracodawca mógł liczyć na pracę powoda oraz by
realizowany był przewidziany przez strony cel umowy o pracę. Powód bronił się
twierdzeniem, że inni pracownicy również korzystali ze zwolnień lekarskich i nie
zostali zwolnieni, zaś pracowników nieobecnych mogli zastępować ci, którzy w pracy
się zjawili. Nieobecności innych pracowników komórki powoda ujęte są w
zestawieniach zawartych w aktach sprawy ( k. 38 – 43 ). Wynika z nich, że w komórce
powoda faktycznie oprócz niego wszyscy zatrudnieni korzystali z usprawiedliwionych
nieobecności w pracy, lecz ich liczba była zdecydowanie mniejsza w stosunku do
nieobecności powoda. W przypadku A. W. było to 24 dni, M. P. nie było w pracy 12
dni, U. K. 96 dni, H. D.-M. 187 dni, zaś U. C. 125 dni. Wskazać jednak należy, że
nieobecności powoda były bezspornie najdłuższe, zaś z kolejną w ilości nieobecności
H. D.-M. również rozwiązano umowę o pracę ( na mocy porozumienia stron ) z uwagi
na niemożność dalszego świadczenia przez nią pracy. U. C. miała nieobecności prawie
dwukrotnie mniej niż powód, a dodatkowo 47 z tych dni wynikało z końcówki urlopu
macierzyńskiego, a więc sytuacji o której można zasadnie sądzić iż minęła. Tak więc
sytuacja powoda w zakresie nieobecności była szczególna. Dodatkowo liczne
zwolnienia powoda były bardzo krótkie ( k. 13-15 ), co nie pozwalało pracodawcy na
zaplanowanie pracy w przyszłości, gdyż nie było wiadomo jak długo nieobecność
powoda będzie trwać. Dezorganizujący wpływ nieobecności powoda na pracę komórki
opisały w swych zeznaniach A W ( k. 205v – 209 ) i J. S. ( k. 306v – 308 ).
Nieobecności innych pracowników tym bardziej uzasadniały wypowiedzenie
powodowi umowy o pracę, wskazywały bowiem iż nie ma kto faktycznie powoda
zastąpić w wykonywaniu pracy, tym bardziej iż to powód z drugą nieobecną
pracownicą H. D.-M. mieli się zajmować programem WODA-EXCEL. Konsekwencją
braku obecności powoda w pracy były wymienione przez pozwanego w pkt 3
wypowiedzenia opóźnienia w weryfikacji i sklejaniu plików WODA-EXCEL.
Istnienie powyższych opóźnień nie było sporne, powód natomiast argumentował, że
nie ponosi za nie odpowiedzialności, gdyż był nieobecny w pracy. Potwierdza to, że
brak obecności powoda dezorganizował pracę. Za opóźnienia w wykonaniu pracy
powodowi odebrano premię ( k. B 53-54 akt osobowych ). Wobec powyższego już
same nieobecności powoda zdaniem sadu uzasadniały wypowiedzenie powodowi
stosunku pracy. Pracodawca zasadnie bowiem mógł oczekiwać, że inny pracownik na
jego miejscu nie będzie w takim stopniu korzystał ze zwolnień lekarskich i wykona
powierzoną mu pracę.
Odnosząc się do wydarzeń z dnia 9.11.2011 r. należy zwrócić uwagę, że A. W. nie
wydała powodowi jasnego polecenie pracy w godzinach nadliczbowych. Jak sama
zeznała, poprosiła jedynie by powód został po pracy, a gdy ten oświadczył że nie może
nie dopytywała się dlaczego oraz nie nalegała. Odmowa pozostania świadczy
niewątpliwie o stopniu zaangażowania powoda w pracę, natomiast w opisanych
powyżej okolicznościach sama w sobie nie stanowiłaby wystarczającej podstawy
zwolnienia.
Natomiast podstawę taką
niewątpliwie stanowiłaby okoliczność
świadomego wpisania do ewidencji nieprawdziwych godzin pracy. Z zeznań świadka
A. W. wynika, że w dniu 9.11.2011 r. powód nie świadczył pracy po godzinach,
wielokrotnie odwiedzała jego pokój i powoda nie zastała. Powód twierdzi iż w pracy
był po godzinach. Wobec faktu iż zeznań obu osób nie dało się pogodzić, należało dać
wiarę jednej z nich. Zdaniem Sądu bardziej wiarygodne są zeznania A. W. Świadek
nie ma powodów, by bezpodstawnie obciążać powoda. Ponadto jej zeznania
potwierdza wykaz logowań ( k. B 71 akt osobowych ), wskazujący iż powód swój
komputer wyłączył o godzinie 15.19. Nie są wiarygodne wyjaśnienia powoda, że dalej
pracę wykonywał na wydrukowanych tabelach. Pracownik wyłącza komputer, gdy
danego dnia nie zamierza już definitywnie z niego korzystać. Trudno sobie zaś
wyobrazić, by można było prowadzić weryfikację tabel w programie Excel bez
włączonego komputera. Uniemożliwiałoby to np. wprowadzenie poprawek do
błędnych plików. Ponadto potwierdzeniem braku obecności powoda po godzinach w
dniu 9.11.2011 r. są zapisy w ewidencji pracowników pozostających w pracy po
godzinach ( k. 156 – 178 ). W zapisach tych można dostrzec prawidłowość polegającą
na tym, że kolejność wpisów przed pracą zależy od kolejności wejść pracowników.
Pracownicy przychodzący do pracy wcześniej niż inni wcześniej również wpisywali
się do tej ewidencji. Odwrotnie sytuacja ma się z późniejszymi wyjściami z pracy. O
ile w danym dniu pozostawało na terenie zakładu kilku pracowników, ich wpisy
powstawały w kolejności, w jakiej wychodzili z pracy. Można to zauważyć, gdyż
wszyscy wychodzący wprawdzie wpisywali tą samą godzinę rozpoczęcia nadgodzin, a
więc 15.05, natomiast godziny wyjść były coraz późniejsze. Jest to sytuacja logiczna,
każdy kolejny wychodzący wpisywał się w książkę w kolejnych rubrykach. Tak jest
też w przypadku 9.11.2011 r. ( k. 176 ), za wyjątkiem wpisu powoda. Wpis nr 258
pochodzi od pracownika wychodzącego o 15.30, następnie jest wpis powoda z godziną
wyjścia o 18.00, a potem wpisy pracowników wychodzących o 15.35, 15.45 i 17.10 (
A W ). Pozwala to domniemać, że faktycznie powód opuścił stację pomiędzy 15.30 a
15.35, a jedynie podał nieprawdziwą późniejszą godzinę końca pracy. Koresponduje to
również z godziną wylogowania komputera. Dodatkowo podpis przy wpisie powoda
nie pochodzi od pracownika ochrony, który pełnił tego dnia dyżur od 15.05 dnia
9.11.2011 r. do 7.30 dnia 10.11.2011 r., a który złożył podpisy pod wpisami z okresu
swego dyżuru ( wpis 260, 262 i 263 ). Jedynie podpis pod wpisem 261 uczyniła
najwyraźniej sama wychodząca pracownica ( co wynika z kształtu podpisu ), jak
również inną ręką poczyniony jest zapis przy wpisie powoda. Całościowa ocena
powyższych okoliczności prowadzi zdaniem sądu do dania wiary świadkowi A W, a
sytuacja powyższa całkowicie uzasadnia dokonanie powodowi wypowiedzenia.
Biorąc pod uwagę powyższe kwestia wyjść prywatnych powoda nie miała już dla
sprawy większego znaczenia, choć ilość tych wyjść wpisanych w dokumentacji oraz
wynikający z zeznań A W brak uzyskiwania jej zgody na powyższe wyjścia wskazuje
wyraźnie na stosunek powoda do pracy.
Powód wskazywał, że wypowiedzenie mu umowy o pracę było efektem jego
działalności na gruncie tworzenia programów komputerowych przydatnych w
działalności stacji, co nie podobało się innym pracownikom. Zeznaniom powoda w
tym zakresie, które nie znajdują potwierdzenia w innych dowodach, przeczą również
dokumenty z akt osobowych wskazujące że za podobną działalność powód otrzymał w
2007 r. podwyżkę ( k. B 33-34 akt osobowych ), a wniosek powoda w tym zakresie
poparła A W. Dowodzi to również, że kierownik komórki nie była do powoda
nastawiona negatywnie, dopóki nie doszło do zaniedbywania przez niego obowiązków
służbowych.
W rezultacie powództwo należało oddalić.
O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik
procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c. Na koszty te składał się koszt zastępstwa
procesowego ustalony na mocy § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze zmianami
) w kwocie 60 zł.
WYROK SĄDU OKRĘGOWEGO SĄDU PRACY W BIAŁYMSTOKU
z dnia 10 lipca 2012r. sygn. akt V Pa 73/12
Przewodniczący: SSO Wiesława Kruczkowska (spr.)
Sędziowie:
SSO Danuta Jankowicz
SSR del. Krzysztof Kruk
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku V Wydział
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 21 września 2012 roku w
Białymstoku sprawy z powództwa X przeciwko Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Y o przywrócenie do pracy na skutek apelacji powoda X od wyroku Sądu
Rejonowego Sądu Pracy w Białymstoku z dnia 17 kwietnia 2012 roku sygn. akt VI P
620/11
I.
oddala apelację;
II.
zasądza od powoda X na rzecz pozwanej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Y kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.