023 - Logika dla prawników _Z

WyŜsza Szkoła
Administracji i Zarządzania
w Przemyślu
Zamiejscowy Wydział
Administracyjno-Prawny
w Rzeszowie
SYLABUS
1.
Kierunek: „PRAWO”
2.
Nazwa przedmiotu: LOGIKA DLA PRAWNIKÓW
3.
Rok studiów: I
4.
Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne
Semestr: I
Bez wymagań wstępnych
Stacjonarne
Niestacjonarne
5.
Liczba godzin:
45 godzin
36 godzin
6.
Wykład:
30 godzin
24 godziny
7.
Ćwiczenia:
15 godzin
12 godzin
8.
Punkty ECTS:
6 punktów
6 punktów
9.
ZałoŜenia i cele przedmiotu
Celem niniejszego przedmiotu jest przedstawienie zagadnień objętych wyborem tematyki logicznej (np.
semiotyki). Zajęcia powinny umoŜliwić poznanie zasad poprawnego myślenia oraz rozumienia tekstów aktów
prawnych.
10.
Metody dydaktyczne
Wykład i ćwiczenia
11.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu
Egzamin. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na podstawie uzyskania
pozytywnych ocen z kolokwiów.
12.
Lp.
I
II
Treści programowe
Liczba godzin
stacjonarne
wykład
ćwiczenia
Tematyka zajęć
Zagadnienia wstępne
1. Pojęcie logiki oraz jej główne działy:
semiotyka (logika wypowiedzi), logika
formalna, ogólna metodologia nauk, teoria
argumentacji (retoryka logiczna).
2. Logika i jej obecność w myśleniu prawniczym
(powszechność zasad logiki, a swoistość
niektórych form myślenia prawników).
3. Główny cel uczenia się logiki: kultura
logiczna rozumiana jako swoista cecha
ludzkiej jednostki.
Wybrane wiadomości z semiotyki
1. Język, jego składniki i rodzaje.
Liczba godzin
niestacjonarne
wykład
ćwiczenia
3
2
3
1,5
12
6
10
5
2.
III
IV
Pojęcie wypowiedzi, jej rodzaje i składniki.
a. Zdanie w sensie logicznym – wyróŜniona
kategoria wypowiedzi; podziały zdań.
b. Problem
wypowiedzi
zdaniowych
oceniających i normatywnych: czy są one
zdaniami w sensie logicznym? RóŜne stanowiska
w tej sprawie; zdania oceniające i normatywne
a zdania modalne.
c. Główne kategorie składników wypowiedzi:
α. nazwy, β. funktory, γ. definicja nazwy , jej
funkcje znakowe, rodzaje nazw, stosunki
zakresowe, zaleŜność między treścią a zakresem
nazwy, suma nazw, iloczyn nazw i dopełnienie
nazwy, δ. definicja funktora i kryteria jego
podziałow.
3. Zagadnienie poprawności wypowiedzi.
a. Główne kategorie błędów wypowiedzi:
α. błędy
znaczeniowe:
wypowiedzi
nieinformujące, w. obarczone wieloznacznością,
w. mylące znaczenia, w. o chwiejnym znaczeniu.
β. Błędy polegające na pogwałceniu reguły
ekonomicznego wypowiadania myśli.
b. Logiczne
narzędzia
zabezpieczające
poprawność wypowiedzi: definicja oraz podział
logiczny i klasyfikacja. α. Definicja realna
a definicja nominalna, pędzały d. nominalnej
równościowej,
błędy
d.
równościowej,
d. cząstkowe, d. perswazyjne, główne funkcje
definicji, definicje w prawie i w naukach
prawnych; β. Podział logiczny, warunki jego
poprawności, rodzaje, główne funkcje (cele)
podziału i klasyfikacji, podział logiczny
i klasyfikacja w prawie i naukach prawnych.
Wybrane wiadomości o uzasadnianiu myśli
1. Pojęcie i główne typy uzasadniania, pojecie
rozumowania i klasyfikacja rozumowań.
2. Warunki zasadnego stawiania pytań:
a. Warunki
semantyczne
i
podstawy
wyróŜnienia pytań z partykułą „czy”;
b. Warunki pragmatyczne; stopień błędności
odpowiedzi niewłaściwej.
3. Zasady rozumowań dedukcyjnych:
a. Wybrane prawa i reguły dotyczące
podstawowych stosunków logicznych: negacji,
alternatywy, koniunkcji, dyzjunkcji, implikacji
i równowaŜności.
b. Tradycyjna logika nazw: zasady konwersji:
stosunki
kwadratu
logicznego,
nauka
o sylogizmach; związek tradycyjnej logiki nazw
ze
strukturą
dedukcyjnych
rozumowań
prawniczych.
c. Podstawowe pojęcia logiki modalnej i logiki
norm; rekomendacja systemu logiki norm
w ujęciu J. Kalinowskiego jako przedmiotu
późniejszych studiów.
d. Logiczna ocena niektórych reguł rozumowań
prawniczych, takich jak: a contrario, a maiori ad
minus itd.
e. Struktura uzasadnienia wyroku sądowego
oraz zagadnienie uzasadniania jego przesanek.
f. Główne kategorie błędów rozumowania: błąd
formalny, błąd materialny, petitio principii,
ignoratio elenchi.
Logika a proces przekonywania i dyskusji
1. Pojęcie
argumentu
perswazyjnego
i argumentacji oraz warunki ich poprawności.
2. Dyskusja, jej rodzaje i reguły dyskutowania.
12
5
9
4,5
3
2
2
1
13.
Literatura podstawowa
1. T. Kwiatkowski, Wykłady i szkice z logiki ogólnej, UMCS 2002, cz. I i wybrane zagadnienia cz. II.
2. A. Malinowski (red.), Logika dla prawników, Warszawa 2005
3. A. Malinowski (red.), Logika dla prawników. Poradnik encyklopedyczny, Warszawa 2004
14.
Literatura uzupełniająca
1. Z. Ziembiński, Logika praktyczna, (wydanie dowolne), cz. III, Logika w pracy myślowej prawnika.
2. J. Kalinowski, Logika norm, (tłumaczenie z języka francuskiego T. Kwiatkowski), Lublin,
„Daimonion”, 1993
3. A. Malinowski (red.), Przewodnik do ćwiczeń z logiki dla prawników, Warszawa 20006
15.
Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych
- wykład: prof. dr hab. T. Kwiatkowski
- ćwiczenia: dr M. Pycka
16.
Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach niestacjonarnych
- wykład: prof. dr hab. T. Kwiatkowski
- ćwiczenia: dr M. Pycka