Wersja PDF - Raport roczny

raport_pl_gaz_lupkowy_2012
Gaz łupkowy
Gaz łupkowy w Polsce
"Pas łupkowy" w Polsce rozciąga się od północy kraju (Słupsk, Gdańsk), w kierunku południowo-wschodnim przez Warszawę, aż po Lublin i Zamość.
W 2012 roku Państwowy Instytut Geologiczny wydał raport, w którym oszacował, że wielkość niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego w naszym
3
kraju prawdopodobnie mieści się w przedziale od 346 do 768 mld m .
ORLEN Upstream
Spółka ORLEN Upstream, powołana do realizacji strategii PKN ORLEN w zakresie eksploatacji złóż węglowodorów, posiada obecnie 10 koncesji na
poszukiwanie ropy naftowej i gazu ziemnego, w tym ze złóż niekonwencjonalnych (typu shale gas oraz tight gas) na terenie całego kraju: osiem na
terenie Lubelszczyzny i Mazowsza oraz dwie w centralnej Polsce (w okolicach Łodzi i Sieradza). Łącznie Koncern posiada 10% powierzchni
wszystkich obszarów koncesyjnych na terenie których prowadzone są poszukiwania węglowodorów.
Koncesje należące do ORLEN Upstream
- Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów
Lokalizacja instalacji
Powierzchnia obszaru zajmowanego na potrzeby prac wiertniczych i intensyfikacyjnych, w pojedynczej lokalizacji, wynosi ok. 1,5-3 ha. Na tym
terenie montowane są urządzenia wiertnicze i szczelinujące, a po zakończeniu fazy poszukiwawczej, tworzona jest napowierzchniowa
infrastruktura, służąca do oczyszczania i przesyłu pozyskiwanego gazu. Zwykle obszar zajmowany przez instalację wydobywczą jest około 10krotnie mniejszy od pierwotnego, wykorzystywanego na potrzeby poszukiwań (0,1- 0,3 ha).
Poszukiwanie złóż
Proces poszukiwań złóż jest długotrwały i wymaga przeprowadzenia szeregu badań, które są podstawą do określenia miejsc występowania
nagromadzeń ropy i gazu, ich zasobów oraz opłacalności wydobycia. Jednym z etapów prac poszukiwawczych są badania sejsmiczne,
wykorzystywane w przemyśle naftowo-gazowniczym od ponad 80 lat.
Mapy geologiczne
Gromadzenie danych sejsmicznych wymaga specjalistycznych urządzeń, w tym ciężarówek z aparaturą wzbudzającą wibracje oraz geofonów, czyli
urządzeń rejestrujących fale. Zebrane w ten sposób dane, a następnie odpowiednio przetworzone i zinterpretowane, dostarczają informacji na
temat budowy ziemi, co pozwala sporządzać mapy geologiczne obszarów perspektywicznych pod kątem występowania złóż
Analiza danych
Na podstawie analizy archiwalnych danych (otworowych i sejsmicznych) oraz nowych badań sejsmicznych, podejmowana jest decyzja o lokalizacji
otworu poszukiwawczo-badawczego. Dopiero w chwili, gdy wyniki prac badawczych okazują się być obiecujące, realizowane są kolejne etapy
działań.
Próbki rdzenia
W celu pobrania próbek skały łupkowej do analizy, wykonywany jest pionowy odwiert poszukiwawczo-badawczy. W przypadku pozytywnych
wyników analiz pobranego rdzenia, podejmowana jest decyzja o kontynuacji prac na danym terenie. W tym celu wykonywany jest kolejny odwiert -
horyzontalny, a w dalszej kolejności stosuje się zabiegi intensyfikacyjne, w tym tzw. szczelinowanie hydrauliczne, mające na celu uwolnienie gazu ze
skały do otworu wiertniczego, tak aby możliwe było zbadanie przepływu surowca.
Konstrukcja otworu wiertniczego
Aby dosięgnąć gazonośnych skał ilasto-mułowcowych, tzw. skał łupkowych, znajdujących się kilka kilometrów pod ziemią, niezbędne jest
wykonanie odwiertów. Wiercenie nie oznacza jednak wydobycia. Eksploatacja jest zależna od rezultatów prac poszukiwawczych. Rozróżnia się
odwierty pionowe i kierunkowe (inaczej poziome, horyzontalne). W celu zachowania bezpieczeństwa wód podziemnych każdy odwiert zostaje
orurowany kilkoma kolumnami rur oraz dodatkowo wzmocniony i uszczelniony cementem. Zapewnienie pełnej szczelności odwiertu jest
technologicznym warunkiem dla późniejszego wydobycia węglowodorów, jak również gwarantuje bezpieczeństwo strefy przyodwiertowej, dlatego
właściwe wykonanie konstrukcji, potwierdza się na kilku etapach prac za pomocą ciśnieniowych testów szczelności.
Montaż wiertni
Urządzenie wiertnicze umożliwia wykonanie otworu w ziemi za pomocą świdra wiertniczego przemieszczającego się wgłąb na tzw. przewodzie
wiertniczym. Montaż wiertni następuje po odpowiednim przygotowaniu placu, poprzez wyłożenie go ochronną folią i płytami betonowymi. Prace z
wykorzystaniem urządzenia wiertniczego trwają 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, przez około 6-8 tygodni.
Monitorowanie
Przebieg prac jest na bieżąco monitorowany i kontrolowany, zarówno przez samego operatora, jak i dedykowane do tego instytucje (np. Okręgowy
Urząd Górniczy). Działalność poszukiwawczo- -wydobywczą szczegółowo reguluje również prawo. Dla przykładu hałas w ciągu dnia nie przekracza
55 decybeli, a w nocy 45 decybeli, co jest zgodne z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
Potężny dźwig
Urządzenie wiertnicze/platforma wiertnicza (np. na morzu), to kilkudziesięciometrowy dźwig, wyposażony dodatkowo w generatory prądu, pompy,
system płuczkowy oraz inne elementy konstrukcyjne. Po odwierceniu otworu instalacja zostaje zdemontowana i przewieziona na kolejną lokalizacj
Ochrona środowiska
Zgodnie z planem gospodarki odpadami, stałe odpady górnicze (zwierciny - czyli fragmenty skał), powstałe podczas wiercenia, są na bieżąco
wywożone i utylizowane. Zużyte płyny pochodzenia górniczego są zwykle ponownie wykorzystywane przy kolejnym wierceniu, a nieczystości
komunalne są oczyszczane. Plan gospodarki odpadami przygotowywany jest i zatwierdzany każdorazowo dla danej lokalizacji wiercenia.
Produkcja gazu
W Stanach Zjednoczonych gaz z samych łupków pokrywa około 14% całkowitej produkcji gazu ziemnego i może być on z powodzeniem
eksportowany do Europy i innych części świata.
Potencjał zatrudnienia
W Stanach Zjednoczonych wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej ze złóż niekonwencjonalnych stworzyło do tej pory ponad 1 mln miejsc pracy.
Według szacunków Information Handling Services, Inc. (IHS Inc.) do 2015 roku, może powstać nawet 800 tys. kolejnych posad związanych z
przemysłem. Obecnie w USA bezpośrednio przy wydobyciu pracuje 360 tys. Amerykanów. Kolejne 537 tys. osób zatrudniają firmy dostawcze, które
zapewniają dostęp do materiałów potrzebnych w trakcie wierceń.
Nowe źródło paliw
Gaz z łupków to szansa na tańszą energię produkowaną w polskich elektrowniach, a co jest z tym związane - obniżenie cen detalicznych. Pojawienie
się nowego źródła paliw przyśpieszy modernizację i rozbudowę infrastruktury wytwarzania energii, a potencjalny wzrost udziału zużycia gazu
ziemnego w Polskim miksie energetycznym, pozwoli na szybsze dostosowanie kraju do wymogów klimatycznych Unii Europejskiej poprzez
ograniczenie emisji CO2.
Rozwój technologii
Wiercenie w poziome jeszcze dwie dekady temu było uznawane za bardzo trudny proces techniczny. W połowie lat 90-tych zaczęto je stosować, aby
zoptymalizować wydobycie z konwencjonalnych złóż gazu i ropy, poprzez większy kontakt otworu ze skałą zbiornikową, co wpłynęło na masowe
rozpowszechnienie i udoskonalenie tej technologii.
Odwierty kierunkowe
Rozwój wydobycia gazu z łupków był możliwy dzięki innowacjom w technikach eksploatacyjnych. Dopiero zastosowanie na szeroką skalę odwiertów
kierunkowych oraz dostosowanie technologii szczelinowania hydraulicznego umożliwiły udostępnienie na skalę przemysłową złóż surowca
uwięzionego w skałach macierzystych.
Sieć przesyłowa i dystrybucyjna
Przygotowanie złoża do eksploatacji wymaga zaprojektowania infrastruktury umożliwiającej uzdatnienie gazu przed jego transportem
(oczyszczanie, osuszanie), a następnie jego przesył (rurociągi zbiorcze, rurociągi dystrybucyjne, urządzenia pomiarowe, itp.) do sieci. Wydobycie
gazu z jednego otworu może trwać od kilkunastu do 35 lat, a po jego zakończeniu następuje likwidacja złoża i przywrócenie terenu do stanu sprzed
rozpoczęcia prac (tzw. rekultywacja).
Rurociąg gazowy
Gdy w grę wchodzą znaczne ilości gazu ziemnego i duże odległości, transport rurociągowy jest jedyną ekonomicznie opłacalną drogą. W
porównaniu do kolei, jego koszt jest mniejszy, a przepustowość wyraźnie większa.
Wzrost konsumpcji
W latach 2000 -2009 zapotrzebowanie na gaz ziemny w Polsce wzrosło o około 25%. Obecnie Polska zużywa ok. 14 mld m3 gazu rocznie. Większoś
Własne źródła energii
Uzyskanie dostępu do własnych źródeł gazu, w tym gazu z łupków, jest dla Polski przede wszystkim szansą na uniezależnienie się od dostaw z
zagranicy i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Polska z importera gazu może stać się jednym z eksporterów, a polskie firmy, które biorą
czynny udział w eksploatacji niekonwencjonalnych źródeł gazu, będą miały szansę na wzmocnienie swojej pozycji na arenie międzynarodowej.
Copyright 2014 ORLEN
Marki Grupy ORLEN