Żona i 6-letnia córka Ablyazova bezprawnie deportowane do

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
Żona i 6-letnia córka Ablyazova
bezprawnie deportowane do
Kazachstanu
Apel o reakcję międzynarodową
W Rzymie, w nocy z 29 na 30 maja ponad 30 uzbrojonych włoskich funkcjonariuszy policji
wtargnęło do domu, w którym przebywała Alma Shalabayeva i Alua Ablyazova, tj.żona oraz
sześcioletnia córka kazachstańskiego biznesmena i polityka Mukhtara Ablyazova, jednego z
głównych przeciwników prezydenta Nazarbayeva. Alma Shalabayeva, a później również jej córka
zostały zatrzymane w celu deportacji; zignorowany został fakt, iż potrzebują one azylu
politycznego. Policja zamierzała aresztować Muktara Ablayzova na podstawie nakazu
aresztowania, wydanego przez Sąd Miejski w Almaty w 2009 roku. Przebywający z żoną
członkowie jej rodziny również zostali zatrzymani w celu złożenia wyjaśnień.
Rankiem 31 maja rzymski sąd zadecydował o przedłużeniu aresztu wobec Almy Shalabayevej.
Pomimo zapewnień złożonych adwokatom zatrzymanej, że wszelkie jej prawa będą w pełni
respektowane, już o godz. 18.30 tego samego dnia adwokaci otrzymali wiadomość, że Alma
Shalabayeva została umieszczona wraz z córką na pokładzie czarterowego samolotu i odesłana
do Kazachstanu. W tej chwili nieznane są podstawy prawne, w oparciu o które dokonana została
ekstradycja. Bardzo poważne wątpliwości, stawiające pod znakiem zapytania legalność podjętych
działań, budzi błyskawiczny czarter samolotu oraz brak możliwości odwołania się od decyzji o
deportacji. Alma Shalabayeva legitymowala się prawem pobytu na terenie UE oraz
zaświadczeniami o niekaralności i braku jakichkolwiek oskarżeń wysuwanych pod jej adresem na
drodze prawnej zarówno w Kazachstanie, jak i w UE.
O godz. 23.00 w dniu 31 maja, Mukhtar Ablyazov, który skontaktował się z Fundacją Otwarty
Dialog z prośbą o pomoc w zaistniałej sytuacji, wydał pisemne oświadczenie na swoim profilu na
Facebooku (https://www.facebook.com/mukhtar.ablyazov), w którym zaapelował do instytucji
międzynarodowych i obrońców praw człowieka na świecie o reakcję i poparcie dla jego rodziny.
Ablyazov jest oskarżany w Kazachstanie o defraudację majątku Banku BTA o wartości 5 mld USD
oraz przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej. Wyjazd Ablyazova z Kazachstanu
poprzedziła nacjonalizacja Banku BTA, przeprowadzona samowolnie przez rząd. Bank BTA był
wówczas największym prywatnym bankiem na terenie krajów WNP, a Ablyazov był jego
największym udziałowcem. Wkrótce potem Ablyzaov został postawiony w stan oskarżenia i
otrzymał azyl polityczny w Wielkiej Brytanii. Władze Kazachstanu, kontrolujące obecnie Bank
BTA, pozostają w sporze sądowym z Ablyazovem, oskarżając go jednocześnie o liczne próby
destabilizacji sytuacji w kraju, w tym wywołanie brutalnie spacyfikowanych przez policję strajków
robotniczych w Zhanaozen. Niemal wszystkie głośne akty represji w Kazachstanie w ostatnich
latach są usprawiedliwiane przez władze rzekomym powiązaniem prześladowanych osób i
organizacji z "przestępcą Ablyazovem".
Ablyazov odrzuca zarzuty defraudacji, postawione mu przez Kazachstan i zapewnia, że zarzuty te
są bronią polityczną, wytoczoną przez Prezydenta Nazarbayeva, który usiłuje wyeliminować
Ablyazova jako swojego przeciwnika politycznego.
W latach 90-tych Ablyazov był jednym z najbardziej znanych przedsiębiorców w Kazachstanie, w
latach 1998-99 zajmował jednocześnie stanowisko ministra energetyki. Po odejściu z rządu,
spowodowanym konfliktem z prezydentem Nazarbayevem w listopadzie 2001 r. współutworzył
największy ruch obywatelski i partię opozycyjną w kraju - Demokratyczny Wybór Kazachstanu. W
latach 2001-2003 został zatrzymany i przebywał w więzieniu; uwolniono go dopiero po
międzynarodowej kampanii, która została zorganizowana w jego obronie. Do jego uwolnienia
wzywała m.in. rezolucja Parlamentu Europejskiego, a Amnesty International nadała mu status
więźnia sumienia. Human Rights Watch, OBWE i Departament Stanu USA przyznały mu status
więźnia politycznego. Fundacja Otwarty Dialog, w obliczu bezpodstawnego, bezprecedensowego i nagłego wydalenia
z terenu UE najbliższych członków rodziny Mukhtara Ablyazova, uważanego przez autorytarne
i represyjne władze kazachstańskie za swojego głównego przeciwnika politycznego:
apeluje do właściwych organów włoskiego wymiaru sprawiedliwości o niezwłoczne
wyjaśnienie okoliczności i podstaw prawnych dokonanej deportacji;
wzywa władze Kazachstanu do ujawnienia miejsca pobytu i stanu zdrowia zatrzymanych
Almy Shalabayevej i Aluy Ablyazovej;
zwraca się do instytucji międzynarodowych i organów krajów członkowskich UE i OBWE
odpowiedzialnych za sprawy zagraniczne i prawa człowieka oraz ich przedstawicielstw
dyplomatycznych w Kazachstanie o podjęcie wszelkich kroków w celu zagwarantowania
bezpieczeństwa wyżej wymienionym osobom przez władze Kazachstanu.
wzywa Jose Barroso, Przewodniczącego Komisji Europejskiej, który przebywa obecnie z
oficjalną wizytą w Kazachstanie w dniach od 1 do 3 czerwca 2013 r., o interwencję w
powyższej sprawie u przedstawicieli Republiki Kazachstanu.
facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu