Zapisz jako PDF
Transkrypt
Zapisz jako PDF
2014-07-07 13:23:34 Przedawnione wierzytelności – jak dochodzić swoich roszczeń po upłynięciu terminu płatności AUTOR: Artykuł Redakcyjny Termin przedawnienia roszczeń, które powstały w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej jest bardzo krótki – zasadniczo wynosi on 1 rok, 2 lata lub 3 lata od dnia, w którym konkretne roszczenie stało się wymagalne. Upływ terminu przedawnienia oznacza, że nasz kontrahent będzie mógł uchylić się od spełnienia swojego zobowiązania. Jednak nie w każdym przypadku oznacza to dla przedsiębiorców utratę możliwości skutecznego dochodzenia swoich roszczeń. Uznanie roszczenia – przerwanie biegu przedawnienia Przede wszystkim należy ustalić, czy faktycznie termin przedawnienia już upłynął. Zgodnie z art. 123 § 1 pkt. 2 Kodeksu cywilnego, bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, natomiast zgodnie z art. 124 § 1 Kodeksu cywilnego po każdym przerwaniu przedawnienia, biegnie ono na nowo. Jeżeli ustalimy, że przed upływem okresu przedawnienia nasz kontrahent uznał swój dług, to w praktyce może to oznaczać, iż w postępowaniu sądowym zmierzającym do wyegzekwowania należności nie będzie mógł skutecznie bronić się zarzutem przedawnienia. Jakie zachowanie kontrahenta może stanowić uznanie długu Ustalenia wymaga zatem, jakie konkretne zdarzenia mogą stanowić uznanie roszczenia przez dłużnika, a w konsekwencji przerwanie biegu przedawnienia. Prawo cywilne wyróżnia dwa rodzaje uznania roszczenia: uznanie właściwe oraz uznanie niewłaściwe. Pierwszy rodzaj uznania długu zasadniczo nie budzi wątpliwości – zazwyczaj stanowi on świadome potwierdzenie przez dłużnika, że spoczywa na nim określony obowiązek. Dominuje przekonanie, że do przerwania biegu przedawnienia wystarczy uznanie roszczenia jedynie co do zasady (np. potwierdzenie obowiązku zapłaty za dostarczenie danej partii materiałów budowlanych), bez konieczności wskazania konkretnej kwoty zobowiązania. Oczywiście, ze względów dowodowych, najbardziej pożądanym rozwiązaniem będzie uzyskanie pisemnego oświadczenia kontrahenta. W odniesieniu do osoby prawnej należy również zadbać o to, aby oświadczenie w przedmiocie uznania długu zostało złożone przez osoby upoważnione do reprezentacji. Uznanie roszczenia może nastąpić na podstawie umowy zawartej pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Częściowa spłata długu Zdecydowanie najwięcej problemów jest związanych z ustaleniem, czy w konkretnym przypadku miało miejsce niewłaściwe uznanie długu. Nasz ustawodawca nie posługuje się definicją niewłaściwego uznania długu, nie istnieje nawet przykładowe wyliczenie zachowań, które można interpretować jako niewłaściwe uznanie długu. Ogólnie należy stwierdzić, że do niewłaściwego uznania dochodzi wówczas, kiedy zostaną spełnione dwa wymogi: gdy dłużnik przejawi taką aktywność, która będzie w określony sposób stanowiła potwierdzenie długu oraz gdy w oparciu o taką aktywność rozsądnie oceniający sprawę wierzyciel może oczekiwać zapłaty. Analizując znaczny dorobek judykatury, dotyczący niewłaściwego uznania roszczenia, które jednocześnie przerywa bieg przedawnienia, można wyodrębnić następujące zachowania po stronie dłużnika: zapłata części długu, prośba dłużnika skierowana do wierzyciela o rozłożenie długu na raty lub prośba o zwolnienie z obowiązku zapłaty odsetek. Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 19 września 2002 roku w sprawie II CKN 1213/00. Pogląd ten jest również akceptowany w literaturze. W myśl przytoczonego orzeczenia, do niewłaściwego uznania roszczenia dochodzi również wtedy, gdy dłużnik i wierzyciel prowadzili negocjacje w sprawie terminu spłaty wierzytelności – nawet wtedy, gdy negocjacje nie do doszły do skutku. Podsumowując, podejmując decyzję odnośnie wystąpienia z powództwem należy w każdym przypadku bardzo dokładnie dokonać analizy zdarzenia, któremu przypisujemy cechy uznania roszczenia (właściwego bądź niewłaściwego), oraz ustalić, czy fakt ten miał miejsce przed upływem okresu przedawnienia. W zależności od tego, czy uznanie spowodowało przerwę biegu przedawnienia może zależeć wynik procesu. W przypadku, gdy w postępowaniu sądowym o zapłatę sąd oceniając swobodnie wszystkie dowody dojdzie do wniosku, że określone zachowanie dłużnika nie stanowiło uznania roszczenia, zarzut przedawnienia najprawdopodobniej zostanie uwzględniony i nastąpi oddalenie powództwa. AUTOR: Artykuł Redakcyjny Komentarze