Dr Maciej Borsa, Towarzystwo Urbanistów Polskich

UDOSTĘPNIANIE
INFORMACJI
O PLANOWANYM
PRZEZNACZENIU
TERENU
W CZASACH INSPIRE
13 10 2011
dr Maciej Borsa – Towarzystwo Urbanistów Polskich
kogo dotyczą przepisy iip ?
2
ustawa z 4 marca 2010 o infrastrukturze informacji przestrzennej:


organy administracji:

organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytorialnego,

inny podmiot, gdy jest powołany z mocy prawa lub upoważniony na
podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących
środowiska;
organ wiodący – m.in. minister właściwy do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, w zakresie tematu danych
przestrzennych „zagospodarowanie przestrzenne”, rozumiane
jako zagospodarowanie terenu w obecnym lub przyszłym wymiarze
funkcjonalnym, lub przeznaczenie społeczno-gospodarcze terenu,
w tym mieszkaniowe, przemysłowe, handlowe, rolnicze, leśne,
wypoczynkowe, wynikające z dokumentów planistycznych;
zadania związane z iip
3



tworzenie, aktualizacja i udostępnianie zbiorów metadanych
infrastruktury, jest zadaniem organów administracji, odpowiedzialnych
w zakresie swojej właściwości za prowadzenie rejestrów publicznych
zawierających zbiory związane z tematami danych przestrzennych,
oraz osób trzecich, których zbiory włączane są do infrastruktury;
organy administracji prowadzące te rejestry, wprowadzają, w zakresie
swojej właściwości, rozwiązania techniczne zapewniające
interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych oraz
harmonizację tych zbiorów;
wymienione organy administracji tworzą i obsługują, w zakresie
swojej właściwości, sieć usług dotyczących zbiorów i usług danych
przestrzennych.
odpowiedzialność ministra gp
4



organizuje, koordynuje i monitoruje tworzenie, utrzymywanie
i rozwijanie iip w zakresie zagospodarowania przestrzennego mając
w szczególności na względzie zapewnienie zgodności tych działań,
w tym rozwiązań technicznych, z przepisami dotyczącymi infrastruktury
informacji przestrzennej;
w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej,
jest obowiązany do tworzenia i wdrożenia systemów szkoleń
obejmujących w szczególności zagadnienia z zakresu tworzenia,
aktualizacji i udostępniania metadanych, finansowanych z własnych
środków budżetowych lub współfinansowanych ze środków Unii
Europejskiej;
udostępnia organom administracji i osobom trzecim, włączonym do
infrastruktury, informacje niezbędne do wykonania zadań polegających
na wprowadzaniu rozwiązań technicznych zapewniających
interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych oraz
harmonizację tych zbiorów i usług.
w jakich warunkach zaczynamy?
5





całkiem nowe wyzwania
stan kryzysu w planowaniu przestrzennym
zróżnicowane naciski
na bieżąco tworzone zasady
brak doświadczeń:


geodezja
środowisko
jak do tego podejść?
6


racjonalnie  miarą efektywność
zdecydowanie – realizując własne cele
jak nie umiesz zwalczyć to się przyłącz




szeroko współdziałając, zyskując sojuszników
opierając na iip sektorowy paradygmat
tworząc struktury organizacyjne
wykorzystując wszystkie dostępne możliwości
czy jest alternatywa?
7





pasywność / reaktywność
procesy są nieuniknione
koszty są względnie stałe
brak gwarancji praktycznych efektów
groźba jałowości innych działań naprawczych
syndrom wożenia pustych taczek
jakie to może mieć znaczenie ?
8



rola informacji w procesie planowania rozwoju –

tradycyjnie: podstawa decyzji projektowych (dla urbanisty)

dziś: sposób funkcjonowania systemu decyzyjnego –
monitoring (planowanie ciągłe, kroczące)
ilość i pochodzenie informacji –

nadmiar / niedosyt, łatwość dostępu / wysoki koszt pozyskania-selekcji

 fragmentacja, rozproszenie
kryzys tradycyjnych instrumentów sterowania rozwojem –

trudności w realizacji integracyjnej funkcji planowania przestrzennego
(case: powódź – dlaczego tak się dzieje?)
na jakim tle to się dzieje ?
9







fragmentacja, atomizacja, „prywatyzacja” polityk” („płynne czasy”)
atomizacja / rozproszenie inwestorów
(top-down  bottom-up)
cywilizacja informacyjna, (globalizacja,) społeczeństwo obywatelskie
(dostęp do informacji, zmienność wzorców, niestabilność sytuacji 
przemiany paradygmatu – w różnych dziedzinach)
zmiana roli planowania przestrzennego
(planowanie stanu  planowanie procesów: plan  strategia)
kryzys wizji (planowanie „wizyjne”) –
podejście projektowe; planowanie  zarządzanie
monitoring przestrzenny
naciski grup społecznych na zwiększenie swego wpływu
(case: Rospuda)
potencjalne zmiany metod
10
ZARZĄDZANIE ROZWOJEM PRZESTRZENNYM
PLANOWANIE
PRZESTRZENNE
WIZJA
POLITYKA
PRZESTRZENNA
stan
początkowy
procesy przemian
stan
końcowy /
docelowy
jakie mamy instrumenty ?
11






środki prawne i struktury organizacyjne
środki nakazowo-zakazowe (plany
zagospodarowania)
bezpośrednie inwestycje publiczne
środki ekonomiczne (programy UE)
analizy przestrzenne i badania
komunikacja społeczna i uspołecznienie
procesów podejmowania decyzji
(narzędzia informacyjne)
iip w planowaniu przestrzennym
12
Planowanie jako konsument / producent danych
Dane dotyczące planowania przestrzennego:
aneks II
 Ukształtowanie terenu
 Użytkowanie terenu - land cover
aneks III
 Zagospodarowanie przestrzenne - land use
 Usługi użyteczności publicznej i służby państwowe
 Obiekty produkcyjne i przemysłowe
 Obiekty rolnicze i akwakultury
 Gospodarowanie obszarem/strefy ograniczone/ regulacyjne i jednostki
sprawozdawcze
 Strefy zagrożenia naturalnego
dane w systemie iip
13

dane referencyjne –
wymienność danych z jst







jednostki
administracyjne
sieci transportowe
hydrografia i zasoby
wodne
obszary chronione
ukształtowanie terenu
elementy fizjografii
złoża i zasoby
(mineralne, energia)











statystyka
rolnictwo (przestrzeń)
część infr. społecznej
zdrowie ludności
stan środowiska
ochrona środowiska
przemysł, oddziaływanie
ludność
specjalne regulacje (!!!)
obszary morskie
strefy zagrożenia + meteo
o czym należy pomyśleć?
14

Co wiemy?

Co chcemy przekazać?

Co faktycznie przekazujemy?

Jak to jest rozumiane?

Jak to jest wartościowane?



Jak to wpływa na zachowania
(na kształtowanie przestrzeni)?
Jak przekonywać, zjednywać sojuszników, wzmacniać partycypację
/ demokrację, poprawiać przestrzeń?
Jak planować? (metodologia, praktyka, rola wizji przestrzennych)
ewolucja czy rewolucja?
15

Opracowanie badawcze ISPiK:
Zmiany metod planowania i potencjalne pola nowych działań w
dziale administracji rządowej – budownictwo, gospodarka
przestrzenna i mieszkaniowa, w zakresie gospodarki przestrzennej,
wynikające z wdrażania ustawy o infrastrukturze informacji
przestrzennej oraz innych pokrewnych przepisów
ewolucja czy rewolucja?
16

nowy typ danych referencyjnych

nowa technologia (GIS)

wydzielenie fazy analitycznej w procesie planowania (monitoring)

dywersyfikacja dostawców danych, lepiej, szybciej, taniej

wydzielenie i standaryzacja podstawowych ustaleń planistycznych

cyfryzacja zapisu

nowy sposób formalnej dyskusji publicznej i szerszej partycypacji

racjonalizacja metod, zapisu, słownictwa – współdziałanie

inny sposób dokumentowania i zatwierdzania prac

nowe usługi – powszechne i specjalistyczne

nowe rozwiązania techniczne
istota problemu – rekomendacja:
17





traktowanie iip jako szansy dla gospodarki
przestrzennej
zogniskowanie wokół niej działań w kierunku
naprawy systemu planowania
przywrócenie koordynacyjnej roli gospodarce
przestrzennej i jej służbom
poprawa skuteczności, rozwój metodologii
szansa na pozyskanie sojuszników
DZIĘKUJĘ
www.m-borsa.net
dr Maciej Borsa – TUP, ISPIK, SGH