Komisja Europejska o prawach niepełnosprawnych pasażerów

Komisja Europejska
o prawach niepełnosprawnych pasażerów
"Każdy ma prawo podróżować!" - to hasło realizowanej przez Komisję Europejską kampanii
skierowanej do osób niepełnosprawnych oraz o ograniczonej sprawności ruchowej, informującej
o przysługujących im prawach i ułatwieniach w podróży.
Akcja ta jest częścią szerszej kampanii informacyjnej o prawach pasażera w Unii Europejskiej,
(http://ec.europa.eu/transport/passenger-rights/pl/index.html), która trwa we wszystkich krajach
członkowskich.
Co piąty Europejczyk ma problemy z podróżowaniem. Wynikają one m. in. z zaawansowanego
wieku, poziomu niepełnosprawności, kłopotów z poruszaniem się. Problem ten został dostrzeżony
w Unii Europejskiej, w której w związku z tym faktem wprowadzono przepisy prawne przyznające
wszystkim jednostkom te same prawa w podróży.
Osoby z niepełnosprawnościami oraz o ograniczonej sprawności ruchowej mają prawo podróżować
po wszystkich krajach członkowskich UE na zasadach niedyskryminujących. Prawa te obowiązują
zarówno w przypadku podróży lotniczych, jak i kolejowych. Obecnie trwają prace dotyczące
innych środków transportu (autobus, żegluga śródlądowa), aby i one stały się bardziej dostępne
dla turystów.
Pewien minimalny zakres uprawnień jest jednakowy na terenie całej Unii. Taka sama jest również
procedura reklamacji oraz składania zażaleń, a każdy kraj członkowski ustanowił własny organ
odpowiedzialny za przestrzeganie tych praw, gdzie poszkodowany może zwrócić się o pomoc.
Nie trzeba być już więc specjalistą z prawa, aby móc skutecznie egzekwować swoje prawa podkreślają przedstawiciele KE.
Warto zwrócić uwagę na zapis ogólny, głoszący, że wszystkie osoby niepełnosprawne są chronione
przed dyskryminacją podczas dokonywania rezerwacji i wejścia na pokład samolotu. Mają one
również prawo do otrzymania pomocy na terenie lotniska (przy odlocie, po przylocie i podczas
tranzytu) oraz na pokładzie samolotu. Zaleca się jednak poinformowanie o swoich potrzebach
na 48 godzin przed podróżą.
Nieodpłatna pomoc pasażerom z niepełnosprawnościami powinna odpowiadać szczególnym
potrzebom (a więc np. dla niesłyszących - mieć formę pisemną), aby mieli oni takie same
możliwości podróżowania drogą lotniczą lub kolejową jak inni obywatele. Prawo zakłada także
zatrudnienie odpowiednio wykwalifikowanego personelu (np. posługującego się językiem
migowym).
Wsparcie udzielane w portach lotniczych powinno m.in. umożliwiać przemieszczanie się
z wyznaczonego punktu przylotu w porcie lotniczym do samolotu oraz z samolotu
do wyznaczonego punktu odlotu z portu lotniczego - wraz z możliwością wejścia na pokład
i zejścia z pokładu samolotu. Powyższe punkty powinny być oznaczone przynajmniej przy
wejściach głównych do budynków terminali, w strefach ze stoiskami odprawy, w pociągu,
w kolejce naziemnej, na przystankach metra i autobusu, na postojach taksówek i w innych punktach
dojazdowych oraz na parkingach samochodowych w portach lotniczych. Pomoc powinna zostać
zorganizowana w sposób pozwalający na uniknięcie zakłóceń i opóźnień.
Wszystkie istotne informacje dostarczane pasażerom lotniczym należy przekazać w alternatywnych
formach dostępnych dla osób niepełnosprawnych lub o ograniczonej sprawności ruchowej oraz
przygotować je przynajmniej w tych samych językach, co informacje dostępne dla pozostałych
pasażerów.
Szczególne prawa osób niepełnosprawnych to:
- zakaz odmowy przyjęcia rezerwacji na lot z powodu niepełnosprawności
- zakaz odmowy przyjęcia na pokład osoby niepełnosprawnej tylko z powodu niepełnosprawności
- dostosowanie form przekazu informacji oraz rezerwacji do szczególnych potrzeb
niepełnosprawnych
- pomoc w porcie lotniczym i na pokładzie samolotu
W przypadku, gdy pasażer uważa, że jego prawa zostały naruszone, powinien zgłosić skargę
do portu lotniczego bądź danej linii lotniczej. W przypadku braku odpowiedzi w ciągu 30 dni,
pomocny może okazać się Urząd Lotnictwa Cywilnego http://www.ulc.gov.pl/, do którego również
można złożyć skargę.
W przypadku kolei, zgodnie z przepisami dotyczącymi praw pasażerów kolei w Unii Europejskiej,
osoby z niepełnosprawnością nie mogą być w żaden sposób dyskryminowane lub gorzej traktowane
ze względu na swoją niepełnosprawność. Podczas podróży koleją mają one prawo do pomocy;
prawo to przysługuje każdemu, kto cierpi z powodu ograniczenia zdolności poruszania się,
na przykład z powodu podeszłego wieku, urazu czy dysfunkcji. Potrzeba pomocy powinna zostać
zgłoszona do przewoźnika telefonicznie lub pocztą elektroniczną nie później niż 48 godzin przed
planowanym terminem rozpoczęcia podróży.
Zgłoszenie powinno zawierać:
1. datę podróży;
2. relację (stacja wyjazdu, stacja przyjazdu, stacja przesiadania się) - z określeniem, na jakiej
stacji potrzebna jest pomoc;
3. planowaną godzinę odjazdu i przyjazdu;
4. numer wagonu i miejsca – jeżeli podróż będzie odbywała się pociągiem (wagonem)
z rezerwacją miejsc;
5. rodzaj niepełnosprawności;
6. informację, czy w podróży będą uczestniczyły inna osoba (opiekun) lub pies przewodnik;
7. informację o przewożonym przez pasażera bagażu;
8. dodatkowe informacje (np. proponowane miejsce spotkania);
9. imię i nazwisko podróżnego oraz telefon kontaktowy.
Zgłoszenia potrzeby udzielenia pomocy należy kierować do przewoźników. Aktualne numery
telefonów i adresy poczty elektronicznej dostępne są na stronach internetowych przewoźników,
w punktach informacji, a także w formie ogłoszeń wywieszonych na dworcach.
W przypadku późniejszego zgłoszenia otrzymanego od osoby z niepełnosprawnością lub nawet
jego braku, pracownicy kolei mają obowiązek podjąć starania w celu umożliwienia tej osobie
odbycia zaplanowanej podróży. Przewoźnicy kolejowi mają obowiązek udzielenia wyczerpującej
odpowiedzi na pytania dotyczące dostępności obiektów i taboru kolejowego oraz udogodnień
dostępnych podczas podróży. Osoby o widocznej niepełnosprawności ruchowej, w tym poruszające
się na wózku inwalidzkim, a także osoby niewidome, które nie posiadają ważnego biletu, nie muszą
zgłaszać się do obsługi pociągu w celu jego nabycia. Bilet - bez dodatkowej opłaty - kupią podczas
kontroli.
Jeżeli osoba z niepełnosprawnością nie będzie usatysfakcjonowana poziomem otrzymanej pomocy,
powinna złożyć skargę na naruszenie praw pasażera. Należy ją skierować do przewoźnika,
z którego usług korzystano podczas podróży. W sytuacji, gdy uzyskana odpowiedź nie będzie
satysfakcjonująca lub nie zostanie udzielona w terminie 30 dni, możliwe jest złożenie do prezesa
Urzędu Transportu Kolejowego (ul. Chałubioskiego 4; 00-928 Warszawa) pisemnej skargi
na naruszenie przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/ WE dotyczącego praw i obowiązków
pasażerów w ruchu kolejowym.
Skarga będzie rozpatrzona w trybie postępowania administracyjnego.
Organizatorem kampanii jest Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Transportu i Mobilności.
W sprawach związanych z prawami pasażera należy kontaktować się z Urzędem Transportu
Kolejowego ([email protected], tel: 801 04 40 80 - w dni robocze, w godz. 9:00-10.00)
lub Urzędem Lotnictwa Cywilnego (tel. 022 520 74 84).
http://ec.europa.eu/transport/passenger-rights/pl/index.html